Yâ: 1 — Sayı: 13 PAZARTESİ GÜNLERİ ÇIKAR HAFTALIK SİYASİ M ZAH GAZETESİ 3 Mart MM7
R i c a l i D e ¥ 8 e I N e I e r Y i y o r ?
G ö r ü l m e m i ş
T i y a t r o
8u millet, sekiz asırdan be ri. belki sekiz yıl bile kendi başına buyruk olmamıştır. Ya kendine yabancı olanlar, yâiuıt kendine yabancılaşmış olanlar tarafından soyulmuş, kırdırılmış, ezilmiş, kandırıl mış ve oyalAnm’ştır. Bunun için bu topraklar üzerinde milyonlarca insan, ceza ve medenî kanunların bile gire mediği kalın bir kabuk için - de, mAişeti, kültürü, zevki, menfaati onu idare edenler den ayn bir balde, yaşayıp gitmiştir.
' e bir gün, bu olaylarda n;ç bir değişiklik olmadan.
olsun diye bir demokrasi, (yani Kalk idaresi) oyunu i.ân cdiliverdi. Al demokra si. ver demokrasi, çeşitli par tiler, serbest seçim... falan rıİan. Halk, Acaba sa'hi mi? diye şöyle bir başını kaldıra ca;!, adeta inanacak oldu. Bir seçim yapıldı ki... Halk tekrar kabuğuna döndü .. Şimdi post kavgalarına ve kirli çamaşır sergilerine, o se !
kız yüz yıllık olgun ve alâylı güfüşiyle bakıyor ve tiksini yor... Hayır, halk bu tiyatro dan hoşlanmadı.
Bir hüriyet oyunudur aldı yürüdü. Yazın! Çizin! Teşki
lâtlanın! Gazete çıkarın! Hür «ünüz! Kanundan başka b a ğ
yoktur! diye ilân edildi. Bu
na kanıp bu söylenenleri y a
pan temiz yürekliler çıktı. Ve günün birinde, kanunA değil,
( isabetli sezişlere» dayana rak bu hürriyet sahnesinin dekorlarına da, inanmak gaf îetine düşen aktörlerine de, bîr tekme yapıştırıldı.
Halk bunu da ayni tiksin ti ile seyretti ve bu tiyatroyu da beğenmedi.
Şimdi inAnmayanların ti yatroları başlıyor. İlk numa ra: Sendikalar oyunu!
İyi ama efendiler, millet bu tryatroJardân gık dedi. Ki me oynuyorsunuz? Yabancı
Et yok, e k m e k yok, m e y v a
y o k s a b oşan da sem erini ye
30 Karaborsacı kasapla ba şa çıkamıyan muazzam Istan bul belediyesi, halka beyan - name dağıtmış: Koyun eti yemeyin, sığır eti yiyin di yor.
Bu hususta malûmat almak üzere, devlet ricaline baş vurduk.
Başbakan Recep Pek ere gittik. Koç yumurtasının ya nsı ağzında,
«— Beş on sene evvel Kü- tahyada, Halk ot yiyor de
mişlerdi. Ben de o zaman ne yiyeceklerini söylemiştim,
Temcit plâvı gibi tekrAra lü zum görmüyorum» dedi.
Tekel g a tanı Tabsin Coş- kan’a gittim. Hazret, mey vc vey arasında,- Bıldırcın eti yi yordu.
— Millet ne yesin? diye sordum.
— Rakıyı ucuzlattık, bir - birini yesin, buyurdu.
Millî Eğitim Bakanı Reşat Şemsettin Sireri, Karpiçte do muz salamı yerken yakala - dım.
— Millet ne yesin efen dim?
— Eski bakanın başını ye diler, doymadılarsa beni de yesinler.
Nev icat Devlet bakanı Mümtaz ökmen, de Güver - cin ciğeri yemekle pek meş guldü.
— Ziftin pekini ye, diye beni payladı.
İç işleri bakanımız Şükrü Sökmensüer Tavşan, keklik, bıldırcın vesair karışık av eti yiyordu,
— Ben şimdi, kendi yedik lerimle meşgulüm, dedi.
gaymdırhk bakanı İnce dayı, tarak, midye, ıstı id ye, İstakoz ve bilcümle deniz hayvanat nı ekletmekte idi.
— Ne yiyelim efendim?
S i z e k i m l e r
i f t i r a e d i y o r
Bir sinemayı basıp, sahibi ni, bu filmi oynAtma diye teh did ediyorlar. Ankaradaki bir sergide bazı kravatlı hay dutlar, zıtlarma giden tablo ları alaşağı ediyorlar. Bunla rı yapan, kim? diye sorma - dan kulağınıza bir fısîltı ge liyor : Üniversiteliler.
Bir güruh, horra edip, baltalarla, balyozlarla duvar îara yükleniyor, taşlan par çalıyor. Bir ses duyuluyor:
— Bunlar üniversiteli. Bir cemmi gaf îr, matbaa -îara baskın veriyor ve baldı rı çıplak Donkişotlar, demir leri dişlerile çiğneyor,
— İşte, bunlar da Üniver siteli, diyorlar.
Bir barbar sürü, gazeteleri çamurlara serip, ağızları kö pürerek, babAsı tutmuş zen ciler gibi çiğniyor. Siz sor-0 madan söyliyorlar:
— Bai, bunlar Üniversite li. (Devamı 4 üncüde) — üt ye, — Yok. —— Ekmek, — Yok. — Meyva, — Yok.
— Boşan da semerini ye, dedi.
r G e ç m iş zam an o lu r İ î P
Hayali beş para etmez
Aşağıdaki yazı, bundan tam 37 sene evvel neşredilen «Di-
vteaıçei d e h rî» d en aynen alın m ıştır :
— OĞLUMA — S o s y a lis t le !, .d e m o k r a tla r d a h a | S im d i se n y irm i » y İ ,t a m . yirm i b lr w k '*«'y d a " a « * * ' • « # » -se n e so n ra l>u k ita b ı a ç t .ğ ın t a - Je rim iilu ™ k a d a r k a r a r d ığ ın ı a n ıttan belki ben ö lm ü ş b u lu n u ru m Ul k i- A b d u lh a m lt d ev rin i h a s r e tle B u şiirle rin n a sıt b ir h is s i v a ta n - aım ıîlilr b lie " ld u - « V a s e t a ld ı ytt- p e r v e r i ile y a z ıld ığ ım a n la m a k lı- r ü d ü ' Ilm î- lc tIm a î hu-im için, o z a m a n taritye k a r ış a c a k Wr " ;“ etKde " k ,,y u c u b u la m a z «»* o la n b u zam an ın a h v a lin i iy ic e m ü mHS* u
t a le a et. . M e m lek et o tu z ü ç sen e- P otsda.ro m ü la k a tı b ile b iz e te-iik b ir is t ib d a t t a n k u r tu ld u k ta n etm e d i: H a f t a y e d i g ü n , d iv a n ı so n r a b ird en b ire h ü rr iy e t k a r sıs ın - lla rp <ln ye<li g a z e te k a p a tt ır d ığ ı <Iu b u lu n d u : A v r u p a bizi, biz A v - o ld u . H ü k ü m e ti te n k it e d eb ilm ek r u p a y ı a lk ışlıy o r d u k . l d n h e r g a z e t e m u tla k a M ah m u t
A r k a d a ş ım H a şa n F eh m i bey Ş e v k e t p a ş a y ı (H a rb iy e n a z ırı) g e c e v a k ti m eçh u l b ir ci ta r a fın - m e th e tm e ğ e m e c b u rd a ,
d an , k ö p rü ü zerin d e fe c i b ir su r e t- İ s le bu e s n a d a liri s a ir o r ta y a te k a tle d ild i: İş te b u n d an b ir a z a tıld ık : B irim iz m u v a fık la r ı, biri- so n r a (31 M art) d iy e t a r ih te şö h - m iz m u h a lifle r i te n k it e d e c e k tik , r e t a la n a s k e r i b lr k a r g a ş a lık ol- M u h a lifle ri te n k it, g en ç ed îp lerl- d u : P a y it a h t d a Ö rfî id a re iiû n edil m izdeıı k a z ıl A h m et beye, m u v a - di. A r a d a İren d e d a h il o lm a k uze- fık la r r te n k it e tm e k de, b it ta b i h a re, b ir ço k k işile r te v k if ed ild i: ma d ü ştü . Ş u k a d a r v a r k i, m u h a - H ü rriy e t ilâ n ın d a n s o n r a v a t a n a lifle r i te n k itte n k o la y b lr s ey y o k - d o n d n ğ ü m ü z z a m a n , bizi ta n ım a - tu H a lb u k i, u m a c ıla rı te n k it, b il dim elle rim izi öpen h a lk , bu s e fe r h a s s a o s ı r a la r d a y a p ılır şe y le rd e n y in e biz! ta n ım a d a n y ü z ü m ü ze tü - d eğ ild i. S iz , o lu r kİ, sim d i b lr h ü r- k ü r ü y o rla rd ı. On se k iz gün lıap se - riy et için d e sin iz: T a r ih î n e k a d a r d ild ik te n so n ra , D iv a n i h a rp b e ra - o k u sa n ız y in e o h a lin d e h şe tin i bir »îtime k a r a r y erd i. B ir ço k a d a m - tü r lü t a k d ir ed em e z sin iz . B e n l a r id a m e d ild iğ i g ib i, b ir ç o k la rı H a rb iy e n a z ırın a ttiıa f e tt iğ im d a h ap se d ild i v e sü r ü ld ü . m an z u m e y i y a z d ığ ım giin , d o stla
-A sıl iş le r b u n d an s o n r a çığ rın - nrn k o r k u la rın d a n b a n a s e lâ m v e r d a n ç ık tı: B iz i a lk ı ş la y a n A v r u p a in iy o rla rd ı. B u n u n la b e ra b e r h er- sıısd u : A lm a n y a 'o rta y a ç ık tı: J u r - k e s b u m a n z u m e le ri e ld e n e le g ez- ııa lle r t a s n if e d ilm ek ü zere, Y ıld ız d iriy o r la rd ı. G a r ib i s u k i, m u v a - d aıı H arb iy e n e z a re tin e n a k le d il- tık la r ın d a h o şu n a g id iy o r d u : H a lk , di. B e n çe k ild ik te n s o n r a a S a d a y ı k en d i söy liy je m iy eceğ l sö z le ri, me~ m ille t» g a z e te sin in b a s m u h a rr iri su liy e ti b a ş k a s ı n a a i t o la r a k in ti- o la n A h m et San ıin ı, g e ce v a k t i, s a r etd im i, sevim e se v in e a n la tıy o r B ağ çe lv ap u d a y in e m eçh u l b ir e l v e a d e t a b u n u n la te s e lli o lu y o r- t a r a fn ıd a n ö ld ü rü ld ü . dn:
V a l l a h i b a t ı r ı r ı m
Düz tabam da değilim ama, nedense, üstümde bir uğursuzluk var. Tan matbaasına girdim, yıkıldı. Ka ragözde çalışırdım, Ankaraya aldılar. Tan ğgazetesinde
H er fır k a , d iğ e rin i v a ta n h a in i, H a v a ta p d ili İçin A v r u p a y a g i- roillet d ü şm a n ı o la r a k ta n ım a ğ a diytordum . R ıh tım d a n v a p u r a b in er b a ş la d ı. içen p e k e s k i d o stu m o la n Z ekî
ö r f î id a re n in (S ık ı Y ö n etim ) beyin lîa k ır k ö y ü n d e H u b a n so k a - m ü d d e ti b itti. D e rsim m e b u su t ü t ğ ın d a , g e c e v a k t i y in e m eç h u l b ir f ü F ik r i b e y ta r a fın d a n İs ta n b u l- el t a r a fın d a n k a tle d ild iğ in i d u y d a Ö rfî id are n in k a ld ır ılm a s ı için du m :
v eri') n ta k r ir (ö n e r g e ) a ltm ış ü ç H a k k l paJ>amıl M U m , Ue S a d - re y e (oy) k a r s , 111 r e y le redde- r m m olan> M ebnw ul m ecll»l k ü r - d ild i. İb r e t a lın a c a k h a ld ir k i, ^ Undw (SÖZ v e m a t b u a t h ü rriy e -, p a y ita h t (H ü k ü m e t m e rk e zi) m c- ti') „ « r ia y e t e d ilec eğ in i te m in e t . h u şla r ın d a n y a ln ız Z ü h rap e fe n d i ti Bfill do m ü s a r ü nH eyhln sö zle rt- t a k r in k a b u l ed en ler a r a s m d a id i: ne in a n a r a k „ „ ,u van<,enjre h a srl- B u m ın ü z e rin e S a d n a z a m H a k k ı c e s a r e t ettim : V e m in a lla -P«•>anm iç tih a d ü a ,ö r fî id a r e ölü m
g ib i, İsim levuniyen b ir n riid det için
uzatıldı: Ddlfl
muiıarrirdkn, batdı.
«Cumartesi» adlı bir magazin çıkardım, battı. «Gerçe’.c» gazetesinin sekreteri idim, battı. «Yeni Dünya» da çalıştım, battı. «Görüşler» de yazı yazdım, battı. «Ses» de makale yazdım, battı.
Hani kayığa binmiye korkuyorum, batacak diye. Her ipsan, dünya yüzünde, elbette müsbet bir iş yapmak ister. Şimdi benim de yeni bir niyetim var. Halk particiler sıkı dursunlar; zira niyetim Halk parti- sine girmektir. Aiimallafı, iki aya kalmaz, onu da ba'
M A S K O P A Ş A 3 '/fare 1347
M a s k e l e r
a ş a l ı !
“ C a h i t hey
d a v e t ed
Hüseyin Cahit beyin da vası iîe, onun aleyhinde açtı-i ğı kendi davasının birleştiril-! meşini istedi ise de, kabul e dilmedi.
Saori bey,
— Mektubumda zem v< kadihi mucip hiç bir şey yok tur, dedi. |
Bunun üzerine Cahit bey: i ft— Bu benim için çirkin bir lekedir. Ben o zaman,} zaptiye dairesinin önünden j bile geçmeğe cesaret ede-} mezdim. (Sabri beyi göste rerek) . Bu gibilerin jurna linden ve şerrinden korkar dım, dedi. Burada Sabri, bey :
— Şiddetle reddederim re-ş is bej', şuna söyleyiniz, edep ve terbiye dairesinde söz söy lesin, dedi.
*
Reis bey, Hüseyin Cahide: — Sizi terbiyeye davet e- derim! diye ihtar etti.
Bundan sonra, müddei u- i mamı (Savcı) mütaleasmı: şöylece söyledi:
*— Sabri bey tarafından} Cahit beye yazılan mektup,
i
ihtiramlar kelimelerle yâzı -J iarak, kendisinden bir sual sorulmuş. Binaenaleyh, bu! mektupta, zem ve kadihden sayılacak bir şey görmüyo rum. Onun için Sabri beyin mesuliyeti olmadığına karar verilmesini talep ederim.» dedi.Muhakeme neticesinde Sab Ti beyle, Refi Cevat bev, iki şer aya mahkûm oldular.
i t e r b i y e y e
¡yorum,,
di. Bunun üzerine Sabri bey, Mebusan meclisi feshedil - Hüseyin Câhit aleyhine bir dava açtı. 19 Aralık 1327 tarihli (Yeni Gün) gazete sinden bu mahkemeyi okuya lım:
Sabri bey (ayağâ kalka rak) - Bu efendi (Hüseyin Cahit) Tanin gazetesinde:
«Sokak köpeklerinin top lanması bile ne kadar zahmet li olduğu ve bunları toplayan larm bazan elleri ve bacak ları ısınldığı» gibi nefreti mucip tabirlerle beni sokak köpeklerine benzettikten son ra, ayrıca:
«Çünkü herifin hüviyeti an laşılıncâ, mazisini bilenler bize hikâye ettiler, mahut İz zet Holo’ nun bendeganmdan olan ve geçmiş devrin eli so palı edepsizleri arasında sa yılan bu adam, işte bu gün bizim düşm&nımızdır» demek suretile bana çirkin şekilde hakaret etmiştir, diyerek pa pa Cahidin cezalandırılması nı istemiştir.
Heyet müzakereye çekil di.
k arım saat sonra geldiler. Ve Hüseyin Cahitten 10 lira nakdî ceza alınmasına karar verildi.
Bundan sonra hem Sabri bey, hem de umumî hukuk namınâ müddei umumî Ahıl- ya efendi tarafından. Sabri bey aleyhine neticelenen da va istinaf edilmiştir.
(Devamı gelecek sayıda)
0 zaman gör kepazeliği
Sendika. kanunu münasebe- tiie Büyük millet meclisinde ki tartışmaları, ibret, hayTet, hatta korkarak gazetelerde okuduk. Sendika mevzuu ü- zerinde tek kelime okuma dan, bilmeden ne marifetler gösterdiler.
Şimdi anladık ki, bizde de mokrasi nas i kılık kıyafet değiştirmişse dünyaya nasıl gülünç bir demokrasi modeli olmuşsak, şimdi de .«-Millî Sendika» namı altında kor» porasyomarı hortlatıyoruz.
Buna bal gibi korporasyo-n
derler. Sanayiin dörtte üçü devlet elinde olduğuna göre, patron devlete karşı bu mi! îî Sendikalarda işçi hakkın! nasıl alaca t. Grev sözüm o üa yasak. Ama sayei şahane de millet açlık grevinde- dir.
Bir de «dünya Sendikalar birliği» var. Bizim bu millî Sendikaları, namı diğer kor- porasyonlan bakalım kabul edecekler mi? Bir de etmez lerse (ki muhakkak.) o za man gör kepazeliği.
M ü z m i n t e k z i p
i l l e t i
Pek sayın İçişleri bakanı mız, Şükrü Sökmensüer An- takyada bağırmış:
— Ey millet! duyduk duy madık demeyin, Demokrat parti, kıp kızıl domünisttir.
Gel zaman git zaman, de diğini unutmuş galiba,
— Hayır ben demedim di ye tekzip etmiş.
Kendisine,
— Al, işte vesikalar, diye imzasını göstermişler.
— O imza benim değil kül İiyyen inkâr ederim diye, tek zip etmiş.
Peki öyle ise,
— işte fotoğraflar! deyin ce,
— Hayır, uydurmadır, di ye yine tekzip etmiş.
Meğer o fotoğraf, bir fotoğ raf hilesi imiş. Meğer kızıl komünist demiş ama, şâka- dan demiş. Meğer, imzayı, haberi olmadan atmış.
Geçenlerde de sayın Şük rü Sökmensüer, mecliste ba zı vesikalar neşretti. Ya bir gün gelir de, h&yir ben söy lemedim, o vesikaları, bana benzeyen birisi okumuş der se. Daha beteri var, unutkan ve (Allah vermesin) müz min tekzip illetine müptelâ bakan, günün birinde,
— Ben Şükrü Sökmensüer değilim, diye kendini tekzip ederse.
Galiba, en hâvırlı tekzibi o zaman yapacak.
Öyle bir şey olursa, baka nı, ehli vukufa (Bilir kişi) ye havale etmeli.
GIK DEDİ.
Malatya valisine cevabımı zı yazılarımızın çokluğundan, gelecek 3aymuzda neşredebi leceğiz. Artık bu Malatya va lisi gık dedirdi. Okuyucu!» - rtmızdan özür dileriz.
Aldı Recep, aldı Ceiâi
Celâl Bayarla Recep Pe- ker, Ankarada bir kahvede, tesadüfen buluşurlar. İki ra kip sazlarını ellerine alarak müşaaraya (atışmağa) baş larlar. Aldı Pekeı- bakalım ne deldi: *
MuhaMfsin sinen açık Bütçemizde çıkmaz açık Sen Siksin, ben de düğme Ah! Aramız neden açık? Aldı Bayar :
Sandık mandık oyununuz, G & tein hele boyunuz Millet bize oy vermişti Ap aşikâr oyununuz. Aldı Peker :
Aman Bayarım hıçkırma O işleri karıştırma
Bir c-yundur oldu gülüm Bu seferlik beni kırma. Aid: Bayar :
İki dalda bir tek ceviz Biz de bir koltuk isteriz
Ya güdersin bu deveyi Ya biz de deve isteriz.
Recep birden celâllanıp a- yalc değiştirdi :
Bahçelerde kereviz Sandalyeyi vermeyiz
Kendine gel Celâli Başbakanım bendeniz.
Bu sırada nâgthan Ham dullah Supyi peyda oldu. Al dı Hamdullah.
Vermeyiz kaptık külah Boğma etmeyin ah Müs l üm an oldu Suph i Lâ ilahe illallah. Aid; Bayar :
Kildi yıl bildiğim Kânı Olur mu şimdi Yani
Ne kadar tövbe etsen Yuttuk sanmayın yâni. Aldı Hamdullah :
Başında sarıklı fes Tüketme yavrum nefes Bülbül dîEnden çeker Uslu d!ur serini kes.
Celâl Bâyar darılmıştı. ke nara büzüldü:
Aldı Recep :
Darıldın mı cicim bana Hiç bakmıyorsun bu yana Danklinsa barışalım Kumru gibi koklaşalım.
Mîlletimin efendisi işte bu
Ayakları ve elleri sert nasır, Yattığı yer ot yastıkla bir hasır, Kazandığı devletine münhasır,
Milletimin efendisi işte bu. ★
Kerpiç duvar, tavanı yok bir çatı, Hayvanların ahırıdır alt katı. Yer yüzünde yoktur onun rahatı, Milletimin efendisi işte bu.
★
Bir çift öküz, bir inekle bir eşek, Bir az tarla on tavukla bir köpek, Onun için bütün servet bu demek, Milletimin efendisi işte bu.
★
Tatlı görmez bal vermezse arısı, On yıl giyer bir şalvarı karısı, Kırk yerinden yamalıdır yansı, Milletimin efendisi işte bu.
★
Y ağ çıkarır, bal çıkarır yiyemez, Bayramlarda yeni esvap giyemez, O derdini kimselere diyemez,
Milletimin efendisi işte bu. ★
V'ergisinin hesabını düz verir. Bahar verir, yaz kış verir, güz verir, Bir almadan istiyene yüz verir, Milletimin efendisi işte bu.
Aldı Bayar :
Döktüğümüz alın teri Hep bu millete gösteri Ben darılmama Recebim İşte döndüm, tersin geri .
Bayarla Peker kucaklaşır ve öpüşürler .
S ıra D e m ck ra ilird a
Filozof Rıza Tevfi’ din, u- zun senelerdir hazırlamakta olduğu Felsefe kamusu t D t harfine gelmiş, davanmış. Fi lozof. yazacağım ama diyor, elim varm yor. Sıra demokra siye geldi, nasıl yâzarsm. Doğrusunu yazsan bastırırız z lar. Bizdekini yaz:an, dünya ya rezil olurum. İyisi mi?.
İyisini Filozofa ben tavsiye ettim:
— Üstad dedim. Halk par" tisine sorur.. Demokrasiyi. 948 de 949 da, 960 da r.e kılığa sokacaklarsa söyleşir ler, siz de yazın.
İ l â n
Ecnebi müşterilerimizle ko nuşacak. Fransızca taklici yapan bir garson aranıyor.
Radyo Gocuk kulübüm çocuk ta :lidi yapan, memur
tekaütleri aranıyor.
Satıma ç ık a r ıla n ¡A ha! m a lla r ı: P etro l a r a m a e n s titü sü n e Ş e v e m a k in e si, H a lk p a r tis in e is ia h a tc ı R ecep P ekeıyı n u tu k p lâ k la r ı, Ş iik - rli S b k m e n sü e re k ırm ız ı b e y a , F a tih R a k ı y a su n i d e m o k ra si, N ih a t E rim e b u lu n m az h la d s a lı, C e lâl B a y a r 25* d irh em m u h a le fe t, L ü t- fi K ır d a r a y e şil s a h a , H ü se y in C a h ide k ızılcık defcnefci, U m u m mir d ü rte re b e ser k u r u ş lu k k a b a k e«- k ird etü , A h m et E m in e .H anda, T i c a r e t b a k a n l ı ğ ı n a p a m u k ip li*),
H rr d a v a tç ı T ah sin B e k ir B a lt a y a
davu l tozu, H am dullah SaptAya, m inare »b içesi, R e şat ŞeomesMhr*
v a p u r dumanı.
M A R K O P A Ş A 3 Mart IS47
Bütün ömrüm matbaa mat baa dolaşıp, ters yüzü geri çevrilmek, Halil Lütfiden ki barca, Cemal ettin Saracoğ- lundan kabaca kovulmakla geçecek değil a... Bir de ba loya gideyim dedim. Tahmin ederim ki, okuyucularımın çoğu da, böyle kılıklı kıyafet li, sirno cinli firaklı baloya gitmemişlerdir. Zaten benim okuyucularım olduğuna göre. Balo dediğine de, ha deyin - ce, elini kolunu sallaya salla ya gidilmiyor ki... Kıyafet mecburi imiş, anlaşılan bi zimkilerine kıyafet demiyor - lar. Bizim kıyafet, köpeklere ziyafet.
* «
Evvelâ gidip bir adabı mu aşeret kitabı edindim. Frak, Smokin ne mene şeylermiş, öğrendim. Bir arkadaşın tav- siyesiie, kiralık smokinciye gittik. Hiç biri olmuyor. Ben de smokınlik vücut mu var. Alışmamış yerde don dur mazın ş, smokinlerde üstüm den kaçıyor. En nihayet bir tane bulduk ama, içine
bi-U T A N H A V V A
B a l o m u , h a m a m m ı ?
zim bütün aile efradı girer. Belini, eski bir kravatla bağ ladım. Pantolonun ağı, elifi şalvar gibi sarkmağa başladı. Bir kutu toplu iğne aldım. Sarkan yerlerini, güzelce i- çerden iynelerle tutturdum. Paçaları basdırdım. Kollar uzunca ama, daha iyi bob o- lurum. Eksik olmasın bir ar
kadaş da, 46 numara rugan iskarpin verdi. Ucuna pamuk doldurdum, gazete kâğıtları sıkıştırdım, o da oldu. Birisi papyon verdi, birisi de ipekli gömlek verdi. Mahallenin fa kır kızı gelin oluyormuş gibi, eş dost yardtmile allandım, pullandım, iki dirhem bir çe kirdek oldum.
Kıydım paraya, dolmuşa atlad ğım gibi, Tokatlıyanm kapısına dayandım. Gizlice adabı muaşeret kitabını aç tım. Ne olur, ne olmaz, pot kırmıyalım.
Ayağımı eşikten âttım at madım, yüzüme bir projek - tör çevrildi. Demek bu da kibarlaıın adeti. Gözlerim de kamaştı, kitaba da bakamı yorum. Armut gibi de duru lur mu? Bir sırıttım ve pro
jektöre doğru kandüli bir te'| menna verdim.
Meğer, gelenlerin filmi a- lınıyormuş. İster misiniz, be ni filmde görüp de Hollywo od’ dan angaje etsinler.
Koridordan geçtim ve şa şırdım. Galiba balo diye ka dınlar hamamına gelmişim. Şimdi nat'r kadın gelecek,
— Oğlum git babanı da getir, diyecek. Zannettiğim gibi çıkmadı. Ben de aldım başımı yürüyorum. Küttt di ye bir yere çarpt:m. Meğer duvarlar kâmilen ayna deyil- miymiş. Ben smokinli donki- şot gibi aynimin üstüne yü rümüşüm. Kitabı açtım. Ay naya çarpınca ne yapılacağı yazmyor. Aynada kendimi görünce güldüm. Amanın bir acaip olmuşum, bir acaip ol muşum. Dansı başınıza bir sempatikleşmişim. Arkam - dân bir kahkaha yükseldi.
Hükümetin fişle verdiği bir metre basmayı bile almamış lar. Yalnız fişleri âvrat yeti ne örten, yürüyüp gelmiş.
Yine bir aynaya çarpaca ğım diye yürümiye de kor kuyorum. Vantilatür gibi de ortada dönüp duruîmâz. Hav va anam kılıklı bir hatunun arkasına takıldım. O nereye, ben oraya.
Yerler de nâsı] kayıyor kardeşim,, hind yağı mı sür müşler, neft yağı mı sürmüş ler. Nasıl ayağım kaydı da
Havva ananın ayaklarına ka pandım, bilmiyorum.
Düşmek bir şey değil, pan- talon ağındaki bütün iğne - ler - afvedersiniz - kaba eti me geçti. Şöyle yavaşça kal kıp bir koltuğa oturdum. Et
raf pırıl pırıl, Baylar ışıl ışil, bayanlar fırıl fırıl. Renk, mü
zik, aşk, nağme, raks bade, al takke ver külah. Her türlü zıkkım gırla.
Yancağızıma allı pullu bir kadın geldi oturdu. Aman ne şeker şey. Lokman hekimin ye dediği cinsten. Lâte lo kum gibi, ye yut, çöp diye iskarpin bile kalmaz.
— Sen niye böyle yalnız sın cicim?
— Ne yapayım dedim, Al lah böyle yaratmış.
Elini elimin üstüne koydu. Üstüme yıkıldı.
— Aman, rica ederim. — Ne var?
— Ay.... dur dur, altıma iğne koymuştum.
Kadın kadın değil, incir
yaprağım bile cennette unu tup, baloya fırlamış Havva.
— Kalk dans edelim deme sile, elimden tutup, ortaya savurması bir oldu. Ayol, be nim topu topu bildiğim Bah riye çifte tellisi. Caz da bir sıving çalıyor ki, anam ba - bam, dans edenlerin titreme dik yeri yok. Biz de karıştık araya, titremeğe başladık.
Yine bir kahkaha... Pan - talonu bağladığım kravat çö zülmüş. Bir elim pantalonda, hır elim hatunda titriyorum. Kadın da ne zenberekli ka dınmış. Fırıl fıril dönüyoruz. Başladı mı sana konga... Her kes oturdu, biz kaldık ortat
da. Varyeteye başladık. El lerimizi, dizlerimize, kaba et lerimize vurup vurup dönü yoruz.
Başım dönmüş yuvarlan mışım. Alkış alkış alkış... Bizz! diye bağıran bağırana. Bir de kalkayım’ ki... Aya ğımda pantaion yok. Masa örtüsünü belime dolayıp, al kışlar arasında sokağa fırla - dun.
I
Bir gün şeytana uydum, «bunca zamandır ne diye tatlı canımı cefaya sokuyorum? Gidip şu Halk Partisi’ne yazılayım, geri kalan ömrümü de ra hat huzur içinde geçireyim» diye dü şündüm. Oradan küçücük bir kimlik kâğıdı (hüviyet varakası) almakla neler elde etmem kil... Bir kere ne reye namzet gösterilsem mutlaka ka zanırım. Muharrir olsam, başka gaze teler yüz lira veriyorsa parti gazete lerinden beş yüz alırım. Memur ol sam, istediğimi yazârun da, yazılarım yine siyasî sayılmaz. Millet Vekili ol sam, mecliste Nihat Erim Şalcı gibi bir kere «asla!» dedim midi aksa' su lar durur. Sonra, sihirli bir gözlük takmış gibi, bütün memleketi günlük güneşlik görürüm; pahalılığın faikına varmam, herkesin kamı benimki ka dar doyuyor zannederim; harpte, a- teş hattında bulunan İngiliz ordusun daki bir neferin bile sütlü kahvesin - den, çikolatasından, nefis konserve sinden tutun da, kokulu sigârasma kadar her şeyinin nasıl temin edildi ğini unutur da, herhangi bir toplantı da ağzıma geleni söyler, «bizim Ak
saray pazarında küfesini dolduran bir
kadının aldığı şeyleri İngiliz kıralı
bi-K 0 r k u i
le yiyemiyor» der, itiraz edenler olur sa, «inanmıyanlar gidip kıraliyet mut fağını kontrol edebilirler» diye cevap veririm.' Paçavralar içinde dolaşan yalın ayak, başı kabak milyonlarca insan, «fakir rolü yapan aktörler» di ye bakarım. Canım gazete okumak istediği zaman Ulus’u açar, artık hiç
sinirlenmeden, gönül rahatiyle okuya bilirim. Müfettiş olup da seyahata çjksam, idareciler benimle «el ve iş birliği» eder. Kumaş almak istesem, halk karaborsadan en kötü kumâşı en pahalı fiata alırken ben Yerli Mallar Pazarına gider, kimlik kâğıdımı göste rir göstermez depoya indirilirim; «yer li mi olsun Ingiliz m i?» diye sorduk ları zaman, (eben kökü içerde kumaş
u r ü y a
giymem» derim. Ingiiteıede torunum doğsa, (tabiî o zaman torunlarım hep ya Ingilterede, yâ Amerikada do ğacaktır) tayyareye atladım midi kuş gibi uça uça gidiveririm; hastalar, ta lebeler döviz almak için aylarca bek liye dursunlar; ben giderim, arkâdan nasıl olsa döviz gelir; gelirse gelir, gelmezse vız gelir. Fakat Millî Eğitim hakkında rapor vermem icap etse, Ankaradâ Kale mahallesindeki il toku lun birinci sınıfına uğramam bile; bu rada yedi sekiz yaşlarında yüz kadar çocuk vardır, sınıfta hepsine yetecek kadar sıra olmadığı için yarısı ayakta ders dinler, yorulanlar yerlere çöker, tozun toprağın içinde defterlerini dol durmağa. çalışırlar; oraya uğrayaca ğım yerde, doğruca, yeni yapılmakta olan yetmiş seksen katlı tıbbiye bina sını gözden geçirmeğe gider, en üst kata kadar çıkıp Aşağıya doğru ba kanım bakarım da, böcek kadar kü çük görünen insanlar karşısında ken dimi o kadar kuvvetli hissederim ki, «bunlar mı bizden hürriyet istiyor, demokrasi istiyor? Hürriyetle demok
rasi bunların nesine? Parmağımı do kunsam hepsi karıncâ gibi ezilecek» diye düşünürüm.
II
O aeşam sayın Coşkan’ın saye sinde ucuz ucuz içip kanımı coştur dum; dolu mideyle yatınca, uykuda başladım rüya görmeğe :
Uzaktan gözüme bir kalabalık i- lişti, yaklaştım; bunlar, yeni açılan bir dispanserin önünde sıra bekliyen ve remlilermiş. Kalabalığın ucunun ne reye vardığı görünmüyordu; yollar tıkanmış, arabalar, otobüsler, tram vaylar işliyemez olmuştu; kalabalık hep bir ağızdan bağırıyordu:
— Biz dispanser istemiyoruz! Biz ucuz yiyecek istiyoruz! Biz ucuz giyecek, ucuz yakacak istiyoruz! Biz birkaç odalı, güneşli, havalı, fakat hava parasız ucuz ev istiyoruz!
Cebimdeki C. H. P. kartını göre ceklermiş gibi bir hisse kapıldım, ca- ketimi sıkı sıkı ilikledim, hemen ora dan uzaklaştım. Az gittim, uz gittim, dere tepe düz gittim, kendimi bir köy de, buğjday ekili bir tarla kenarında buldum. Köylüler yanıma geldiler:
4 M A R K O P A Ş A
3 Mart 1947
İ ŞI N I Ç Y Ü Z Ü
Kiralar neden fırladı?
Ahi harp yılından şimdiye kadar, mesken işinde ev sa hipleri de, kiracılar da hapı yuttu. Bazan kiracı ev sahibi ne, bazan ev sahibi kiracıya kazık attı. Hükümetin asıl başarısızlığı da, kendinden başka hiç kimseyi memnun etmemiş olmasıdır. Kiracıyı tutar gibi yâptı, tutmad'. Pul lu kağıtlar ve kontııratlann arkasında hava parası yüzün den kiracı inledi.
Her şeyimiz tâmammş da bir yeşil sahamız eksik mis ve bizi otlatacaklarmış gibi, evlerimizi barklarımızı yıktı - lar. Taş kovuklarına girdik. Yabancılara göstermelik caf- taraciftoflu asfaltlar; yeşil sa halar yaptık ama, biz de kös tebekler gibi toprakların al tına girdik, İnanmazsanız A- tatürk bulvarı üzerinde bir incir ağacının kovuğunda ba rınan altı nüfuslu ailevi gidip görün.
Asfaltın üstünü makam o- tomobillerine bıraktık. Hava parası o kadar meşru oldu ki, kanunların altına imza atan lar bile hava parası verdiler,
S i z e k i m
1
e r
i f t i r a e d i y o r
(Baş tarafı 1 incide) Eli bayraklı Ye’niçeri zor - balan,
— Istemezüüük! diye hay kırıyor.
— Yok mu? diyorsunuz bu zorbaları, nizamı cedide çevirecek bir Mahmudu Ad lî?
— Aman sus, diyorlar, on lar Üniversiteli.
Ne oluyor böyLe? Sizin şe refinizi en çirkin şekilde kır mak istiyenler, size iftira e- denler. Üniversiteliyi; Çakı.- calının kızanları gibi göster- mive çalışanlar kimlerdir?
Her suçu, ağır başlı genç lerin omuzlarına yüklemek isteyenler kimlerdir? Mede - niyet dünyasına kar?’ yüzü müzü kızartacak her hâdiseyi Üniversiteliye yükleyen - ler kimlerdir?
Neden, dünyanın üzerin den bir kasırga gibi geçen korkunç vahşet dalğasını ye niden canlandırmak isteyen ler, sizi buna alet etmeğe ça balıyorlar?
hava parası aldılar.
(Şimdi vesika göstermek moda oldu, isteyen olursa, kozun beyini çakar, kırkın parçasını gösteririm. Biz de yalan yok.)
Ev sahiplerini de memnun edemedi. Çünkü, her şey yüz de beş yüz fırladı, kiralar ça kılı kaldı. Vatandaşlar, ka nunsuz yollara baş vurmağa, karaborsacılık ahlaksızlığı - na mecbur bırakıldı. Bir e- vinden başka geçim vasıtası olmayan dullar, yetimler, e- mekliler perişân oldular. Kı racı ev sahibi kanlı bıçaklı, mahkemelik oldu. Vatanda şın huzuru kaçtı.
Acaba şimdi ne oklu da, böyle birden bire, hatta ken di ucuzluk vaitlerini yalancı çıkarır şekilde, kiralara zam yaptılar?
Yine kendi çıkarları için. Memurlara yaplan zam, yi ne halkın sırtından nasıl alı nır? Sağ elile verip sol elile alıyorlar. İki zeytin tanesi ve rip, yarım kilo zeytin yağı i- şe diyorlar.
' Bakın işin iç yüzüne : Vergiye matrah, gayri safi irat olduğundan, kiralar artdı mı. bina vergileri, ka zanç vergileri, gelir vergile - ri de artacak tabiî. Yoksa, ne kiracıların ne de ev sahip lerinin karagözlerine âşık ol dukları için değil.
Önem le duruyoruz
Bakanlara her hangi bir memleket meselesini sorsa nız,
— Üzerinde önemle duru yoruz. diye cevap verirler.
Başbakan nutuk verir: — Üzerinde önemle duru yoruz.
Belediye reisimiz LütK Kır dar, et meselesinin, süt me selesinin ve diğer meselele rin üzerinde önemle duruyor lar.
Ben yirmi senedir, üzerin de önemle durulan meseleler bilirim ki, halâ halledilme miştir.
Bu önemde bir uğursuzluk var. Allah rızası için, bir ker- re de, üzerinde önemsiz dur sunlar, belki işler yürür. Ya hut ta, önemle duracakları na, önemle yürüseler.
Yüksek M em ur’ar. Aikışlam a Bürosundan isleniyor.
Büyükleri alkışlama maiyet memurlarından Mehmet Kuklanın tekâüte sevkedilmesiyle boşalan yerine imtihanla bir alk ş mükellefi alınacaktır.
Sadakatinin kâr; elinin 500 cm2 olması yüksek şak- şaka elverişli bulunması' şarttır. «Evet» dediği nîsbette ki" dem kazanacaktır.
M arico p aşct
DERT DİNLİYOR..
Bu sayfada okuyucu ao*tul arına, Mar.kopayaıun
cevaplarını bulacaksınız.
Adressi* mektuplara e*- *
vap verileme*. İsteyen o- f 1 kuyucuların isimleri mah
fuz tUtuUl'T. Yaşâr Altmışık yazıyor:
Lise mezunuyum, iş bula - mıyorum. Halbuki, mektep yüzü görmeyen kızlar bile iş buluyorlar. Ne yapayım?
Markopaşa :
Tahine küs. Mümkünse a- mieîiyfat ol. O da olmazsa, ka An makiyajı ile, başının ça resine bak.
îzmirde İ. Bezmez yazıyor; Bir devlet müessesinde sa- atfde, 62 kuruş ücretle çalı - şan, betbaht bir ailenin rei siyim. Kesile kesile kuşa' ben zetir, ve ayda elime 100 li- racık verirler. Dört çocuğu - ma ve karma mübarek zey tinden başka bir şey yedire miyorum. Ne yapsam?
Markopaşa :
Biu kadarı israf birader. Zeytin kim sen kim. Kîuru ekmek ye ve paranı artır. Böyle zamanda zeytin yenir m i? İşten artmaz, dişten ar tar.
Yevmiyeye mâni olma Başka ihsan istemez !
Yedikule Cam fabrikası iş çilerinden Hendekli Saadet âdmdâ bir genç, hastalandığı için fabrikadan kapı dışarı edilmiş.
Cerrahpaşa hastahanesine gitmiş, kalın enseli bir dok tor: «Pazartesi, Perşertbe» di ye savmış.
İş dairesine {»itmiş: «Nuri- osmaniyede bilmem kime baş vuru diye savuşturulmuş- tur.
Oradan da şiddetle kovul duktan sor.ra -zâvallı genç, nihayet kurtuluş için iki yol bulmuş: Ya dilenecek, ya ö- lecek. Birincisi ayıp, İkincisi korkunç. Güç hâl ile dilenci liğe başlamış. Fakat bu işi bir türlü beceremiyor. Kovula, kakıla, ezile, biizüle, kahve, köşe sürünüyor..
Bu zavallı işçi ne yapsın?
Markopaşa :
Kcıvuladak daha başka t eş
kiilât var. Meselâ Çakşırsa Ba kanlığından, iş verme büro sundan, işçi sigar bala rrndan da boyunun ölçüsünü «Isır ve ölçü üzerine Amerikan be zi alıp kefenim hazırlasın.
Şoför Mustafa Çetin yazı yor:
Her önüne gelen muharrir, taksi ücretlerini indirelim di ye yazıyor. Ucuz . dedikleri festik 40 lira idi. Bu gün res
mî fiyat 126 lira. Benzin 3 lira idi. Bugün 660 kuruş. Garaj 9 liradan 50 liraya çık tı. Tamir 10 misli pahalandı. Yedek parça! ar bulunmuyor. Neden otobüs ücretleri insin diye yazmıyorlar da, taksi fi yatları insin diye yazıyorlar?
Markopaşa :
Eh kalem futan o beyler, güya balkı koruduklarını id dia ederler. Hükümet de ga zetecilere bir lütuf olanak on lara sairi lösrlt vermiştir. Bu kartı gösterdiler nü otobüse talamvaya beleş binerler. O- m*n için otobüs, tramvay, vapur beylerin umurunda de ğiL Her halde Taksiye de bedâva binmek istiyorlar.
Edremitte İbrahim Şense- zer yazıyor :
Edremitin sayılı zenginle - rinden biri, bir eline taban - ca, bir eline kama alıp,
gele-Nîhayet suçluyu karakola ne geçene saldırdı, O sırada oradan geçen birinin üzerine çullanıp, bıçaklamağa başla dı. Etraftaki yardakçıları da,
— Vur, vur! diye bağın - yorlardı.
S p p y :
Şehrimizin iki maruf fut bol ta cimi arasında dün
«Çamur deryası» atadyo - mundâ yapılan maçta, bes kişinin gözü çıkmş, altı kişi' nin kafası yarılmış, on kişinin kolu bacağı kırılm-ştır.
Sakatlanmıyan tek oyuncu nun da. evvelce yapılan maç da, ölmüş olduğu anlaşıl mıştır.
ALTINA HÜCUM Bu filimi ilk defa seyreden üç Amerikalı ganşter dehşet lerin den bayılmıştır. Kürkler içinde genç, ve güzel kadın lar, tamamen renk, müzik, ışı'k bayılt cı nağmeler, 'göz kamaştıran gerdanlar, iştah açân baldırlar, ve milyonlar ca aç figüran.
AFİYET ŞEKER OLSUN
Bundan bir buçuk yıl önce. Ulaştırma Bakanlığı tarafın - dan malzeme almak üzere maaile Amerikaya gönderi len heyet hamdolsun salimen memlekete dönmüştür.
Bu muazzam işi bir buçuk yıl gibi kısa bir zamanda ba- I sardıklarından dolayı heyeti tebrik ederiz.
götürdüler. Devlet dâirele rindeki müthiş bir sür atle, suçlu bir saat içinde 12 bin lira kefaletle bırakıldı.
Eğer yaralanan adam bir zengin zadeyi vursa ne olur du?
— Markopaşa :
1 .— Ne olacak. 12 bin li ra veremiyeceği için hali du man olurdu.
2 — Bir can 1 2 bin liraya olduğuna göre hayat ucuzla mış demektir. Aşağı yukarı eski bir kürk fiyatına.
3 — 1 2 bini veren düdüğü çalar demektir. Yalnız ada mına göre. Eğer eşraf oğlu, meselâ beni bıçaklasaydı, ga liba üste 12 bin alırdı. Akıl sızmış.
Bay Taç Ressam oğlun a İzmir Hürriyet So. N o: 3 7 de. Meseleyi anlıyamadık. Daha mufassal yazın.
Bakırköyde R'fat Şpngönül yazıyor :
Adam başına bir metre bez veriyorlarmış. Benim bo yum bir metre 77 santim. Ne yapayım ?
Markopaşa :
1 — Tcanet bakanhğından müsaade akmadan uzamayın bir.
2 — Terziye gidip, bezi vüoudkmŞıza uyduracağınıza, marangoza gidip, vücudunu - zü beze utydurun iki.
3 — 77 santimlik fazlalığı kestirin. Ayaklar her zaman lâzımdır, baş tarafıntadan kestirip mesut olun üç.
M A R K O P A Ş A
H a l k i ç i n
Haftalık SİYASİ MİZAH
G a z e t e s i Fıatı 10 kuruş Abone : Üç aylık 120krç. Altı » 240 » Bir yıllık 450 »
Sahibi ve yazı işlerini
fiilen idaTe eden
Sabah ittin Ali
İdare : Ankara cad Vilâ j yet karşısı İzzettin han No 24 İdare ve yazı işlerine I gönderilen mektup zarf larının başına Markopaşa
yazılması rica olunuT.
Tertip edildiğri yer: IŞIK Basıldığı yerr Skad Mat.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
