1. KULÜPLER Yacht (Yat) Kulübü
Y
irmi Üç Nisan Caddesi’nde (Nizam) 7324,50 m2Iik bir alanda yer alan 66 numaralı üç katlı bahçeli kârgir kulüp, ka yıkhane ve banyo mahalli, sarı ve beyaz evler, satış yoluyla Yacht Kulübü T.A.Ş.’ne (Ağustos 1927) geçtikten sonra tevhid edilerek (8314,50 m2) Merkezi An kara’da bulunan Anadolu Kulübüne (9 Nisan 1962) geçmiştir.Büyükada’ya ün kazandıran Ada’nın XX. yüzyıl tarihinde önemli yeri olan Yacht Kulübü, XX. yüzyılın başlarında Leon Pearce adlı bir İngiliz Avukatı tara fından İngiltere’deki “Yacht Club’"m bir şubesi olarak bugünkü Anadolu Kulü- bü’nün kapladığı alandaki “San £V”de ku rulmuştu (1906). Daha sonra köşk Lebbe adındaki sahibinden satın alındı ve yanın daki “Giacomo” otelinin yanması üzerine, 125 000 İngiliz liralık bir sermaye ile “The Bringhipo Yacht Club Company Limited” Şirketi kuruldu (1908). Kulüp binalarının ve tesislerinin kurulmak istendiği alan ise, özel kişilere ait, örneğin; şimdi Tenis Kor- tu’nun bulunduğu yerde, Osmanlı uyruklu bir Rum kadınma ait bir ev, evin arsası, bir bahçe ve arabalıklı bir ahır vardı. “Beyaz Ev» banker Yeoryios Zarifi’ye<2l) aitti. İn giliz uyruklu Henry adında biri, 1910’da dört tapu senedine bağlı olan bu yerleri sa tın aldı ve Yacht Kulübü burada ahşap bir ev ile kulüp binası ve bahçe ile tenis kortu yapmıştır. Yacht Kulübü’nün kurulacağı yerin deniz tarafında kalan saha ve üzerin deki binalar ise, Fransız uyruklu bir aileye aitti. Yukarıda sözünü ettiğimiz Henry, bu yerde dört tapu senedine bağlı olan ev ile eklentilerini ve bahçe ile arsayı satın alıp Yacht Kulübü sitesine katmıştır. Yacht Kulübü Limited Şirketi bu alanda da ken dine ait binalar ve tesisler yaptı, ancak bü tün bu taşınmaz malların tapusu İngiliz uy ruklu Henry üzerinde idi.
Yacht Kulübü’nün ük müdürü Papado- pulos (Titanik Faciası’nda hayatını kaybet ti; karısı kurtuldu), yardımcısı Sangas (1916-1917 yıllarında basılmış bir rumca
Yacht Kulübü arsasının ilk sahibi Banker Yorgo Zarifi.
T T-
EûOCûZ
Büyük Yacht Kulübü ile limanın görünüşü (1906).
grameri vardır) y e ilk baş kâtibi Panayot Magdalis idi. İlk kavgası Niko Yaloğlu (1914-1918/, Yacht Kulübü’nde ailesi ile birlikte ilk kalan Türk, Nihat Hamamcıoğ- Iu’nun babası Münir Rauf Bey olmuştur (1918). Bu tarihten günümüze kadar sayı lan gittikçe artan Türk üyeleri ile müda vimleri arasında Devlet ve siyaset adamla rı, yazarlar, şairler, bilim adamlan, hekim ler, hukukçular, sanatçılar ve işadamlan yer almıştır. 1914-1922 yılları arasında Kulübün müdavimleri arasında Maliye Nazırı Cavid Bey, Canbulad Bey, Necmed- din Molla, Nafıa Nazın Bedros Hallacyan Efendi, Falih Rıfkı Atay, Celâl Sahir, Fazıl Ahmet Aykaç, Âyan Azası Devlet Efeıidi, Nurican Efendi gibi zamanın seçkin kişile rin adlanna rastlamaktayız.
Cumhuriyetin ilânından sonra (1923) Kulübün murahhas üyeliğine Cafer Bey (Dikmen) getirildi. Ancak 1935’de bu görevine son verildi.
1922’de, Kurtuluş Savaşı zaferlere doğ ru gidip Ankara Hükûmeti’nin gücü mey dana çıkınca; İngiliz uyruklu Henry, İstan bul 4. Noterine başvurup, yukanda sözü edilen yerlerin aslmda Yacht Kulübü’ne ait olduğunu ve Türkiye’nin İngiltere üe savaş halinde bulunması sebebiyle kendi üstünde görünen bu yerleri Yacht Kulü büne devredemediğini söyleyerek bir ik rar senedi yaptırmıştı. 1923’de çıkan Ec nebi Anonim Şirketleri Kanunu gereğince Yacht Kulübü Limited Şirketi de; tüzüğü nü bu kanuna uygun şekilde değiştirip adı nı “Büyükada Yacht Kulübü Osmanlı Anonim Şirketi” yapmış ve İngiliz uyruklu Henry adına kayıtlı olan mallarının Kulüp adına tapuya geçirilmesi için mahkemeye başvurmuştu.
Büyükada Yacht Kulübü Osmanlı Ano nim Şirketi’nin 1923’de İstanbul’da; Te şebbüs Matbaası’nda basılmış olan Tüzü ğüne göre; “Büyükada’da gezinti ve sosyal yaşantı araçlarını teşvik etmek ve rağbetlen- dirmek amacı ile önce aşağıda açıklanan kuruluşların her birinin sağlaması gereken eğlence ve kolaylıkların elde edilmesi için özel şirketler, kulüpler, gazinolar, kıraatha neler, oteller, lokantalar, barlar, tiyatrolar, deniz hamamları ve benzerlerini yapmak ve kurmak ve bunları işletmek veya işlettir mek, ikinci olarak, deniz gezintilerini ve sporlarını teşvik ve rağbet kazanması için
Büyükada Yacht Kulübü Osmanlı Şirketi’nin 1923 yılında İstanbul’da basılmış olan nizamnamesinin kapağı.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
