Zeytinyağı Endüstrisi Atığı Prinadan Biyobozunur Film Üretimi
Ayşe Nur Demir*, Didem Sutay Kocabaş
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü, 70100, Karaman
*Sorumlu Yazar: aysenurdmr269@gmail.com
Yenilebilir kaynaklar günümüzde fosil kaynakların yerini almaktadır. Ülkemizde tarımsal ekonominin sonucu olarak, tonlarca atık biyokütle oluşmaktadır. Endüstriyel bir atık olan prinanın yararlı ürünlere dönüşme potansiyeli yüksektir. Prina, özellikle Akdeniz ve Ege bölgelerinde sık bulunan zeytinyağı fabrikalarının bir atığı olup, zeytin çekirdeği ve posasından oluşan yağlı bir biyokütledir. Yağlı prina, prina fabrikalarında hekzan ekstraksiyonu ile kuru prinaya dönüştürülmekte ve kuru prina yakıt olarak kullanılmaktadır. 100 kg yağlı prinadan yaklaşık olarak 60-70 kg kuru prina elde edilmektedir. Ülkemizde zeytinyağı üretimi ile yılda 250.000 tondan fazla miktarda prina ortaya çıkmaktadır. Prinanın yakıt, bitki büyütme, hayvan yemi, enzim ve furfural üretimi gibi birçok kullanım alanı vardır, en temel alan ise yakıt olarak kullanılmasıdır.
Bu çalışmada, yağı alınmış kuru prinadan biyoplastik üretimi yapılmıştır. Biyoplastik, yapımında petrol ve türevlerinin kullanılmadığı daha çok yenilenebilir kaynaklar ile yapılan, doğada ayrışabilen yani biyobozunur polimerlerdir. Biyoplastikler birçok Avrupa ülkesinde kullanmaktadır. Gıda maddelerinin ambalajlarında, tek kullanımlık tabak, çatal, bardak gibi ürünlerde, bebek bezlerinde ve benzer alanlarda yer alır.
Çalışmamızda, lignoselülozik bir atık olan prinadan %10 (a/h) KOH kullanılarak alkali ekstraksiyon yöntemiyle selüloz ve hemiseliloz fraksiyonları özütlenmiştir. Suda çözünür hemiselüloz fraksiyonundan doğrudan ve plastikleştirici olarak sorbitol eklenerek biyofilm üretimi denenmiştir. En iyi sonuç, %10 (a/a) sorbitol eklenerek elde edilmiştir.
