175
Türk Mikrobiyol Cem Derg (2004) 34:175-177
Eriflkin yafl grubunda kardiyovasküler hastal›klara ba¤l› ölümler ilk s›rada yer almaktad›r. Kardiyovas-küler hastal›klar›n ço¤unu aterosklerotik kalp hasta-l›klar› oluflturmaktad›r. Bu nedenle aterosklerozu bafl-latan ve h›zland›ran sebepler üzerinde yo¤un araflt›r-malar yap›lmaktad›r. Aterogenezdeki hasara cevap modelinde infeksiyonlar›n damar endotelinde hasara yol açarak aterosklerozu bafllatt›¤› ve h›zland›rd›¤› ileri sürülmüfltür(2).
Aterosklerotik lezyonlar ve akut koroner sendromla-r›n fizyopatolojisinde lokal ve sistemik inflamatuar süreçler önemli rol oynar. Bilinen kardiyovasküler risk faktörleri koroner kalp hastal›klar›ndaki epidemi-yolojik de¤ifliklikleri aç›klamada yeterli olamam›flt›r. Bu durum aterojenik risk faktörlerinde infeksiyon et-keni mikroorganizmalar›n rölüne iliflkin artan bir il-giye neden olmufltur. C.pneumoniae’n›n potansiyel
etken oldu¤una dair kan›tlar, seroepidemiyolojik ça-l›flmalar, aterosklerotik plaklardan al›nan örneklerin de¤erlendirilmesi, hayvan deneyleri ve antiklamidyal antibiyotiklerle karfl›laflt›rmal› çal›flmalardan elde edilmektedir. Bu de¤erlendirmeler ve yap›lan bilimsel çal›flmalar›n ana hedefi, C.pneumoniae’n›n ateroskle-roz ve koroner kalp hastal›¤›ndaki ana rolüne iflaret etmektir (1, 2).
Bu nedenle çal›flmam›zda, aterosklerozu olan ve ol-mayan kiflilerde C.pneumoniae seroprevalans›n›n be-lirlenmesi amaçlanm›flt›r.
GEREÇ VE YÖNTEM
Çal›flmaya 48 ‘ i (%33.8) kad›n, 94 ‘ ü (%76.2) er-kek, yafllar› 20 ile 86 aras›nda de¤iflen (yafl ort: 56.8) , 112 ‘ si Celal Bayar Üniversitesi T›p Fakültesi
Kar-Aterosklerotik Kalp Hastal›¤› Olan Kiflilerde
Chlamydia pneumoniae Seroprevalans›
Tamer fiANLIDA⁄(*), Nuri ÖZKÜTÜK(*), Sinem AKÇALI(*), Ozan ÜTÜK(**), Beril ÖZBAKKALO⁄LU(*), Cevat fiEKÜR‹(**)
ÖZET
Bu çal›flmada, arterosklerotik kalp hastal›¤› (ASKH) olan ve olmayan kiflilerde Chlamydia pneumoniae IgG ve IgA antikor seropo-zitifli¤inin belirlenmesi amaçlanm›flt›r. Çal›flmaya miyokart infarktüsü tan›s› alan, aterosklerozlu 112 hasta ve aterosklerotik kalp hastal›¤› bulgular› görülmeyen 30 sa¤l›kl› kontrol grubu al›nm›flt›r. Hasta ve kontrol gruplar›n›n serum örneklerinde mikro-enzim im-munoassay yöntemiyle (Euroimmun) C. pneumoniae IgG ve IgA antikorlar› araflt›r›lm›flt›r. Aterosklerozlu hasta grubunda C. pneumo-niae IgG pozitifli¤i % 97.3 (109/112), sa¤l›kl› kontrol grubunda %73.3 (22/30); C. pneumopneumo-niae IgA pozitifli¤i ise s›ras›yla %70.5 (79/112) ve % 0.0 (0/30) oran›nda saptanm›flt›r. Bu bulgulara göre, aterosklerozlu hastalarda C. pneumoniae IgG ve IgA antikor po-zitifli¤i kontrol grubuna göre yüksek bulunmufltur.
Anahtar kelimeler: Chlamydia pneumoniae, ateroskleroz, IgG, IgA SUMMARY
Chlamydia pneumoniae Seroprevalance in Patients with Atherosclerotic Hearth Disease
The aim of this study was to determine serum Chlamydia pneumoniae IgG and IgA level in atherosclerotic and healty groups. 142 subjects (112 atherosclerotic and 30 normal) were enrolled in the study. C. pneumoniae IgG and IgA levels were investigated by mic-roenzim-immunassay in serum of subjects. C. pneumoniae IgG antibody was found as 97.3% and 73.3% in atherosclerotic and nor-mal group, respectively; IgA antibody positivity was found in 70.5% and in 0.0% , respectively. The seropositivity of C. pneumonia-e was highpneumonia-er in athpneumonia-erosclpneumonia-erotic group.
Key Words: Chlamydia pneumoniae, atherosclerosis, IgG, IgA
(*) Celal Bayar Üniversitesi T›p Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Manisa (**) Celal Bayar Üniversitesi T›p Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dal›, Manisa
176
Türk Mikrobiyol Cem Derg (2004) 34:175-177
diyoloji servisine yat›r›larak miyokart infartüsü tan›-s› konulan, aterosklerozlu hasta ve 30 ‘u kontrol grubu olarak kardiyolojik flikayetleri olmayan, kardi-yolojik muayenelerinde aterosklerotik kalp hastal›¤› bulgular› görülmeyen sa¤l›kl› birey olmak üzere toplam 142 birey dahil edilmifltir. Hasta ve kontrol-lerden serum örnekleri al›nm›fl ve bu serum örnekle-rinde C. pneumoniae IgG ve IgA antikorlar› mikro-enzim immunoassay (mikro-EIA) yöntemiyle (Euro-immun) araflt›r›lm›flt›r.
‹statistiksel analizlerde EPI-INFO 6.04 paket prog-ramlar› ile Khi kare testi kullan›lm›flt›r.
BULGULAR
Aterosklerotik kalp hastal›¤› olan kiflilerin ve kontrol grubunun C.pneumoniae IgG ve IgA sonuçlar› Tab-lo 1’de verilmifltir. Aterosklerotik kalp hastal›¤› var-l›¤› ile C. pneumoniae seropozitifli¤i aras›ndaki ilifl-ki istatistiksel olarak anlaml› bulunmufltur
( Tablo 1).
TARTIfiMA
Eriflkin yafl grubunda kardiyovasküler hastal›klara ba¤l› ölümler ilk s›rada yer almaktad›r. Kardiyovas-küler hastal›klar›n ço¤unu aterosklerotik kalp hasta-l›klar› oluflturmaktad›r. Bu nedenle aterosklerozu
bafllatan ve h›zland›-ran sebepler üzerinde yo¤un araflt›rmalar yap›lmak-tad›r. Aterogenezdeki hasara cevap modelinde infek-siyonlar›n damar endotelinde hasara yol açarak ate-rosklerozu bafllatt›¤› ve h›zland›rd›¤› ileri sürülmüfl-tür (2).
Seroepidemiyolojik ve moleküler çal›flmalara göre
C. pneumoniae ile aterosklerotik kardiyovasküler hastal›klar aras›nda bir iliflki saptanmas›na ra¤men aterosklerozun geliflmesinde C. pneumoniae infeksi-yonunun etki mekanizmas› halen tam olarak bilin-memektedir (3,4). C. pneumoniae’nin arter duvar›n-da kolonize olarak arter duvar›n›n yap›s›n› bozmak suretiyle aterosklerotik pla¤›n oluflumunu kolaylafl-t›rd›¤› veya immunolojik mekanizmalar› tetikleyerek inflamasyon ve dejenerasyona yol açarak aterom pla¤›n›n stabilizasyonunu bozdu¤u ileri sürülmüfltür (5,6).
Saikku ve ark. (6) koroner kalp hastal›¤› (KKH) olan ve geçirilmifl miyokard infarktüsü oldu¤u bilinen hastalarda sa¤l›kl› kontrol grubuna göre C. pneumo-niae IgG antikorlar›n›n anlaml› olarak yüksek oldu-¤unu bildirmifllerdir.
Bu çal›flmada da aterosklerozu olan 112 hastan›n C. pneumoniae IgG pozitifli¤i %97.3, 30 sa¤l›kl› kontrol grubunun %73.3; C. pneumoniae IgA pozi-tifli¤i ise s›ras›yla %70.5 ve % 0.0 oran›nda saptan-m›flt›r. Bulgular›m›z istatiksel olarak anlaml› ve Sa-ikku ve ark.lar›n›n bulgular›yla benzerken, Leinonen ve ark. (7) lar›n›nkinden farkl› idi. Ancak bir çok araflt›rmac› taraf›ndan belirtilen C. pneumoniae ve ateroskleroz iliflkisi, serolojik olarak çal›flmam›z bul-gular› ile de desteklenmifltir.
Leinonen ve ark.(7) miyokard infarktüsü geçirmifl olan 95 hasta ve 139 kontrol grubunun serumlar›nda mikro-immunfloresans (MIF) yöntemi ile C. pne-umoniae’ye özgü IgG, IgA antikorlar› araflt›rm›fllar ve antikor düzeylerinin hasta grubunda kontrol gru-buna göre yüksek oldu¤unu, fakat istatiksel olarak anlaml› olmad›¤›n› bildirmifllerdir. Ayn› çal›flmada kronik C. pneumoniae infeksiyonunun en iyi göster-gesi olarak al›nan C. pneumoniae’ye özgü immun kompleks , hastalar›n %58’inde pozitif bulunurken kontrol grubunda ise sadece %26 oran›nda pozitiflik saptanm›flt›r(p=0.000002). Araflt›rmac›lar özellikle C. pneumoniae’ye özgü immunkompleksleri yüksek olanlarda KKH’n›n daha s›k olabilece¤ini, fakat bu iliflkinin mekanizmas›n›n tam olarak aç›klanamad›-¤›n› bildirmifllerdir.
Saikku ve ark. (4) prospektif olarak befl y›l takip et-tikleri KKH olan 140 kiflide miyokard infarktüsü ve-ya ani ölümle sonuçlanmadan önce 3. ve 6. ayda
al›-Tablo 1. Aterosklerotik kalp hastal›¤› varl›¤› ile C. pneumoniae IgG ve IgA seropozitifli¤inin karfl›laflt›r›lmas›
Ig G: p<0.0001, Khi Kare= 19.05, SD=1 Ig A: p<0.0001, Khi Kare= 47.7 , SD=1 C. pneumoniae IgG pozitif 109 (%97.3) 22 (%73.3) negatif 3 (%02.7) 8 (%26.6) pozitif 79 (% 70.5) 0 (% 0) negatif 33(%29.5) 30(%100) Hasta Grubu (n=112) Kontrol Grubu (n=30) C. pneumoniae IgA (n) (%) (n) (%)
177
T. fianl›da¤ ve ark.,Aterosklerotik Kalp Hastal›¤› Olan Kiflilerde Chlamydia pneumoniae Seroprevalans›
nan kanda C. pneumoniae IgA ve IgG antikorlar›n›n ve lipopolisakkarit içeren immun kompleks bulunma oran›n› kontrol grubuna göre anlaml› oranda yüksek bulmufl ve kronik C. pneumoniae infeksiyonunun KKH’n›n gelifliminde ba¤›ms›z bir risk faktörü oldu-¤u sonucuna vard›klar›n› bildirmifllerdir.
Blasi ve ark.(8) 65 yafl alt›nda genç, miyokard infar-tüsü geçiren 61 hastadan hastaneye yat›fllar›n›n ilk 24 saatinin sonunda ve 28 gün sonra C. pneumoniae IgG antikoru tayini yapm›fllard›r. Çal›flma grubunda-ki hastalar›n 35’inde (%57), klinik olarak sa¤l›kl› 61 kiflilik kontrol grubunun 18’inde (%30) C. pneumo-niae IgG antikorunun pozitif oldu¤unu ve her iki grup aras›ndaki fark›n istatiksel olarak anlaml› oldu-¤unu belirtmifllerdir (p=0.003).
Muhlestein ve ark.(9) KKH yönünden semptomatik olan aterektomi uygulanm›fl 90 hastan›n ateroktomi materyalinde Direkt Floresan Antikor yöntemi ile C. pneumoniae varl›¤›n› araflt›rm›fllar ve koroner ate-rektomi materyalinin 71’inde (%79) C. pneumonia-e’yi pozitif olarak saptam›fllard›r.
KAYNAKLAR
1. Serter D: Virüs, Riketsiya ve Klamidya Hastal›klar›. S.94, Nobel T›p Kitapevi (1997).
2. Ross R: The pathogenesis of atherosclerosis. “Braun-wald E (ed) : Heart Disease, A Textbook of Cardiovascu-ler Medicine” p1105, W.B.Saunders Company,
Philadelp-hia (1997).
3. Jackson LA, Campbell LA, Kuo CC, et al: Isolation of Chlamidia pneumoniae from a carotid endarterectomy specimen. J Infect Dis 176: 292 (1997).
4. Saikku P, Leinonen M, Tenkanen L, et al: Chronic Chlamydia pneumoniae infection as a risk factor for coro-nary heart disease in the Helsinki Heart Study. Ann Intern Med 611: 273 (1992).
5. Puolakkinen M, Kuo CC, Shor A, et al: Serological response to Chlamidia pneumoniae in adults with coronary arterial fatty streaks and fibrolipid plaques. J Clin Micro-biol 31: 2212 (1993).
6. Saikku P, Leinonen M, Matilla K, et al: Serological evidence of an association of a novel Chlamydia, TWAR, with chronic coronary heart disease and acute myocardial infarction. Lancet 2: 983 (1988).
7. Leinonen M, Matilla K, Kohlmeier L, Saikku P: Chlamydia pneumoniae specific antibodies and immune complexes in German patients with acute myocardial in-farction. Circulation 87: 1130 (1993).
8. Blasi F, Cosentini R Raccanelli R, et al: A possible as-sociation of Chlamydia pneumoniae infection and acute myocardial infarction in patients younger than 65 years of age. Chest 112: 309 (1997).
9. Muhlestein JB, Hammond EH, Carlquist JF, et al: Increased incidence of Chlamydia species within the coro-nary arteries of patients with symptomatic atherosclerotic versus other forms of cardiovasculer disease. J Am Coll Cardiol 27: 1555 (1996).
