SHABE SPE ARE
H A M L E T
İngilizceden tercime rdon S e n i h a S a r i
Büyük Bebek
MEDHAL
Shakespeare Vin en meşhur oyunu Hamlet olduğu ittifakle kabul
edilmişdir. 1600 yahut 1601 senesinde yazıldığı tahmin edilmekdedir ki Shakespeare'in san’a t ı n m tekâmül ettigiV ruhî mes'elelere aid fpÂJ e r i n i yazdığı devrin başlangıcına tesadüf etmekdedir.
Hamlet, 1603 senesinde Quarto şeklinde neşredildi ; bu tab'ı öyle eksik ve yanlışdır ki oyunculardan biri tarafından çalınıp basdırıldığı
*
muhakkakdır ; yalnız iki rol doğrudur ve bunlar bir oyuncu tarafından oynanabilecek tâli rollardan oldığu için bunları deruhde eden aktör.
_ kısmen
elindeki metni kullanarak diğer rolların/ezber, kısmen de temsil esnasında stenografi usulile pek cahil bir kâtib tarafından zabtedilnrLrf~kuvvetle muhtemeldir. Birinci sahih tab'ı 1604 senesinde yine Quarto şeklinde intişar etti. İkinci editionu 1623 senesinde, yani Shakespeare * in ölümün den on sene sonra, Folio şeklinde intişar etti. İki édition arasında bazı farklar olduğu gibi birinde olan bazı mısralar öbüründe olmadığı da vaki ise de bu eksikler ve ilâveler müstesna olarak iki metn birbirine kelime kelime mutabıkdır. Bunların tedkikinden anlaşıldığına göre Folioda bazı kısımların hazfed^ilmesi, pek uzun olan oyunun kısaltılması^ ve sair sahne icabatmdan ileri gelmişdir. Bazı kısımların da yazıldığı zamanki hadiselere telmih etmesi itibaride vakit geçdikden sonra seyircileri artık alâkadar edemiyeceği için bazfedildiği anlaşılmakdadır.
Hamlet vak'ası, Norse, yani eski îslanda ve Skandinavia efsanelerin den almmışdır. En eski şekli, Saxo Grammaticus'in Xllci asrın sonunda yahut XIIIci asrın başlangıcında yazdığı ve 1514 de tab'edilen Latince
"DanimarkalIlar Tarihi"dir. Vahşî, ibtidaî bir hikâyedir ; mevzuu cinayet, aahte cinnet ve hunrizane bir intikamdır. 1570 de François de Belleforest tarafından Fransızcaya^ terceme edilerek Histoires Tragiques unvanlı
hikaye mecmuasının beşinci cildinde neşredildiQ\Shakespeare'den evvel bu mevzua aid iki oyun İngiliterada sahneye konmuşdu : birincisi 1589, İkincisi I596 senesinde.
Shakespeare, Hamlet vak'asını İngilteranın DanimarkalI kırallarm hükmü altında olduğu devirde yani IX ci aslrrfaı
O devirde Danimarka kıralları millet tarafından intihab edilirlerdi fakat kıral ölünce yeni kıral ekseriya ayni aileden seçilirdi.
Hamlet ismindeki kıral ölünce kardeşi Glaudius intihab edildi ve Hamletin dul karısı ile evlendi. Ölen kiralın oğlu olup ayni adı taşıyan gene Hamlet, kırallığa\edilmek ümidinin inkisarile birlikde annesinin böyle acele evlenmesinden dolayı pek müteessir olmuşdu. Perde açıldığı zaman sarayın önünde askerler gece yarısı nöbet beklemekdedirler.
ŞAHSLAR
CLAUDİUS, Danimarka kıralı.
HAMLET, son kiralın oğlu ve şimdiki kiralın yeğeni. POLONİUS, baş mabeynci.
HORATİO, Hamletin ahbabı. LAERTES, Poloniusun oğlu. VOLTİMAND, j CORNELIUS, ) ROSENCRANTZ, ! n . * . ’ ) Saray erkanından. GUİLDENSTERN,) OSRİC, j Bir asilzade,) Bir rahibi
MARCELLUS, bir zabit. BARNARDO, bir zabit. FRANCİSCO, bir asker.
“
;.P°“
n
F o i
tİ
m h a s,
- A
— 1
Bir kaptan.
İngiliz elçileri.
GERTRUDE, Danimarka kıraliçesi, Hamletin annesi. OPHELİA, Poloniusun kızı.
/Asîzadeler (kadınlı ve erkekli), zabitler, askerler, gemiciler, sâiler ve sair maiyet halkı.
Hamletin babasının tayfi.
BİRİNCİ PERDE
SAHNE I
Elsinore şatosu önünde bir sahanlık.
Francisco nöbet beklemekdedir. Barnardo, ona doğru yürür.
BARNARDO
Kimdir o ? FRANCİSCO
Yok, sen bana cevab ver î dur, kendini tanıt. BARNARDO
Yaşasın kıral l FRANCİSCO
Barnardo 1 siz misiniz ?
BARNARÛO
Benim. FRANCİSCO
Tam saatınızda geldiniz. BARNARDO
Saat şimdi on ikiyi çaldı : git, yat Francisco. FRANCİSCO
Beni nöbet beklemekden kurtardığınıza çok teşekkür ederim : acı bir soğuk var. Yüreğim eziliyor.
BARNARDO
Nöbetiniz sessiz mi geçdi ?
FRANCİSCO
Bir fare bile kıpırdamadı. BARNARDO
Eh, Allah rahatlık versin. Horatio ile Marcellus, benimle birlikde nöbet bekleyecekler ; kendilerine rastlayacak olursanız söyleyin,
çabuk gelsinler. FRANCİSCO
Galiba geliyorlar. - Durun hey l kimdir o ? jHoratio ile Marcellus gelirler.J
HORATİO
Bu toprağın dostu. MARCELLUS
1,1 -
3
-FRANCİSCO
Allaha ısmarladık. MARCELLUS
Allah selâmet versin ylğitim ; sizin yerinize kim geldi ? FRANCİSCO
Barnardo, yerime geldi. Allahaısmarladık. (Gider.} MARCELLUS
hey î Barnardo I BARNARDO
Söyle : Horatio orada mı ? HORATİO
Kısmen. BARNARDO
Sefa geldin Horatio. - Sefa geldin, aziz Marcellus. MARCELLUS
Eh, o şey, bu gece yine göründü mü ? BARNARDO
Bir şey görmedim. MARCELLUS
Horatio, vehimden başka şey değildir diyor, iki defa gördüğümüz o korkunç: manzaraya inanmak istemiyor ; &unun için kendisine yalvardım î bu gece bizimle birlikde nöbet beklesin de hayalet tekrar görünürse gözlerimizi tasdik etsin, hem de onunla konuşsun.
HORATİO
Haydi sen de, görünmez. BARNARDO
Oturun bir az ; bu hikâyemize karşı tahkim ettiğiniz kulaklarınıza bir daha hücum edelim de iki gece sıra ile gördüğümüzü anlatalım.
HORATİO
Peki, oturalım da Barnardoyu dinleyelim ; anlatsın. BARNARDO
En son gece, kutbun garbindeki şu yıldız, gök kubbesinde şimdi parıldadığı noktaya varmışdı, saat biri çalıyordu, Marcellus ve ben...
(Tayf gelir.J MARCELLUS
Sus, bfak ; işte yine geldi ! BARNARDO
Ayni şekilde. Ölen kıral gibi.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi