7 7 çp l, ^
Sorular • Sorunlar
KONUK YAZARKD V’de kaçak:
K
DV 1985 y ı l ı n d a 1.170 mil yar 1986 yılında da 1.793 milyar hasılat sağlamıştır, iki yılda el de edilen sonuç, KDV ile birlikte kaldırılan se kiz verginin getireceği hasılattan en az bir misli fazla olduğu için memnuniyet verici göz ükmektedir.Ne var ki, son gün lerde basınımızda açık ça yer aldığı gibi Kat ma Değer Vergisi alıcı ile satıcı arasında pa zarlık konusu haline gelmiştir. Daha küçük bedelle mal edinebil mek için bu yola gidil diğinde kuşku yoktur.
Kanımızca bunun çe şitli nedenleri vardır.
İlki, gelir dağılımının iderek bozulmasıdır, ir diğer anlatımla fa kirin daha fakir ol masıdır.
İkincisi, 1980’den beri enflasyonun bir türlü tekli rakamlara indirile- memesidir. Bilindiği gi bi insanlarda, diğer canlılarda olduğu gibi, kendini koruma içgüdü
sü vardır. Koruma içgüdüsünün ön plana çıkmasıyla birlikte “ vergi öde
menin vatandaşlık ödevi olduğu”
şuuru kendiliğinden arka plana dü şer, pazarlık rahatlıkla yapılır.
Vergi psikolojisinin de olayda etkin liğini görebiliriz. Gerçekten bir ülke de mükellefler ödedikleri vergilerin harcanmasında özen gösterilmediği ne kanaat getirirlerse, iç huzuru ile, vergiden kaçınabilirler. Sanıyorum ki, her gün basında yer alan suiistimal ler vergi mükelleflerinde böyle bir psi kozu yaratmıştır.
Kısaca günlük yaşamdan tesbit et tiğimiz bu durumu yayınlanan rakam lar da doğrulamaktadır.
1986 yılında tarım, sanayi ve hiz metler sektörlerinin yarattığı katma de ğerler resmi olarak yayınlanmıştır.
Tarım sektöründe cari alıcı fiyatları ile katma değer bir önceki yıla göre % 16.7 artarak 6 trilyon 636 milyar olmuştur.
En az 2 trilyon
Sanayi sektöründe cari alıcı fiyatlarıyla kat ma değer 13 trilyon 244 milyardır.
Hizmetler sektöründe cari alıcı fiyatları ile kat ma değer 19 trilyon 798 milyardır.
İthalat, istisnaları dı şında KDV’ye tabidir. 1986 yılında 11 milyar 105 milyon dolarlık it halat yapılmış ve 529 milyar KDV tahsil olun muştur.
Kısaca tesbit edilen bu verilere göre elde edilmesi gerekli KDV ne olur?
Hesaplamada tarım sektörünün yarattığı kat ma değer nazara alın mamıştır. Çünkü gıda maddelerinde istisna vardır ve çiftçinin belir li teslimatı da KDV’ye tabi değildir. Sanayi sektörü: 13.244 Milyar x % 10 = 1324 milyar vergi, Hizmetler: 19.798 Mil yar x % 10 = 1979 milyar vergi, İthalat: 529 milyar vergi, Top
lanması gerekli vergi:
3.832 milyar, Toplanan: 1.793 Milyar, Kayıp
(Fark): 2.039 Milyar.
KDV’nin uygulamadaki başarısı eko nomideki mal ve hizmet akımını ke sintisiz olarak kavramasına bağlıdır. Oysa yukardaki rakamlar göstermek tedir ki uygulama bu yönde başarın olamamıştır. Bu başarısızlığın ileriye dönük en büyük sakıncası geriye doğ ru, imalat -Toptancı tüccar- peraken deci tüccar arasında faturasız yaşa mın yerleşmesidir.
Neler yapılabilir?
-KDV’deki istisna ve muafiyetler cid di bir biçimde gözden geçirilmelidir.
-KDV’yi koruyucu hükümleri, Mali ye Bakanlığı ivedilikle, işletmeye baş lamalıdır. Bir diğer anlatımla randıman hesaplamasına göre sanayi işletme lerinin sorumlu oldukları vergiler tes bit edilmelidir. İstihsal Vergisi uygu lamasında 30 yıla yakın bir süre işle tilmeyen bu yöntemden oy pahasına da olsa vazgeçilmemelidir.
-KDV, diğer vergilerle ahenkleştiril- melidir.
VURAL ARIKAN
7
929 yılında Aydın'da doğ du. Ankara Üniversitesi Hukıık ve Siyasal Bilgiler Fa kültelerini bitirdi. Maliye mü fettişi, hesap uzmanı ve avu kat olarak .çalıştı. 1983 'te ANAP’tan İzmir milletvekili seçildi ve Maliye Bakanı oldu. ANAP'tan ayrılarak Vatandaş Partisi’ni kurdu ve genel baş kanı oldu. Partinin feshi üze rine bir süre bağımsız kaldık tan sonra DYP’ye girdi. Fran sızca ve Almanca biliyor.G e lIr dağılımının giderek bozulması yani fakirin daha fakir olması KDV’nin alıcı ile satıcı
arasında pazarlık konusu edilmesine yol
açıyor
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
