Çarşının havası değişiyor:Eski çarşıda yeni hayat

BASINDA GOVEN

31 Ağustos 2002 Cumartesi m * *

. M , v v

« i ■# 3ss%,« »artfS

Modem kareler çoğalıyor

Çarşının

havası

değişiyor

Kapalıçarşı, İtalyan tasarımlı

kafeleri ve şık mağazalarıyla imaj

yeniliyor. Cumartesileri brunch

ve alışveriş için çarşıya gidiliyor

İstanbullular da tercih etmeye başladı

Kapalıçarşı'da yaşanan değişim turistlerin yanı sıra İstanbulluların da ilgisini çekiyor. Quiksilver,

Abdulla, Deli Kızın Yeri, Hamam gibi mağazalar alışveriş için çarşıyı seçenlerin uğrak mekanları.

Cafeist çarşının yeni imajını yansıtan mekanlardan biri. Kafenin sahibi Mustafa Güreli "Çağdaş bir mekan yaratmaya çalıştık. Çarşının başka yerlerle mücadele edebilmesi için değişim şart" diyor.

Bağdat Caddesinden,

Nişantaşı’ndan kafelere

ve alışverişe gelenler var

Halıcılar Caddesi'nde açtığı Fes Cafe'yle çarşıdaki değişimin öncüsü olan Metin

Tosun şimdi Nişantaşı'ndan, Bağdat Caddesi'nden gelen konuklarını ağırlıyor. Metin Tosun'un çarşıda ayrıca en az kafesi kadar modern iki de kumaş dükkanı var.

Donna Karan’ın kumaşçısı

S

Donna Karan, Jean Paul Gaultier, Atıl Kutoğlu, Rıfat Özbek, Dice Kayek, Cemil İpekçi, Bahar Korçan gibi birçok ünlü modacıya dokuma satan Murat Haşhaş da çarşıdaki gelişmelerden çok memnun.

MEHMET KENAN KAYA

kapak

C U M A R T E S İ

\

Milliyet

— ... — 1

C u m a r t e s i

31 Ağustos 2002

Eski çarşıda yeni hayat

Kapalıçarşı esnafı çağa ayak uydurabilmek için kolları sıvadı. Ama içki yasağından otoparka birçok sorunları var

% JH&MI

İstanbul'un 500 yıllık alışveriş merkezi

Kapalıçarşı genç kuşak esnafın çabasıyla

yapı değiştiriyor. Çarşının tarihi

sokaklarında Nişantaşı'ndakileri

aratmayacak kafeler, mağazalar açılıyor,

İstanbullular brunch'a çarşıya gidiyor

■ ■ M H M İ M İ I M H H M M İ

| -- * ya

MEHMET KENAN KAYA

K

alemişi süslemelitonozları, dar, serin sokakları ve altın ışıltılı dükkanlarıyla bir zamanlar İstanbul’un en büyük alışveriş merkeziydi Kapalıçarşı. Bütün ülkenin halıları, dokumaları orada toplanıp şehre dağılır, en güzel altınlar, gümüşler orada bulunurdu. Ardından şehir değişti ve değişime ayak

uyduramayan Kapalıçarşı birbiri ardınca açılan Batı tarzı alışveriş merkezlerine yeniliverdi.

Son yirmi yılını turistlere güğüm, ibrik, eskitilmiş hah, lületaşı satarak geçiren ve sonunda turistik bir alana dönüşen çarşının yakın tarihi bu. Peki ya geleceği?

K a p a lıç a rş ı’da

brançtı olur m u?

Şu günlerde Kapalıçarşı’ya yolu düşenler farklı, alışık olmadıkları bir manzarayla karşılaşıyor. Çünkü çoğu gençlerden oluşan bir grup esnaf

çarşının imajını değiştirmeye, yeni açılan şık dükkanlarla onu çağdaş bir alışveriş merkezine dönüştürmeye çalışıyor. Çarşının beş yüz yıllık sokaklarında Nişantaşı’ndakileri aratmayan şık kafeler, mağazalar açılıyor, yalnızca turistler değil İstanbullular da alışverişe, hatta brunch'a bile buraya geliyor.

Esnafın “modernleşme” çabası sonuçlarını şimdiden vermiş görünüyor ama çözemedikleri birçok problem de var. Çünkü özellikle bürokratik engeller yüzünden çarşıda hâlâ içki satılamıyor, otopark sorunu • çözülemiyor, hatta kadınlar için bir

tuvalet bile yapılamıyor. Tabii işin içinde bir de eski esnaf yapısı var. Çünkü onlara göre bütün bu yenilikler “gereksiz”, yenilikçiler de pek “entel”... Hani röportaj

sırasında geçen bir diyalogla söylersem: “Bu değişim Türkiye’nin

AB’ye girmesi gibi bir şey. Ya çağdaş bir alışveriş merkezi olacağız ya da köhneyip yok olacağız” diyen

kuyumcuya komşusundan gelen cevap gibi: “AB’ye gireceğiz de ne

olacak?”

Mustafa Bülbülkaya (K uyum cu)

Nişantaşı'ndan, Bağdat Caddesi'nden

bile

müşteriler geliyor artık"

“Kapalıçarşı son yıllarda alışveriş merkezlerinden kopuk, ticari anlayış bakımından da oryantal bir yere dönüşmüştü. Bu yüzden yaşanan gelişmeler çok sevindirici. Mesela Fes Cafe ve Cafeist’ten önce çarşıda yemek yenebilecek doğru dürüst bir yer yoktu, acıkan turist çarşıdan hemen ayrılırdı. Ayrıca son zamanlarda buradaki zihniyet de

değişti. Mesela biz klasik Selçuklu ve Osmanlı takılarını çağdaş bir bakışla, gündelik hayatta kullanılabilir bir tarzda yeniden yorumluyoruz. Çünkü artık çarşı esnafının bakkal hesabıyla günübirlik değil profesyonel düşünmesi gerekiyor. Yaşanan bu değişiklikler Nişantaşı’ndan, hatta Bağdat Caddesi'nden bile müşterilerin gelmesini sağladı çarşıya.”

Mustafa Güreli / Cafeist’in sahibi

"Türk mutfağını Avrupa

standartlarında sunmak istiyoruz

Çarşı içinde kreş, müze

ve dispanser açılacak

Hukuk, pazarlama, halkla ilişkiler alanında uzman danışmanlarla çalışmaya başlayan Kapalıçarşı Derneği çarşıyı iki yıl içinde çağdaş bir yapıya kavuşturmayı hedefliyor. Derneğin faaliyet listesi de hayli kabarık: • Esnafı eğitmek için seminerler düzenlenecek, psikolojik destek sağlanacak.

• Etrafındaki yapılar temizlenecek, çarşı görünür hale getirilecek.

• Çevredeki işportacılar kaldırılacak. • İçki ruhsatı için belediye ile görüşülecek. • Özel bir itfaiye teşkilatı kurulacak. • Otopark alanları yaratılacak

• Ford'un sponsorluğunda ambulanslar alınacak. • Çarşı içinde bir SSK dispanseri, çocuklar için kreş ve oyun bahçesi açılacak.

• Sarraf Han'da halı ve mücevher müzesi kurulacak. • Havaalanlarında ve müze girişlerinde Kapalıçarşı mağazaları açılacak.

“Biz Cafeist’le Kapalıçaışı’ya yeni bir atmosfer getirmeye, nostaljik ama modern bir çizgi tutturmaya çalıştık. Zaten burayı da çok para kazanalım diye değil, Türk mutfağını Avrupa standartlarıyla müşterilerimize tanıtmak için açtık. Çünkü çarşının

başka yerlerle rekabet edebilmesi için yenilenmesi, mesela kapanış saatinin 22.00’ye kadar uzatılması, acilen yeni tuvaletler açılması şart. Ayrıca yer sahiplerinden kaynaklanan ahlaki bir yozlaşma da söz konusu. Bunun da önüne geçilmesi lazım.”

Fotoğraflar: GARBİS ÖZATAY

Metin Tosun / Fes Cafe’nin sahibi

Esnaf yapısının değişmesi, Avrupa

standartlarına uyum şart"

Kapalıçarşı’daki değişimin lokomotifi beş yıl önce Halıcılar Caddesi’nde açılan Fes adlı kafe oldu. Uzun yıllar miçoluk yapıp Afrika’da yaşadıktan sonra Türkiye’ye dönen Metin Tosun’un kısa sürede bir markaya dönüştürdüğü kafenin ardından birçok mekan açıldı. Şimdi Fes brunch’ları, başarılı servisi ve atmosferiyle Osmanlı İstanbul’unu özleyenler için de şık bir alternatif oluşturuyor. Kafenin sahibi Metin Tosun: “Bizim amacımız çarşıyı çağdaş bir alışveriş merkezine dönüştürmek. Bunun için de esnaf yapısının değişmesi ve Avrupa standartlarına uyum şart. Artık ambalaj değiştirmek, turistleri olduğu kadar yerli müşterileri de çekmemiz gerekiyor.”

Levent G ü çe r / Kapalıçarşı Derneği Başkanı

"Esnaf bu tarihi binanın içinde

tarihe gömülmüş gibi"

Çarşıdaki değişimin önemli bir ayağını da yeni yönetimi üç ay önce göreve başlayan Kapalıçarşı Demeği oluşturuyor. Dernek başkanı Levent Güçer çarşıda birçok şeyin değişmeye başladığını bunda da genç kuşağın büyük payı olduğunu söylüyor. Güçcr’in üç aylık yönetim sürecinde çarşıya ilişkin tespitleri şöyle:

Çarşıdaki çağdaş mekanlar arttıkça müşteri potansiyeli de artacak.

Eskiden çarşının alternatifi yoktu, her şey buradan alınırdı. Ama şimdi öyle değil. Büyük çarşılarda insanlar rahat ediyor, alternatif çok, güvenlikleri sağlanıyor; doğal olarak da Kapalıçarşı’dan daha çok iş yapıyorlar. Oysa bizim hiçbir eksiğimiz yok o çarşılardan. Hatta Kapalıçarşı markası dünyada yok.

Artık çarşıdaki küf kokusunu hafızalarımızdan silmemiz, eskiden

yalnızca güzel şeyleri almamız gerek. Esnaf bu tarih kokan binanın içinde tarihe gömülmüş gibi. Herkes için söylemiyorum ama zihniyet eskimiş. Ama yeni kuşak inanılmaz. Düşünebiliyor musunuz adam hem matematik hem inşaat mühendisi ama dokuma satıyor çarşıda.

Ben 40 yıldır bu çarşıdayım. Ama henüz herhangi bir dış duvarını görmedim. Oysa Kapalıçarşı’nın da tıpkı Sultanahmet Camii, Ayasofya gibi görülebilmesi gerek.

>

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi