Sağlık hizmetlerinde kalite

(1)

Sağlık Hizmetlerinde Kalite

Sağlıkta kullanılan yeni kalite göstergelerinden birisi de “Hasta Güvenliği” kavramıdır. Çağdaş sağlık hizmetinin özellikleri olarak sıralanan, hasta merkezli, zamanında, tarafsız ve adil, verimli ve yeterli, etkili ve güvenli gibi maddeler arasında yer alan “güvenli” maddesi, sağlık hizmetinin kendisinin hastaya yarar yerine zarar vermesinin, yaralanma, sakatlık ve ölüme yol açmasının, hata yapmasının önüne geçilmesi olarak tanımlanmaktadır.

Birleşik Komisyon 2006 hedefleri ise aşağıda sıralanmıştır. 1. Hastanın kimliğinin doğrulanmasının geliştirilmesi

2. Bakım verenler arasındaki iletişimin etkinliğinin geliştirilmesi 3. Kullanılan ilaçların güvenliğinin geliştirilmesi

4. Yanlış taraf, yanlış hasta ve yanlış cerrahi yöntemin eliminasyonu 5. Kullanılan infüzyon pompalarının güvenliğinin geliştirilmesi

6. Klinik alarm sisteminin etkinliğinin arttırılması

7. Sağlık bakımıyla ilişkili enfeksiyon riskinin azaltılması 8. Tüm bakım boyunca tam ve doğru ilaç tedavisi uzlaşısı 9. Hastalara zararla sonuçlanan düşme risklerinin azaltılması 10. Yaşlı yetişkinlerde influenza ve pnömokokal hastalık riskinin azaltılması

11. cerrahi yanık riskinin azaltılması

12. Kabul edilebilir Ulusal Hasta Güvenliği Hedefleri’nin uygulamaya sokulması

(2)

13. Hasta güvenliği stratejisi olarak hastanın kendi bakımının içine hastaların ve ailelerinin aktif katılımının cesaretlendirilmesi

14. Sağlık bakımı ilişkili basınç ülserlerinden koruma

Bu maddelerden 1., 2., 3., 7., 8., ve 9.’un hastaneler tarafından uygulanmasının zorunlu olduğu bildirilmiştir.

Kalitenin olmazsa olmaz maddelerinden biri olan “hasta

güvenliği”nin ölçülebilir hale getirilmesi için bir takım kriterlerin ve ölçütlerin belirlenmesi gerekir. Bu süreç sonunda kabul edilen HGİ ve bunların hesaplanması için oluşturulan ölçütlerin pay ve payda

kısımlarının tanımları aşağıda sunulmuştur:

Indikatörler

Anestezi komplikasyonu

Tanı İlişkili Grup(TİG) düşük mortalitesinde ölüm Dekübit ülseri

Kurtarmada başarısızlık

Süreç süresince bırakılan yabancı cisim Iatrojenik pnömotoraks

Tıbbi bakıma bağlı enfeksiyon Ameliyat sonrası kalça kırığı

Ameliyat sonrası kanama veya hematom

Ameliyat sonrası fizyolojik ve metabolik aksamalar Ameliyat sonrası solunum yetmezliği

(3)

Ameliyat sonrası sepsis Süreçle ilgili teknik zorluk Transfüzyon reaksiyonu

Abdominopelvik cerrahi hastalarda ameliyat sonrası yara dehiscence Doğum travması

Obstetrik travma – aletli vajinal doğum Obstetrik travma – aletsiz vajinal doğum Obstetrik travma – sezeryan doğum 1.Anestezi komplikasyonları

Kalite Ölçümü Risk altındaki populasyonun her 100 taburcu için olgu sayısı

Pay Her 100 taburcuya herhangi bir sekonder tanı alanı için ICD-10’a göre anestezi komplikasyonuyla taburcu olanlar

Payda Tüm cerrahi taburcular

Dışlanan hastalar, anesteziye bağlı zehirlenme, aktif ilaç bağımlıları veya kendine zarar verme kazaları

2. Tanı İlişkili Grup(TİG) düşük mortalitesinde ölüm

Kalite Ölçümü Risk altındaki populasyonun her 100 taburcu için olgu sayısı

Pay Risk altındaki her 100 populasyondaki “ölenlerin” mizacıyla tüm taburcular

(4)

Payda TİG’daki hastalar %0.5’den daha düşük mortalite hızı olan hastalardır. Eğer TİG komplikasyonlu/komplikasyonsuz olarak

bölünürse her iki TİG’un mortalite hızı %0.5’in altında olmalıdır.

Dışlanan hastalar, travma, bağışıklık sistemi baskılanmış veya kanser 3.Dekübit ülseri

Pay Her 100 taburcuda ICD-9-CM 707.0 koduyla taburcu olanlar Payda Tüm tıbbi ve cerrahi taburcular

Sadece 4 gün üzeri yatan hastalar sadece dahil edilecek

Major tanı kategorisi 9 veya hemipleji, parapleji veya kuadriplejisi olan hastalar dışarıda tutulacak

Uzun dönem bakım kurumundan kabul edilen hastalar dışarıda tutulacak

4.Kurtarmada başarısızlık

Pay Risk altındaki her 100 populasyondaki “ölenlerin” mizacıyla tüm taburcular

Payda Kurtarmada başarısızlık tanımında listelenen bakımın potansiyel komplikasyonuyla (pnömoni, DVT/PE, sepsis, akut böbrek yetmezliğ, şok/kardiyak arrest, veya GI hemoraji/akut ülser). Her tanıya özel dışlama kriteri

(5)

Dışlanan hastalar [akut bakım kurumundan transfer].

Uzun dönem bakım kurumundan kabul edilen hastalar dışarıda tutulacak

5. Süreç süresince bırakılan yabancı cisim

Pay Her 100 cerrahi taburcuda Süreç süresince bırakılan yabancı cisim için ICD-9-CM kodu

Payda Tüm tıbbi ve cerrahi taburcular. 6. Iatrojenik pnömotoraks

Pay Her 100 taburcuda ICD-9-CM 512.1 koduyla taburcu olanlar. Payda Tüm taburcular

Dışlanan hastalar herhangi bir travma tanısı alanlar

Dışlanan hastalar herhangi bir toraks cerrahisi veya akciger veya plevral biyopsi veya kardiyak cerrahi kodu alanlar

7.Tıbbi bakıma bağlı enfeksiyon

Pay Her 100 taburcuda ICD-9-CM 999.3 veya 996.62 koduyla taburcu olanlar.

(6)

Dışlanan hastalar herhangi bir bağışıklık sistemi baskılanmış veya kanser kodu alanlar

8.Ameliyat sonrası kalça kırığı

Pay Her 100 cerrahi taburcuda fraktür için ICD-9-CM koduyla taburcu olanlar

Kas iskelet sistemi ve bağ doku hastalığı veya bozukluğu olan tüm hastalar dışlanacak (Major tanı kategorisi 8).

Dışlanan hastalar nöbet, senkop, inme, koma, kardiyak arrest, anoksik beyin hasarı, zehirlenme, deliryum ve diğer psikozlar, travma, minör travma ve/veya fiziksel istismar, alkol veya ilaç istismarı veya kendine kasıtlı zarar tanı kodları olanlar

Dışlanan hastalar, metastatik kanser, lenfoid malignensi veya kemik malignensileri tanısı alanlar

Dışlanan hastalar 17 yaş ve altındakiler 9. Ameliyat sonrası kanama veya hematom

Pay Her 100 cerrahi taburcuda postoperatif hemorafi veya

postoperatif hematom, postoperatif hemoraji kontrolu veya hematom drenajı için ICD-9-CM koduyla taburcu olanlar

(7)

Kanamanın postoperatif kontrolü veya hematom için süreç kodu, temel süreçten sonra veya aynı gün yer almalı

Tüm obstetrik olgular hariç (Major tanı kategorisi 14 ve 15) 10.Ameliyat sonrası fizyolojik ve metabolik aksamalar

Pay Her 100 cerrahi taburcuda fizyolojik veya metabolik aksamalar için ICD-9-CM koduyla taburcu olanlar

Akut renal yetmezliğiyle taburcular diyaliz için süreç koduyla belirtilmeli (39.95, 54.98).

Payda Tüm elektif cerrahi taburcular

Dışlanan hastalar, ketoasidoz, hiperozmolarite veya diğer koma ve diyabet tanı kodu alanlar

Dışlanan hastalar, akut renal yetmezlik için sekonder tanı kodu ve akut myokard enfarktüsü, kardiyak ritim bozukluğu, kardiyak arrest, şok, hemoraji veya gastrointestinal hemoraji temel tanı kodu alanlar Tüm obstetrik olgular hariç (Major tanı kategorisi 14 ve 15) için olgu

11. Ameliyat sonrası solunum yetmezliği

Kalite Ölçümü Risk altındaki populasyonun her 100 taburcu sayısı Pay Her 100 cerrahi taburcuda akut solunum yetmezliği (518.81) için ICD-9-CM koduyla taburcu olanlar

(8)

Dışlanan hastalar solunum veya dolaşım hastalığı olanlar (Major tanı kategorisi 4 ve 5).

Tüm obstetrik olgular hariç (Major tanı kategorisi 14 ve 15) 12. Ameliyat sonrası PE veya DVT

Pay Her 100 cerrahi taburcuda derin ven trombozu veya pulmoner emboli için ICD-9-CM koduyla taburcu olanlar.

Dışlanan hastalar derin ven trombozu temel tanısı alanlar Tüm obstetrik olgular hariç (Major tanı kategorisi 14 ve 15)

Dışlanan hastalar temel sürecin öncesindeki veya aynı günde 38.7 kodlu sekonder prosedür kodu alanlar

13.Ameliyat sonrası sepsis

Pay Her 100 risk altındaki populasyondaki taburcuda sepsis için ICD-9-CM koduyla taburcu olanlar.

Payda Tüm elektif cerrahi taburcular

Dışlanan hastalar enfeksiyon veya immünkompromize durumlar veya kanser temel tanısı alanlar

Dahil hastalar sadece üç veya daha fazla süre yatanlar Tüm obstetrik olgular hariç (Major tanı kategorisi 14 ve 15)

(9)

14.Süreçle ilgili teknik zorluk

Pay Her 100 taburcuda teknik zorluk (ör. Prosedür sürecince

yanlışlıkla olan kesiler, delme, perforasyon veya laserasyon) için ICD-9-CM koduyla taburcu olanlar.

Payda Tüm tıbbi ve cerrahi taburcular

Tüm obstetrik olgular hariç (Major tanı kategorisi 14 ve 15) 15.Transfüzyon reaksiyonu

Pay Her 100 taburcuda transfüzyon reaksiyonu için ICD-9-CM koduyla taburcu olanlar.

Payda Tüm tıbbi ve cerrahi taburcular

16.Abdominopelvik cerrahi hastalarda ameliyat sonrası yara dehiscence

Pay Her 100 taburcuda karın duvarının ameliyat sonrası bozulması tekrar kapatılması (54.61) için ICD-9-CM koduyla taburcu olanlar. Payda Tüm abdominopelvik cerrahi taburcular

(10)

17.Doğum travması

Pay Her 100 canlı doğumda doğum travması için ICD-9-CM koduyla taburcu olanlar.

Payda Tüm yeni doğanlar

Dışlanan yeni doğanlar subdural veya serebral hemorajisi ve preterm infant (2500 gr altı ve 37 haftadan önce doğanlar) tanı kodu alanlar Dışlanan yeni doğanlar iskelet hasarı (767.3, 767.4) ve osteogenesis imperfekta (756.51) tanı kodu alanlar

18.Obstetrik travma – aletli vajinal doğum

Pay Her 100 aletli vajinal doğumda doğum travması için ICD-9-CM koduyla taburcu olanlar.

Payda Aletli doğum için süreç koduyla tabucu olan tüm vajinal doğumlar

19.Obstetrik travma – aletsiz vajinal doğum

Pay Her 100 aletli vajinal doğumda doğum travması için ICD-9-CM koduyla taburcu olanlar.

(11)

Payda Tüm vajinal doğum taburcuları Aletli doğumlar dışlanacak

20.Obstetrik travma – sezeryan doğum

Pay Her 100 sezeryan doğumda obstetrik travma için ICD-9-CM koduyla taburcu olanlar.