B ~ BL ~ YOGRAFYA
RICHARD
F.
KREUTEL. Die Autobiographie Des Dolmeschers cOs~nr~n
A~a Aus Temeschwar. New Series XXVIII. The Trustees of the "E. J. W.
Gibb Memorial" Hetford 1980.
5.00 L.
Türk ve bat~l~~ tarihçiler taraf~ndan Viyana hozgunundan sonra yaz~lan Türkiye k.aynakl~~ an~lar, özgeçmi~ler ve yöresel tarihçelerden 1 biri olarak gerek içeri~i, gerek özgünlü~ii nedeniyle sevilmi~~ ve tan~nm~~~ bulunan Ta~m~var'll Osman A~a'n~n an~lar~~ E. J. W. Gibb vakf~ndan yeni dizinin 28. eseri olarak Richard F. Kreutel taraf~ndan bir kez daha yay~nlanm~~t~r 2.
Kitab-~~ in~a, Tercürnanlara Laz~m Baz~~ Mükâlemeler ve yine ona atfedilen ve bir nüshas~~ Köprülü Kütüphanesi Haf~z Ahmed Pa~a dermesi aras~nda bulunan Nemçe Tarihi sahibi olan Osman A~a'n~n bu eserini Biritish Muzeum'a kazand~ran A. Kremer olmu~tur. Metni Almancaya çevirip yay~layan ise O. Spies'dir 3.
De~erli meslekda~~= R. F. Kreutel, b~srnan A~a'n~n an~lar~n~, bir önsöz ile transkripsiyon özelliklerini belirten bir aç~klama ve yazma üzerindeki çal~~ma yönte~nini içeren bir giri~ten sonra dikkatli bir biçimde saptayaralc Arap harfleriyle yaytnlam~~t~r. Eserin sonunda özgün metin saptanmas~nda, yarm~n~~ gerçekle~-tirilmesinde uygulanan yöntemi de k~saca aç~klam~~t~r. ayr~ca, ki~i, budun, yer ve yöre adlar~na göre yap~lan dizinde sözcüklerin kökenlerinin Almanca, Frans~zca, Italyanca, H~rvatça, Latince, Ça~da~~ Türkçe, Germen a~~zlar~ndan Avustt~ryaca,
Ismet Par~rlaks~zo~lu. Onyedinci Yüzy~l Rumeli Olaylar~~ ile ilgili Özel Tarihler ve Osekli Ibrahim Efendi'nin Tarihçesi. Teblig. VIII. Türk Tarih Kon-gresi.
II.
Cilt. Ankara 1981. 1073 vd.2 Osman A~a'nm an~lar~, M. ~evki Yazman taraf~ndan önce Bir Yeniçerinin
Hat~ralar~~ ve de Osman A~a'n~n Hat~ralar~~ ad~~ alt~nda Hayat Mecmuas~~ 4963. Say~~ 16-33 de yay~nland~ktan sonra Viyana Kap~lar~ndan Dönü~~ ve Osman A~a'n~n Çilesi ad~yla Tarih Yay~nlar~, Tarih Konu~uyor Serisi. 3. Istanbul 1962 de, bir süre geçince de Esat Nermi'nin yalmla~t~rmas~yla Milliyet yay~nlar~. Tarih Kitap-lar~~ Dizisi aras~nda Teme~varl~~ Osman A~a. Gâvurlarm Esiri ad~~ verilerek ~stanbul 1971. de ~~ o. kitap olarak yay~nlanm~~t~r. Bu eser üzerinde Bat~daki çal~~malar~n bir özetini ise tan~tmaya çal~~t~~~m~z R. F. Kreutel'in yaym~nda bulmak olas~d~r.
8 O. Spies. Leben t~nd Abentever des Dolmeschers Osman A~a. Bonner
320 B~BL~YOGRAFYA
Romence, S~rpça ve Macarca olu~malar~~ da de~erlendirilmi~tir. Eserin sonunda 2v(b) 3r(a) ve de 123r(a) 123v(b) yapraklar~n~n yani, ilk ve son yaprakla- r~n~n fotokopilerini de koymu~tur.
Çe~itli yorum ve aç~klamalarla tan~t~lmaya çal~~~lan Osma~nl~~ devleti tarihi ve Osmanl~~ toplumunun gerçek yönüyle ayd~nlanmas~nda yard~mc~~ olacak bu tür kaynak yay~nlar~ndan birini gerçekle~tiren say~n meslekda~~m~za te~ekkür ederiz. ISMET PARMAKSIZO~LU