Mazhar Osman-Kapalı Kutudaki Fırtına/ Liz Beh-rnoaras/ Rem zi Kitabevi/ 432 s.
Liz Behmoaras’ıri Remzi Kitabevi tarafından yayımlanan son kitabı “Mazhar Osman”ı bir solukta okuyacaksınız. Bir isim nasıl ve ni çin söylencelere, deyimlere, fıkra lara girer? Halk diline nasıl olur da, bu kadar uzun bir süre için yerleşir? Adeta efsaneleşmiş bir is min arkasında kim vardır? Nasıl bir insan, nasıl bir yaşantı? İşte bu sorulara yazarı iki yıllık bir araştır ma sonucunda Mazhar Osman’ı biraz olsun tanımaya ve ölümünün 50’nci yılında çıkan bu kitapla okurla--, rina tanıtmaya yöneldi. Kahramanın hayatı, kaçınıl maz olarak tarihe damgasını vuracak bir hayattır... Osmanlı împaratorluğu’ndan Cumhuriyetin ilk yılla rına uzanan, Meşrutiyet’in ilanını, fiilen katıldığı Bal kan Harbi’ni, önemli olduğu kadar tartışmaya açık görevler aldığı Birinci Dünya Savaşı’nı, çoğunun ön derliğini yaptığı ilk sağlık reformlarını kapsayan, do lu dolu yaşanmış bir hayat... II. Abdülhamit döne minde, genç Tıbbiye öğrencilerine, Çırağan Sarayı’na kapatılmış V. Murat tekrar tahta getirilebilir korku suyla, ‘deliler asla iyi olmaz’ diye öğretiliyordu. Oysa Mazhar Osman bir rastlantılar zinciri sonucu ‘Akliye ve Asabiye’ ihtisas dalını seçmiş ve arkadaşlarının alaylarına maruz kalmıştı. Tabib Yüzbaşı Mazhar Os man Efendi 1908’de, o dönemde Osmanlı devletinin tek akıl hastanesi sayılan Toptaşı Bimarhanesi’ne adım attığında adeta cehennemin kapılarını aralamış oldu. Ondan sonra hemen hemen bütün enerjisini, akıl hastalarını ‘zincirden kurtarıp’ uygar şartlarda yaşatmaya harcayacaktı. Gayret ve kavgalarının sonu cunda Bakırköy Akıl Hastanesi kuruldu. Öldüğünde İstanbul Üniversitesi ‘Psikiyatri Kürsüsü Başkanı Or dinaryüs Profesör Doktor Mazhar Osman’dı. Hasta ları arasında, isimleri iki tarafça da açıklanmış olan lardan Tevfik Fikret, Fikret Mualla, Naşit Özcan, Afife Jale vs. gibi Osmanlı’dan Cumhuriyete Türk sa nat, kültür, düşünce ve siyaset hayatına damgalarını vurmuş kişiler de yer aldı. Onlarla geliştirdiği hekim- hasta ilişkilerinin yanı sıra, dostluk bağlan, Mazhar Osman’ın kişiliğine bir başka boyut katmıştır. Kita bın her satırında, Mazhar Osman’ın gerçekten bugü ne kadar bir ‘kapalı kutu’ olarak kalan hayatının üs tündeki gizem perdesi yavaşça kalkıyor... Okur, sakin bir görünüm altında bastırılmış arzuların, öfkelerin ve hırsların nasıl müthiş bir enerjiye dönüştüğünü adım adım izliyor... Mazhar Osman Uzman’ın ilginç liği sadece halk tarafından ‘efsaneleştirilmiş’ olması değildir. O, Osmanlı’dan Cumhuriyete geçiş dönemi nin adeta bir prototipidir! Bu geçiş dönemini bir akıl ve ruh doktoru olarak, diğerlerinden daha da ağır bir yük olarak omuzlarında taşımış, daha büyük çelişki ler, daha şiddetli kaygılarla yaşamıştır; sevapları ve günahlarıyla...
