Karısının kitaplarını bile okumuyor:Tiyatroya ve edebiyata küskün bir sanatçı profesör Metin And

T

TİYATROYA VE EDEBİYATA KÜSKÜN BİR SANATÇI

PROFESÖR METİN AND

SANATÇI ÇİFT

AYŞE SAZAK

B

Metin And.

Gösterim sanatları araştırmacısı Prof. Metin And, illizyon konusunda yazdığı kitaplarıyla ve zen­ gin Karagöz - Hacivat koleksiyonuyla özellikle yabancıların ilgisini çeken bir bilim adamımız.

Geçtiğimiz yıllarda 20 sandık dolusu elyazması olan özgün piyeslerini çal­ dırmış evinin bodrum

katından Prof. Metin And. Bu konuda hayli üzgün olarak şunları söylüyor:

— “ Eğer bilinçli biçim­ de sahip olmak hırsıyla çaldılarsa, buna bir diyece­ ğim yok. Varsın bende durmasınlar. Zaten ben on­ ları kitaplarımda kullan­ dım. Bir yere armağan edecektim. Eğer kâğıt ha­ muru olmak için gittilerse buna çok üzülürüm.”

. Sinema, tiyatro, kuk­ la. Karagöz - Hacivat gibi akla gelebilen hemen tüm gösterim sanatları alanında önemli çalışmaları olan Prof. And, hâlâ büyük bir coşkuyla kitaplar yazıyor, araştırmalar yapıyor, ama

bir tek oyun izlemiyor, bir tek roman ya da hikâye ki­ tabını okumuyor... Yığın­ ları akın akın salonlara dolduran yapımların sem­ tine bile uğramıyor büyük bir inatla. Ünlü edebiyatçı

Nazlı Eray’m eşi olan M e­ tin And, bu boykotunun

nedenini ise şöyle açıklıyor:

- “Tiyatroya tepkim nedeniyle gitmiyorum. Ro­ man ya da hikâye anlamın­ da kitap alıp okumamamsa, zamanımın yetersizliği ne­ deniyle onların etkisi altın­ da kalıp günlerimi ziyan etme korkumdan...”

— “ Peki, Nazil Eray’- ın kitaplarını da mı?” soru­ suna hafiften

gülümseye-Gösterim sanatları

araştırmacısı ve Karagöz*

Hacivat uzmanı Prof. Metin

And, aynı zamanda koyu bir

Marilyn Monroueu hayranı.

'Sarışın bomba olması değil,

saf görüntüsü ve doğal

yeteneğiyle küçük rollerden

gelip dev bir sanatçı olması

beni kendine hayran bıraktı"

diyor

rek yanıt veriyor: mız birer monologcudan - “ Evet. Cniı hiç oku- beterler. Sadece ezberliyor-madım. Ama aramızda

anlaştık. O bana kırılmı­ yor.”

Prof. And, geçen yıl evlendiği eşiyle her konuda anlaştığını da hemen ekli­ yor. Yazılı belge arşivinin yanı sıra görüntüsel belge koleksiyonu da onu tanı­ yanlarca “muhteşem”

olarak niteleniyor. Kendisi de kabulleniyor zenginliği­ ni, hatta gizli övüncünü hisettiriyor karşısındakine. Çünkü geleceğe bırakabi­ leceği ulusal gösterim sanatlarının belki de tek kopyalan bunlar.

Metin And, hazırlamış onları tek tek, hiç usanma­ dan. Dünyanın dört bir yanma gittikçe bulup top­ lamış, kaydetmiş.

- “Taa 16. yüzyılda İstanbul'a gelmiş ünlü İngi­ liz ve Fransız edebiyatçıla­ rından Thophile Gauthier ve Gerard de Nor- val’in kitaplarından buldum Karagöz ve Hacivatımızı”

diyor ve şunlan ekliyor:

- “ Çoğu Batı ülkesi Karagöz ve Hacivat’ı tiyat­ rolarına öğreti yapıp geliş­ tirdiler sanatlarını. Bizse tamamen yok ettik. Yunan­ lılar Karagöz’e sahip çıktı­ lar. Bence hiç sakıncası yok. Çünkü, onlar ona göz­ leri gibi bakıp koruyorlar. Bizim tiyatro

sanatçıları-lar, hareket etmiyorlar. Müzelerde ise bilmem ne paşanın kılıcı saklanıyor, ama bir tek Karagöz - Haci­ vat eseri olduğu gibi korun­ muyor.”

Metin Hoca, aynı za­ manda illizyon denen sihir­ bazlık sanatını da çok iyi bilenlerden. Biliyor ama, uygulamıyor günlük yaşa­ mında. Çünkü, o Ingil­ tere'deki Magic Cirde adlı sihirbazlık kulübünün bir üyesi. Kulübe girerken etti­ ği yeminin bir maddesi, bu yeteneğin günlük yaşamda kullanılmamasıyla ilgili.i

Ama Prof. Metin

And’ın bu konuda yayım­ ladığı kitabının çok kısa sürede ortadan yok oldu­ ğuna bakılırsa iş yaşamın­ da sihirbazlığı kullananla­ rın sayısı hiçte azımsanacak kadar değil. Şimdi aynı sonun çok ya­ kında çıkaracağı “ Hileli Para Psikolojisi” adlı kita­ bının başına da gelebileceği endişesi içinde.

Koyu bir Marilyn Monreou hayranı olan Prof And, “ Yok canım, sa­ rışın bomba olması beni ilgilendirmiyor. Onuıı sırf görüntüsü ve doğal yetene­ ğiyle çok küçük rollerden gelip dev bir sanatçı olması beni kendisine hayran bı­ raktırdı” diyor.