ANKARA İL SINIRLARI İÇERİSİNDE BULUNAN LİSELERİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR POTANSİYELİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
İBRAHİM CEYHUN KOÇAK
YÜKSEK LİSANS TEZİ
BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ ANA BİLİM DALI
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
TELİF HAKKI VE TEZ FOTOKOPİ İZİN FORMU
Bu tezin tüm hakları saklıdır. Kaynak göstermek koşuluyla tezin teslim tarihinden itibaren ...(….) ay sonra tezden fotokopi çekilebilir.
YAZARIN
Adı : İbrahim Ceyhun
Soyadı : KOÇAK
Bölümü : Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği
İmza :
Teslim tarihi :
TEZİN
Türkçe Adı : Ankara il sınırları içerisinde bulunan liselerin Beden Eğitimi ve Spor potansiyelinin değerlendirilmesi
İngilizce Adı : Evaluation of the physical education and sport potential of the high schools within the province of Ankara
ETİK İLKELERE UYGUNLUK BEYANI
Tez yazma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyduğumu, yararlandığım tüm kaynakları kaynak gösterme ilkelerine uygun olarak kaynakçada belirttiğimi ve bu bölümler dışında tüm ifadelerin şahsıma ait olduğunu beyaan ederim.
Yazar Adı Soyadı : İbrahim Ceyhun KOÇAK
Jüri Onay Sayfası
İbrahim Ceyhun KOÇAK tarafından hazırlanan “Ankara il sınırları içerisinde bulunan liselerin Beden Eğitimi ve Spor potansiyelinin değerlendirmesi” adlı tez çalışması aşağıdaki jüri tarafından oy birliği / oy çokluğu ile Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda Yüksek Lisans tezi olarak kabul edilmiştir.
Danışman: Prof. Dr. Kemal TAMER
Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı, Gazi Üniversitesi ...
Başkan: Prof. Dr. Kemal TAMER
Üye: Doç. Dr. Atilla PULUR
Üye: Yrd. Doç. Dr. Hakan SUNAY
Üye:
Tez Savunma Tarihi: 11.06.2015
Bu tezin Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda Yüksek Lisans tezi olması için şartları yerine getirdiğini onaylıyorum.
Prof. Dr. Servet KARABAĞ
TEŞEKKÜR
Bu tezin hazırlanma sürecinde, çalışmama olumlu görüşleriyle yön veren değerli danışmanım Prof. Dr. Kemal TAMER’e, araştırmanın yapılabilmesi için isteğe bağlı olarak resmi ve genel liselerde çalışma izini veren Ankara il Milli Eğitim Müdürlüğüne, istatistik konusunda yardımlarını aldığım değerli arkadaşlarım Ali Aykut FİDANCI ve Çağatay KAMBEROĞLU’na, her ortamda manevi desteğini esirgemeyen kıymetli eşim Didem KOÇAK’a ve eşsiz hazinelerim çocuklarıma teşekkürlerimi sunarım.
ANKARA İL SINIRLARI İÇERİSİNDE BULUNAN LİSELERİN
BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR POTANSİYELİNİN
DEĞERLENDİRİLMESİ
(Yüksek Lisans Tezi)
İbrahim Ceyhun KOÇAK
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
Haziran 2015
ÖZ
Bu araştırma, Ankara il sınırları içerisindeki liselerin Beden Eğitimi ve Spor potansiyelinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Ankara ilindeki yetmiş yedi (77) özel ve yüz otuz bir (131) devlet lisesi olmak üzere toplam iki yüz sekiz (208) okulda uygulanmıştır. Verilerin toplanmasında, çalışmanın yapıldığı okullardaki, Beden Eğitimi derslerinde kullanılan tesis ve spor malzemelerini tespit etmek için Envanter Soru Listesi adlı anket uygulanmıştır. Araştırmanın istatistiği, bilgisayar ortamında SPSS for Windows 20.0 paket programı kullanılarak yapılmıştır. Tanımlayıcı veriler sunulurken sayı ve yüzde dağılımından yararlanılmıştır. İlişkisel incelemelerde normal dağılım göstermediğinden sayısal veriler için parametrik olmayan testlerden Mann – Whitney U testi, ikili karşılaştırmalarda Ki Kare testi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen veriler ile Ankara il sınırları içerisinde bulunan devlet ve özel genel liselerin, mevcut tesis, malzeme, araç- gereç durumları ortaya konmuştur. Araştırma sonuçlarına göre Beden Eğitimi ve Spor potansiyelinin özel okullarda daha yüksek olduğu görülmüştür. Araştırma kapsamındaki eğitim kurumlarının genel olarak tesis, malzeme, araç-gereç bakımından yetersiz olduğu düşünülmektedir.
Bilim Kodu : -
Anahtar Kelimeler : Spor Tesisi, Spor Malzemesi, Özel Okul, Devlet Okulu Sayfa Adedi : 91
EVALUATION OF THE PHYSICAL EDUCATION AND SPORT
POTENTIAL OF THE HIGH SCHOOLS WITHIN THE PROVİNCE
OF ANKARA
(M. S. Thesis)
İbrahim Ceyhun KOÇAK
GAZİ UNIVERSITY
GRADUATE SCHOOL OF EDUCATIONAL SCIENCES
June 2015
ABSTRACT
This study was carried out with the purpose of evaluating the physical education and sports potential of the high schools within the province of Ankara. The research was conducted in total of two hundred and eight high schools (208); seventy seven (77) private and one hundred thirty one (131) state high schools. The inventory Question List was applied to determine the sports facilities and equipments used in Physical Education lessons. The SPSS for Windows 20.0 package program was used for the statistical analysis of the study. While presenting the descriptive data, number and percentage distribution were used. Since the normal distribution was not seen in the collected data, non parametric Mann-Whitney U Test for the relationship and Chi Square Test for comparisons were used. With the data obtained at the end of the study, the present conditions of the sports facilities and equipments in the state and private high schools within the province of Ankara have been presented. As a result of this study, the potential of Physical Education and Sports in private high schools was higer than the state high schools. In general, the high schools within the scope of this study in Ankara province thought to have insufficient sports facilities, materials and equipments
Science Code : -
Key Words : Sport Facility, Sport Equipment, Private School, State School Number of Pages : 91
İÇİNDEKİLER
ÖZ ... vi
ABSTRACT ... vii
İÇİNDEKİLER ... viii
TABLOLAR LİSTESİ... x
SİMGELER ve KISALTMALAR LİSTESİ ... xiv
BÖLÜM I ... 1 GİRİŞ ... 1 1.1. Problem Durumu ... 1 1.2. Araştırmanın Amacı ... 3 1.3. Araştırmanın Önemi ... 3 1.4. Araştırmanın Varsayımları ... 4 1.5. Araştırmanın Sayıltıları ... 4 1.6. Araştırmanın Sınırlılıkları ... 4 1.7. Tanımlar ... 5 BÖLÜM II ... 7 KAVRAMSAL ÇERÇEVE ... 7 2.1. Eğitim ... 7
2.2. Milli Eğitimin Genel Amaçları ... 8
2.2.1. Ortaöğretimin Amaçları ... 8
2.3. Beden Eğitimi ... 9
2.4. Spor ... 9
2.5. Beden Eğitimi ve Spor’un Genel Amaçları ... 10
2.6. Beden Eğitimi İçin Tesis ve Malzemenin Önemi ... 11
2.7. Yabancı Ülkelerdeki Eğitim Harcamaları ... 12
2.8. Türkiye ve Yabancı Ülkelerdeki Tesis, Araç- Gereç Durumları ... 12
2.9. Öğretmenin Genel Özellikleri ... 14
BÖLÜM III ... 17 YÖNTEM... 17 3.1. Araştırmanın Modeli ... 17 3.2. Evren ve Örneklem ... 17 3.3. Verilerin Toplanması ... 17 3.4. Verilerin Analizi ... 17 BÖLÜM IV ... 19 BULGULAR VE YORUM ... 19 BÖLÜM V... 69 SONUÇ ve ÖNERİLER ... 69 KAYNAKLAR ... 71 EKLER... 75
EK-1. Envanter Soru Listesi ... 75
EK-2. 2013 – 2014 İlçe Bazında Özel Genel Lise İsimleri ... 82
EK-3. 2013-2014 İlçe Bazında (Resmi) Genel Lise İsimleri ... 85
TABLOLAR LİSTESİ
Tablo 1. Araştırmanın Evreni ve Alınan Örneklemin Yüzdelik Dağılımı ... 19
Tablo 2. Okulların Türlerine Göre Dağılımı ... 19
Tablo 3. Okul Türlerine Göre Toplam Öğrenci Sayısı Dağılımı ... 20
Tablo 4. Okul Türlerine Göre Beden Eğitimi Öğretmeni Dağılımı ... 20
Tablo 5. Okul Türlerine Göre Beden Eğitimi Öğretmeni Başına Düşen Öğrenci Dağılımı ... 21
Tablo 6. Okul Türlerine Göre Antrenör Durumları ... 21
Tablo 7. Okul Türlerine Göre Antrenör Sayısı Dağılımı ... 22
Tablo 8. Okul Türlerine Göre Antrenör Başına Düşen Öğrenci Dağılımı ... 22
Tablo 9. Okul Türlerine Göre Okul Takımı Dağılımı... 23
Tablo 10. Okul Türlerine Göre Okul Takımı Branşları Dağılımı ... 24
Tablo 11. Okul Türlerine Göre Okul Takımı Sayısı Dağılımı ... 25
Tablo 12. Okul Türlerine Göre Okul Spor Kulübü Durumu ... 26
Tablo 13. Tüm Okullardaki Okul Spor Kulübü Branşları Dağılımı ... 27
Tablo 14. Okul Türlerine Göre Spor Kulübü Sayısı Dağılımı ... 28
Tablo 15. Okul Türlerine Göre Okul Takımı Forması Durumu ... 29
Tablo 16. Okul Türlerine Göre Okul Takımı Eşofmanı Durumu ... 29
Tablo 17. Okul Türlerine Göre İlkyardım ve Sağlık Malzemesi Durumu ... 30
Tablo 18. Okul Türlerine Göre Spor Salonu Durumu ... 31
Tablo 19. Okul Türlerine Göre Spor Salonu Başına Düşen Öğrenci Dağılımı ... 31
Tablo 20. Okul Türlerine Göre Soyunma Odası Durumu ... 32
Tablo 21. Okul Türlerine Göre Duş Yeri Durumu ... 32
Tablo 22. Okul Türlerine Göre Spor Odası Durumu ... 33
Tablo 23. Okul Türlerine Göre Spor Salonlarının Oyun Saha Çizgisi Dağılımı ... 33
Tablo 24. Okul Türlerine Göre Açık Hava Spor Tesisi Durumları ... 34
Tablo 25. Okul Türlerine Göre Açık Hava Spor Tesisi Başına Düşen Öğrenci Dağılımı ... 34
Tablo 26. Okul Türlerine Göre Toplam Açık Hava Spor Tesisi Sayısı Dağılımı ... 34
Tablo 27. Okul Türlerine Göre Futbol Sahası Durumu ... 35
Tablo 28. Okul Türlerine Göre Futbol Topu Sayısı Dağılımı ... 35
Tablo 29. Okul Türlerine Göre Futbol Kalesi Durumu ... 36
Tablo 30. Okul Türlerine Göre Kale Filesi Durumu ... 36
Tablo 31. Okul Türlerine Göre Voleybol Topu Sayısı Dağılımı ... 37
Tablo 32. Okul Türlerine Göre Voleybol Dikmesi Durumu ... 37
Tablo 33. Okul Türlerine Göre Voleybol Filesi Durumu ... 38
Tablo 34. Okul Türlerine Göre Basketbol Topu Sayısı Dağılımı ... 38
Tablo 35. Okul Türlerine Göre Basketbol Potası Sayısı Dağılımı ... 39
Tablo 36. Okul Türlerine Göre Korfbol Potası Durumu... 39
Tablo 37. Okul Türlerine Göre Korfbol Potası Sayısı Dağılımı ... 40
Tablo 38. Okul Türlerine Göre Korfbol Topu Durumu ... 40
Tablo 39. Okul Türlerine Göre Korfbol Topu Sayısı Dağılımı ... 41
Tablo 40. Okul Türlerine Göre Masa Tenisi Masası Durumu ... 41
Tablo 41. Okul Türlerine Göre Masa Tenisi Masası Sayısı Dağılımı ... 42
Tablo 42. Okul Türlerine Göre Masa Tenisi Raket Sayısı (Çift) Dağılımı ... 42
Tablo 43. Okul Türlerine Göre Masa Tenisi Filesi Sayısı Dağılımı ... 43
Tablo 44. Okul Türlerine Göre Tenis Kortu Durumu ... 43
Tablo 45. Okul Türlerine Göre Tenis Raket Sayısı Dağılımı ... 44
Tablo 46. Okul Türlerine Göre Tenis Dikmesi ve Filesi Durumu ... 44
Tablo 47. Okul Türlerine Göre Badminton Dikmesi ve Filesi Durumu ... 45
Tablo 48. Okul Türlerine Göre Badminton Dikmesi ve Filesi Sayısı Dağılımı ... 45
Tablo 49. Okul Türlerine Göre Badminton Raketi Sayısı Dağılımı ... 46
Tablo 50. Okul Türlerine Göre Atletizm Sahası Durumu ... 46
Tablo 51. Okul Türlerine Göre Gülle Durumu ... 47
Tablo 52. Okul Türlerine Göre Gülle Sayısı Dağılımı ... 47
Tablo 53. Okul Türlerine Göre Cirit Durumu ... 47
Tablo 54. Okul Türlerine Göre Cirit Sayısı Dağılımı ... 48
Tablo 55. Okul Türlerine Göre Çekiç Durumu ... 48
Tablo 56. Okul Türlerine Göre Çekiç Sayısı Dağılımı ... 48
Tablo 57. Okul Türlerine Göre Disk Durumu ... 49
Tablo 60. Okul Türlerine Göre Yüksek Atlama Sehpası Sayısı Dağılımı ... 50
Tablo 61. Okul Türlerine Göre Sprint Engelleri Durumu ... 51
Tablo 62. Okul Türlerine Göre Sprint Engelleri Sayısı Dağılımı ... 51
Tablo 63. Okul Türlerine Göre Bayrak Sopası Durumu ... 52
Tablo 64. Okul Türlerine Göre Bayrak Sopası Sayısı Dağılımı ... 52
Tablo 65. Okul Türlerine Göre Çıkış Takozu Durumu... 53
Tablo 66. Okul Türlerine Göre Çıkış Takozu Sayısı Durumu ... 53
Tablo 67. Okul Türlerine Göre Yer Minderi Durumu (Cimnastik) ... 54
Tablo 68. Okul Türlerine Göre Yer Minderi Sayısı Dağılımı ... 54
Tablo 69. Okul Türlerine Göre Cimnastik Kasası Durumu ... 55
Tablo 70. Okul Türlerine Göre Cimnastik Kasası Sayısı Dağılımı ... 55
Tablo 71. Okul Türlerine Göre Trambolin Durumu ... 56
Tablo 72. Okul Türlerine GöreTrambolin Sayısı Dağılımı ... 56
Tablo 73. Okul Türlerine Göre Atlama Beygiri Durumu ... 57
Tablo 74. Okul Türlerine Göre Atlama Beygiri Sayısı Dağılımı ... 57
Tablo 75. Okul Türlerine Göre Slalom Çubuğu Durumu ... 58
Tablo 76. Okul Türlerine Göre Slalom Çubuğu Sayısı Dağılımı ... 58
Tablo 77. Okul Türlerine Göre Huni Durumu ... 59
Tablo 78. Okul Türlerine Göre Huni Sayısı Dağılımı ... 59
Tablo 79. Okul Türlerine Göre Sağlık Topu Durumu ... 60
Tablo 80. Okul Türlerine Göre Sağlık Topu Sayısı Dağılımı ... 60
Tablo 81. Okul Türlerine Göre Tırmanma Halatı Durumu ... 61
Tablo 82. Okul Türlerine Göre Tırmanma Halatı Sayısı Dağılımı ... 61
Tablo 83. Okul Türlerine Göre Denge Aleti Durumu ... 62
Tablo 84. Okul Türlerine Göre Denge Aleti Sayısı Dağılımı ... 62
Tablo 85. Okul Türlerine Göre Güreş Minderi Durumu ... 63
Tablo 86. Okul Türlerine Göre Satranç Seti Durumu ... 63
Tablo 87. Okul Türlerine Göre Satranç Seti Sayısı Dağılımı ... 64
Tablo 88. Okul Türlerine Göre Ağırlık Malzemesi Durumu ... 64
Tablo 89. Okul Türlerine Göre Ağırlık Malzemeleri ... 65
Tablo 90. Okul Türlerine Göre Dart Takımı Durumu ... 65
Tablo 91. Okul Türlerine Göre Dart Takımı Sayısı Dağılımı ... 66
Tablo 92. Okul Türlerine Göre Yüzme Havuzu Durumu ... 66
Tablo 94. Özel Okullardaki Havuz Boyutlarının Dağılımı ... 67 Tablo 95. Özel Okullarda Havuz Başına Düşen Öğrenci Sayısı ... 68
SİMGELER ve KISALTMALAR LİSTESİ
BES Beden Eğitimi ve Spor
KKTC Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
M.E.T.K. Milli Eğitim Temel Kanunu
MEB Milli Eğitim Bakanlığı
OECD İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı
Ö.Ö.K.K Özel Öğretim Kurumları Kanunu
BÖLÜM I
GİRİŞ
1.1. Problem Durumu
Hareket, yaşam için zaruridir. Aynı zamanda canlılığında belirtisidir. Bireyin doğumuyla başlayan ve ölünceye kadar süren, diğer bir ifadeyle beşikten mezara kadar devam eden bir süreçtir.
Geçmişten bu güne kadar insanın eğitilmesi, kendini eğitmesi düşüncesi varlığının belki de en önemli belirtisidir. Bu eğitim ihtiyacı zaman, imkan, olanak ve toplumsal kültürün yapısı ile paralellik göstermektedir. Eğitim ihtiyacı, içinde barındırdığı dinamiklerle sürekli ileriye doğru evrilmeli, yaşanılan devrin geleneklerine uygun olmalıdır. “Tanrıların özlediği insan tipinin meydana getirilmesinde rolü olan eğitimde, insan ruhunu, bedeniyle en güzel, en mükemmel, ölçülü ve dengeli bir hale getirmek amaçtır” (Alpman, 1972, s.28).
Eğitim, evrenseldir. Uygulamada farklar olabilmesine rağmen, eğitim’de uygulanan prensipler benzerlik göstermektedir. “Eğitim, bireyin yaşamı boyunca süren ve onun yaşantısına yön veren formal ya da informal öğrenmelerin tamamıdır” (Senemoğlu, 1997, s.7). Bu süreç boyunca birey aldığı eğitimle, sürekli olarak ilerleme ve gelişme göstermektedir. Kendiliğinden gerçekleşen informal öğrenmelerde, bireyin hazır bulunuşluk düzeyine göre çevreyle etkileşimi sonucu ortaya çıkan uyum vardır. İnformal öğrenmeler, aile ve çevrenin etkisinde gelişi güzel bir şekilde gerçekleşmektedir. Formal öğrenmelerde ise sınıf, tesis, araç – gereç ve bir öğreticiye ve uyarana ihtiyaç vardır. “Öğrenmenin gerçekleşmesi için önceden hazırlanmış bir program içerisinde amaçlı, planlı, düzenli ve kontrollü olarak öğretim faaliyetlerinin yapıldığı yerler okullardır” (Tamer ve Pulur, 2001, s.38). Bireyin kişiliğinin şekillenmesinde ve gelişmesinde çok
önemli rol oynayan okullarda, bireyin davranışlarında olumlu yönde kalıcı davranış değişikliğinin gerçekleşmesi amaçlanır.
Aile ile birlikte en önemli ve değişmez eğitim kurumu okuldur. Bireyin ailede edindiği alışkanlıklar ve roller, bireyin gelişimi açısından yeterli değildir. Bireyin aile ve etkileşim içerisinde olduğu çevreden farklı bir ortama girmesi ve kuralları olan sosyal bir gruba dahil olmasında okulun katkısı çoktur. Okul, bilginin amaç doğrultusunda düzenli ve planlı olarak verildiği yerlerdir. Aile ve çevre gibi yerlerde bilgi rastgele bir şekilde öğrenilmektedir. Bu bilgilerin kalıcılığı, öğrenmenin, birey için önemi ve devamlılığına bağlıdır. Okul yoluyla birey, kendine yeni bir çevre oluşturarak, kendisinin daha sonraki öğrenmeleri için gerekli olacak bir çok bilgiyi bu yeni çevrede edinir. Birey artık kendi dünyasını kurmayı öğrenmeye başlamıştır. Bireyin anne, baba ve öğretmenleriyle etkileşimlerinin niteliği; onların ihtiyaçlarını karşılamalarına ve gelişim dönemlerini sağlıklı olarak atlatmasına yardım edecektir. Okul yoluyla bireyin sosyal dünyasında büyük bir genişleme meydana gelmiş, akranlarının ve öğretmenin, birey üstündeki etkisi giderek artmıştır. Bu yeni sosyal çevre, kişiliğinin oluşmasında bireye büyük katkılar sağlayacaktır.
Pehlivan’ın (2013) yaptığı araştırmasına göre; araştırmaya katılanların % 63,5’i okul da, % 36,5’i de spor klüplerinde spora başladıklarını belirtmişlerdir. Yine aynı araştırmada, kimin etkisiyle ve yönlendirmesiyle spora katıldıklarına ilişkin soruya verdikleri cevaplarda % 44,4 kendi iradesi, % 23 öğretmen, % 15,5 arkadaş, % 14,5 ailenin etkisi şeklindedir. Buradan bireyin kişiliği üzerinde okul, öğretmen, arkadaş ve ailenin etkisi görülebilir. Yine bu sonuçlara göre okullar, Beden Eğitimi ve Sporun odak noktasıdır denilebilir.
Beden Eğitimi, eğitimin tamamlayıcı bir parçasıdır. Eğitim için geçerli olan amaçlar aynı zamanda beden eğitimi içinde geçerlidir. Beden Eğitimi, fiziksel hareketler aracılığıyla bireyin, psiko-motor, bilişsel, duyuşsal ve sosyal alanda gelişimine katkı sağlar. Beden eğitimi faaliyetlerinin verildiği temel yerler okullardır. Okulların bu kadar anlam kazanmasının yanında, amaçladığı gelişimin, tam ve yerinde olması için donanımının yeterli olması gerekir. Tesis, araç-gereç, malzeme ve personel yönünden yeterli olması, kazandırılmak istenen bilgi, beceri gibi temel davranışların olabildiğince çok duyu organına hitap ederek kolay öğrenilmesini sağlayacaktır. Tesis, araç-gereç ve malzeme amaç değil aksine amaca ulaşmak için gerekli bir araçtır. “İyi bir eğitim programının ideal
tesislere ihtiyacı olmadığı gibi, ideal tesisler de iyi bir program garantisi değildir. Ancak bunlar, birbirini tamamlarlar” (Tamer ve Pulur, 2001, s.25).
Çağdaş anlayışta eğitim ortamı, öğrenme – öğretme süreçlerinde, öğreten ile öğrencinin arasındaki bilgi alış verişi ve konuyla ilgili araç-gereç ve tesisin varlığını gerekli kılar. Beden eğitimi dersinin sağlıklı olarak işlenebilmesi için Erhan (2009) çalışmasında, “Beden eğitimi dersi uygulamaları için uygun bir alana, dersin işlenmesi sırasında konu gereği, araç-gereç ve malzemeye, dersi işleyecek branş öğretmenine, ve öğrenciye ihtiyaç olduğunu” belirtmiştir. Eğitim sisteminin gelişmesi, okullaşma oranının artması, okullarda yapılan Beden Eğitimi dersinin işlenebilmesi için tesislerin varlığı, araç-gereç, malzeme ve materyal çeşitliliği acaba nasıldır? Türkiyenin Başkenti Ankaradaki özel ve devlet liselerinin bu açıdan durumu nedir? Bu çalışma ile Ankara il sınırları içerisinde bulunan özel ve devlet liselerinin Beden Eğitimi ve Spor potansiyelinin değerlendirilmesinin yapılması amaçlanmaktadır.
1.2. Araştırmanın Amacı
Araştırmanın kapsamına giren Ankara il sınırları içerisinde bulunan özel ve devlet liselerinin Beden Eğitimi ve Spor potansiyelini ortaya koymayı amaçlayan bu çalışmanın, alt problemleri aşağıda verilmiştir.
1. Araştırmanın yapıldığı liselerdeki Beden Eğitimi ve Spor dersinin işlenmesinde tesis, araç-gereç ve malzeme durumu nedir?
2. Araştırmanın yapıldığı liselerde okul spor kulübü var mı? 3. Araştırmanın yapıldığı liselerde okul takımı var mı?
1.3. Araştırmanın Önemi
Beden Eğitimi ve Spor sadece fiziksel bir mücadele değil, aynı zamanda bir eğitim aracıdır. Türk Milli Eğitiminin içerisinde genel eğitimin tamamlayıcısı olan Beden Eğitimi ve Spor, bireylerin en iyi şekilde yetişmelerinin sağlanmasında önemli bir etmendir. Beden Eğitimi derslerinin amaçlarına ulaşması için gerekli eğitim ve öğretim ortamlarının oluşturulması gerekmektedir. Okullardaki Beden Eğitimi ve Spor potansiyelini destekleyen faktörler, eğitim sistemi için oldukça önemlidir. Eğitim ortamındaki uyaranlar, öğrenmenin kalıcılığını etkileyecektir. Bireyin fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönlerden
edineceği kazanımlar, kişiliğinin oluşması ve kendini gerçekleştirmesine katkısını etkileyebilecek her türlü donanımın varlığı, istenilen hedefe bir adım daha yaklaştıracaktır. Tesis ve donanımın yeterliliği, öğrencinin güdülenmesini ve motivasyonunu arttıracaktır. Beden Eğitimi derslerinin amacına ulaşmasında öğrenci sayısı, öğretmen sayısı, tesis, araç-gereç ve malzeme durumu önemlidir. Araştırmanın yapıldığı Başkentteki özel ve devlet liselerindeki araç- gereç, tesis, malzeme durumunun tespiti, Beden Eğitimi dersinin işlenebilme yeterliliklerinin belirlenmesinde yardımcı olacaktır. Bu yönüyle, araştırma Ankara il sınırları içerisinde bulunan özel ve devlet liselerinin spor potansiyelinin ortaya konulması açısından önemlidir.
1.4. Araştırmanın Varsayımları
Uygulaması yapılan okulların sayısının, evreni temsil etme yeterliliği olduğu,
Beden Eğitimi ve Spor dersinde kullanılan malzemeleri; hazırlanan envanter soru listesi anketi ile yöneltilen sorulara öğretmenler tarafından içtenlikle yanıt verildiği.
1.5. Araştırmanın Sayıltıları
H1: Öğretmen sayıları bakımından devlet okulu ile özel okul arasında fark yoktur.
H2: Antrenör durumları bakımından devlet okulu ile özel okul arasında fark yoktur.
H3: Okul takımı durumları bakımından devlet okulu ile özel okul arasında fark yoktur.
H4: Spor kulübü durumları bakımından devlet okulu ile özel okul arasında fark yoktur.
H5: Tesis bakımından devlet okulu ile özel okul arasında fark yoktur.
H6: Malzeme durumu bakımından devlet okulu ile özel okul arasında fark yoktur.
H7: Spor potansiyeli bakımından devlet okulu ile özel okul arasında fark yoktur.
1.6. Araştırmanın Sınırlılıkları
Araştırma 2013-2014 eğitim – öğretim yılını kapsamaktadır.
Araştırmanın evrenini, Ankara il sınırları içerisinde bulunan özel ve devlet liseleri oluşturmaktadır.
1.7. Tanımlar
Beden Eğitimi: Kişinin fiziksel hareketlere katılmak suretiyle davranışlarında kasıtlı
olarak beden eğitiminin amaçlarına uygun değişme meydana getirme sürecidir (Tamer ve Pulur, 2001, s.41).
Spor: Beden eğitimi faaliyetlerini özelleştirerek çeşitli branşlarda somutlaşmış, üst
düzeyde yapıldığında fizyolojik, psikolojik, estetik, teknik özellikleri gerekli kılan yarışmaya dayalı ve katı kurallarla çevrili bir etkinliktir (Aracı, 2001, s.1).
Okul: Öğretme etkinliklerinin önceden hazırlanmış bir program çerçevesinde amaçlı,
planlı, düzenli ve kontrollü olarak yapıldığı yerlerdir (Tamer ve Pulur, 2001, s.38).
Eğitim Ortamı: Öğrenme – öğretme süreçlerinde öğreten ile öğrencinin arasındaki bilgi
alışverişi ve konuyla ilgili araç – gereç ve tesisin oluşturulmasıdır.
Özel Okul: 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu hükümlerine göre, Türkiye
Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler, özel hukuk tüzel kişileri veya özel hukuk hükümlerine göre yönetilen, tüzel kişilerce açılan özel öğretim kurumları ile yabancılar tarafından açılmış bulunan özel öğretim kurumlarıdır (Ö.Ö.K.K.,2015).
Devlet Okulu: Türk Milli Eğitimi ve eğitim sistemi genel yapısı içerisinde bulunan,
devletin eğitim ve öğretim alanındaki görev sorumluluğunda bulunan, parasız, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim ve öğretim faaliyetlerinin sürdürüldüğü okul/kurumlardır (M.E.T.K.,2015).
BÖLÜM II
KAVRAMSAL ÇERÇEVE
2.1. Eğitim
Eğitim, önceden saptanmış amaçlara göre insanların davranışlarında belli gelişmeler sağlamaya yarayan planlı etkinlikler dizesidir (Oğuzkan, 1974, s. 61).
Eğitim, yeni kuşakların, toplum yaşayışında yerlerini almak için hazırlanırken, gerekli bilgi, beceri ve anlayışlar elde etmelerine ve kişiliklerini geliştirmelerine yardım etme etkinliğidir (Oğuzkan, 1974, s. 61).
Eğitim, bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme sürecidir (Ertürk, 1972, s. 12).
Eğitim, kişinin davranış örüntülerini değiştirme sürecidir (Tyler, 1969, s. 5).
Eğitim, ister kasıtlı olarak okullarda yapılsın (formal eğitim), isterse gelişigüzel bir biçimde bireyin yaşadığı çevrede yapılsın (informal eğitim), sadece istendik nitelikte davranış değişimlerinin oluşturulmasını yani, geçerli öğrenmeleri kapsamaktadır (Senemoğlu, 1997, s.92).
Eğitim, öğretme ve öğrenme sürecidir. Öğrenme, öğrenciyi – öğretme, öğreticiyi ifade eder.
Eğitim yoluyla bireyin kişiliğinde farklılık meydana gelir. Bu farklılık, üzerine yeni bir bilgi inşa edilinceye kadar yaşam boyunca devam eder. Eğitim – öğretim faaliyetlerini, eğitim hedefleri, öğretme – öğrenme etkinlikleri ve değerlendirme olarak söylenebilir. Amacına uygun oluşturulan eğitim hedefleri ve bu doğrultuda gerçekleşen öğretme ve öğrenme faaliyetleri ile istenilen yönde davranış değişikliği kazandırmak esastır. “Davranış değişmesi, bir kişinin başkabir kişiye, bir olaya veya bir duruma karşı tutumunun, tepkisinin, düşüncesinin, hareket ve duygusunun değişmesidir” (Tamer ve Pulur, 2001,
bir bilgi olarak yalın halde kalan öğretme faaliyetleri ve öğrenmelerle gerçekleşmektedir. Değerlendirmeler yoluyla kazanımların ne derecede gerçekleştiği görülebilir.
2.2. Milli Eğitimin Genel Amaçları
Eğitimin genel amaçları içinde bireyi Milli Eğitimin genel amaçları doğrultusunda bedensel, zihinsel, ruhsal ve kültürel yönleriyle yetiştirmektir. Milli Eğitim Temel Yasası’nda Türk Milli Eğitiminin genel amaçları şu şekilde yer almaktadır.
Atatürk inkılap ve ilkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı; Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan, insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek;
Beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren, topluma karşı sorumluluk duyan; yapıcı, yaratıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmek;
İlgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek gerekli bilgi, beceri, davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların, kendilerini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamak;
Böylece bir yandan Türk vatandaşlarının ve Türk toplumunun refah ve mutluluğunu artırmak; öte yandan milli birlik ve bütünlük içinde iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınmayı desteklemek ve hızlandırmak ve nihayet Türk Milletini çağdaş uygarlığın yapıcı, yaratıcı, seçkin bir ortağı yapmaktır (“M. E. T. K.,”2015)
2.2.1. Ortaöğretimin Amaçları
Ortaöğretim, ilköğretime dayalı, dört yıllık zorunlu, örgün veya yaygın öğrenim veren genel, mesleki ve teknik öğretim kurumlarının tümünü kapsar.Ortaöğretimin amaçları, Milli Eğitimin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak,
1. Bütün öğrencilere ortaöğretim seviyesinde asgari ortak bir genel kültür vermek suretiyle
onlara kişi ve toplum sorunlarını tanımak, çözüm yolları aramak ve yurdun iktisadi sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunmak bilincini ve gücünü kazandırmak,
2. Öğrencileri, çeşitli program ve okullarla ilgi, istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde ve doğrultusunda yüksek öğretime veya hem mesleğe hem de yüksek öğretime veya hayata ve iş alanlarına hazırlamaktır.
Bu görevler yerine getirilirken öğrencilerin istekleri ve kabiliyetleri ile toplum ihtiyaçları arasında denge sağlanır(“M. E. T. K.,”2015).
2.3. Beden Eğitimi
Beden eğitimi, bir program dahilinde ilk olarak eski Yunan eğitim sistemi içerisinde yer alırken, yeni çağlarda ise ilk kez Alman eğitim sistemi içerisinde yer almıştır (İnal, 2003, s. 8).
Tamer’e (2001) göre beden eğitimi, kişinin fiziksel hareketlere katılmak suretiyle davranışlarında kasıtlı olarak beden eğitimin amaçlarına uygun (bedensel, duygusal, sosyal ve zihinsel) değişme meydana getirme sürecidir.
Beden eğitimi, fiziksel hareket yoluyla insanın eğitilmesidir. Beden eğitimi bireyin kendi bedenindeki gelişimin bütünüdür.
Beden eğitimi, amaçları doğrultusunda yer alan bir takım özel bireysel etkinlikler ile bireyin kendi kendine yeterli olmasını, uygun davranışlar göstermesini, idealler edinmesini ve yönlendirilmesini sağlamaya ve korumaya çalışır (Knapp ve Leonhard, 1968, s. 77).
2.4. Spor
Spor terimi, 14 yy. İngilteresinde ulusallaşma hareketleriyle ortaya çıkmıştır. İngilizlerin Disport ya da Desport olarak kullandıkları bu kelimeler, zaman içerisinde kelimelerdeki aşınma nedeniyle Sport daha sonra da Spor olarak kullanılmaya başlanmış ve literatürdeki yerini almıştır (Alpman, 1972, s. 197).
Alpman’a (1972) göre Yunan klasik çağı şairlerinden Pindar spor oyunlarının, insan değerinin sınanması için en önemli araç olduğunu ve bireyde en iyiyi ortaya çıkardığı ve bununda ahlakı ve aklı içerdiğini belirtmiştir.
Spor, kişinin belli düzenlemeler içinde fiziksel aktivitesini ve motorik becerilerini zihinsel, ruhsal ve sosyal davranışlarını geliştiren ve bu özellikleri belirli kurallar içinde yarıştırmasını amaçlayan biyolojik, pedagojik ve sosyal bir uğraştır (Koludar, 1988, s. 29). Spor, önceden belirlenmiş kurallara göre sınırlı zaman ve mekan içerisinde, bireysel veya takım halinde yapılabilen amaçlı, yarışma, kişisel eğlence veya mükemmelliğe ulaşmak için yapılan aynı zamanda boş zaman aktivitesi olarak yapılan fiziksel aktivitelerdir.
2.5. Beden Eğitimi ve Spor’un Genel Amaçları
Tamer’e (2001) göre, eğitim ve beden eğitimi, aynı amaçları paylaşmalı ve amaçlar arasında hiçbir uyuşmazlık olmamalıdır. Hareket, canlıların en belirgin özelliklerinden biridir.
Doğa bir hareket ve hareketsizlik ilkesidir. Doğa hareket ettiği şeyin içinde bulunur (Brun, 2008, s. 60).
Beden eğitimi yoluyla amaçlanan gelişim basamaklarını Psiko-motor, bilişsel ve duyuşsal olarak sınıflandırılabilinir. Bu gelişim ve etkileşimler sonucunda amaçların gerçekleşme durumu görülebilir.
Tamer’e (2001) göre, Beden eğitiminin genel amacı şöyledir.
Her türlü beden eğitimi programları yoluyla, kişiye bedenini en verimli ve etkili biçimde nasıl kullanabileceğini öğretmektir.
Beden eğitimin genel amaçları içinde değerlendirilebilen diğer hususlar ise şöyledir.
Sağlıklı yaşamı desteklemek ve bilinci arttırmak, hastalıklara karşı vücut direncinin artırılmasını sağlamak,
Kişiliğin olgunlaşmasında Beden eğitimini araç olarak kullanmak,
İyi duruş alışkanlıkları kazandırmak,
Beden eğitimi yoluyla, Psiko-motor, duyuşsal ve bilişsel gelişimlerini desteklemek,
BES yoluyla, kurallara saygı göstermeyi, yenilgiyi, başarıyı öğrenmeyi, hoşgörü ve insanların birbirini anlamasını sağlamaya yönelik alışkanlıklar kazandırmak,
Kişiler arası ilişkileri güçlendirerek, toplum kültürünün oluşmasına katkı sağlamak. Talim Terbiye Kurulunun 31.12.2009 tarihli 339 karar sayılı Ortaöğretim Programında genel liseler için Beden eğitimi dersinin genel amaçları şöyle yer almaktadır.
1. Atatürk’ün ve Türk düşünürlerinin BES ile ilgili düşüncelerini özümsemiş, milli bayram ve kurtuluş günlerinin anlam ve önemini kavramış, dolayısıyla bu anlamdaki tüm etkinliklere katılmaya gönüllü,
2. Fiziksel etkinliklere katılım yoluyla, hareket bilgi ve becerilerini geliştiren ve bu becerileri alışkanlık haline getiren,
3. Sportif etkinlikler yoluyla, spora özgü kuralları, bilgi ve becerileri uygulayabilen ve bu becerileri yaşantısında olumlu olarak kullanabilen,
4. Düzenli etkin katılım ile sağlığı güçlendirici bilgi ve becerileri yaşamında ve kişisel gelişiminde kullanabilen,
5. Spor organizasyonlarına katılım yoluyla, spor bilinci gelişmiş sosyal bireyler olarak yetiştirmek.
2.6. Beden Eğitimi İçin Tesis ve Malzemenin Önemi
Yapılan araştırmalarına göre, lise dönemi öğrencilerin, çocukluk döneminden çıkıp olgunlaştıkları, yetişkin görünümüne bürünmeye başladıkları dönemdir. Çocukluktan yetişkinliğe geçiş olarak nitelendirebilen bu dönemde aile, akran grubu, okul, bilişim çağının getirdiği hızlı değişim, yazılı ve görsel medya, içinde filizlendiği kültürel birikim, kalıtsal özellikler ve kendi hazır bulunuşluğunun getirmiş olduğu özelliklerle birlikte, kişiliğin oluşumu ve kişilik kazanma arzusu en üst seviyede görülür.
Öğrencinin birey olma adına birçok belirtileri göstermeye başladığı ve öğrencinin fiziksel olarak aktif bir yaşantıya geçtiği bir dönemdir. Fiziksel olarak bu hareketlilik, Beden eğitimi öğretmeninin öğrenciyi, ilgi ve yetenekleri ölçüsünde doğru yönlendirmesiyle, öğrencinin sonraki yaşantılarında spora karşı geliştireceği tutumlarını belirginleştirir. Bu tutumları olumlu yönde geliştirmek arzulanan bir amaçtır.
Öğretmenin, öğrencinin ilgi ve yeteneklerini geliştirirken kullanıma ihtiyaç duyacağı tesis, araç-gereç, malzemenin varlığı, öğretme faaliyetlerinin kalitesini olumlu veya olumsuz yönde etkileyeceği kuşkusuzdur. Tesis, malzeme, araç-gereç gibi uyarıcıların varlığı veya yokluğu öğrencinin Beden eğitimi dersine karşı dikkatini ve ilgisini artıracağı veya azaltacağı, ileriki yaşantılarında, ülke sporu ve Beden eğitimi hakkında olumlu ya da olumsuz yönde bir fikrin oluşması ve yargı oluşturmada önemli göstergelerden biri olacaktır.
Tesis, malzeme, araç-gereçler istenilen amaçlara ulaşmak için gerekli araçlardır. Bu araçlar aynı zamanda birer uyarandır. Ortada olan ve görülen uyaranın alınması ve işlenmesi sonucu, istenen davranışı oluşturmada motive edici ve davranışın beceri haline dönüşmesinde önemli bir etkendir.
M.E.T.K (2015) belirtilen planlılık temel ilkesinde, eğitim kurumlarının yer, personel, bina, tesis ve ekleri, donatım, araç, gereç ve kapasiteleri ile ilgili standartlar önceden tespit edilir ve kurumların bu standartlara göre optimal büyüklükte kurulması ve verimli olarak işletilmesi sağlanır denilmektedir.
Eğitim hedeflerine paralel olarak Beden eğitimi dersinin istenen hedeflere ulaştırabilmek adına ihtiyaç duyulan donanımın sağlanması zaruridir.
2.7. Yabancı Ülkelerdeki Eğitim Harcamaları
Ülkelerin, genel bütçeden eğitime yapılan kamu harcamalarına ilişkin 2011 yılı yüzde verileri şöyledir.
Belçika % 12,2 - Kanada % 13,3 – Estonya % 13,7 – Finlandiya % 12,2 – Fransa % 10,2 – Almanya % 11,0 – İsrail % 14,2 – İtalya % 8,6 – Japonya % 10,9 – ABD % 13,6 – İngiltere % 12,2 – İsveç % 13,2 –Türkiye % 10,9
2011 yılı verilerinde Avrupa Birliği ortalaması % 11,5 ve OECD ortalaması % 12,9 dur. Avrupa birliği ve OECD ilkelerin ortalamalarına bakıldığında, Türkiye’nin eğitime ayırdığı kamu harcamaları oranının (% 10,9) ortalamaların altında olduğu görülmektedir (OECD, 2014).
Bal ve Başar’ın (2014) Finlandiya, Almanya, Singapur ve Türkiye’nin eğitim sistemleri açısından, kademeler arası geçiş sistemlerinin karşılaştırılması konulu araştırmasına göre; genel bütçeden Ortaöğretim’e yapılan eğitim harcamaları, Finlandiya’da % 32,5 – Almanya’da % 24,5 – Singapur’da % 34,1 – Türkiye’de % 32,2 olarak tespit etmiştir.
2.8. Türkiye ve Yabancı Ülkelerdeki Tesis, Araç- Gereç Durumları
Kalemoğlu’nun (2011) Türkiye ve İngiltere’deki İlköğretim Beden Eğitimi dersi öğretim programlarının öğretmen görüşlerine göre karşılaştırmalı olarak incelenmesi konulu araştırmasına göre; İngiltere’deki okullarda Beden Eğitimi dersi öğretim programlarını uygulamaya elverişli spor salonunun varlığına ilişkin verilerde, her iki ülkede de öğretmenlerin ortalama % 65’inin elverişli spor salonu olmayan okullarda görev yaptığı sonucuna ulaşmıştır. Aynı araştırmaya göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin okullarında Beden Eğitimi dersi öğretim programını uygulamak için gerekli araç-gereç yeterliliğine yönelik olarak; Türkiye’deki öğretmenlerin % 9,3’ünün tamamen, % 48,6’sının kısmen
Beden Eğitimi dersi öğretim programını uygulayabilmeleri için gerekli araç-gereç’e sahip olduklarını; İngiltere’de ise öğretmenlerin % 59’u tamamen, % 41’i kısmen gerekli malzemeye sahip oldukları sonucuna ulaşmıştır. Aynı araştırmada, dersin işlenişi sırasında Türkiye’deki öğretmenlerin en çok sıkıntı yaşadıkları zorlukların başında spor salonu eksikliği geldiği, İngiltere’de ise öğrencilerin serbest grup oluşturma isteğinden ve bazı öğrencilerinde grup dışı kalmalarından dolayı zorluk yaşadıklarını tespit etmiştir.
Mihriay’ın (2012) Türkiye ve Çin’deki İlköğretim Beden Eğitimi dersi öğretim programlarının öğretmen görüşlerine göre karşılaştırmalı olarak incelenmesi konulu araştırmasına göre; Ülkelere göre okullarda Beden Eğitimi dersi öğretim programlarını uygulamaya elverişli spor salonunun Türkiye’de % 36,4 olduğu, Çin’de ise bu oranın % 30,0 olduğunu tespit etmiştir. Araştırmaya göre, araç-gereç yeterliliğine ilişkin olarak Türkiye’de araç-gereç yeterli okul oranı % 14,4 iken, Çin’de bu oran % 12,7 olduğunu, araç-gereci yetersiz okul oranı Türkiye!de % 40,7 iken, Çin’de bu oranın % 4,5 olduğunu tespit etmiştir. Araştırmada Çin’deki okulların % 82,7’sinde araç-gerecin kısmen yeterli olduğunu, Türkiye’de ise % 44,9’unun kısmen yeterli olduğunu tespit etmiştir. Dersin işlenişinde yaşanan zorluklar bakımından Türkiye’de % 46,6 ile spor salonu, Çin’de % 50,0 ile ders saatlerinin yetersizliği olduğunu tespit etmiştir.
Deniz’in (2012) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Beden Eğitimi ve Spor sisteminin yapısal analizi konulu araştırmasına göre; KKTC’de ortaöğretime bağlı 44 okul ( ortaokul ve lise) olduğu; bu okulların hepsinde açık alan sporlarının yapılabileceği yerlerin mevcut olduğu; sadece 8 okulun spor salonu olduğunu tespit etmiştir.
Mamak’ın (2012) İlköğretim okullarında Beden Eğitimi ve Spor derslerinin amaçlarına ulaşma düzeyini etkileyen faktörler konulu Konya ilinde yaptığı araştırmasına göre; araştırmaya katılanlardan % 53,0’üne göre okullarda spor salonunun yeterli olduğunu tespit etmiştir. Aynı araştırmaya göre, spor tesisleri ve araç-gereç bakımından katılımcıların % 47,3’ünün katıldığı, % 36,0’sının kısmen katıldığı sonucunu tespit etmiştir.
Taşmektepligil, Yılmaz, İmamoğlu, Kılcıgil’in (2006) İlköğretim okullarında Beden Eğitimi ders hedeflerinin gerçekleşme düzeyi konulu Samsun ili araştırmasına göre; Öğretmen görüşlerine göre % 59,1 oranında yeterli araç-gerece sahip olmadığını tespit etmiştir. Aynı araştırmaya göre, % 61 spor odası olduğunu, soyunma odası bakımından öğretmen görüşleri bakımından % 63,4 oranında olmadığını tespit etmiştir. Araştırmada,
öğrencilerde istendik davranışların oluşmasını etkileyen faktörlerden tesis durumu % 97,8 olarak, araç-gereç durumu % 86,0 oranında etkilediği sonucuna ulaşmıştır.
2.9. Öğretmenin Genel Özellikleri
Öğretmenlik, Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir. Öğretmenler bu görevlerini Türk Milli Eğitiminin amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak ifa etmekle yükümlüdürler(“M. E. T. K.,”2015).
İyi yetişmiş öğretmenler, hangi hareketlerin, hangi ölçüde ve hangi sıra içinde, hangi yaş dönemlerine ve hangi yetenek ve güç seviyesine göre uygulanacağını iyi bilmelidir. Beden eğitimi dersleri, hareket, içerik zenginliği ve uyarıcı çeşitlemeleri içermelidir. Öğrenciyi cesaretlendirip potansiyel gücünü ortaya çıkartabilecek tarzda olmalıdır. Tamer’e (2001) göre Beden eğitimi öğretmeninin fiziksel, sosyal, ruhsal ve zihinsel özellikleri, gelişen genç öğrencilerin eğitimi, yönlendirilmesi ve onlara örnek olunması bakımından önemlidir.
2.10. İlgili Araştırmalar
Tokat (2013), Beden Eğitimi öğretmenleri ve okul yöneticilerinin beden eğitimi ve spor dersinin etkinliği üzerine görüşlerinin incelenmesi (Ankara ili) üzerine yaptığı araştırmaya göre;Öğretmenler ve yöneticiler genel anlamda öğrenci ve velilerin, derse olan önemi yeterince göstermedikleri, BES dersinin genel anlamda öğrencilerin fiziksel gelişiminde etkisinin olduğu, öğrencilere birlikte hareket etme davranış alışkanlığı kazandırdığı, öğrencilerin yaşam boyu spor kavramını anlamalarını, öğrencilerin günlük yaşam sorunlarını daha çabuk çözümlenmesinde etkisinin bulunduğunu, olumlu davranış kazanmalarını sağladığını, diğer derslerdeki başarılarına olumlu etkisinin bulunduğu ve yeni sporcuların yetişmesinde katkısının bulunduğu, ancak okullardaki spor tesisleri ve malzemelerinin eksik olduğu ve bu eksiklikten dolayı BES dersinin etkin bir şekilde işlenemediği sonucuna ulaşmıştır.
Oruç (2006), Beden eğitimi öğretmenlerinin sınıf yönetimi yaklaşımları ve karşılaştıkları sorunlar üzerine yaptığı araştırmaya(Ankara ili) göre;Beden eğitimi dersinin işlenmesi için gerekli tesis, araç-gereç, fiziksel mekan, idare ve diğer branş öğretmenlerinden destek alamamak, ailelerin ilgisizliği, öğrencilerin kıyafet sorunları ile karşılaştıkları, beden eğitimi müfredat programlarının tam olarak uygulamasının yapılamadığı sonucuna ulaşmıştır
Kızılkaya’nın (2009), Lise öğrencilerinin spora katılımında ailenin etkisi üzerine yaptığı araştırmasına göre;Ailenin sosyal bir değişken olarak spora katılımı etkilediği bulunmuştur. Özellikle ailenin gelir düzeyi, doğum yeri ve cinsiyet ile spora katılım düzeyi arasında ilişkiler bulunmaktadır. Spora karşı ailenin tutumu önemli oranda olumludur. Aileler çocuklarının spor yapmasını destekleyip teşvik ettiği sonucuna ulaşmıştır.
Külahcı’nın (2013), Lise öğrencilerinin sosyalleşmesinde BES aktivitelerinin etkisi üzerine yaptığı araştırmasına göre;Spor ve sosyalleşme ile ilgili lise öğrencileri üzerinden yapılmış çalışmalar ve araştırmalar ışığında, lise öğrencilerinin sosyalleşme düzeyinde BES aktivitelerinin önemli bir etken olduğunu saptamıştır. Sporun ergen bireylerin çevre ile olan iletişimlerine katkı sağladığı dikkate alındığında, okullarda beden eğitimi ders saatleri artırılmalı ve ders dışı sportif faaliyetler çeşitlendirilmelidir sonucuna ulaşmıştır.
Erhan’ın (2009), Doğu Anadolu Bölgesi il merkezlerinde beden eğitimi dersinin işlenebilirliği, beden eğitimi öğretmenlerinin sorunları ve bunların öğrenci tutumları üzerine yaptığı araştırmasına göre;Okullarda spor malzemelerinin ve spor salonlarının yetersiz olduğu, beden eğitimi öğretmenlerinin dersle ilgili karşılaştıkları sorunların başında ders saatinin yetersiz geldiği sonucuna ulaşmıştır.
Karaca’nın (2007), İlk ve ortaöğrenim beden eğitimi öğretmenlerinin iş tatmini üzerine yaptığı (Ankara ili) araştırmasına göre;Özel okullarda çalışan beden eğitimi öğretmenlerinin iş tatmin düzeyleri devlet okullarında çalışan beden eğitimi öğretmenlerine göre daha fazla olduğunu saptamıştır. Özel okullardaki beden eğitimi öğretmenlerinin iş tatmin düzeylerinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşmıştır.
Başoğlu’nun (1995), Ankara ili devlet liselerinde görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin meslek sorunları üzerine yaptığı araştırmasına göre;Beden eğitimi derslerinin amaçları doğrultusunda yeterince faydalanılmadığı, öğretmenlerin okul dışı sportif faaliyetlere katılımına imkan verecek ortamın yeterli olmadığı, beden eğitimi derslerine ait yardımcı kaynakların yetersiz olduğu, beden eğitimi öğretmenleri ile veliler tarafından yeterince önemsenmediği ve yapılacak bir reform ile beden eğitimi derslerine ait genel müfredat programlarının yeniden düzenlenmesi gerekliği sonucuna ulaşmıştır.
BÖLÜM III
YÖNTEM
3.1. Araştırmanın Modeli
Çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Tarama modeliyle, belirlenen değişkenler ve gruplar arasındaki ilişkiler ile farklılıklar ortaya konmaya çalışılmıştır.
3.2. Evren ve Örneklem
Araştırmanın evrenini, 2013 – 2014 eğitim – öğretim yılında, Ankara il sınırları içerisinde bulunan 106 özel ve 152 devlet toplam 258 genel lise oluşturmuştur. (Ek-2/Ek-3)Araştırma örneklemini 131 devlet ve 77 özel toplam 208 genel lise oluşturmuştur.
3.3. Verilerin Toplanması
Araştırma verilerinin toplanmasında, tesis ve spor malzemesinin tespiti için Envanter Soru Listesi anketi kullanılmıştır. (Ek-1) Oluşturulan envanter soru listesi adlı anket, Beden Eğitimi ve Spor öğretmenlerinin cevaplayacakları 11 bölüm, 45 adet sorudan oluşmuştur. Listede olmayan ancak okulda bulunan malzemelerle ilgili olarak 45. soruda yer verilmiştir. Listede sorularla ilgili olarak (var) – (yok) ve sayısı kutucukları yer almıştır.Cevaplar okullardaki Beden eğitimi öğretmenleriyle yüzyüze görüşme yoluyla alınmıştır.
3.4. Verilerin Analizi
Araştırmanın istatistiği, bilgisayar ortamında SPSS for Windows 20.0 paket programı kullanılarak yapılmıştır. Tanımlayıcı veriler sunulurken sayı ve yüzde dağılımından yararlanılmıştır.İlişkisel incemelerde normal dağılım göstermediğinden sayısal veriler için
parametrik olmayan testlerden Mann – Whitney U testi, ikili karşılaştırmalarda Ki Kare testi kullanılmıştır.
BÖLÜM IV
BULGULAR VE YORUM
Bünyesinde farklı lise türlerini barındıran özel okullar değerlendirilirken, öğrenci sayıları, öğretmen ve antrenör başına düşen öğrenci sayıları bakımından, 77 özel okul olarak hesaplanmış, diğer değerlendirmelerde okul sayısı 55 olarak hesaplanmıştır.
Tablo 1. Araştırmanın Evreni ve Alınan Örneklemin Yüzdelik Dağılımı
Okul Türü N (Evren) n (Örneklem) Yüzde
Devlet Okulu Özel Okul Toplam 152 106 258 131 77 208 86,2 72,6 80,6
Araştırma kapsamındaki okulların evreni ve örneklemi Tablo 1’de verilmiştir. Evrende bulunan 152 devlet okulunun %86,2’si, 106 özel okulun %72,6’sı araştırma kapsamında olduğu görülmektedir.
Tablo 2. Okulların Türlerine Göre Dağılımı
Okul Türü N Yüzde Devlet Okulu Özel Okul Toplam 131 77 208 63,0 37,0 100,0
Araştırmaya katılan okulların tanımlayıcı istatistikleri Tablo 2’de verilmiştir. Araştırmaya katılan 208 okulun %63,0’ü devlet okulu, %37,0’si özel okul olduğu görülmektedir.
Tablo 3. Okul Türlerine Göre Toplam Öğrenci Sayısı Dağılımı
Okul Türü n Yüzde Ortalama ±SS p
Devlet Okulu (131) Özel Okul (77) Toplam (208) 98480 19159 117639 83,7 16,3 100,0 751,76±390,802 248,82±167,92 0,000 Değişkenler normallik varsayımını sağlamadığı için p değerleri Mann Whitney U testi ile bulunmuştur.
Araştırmaya katılan okulların okul türlerine göre toplam öğrenci sayıları Tablo 3’te verilmiştir. Toplam öğrenci sayısı 117639 iken %83,7’si devlet okulunda okuyan öğrenciler, %16,3’ü özel okulda okuyan öğrencilerdir. Devlet okulunda okuyan öğrenci sayılarının ortalaması 751,76, standart sapması 390,802’dir. Özel okulda okuyan öğrenci sayılarının ortalaması 248,82, standart sapması 197,92’dir. Öğrenci sayıları bakımından devlet okulu ile özel okul arasında fark olduğu söylenebilir ve bu fark %5 yanılma düzeyinde istatistiksel olarak özel okul lehine anlamlıdır. Toplam öğrenci sayılarının dağılımı bakımından öğrenci ortalama sayılarına bakıldığında özel okullarda daha az öğrenci olduğu görülmektedir.
Tablo 4. Okul Türlerine Göre Beden Eğitimi Öğretmeni Dağılımı
Okul Türü n Yüzde Ortalama ±SS p
Devlet Okulu (131) Özel Okul (77) Toplam (208) 325 172 497 65,4 34,6 100 2,48±1,267 2,23±2,639 0,804 Değişkenler normallik varsayımını sağlamadığı için p değerleri Mann Whitney U testi ile bulunmuştur.
Araştırmaya katılan okulların okul türlerine göre beden eğitimi öğretmeni sayıları Tablo 4’te verilmiştir. Toplam beden eğitimi öğretmeni sayısı 497 iken %65,4’ü devlet okulunda çalışan beden eğitimi öğretmenleri, %34,6’sı özel okulda çalışan beden eğitimi öğretmenleridir. Devlet okulunda çalışan beden eğitimi öğretmeni sayılarının ortalaması 2,48, standart sapması 1,267’dir. Özel okulda çalışan beden eğitimi öğretmeni sayılarının ortalaması 2,23, standart sapması 2,639’dur. Beden eğitimi öğretmenleri sayıları bakımından devlet okulu ile özel okul arasında fark olmadığı söylenebilir.
Tablo 5. Okul Türlerine Göre Beden Eğitimi Öğretmeni Başına Düşen Öğrenci Dağılımı Okul Türü Öğr.Sayısı Öğrt.Sayısı Ortalama
Devlet Okulu (131) 98480 Özel Okul (77) 19159
325 303,12
172 111,57
Araştırmaya katılan okulların okul türlerine göre beden eğitimi öğretmeni başına düşen öğrenci sayısı Tablo 5’te verilmiştir. Devlet okulunda beden eğitimi öğretmeni başına düşen öğrenci sayısı ortalama 303,12 iken özel okulda beden eğitimi öğretmeni başına düşen öğrenci sayısı ortalama 111,57 olduğu görülmektedir.
Tablo 3’de görüldüğü üzere öğrenci sayıları dağılımı bakımından özel okulda ortalama 248,82, devlet okulunda ise 751,76 dır. Tablo 4’de Beden Eğitimi Öğretmeni dağılımına bakıldığında özel okulda 2,23, devlet okulunda 2,48 olduğu görülmektedir. Tablo 5’de Beden eğitimi Öğretmeni başına düşen öğrenci sayıları dağılımında özel okulda 111,57, devlet okulunda ise 303,12 dir. Öğretmen sayıları arasında anlamlı bir fark görülmemesine karşın, özel okulda ortalama 111,57 öğrenciye 2,23 öğretmen düştüğü, devlet okulunda ise ortalama 303,12 öğrenciye 2,48 öğretmen düştüğü görülmektedir. Her bir okula devam eden öğrenci sayıları ve öğretmen başına düşen öğrenci sayıları bakımından, özel okulda öğrenciye giden hizmetin kalitesini olumlu yönde etkileyecektir. Özel okullarda öğretmen başına düşen öğrenci sayıları ortalaması Beden Eğitimi dersinin amaçlarına ulaşmasında ve dersin veriminde olumlu yönde etkisi olacaktır. Tablo 4’e göre Beden eğitimi öğretmenleri dağılımı bakımından devlet okulu ile özel okul arasında fark yoktur, hipotezi kabul edilebilir.
Tablo 6. Okul Türlerine Göre Antrenör Durumları Antrenör
Durumu
Devlet Okulu (131) Özel Okul (55) Tüm Okullar (186)
n Yüzde n Yüzde n Yüzde p
Var Yok Toplam 17 114 131 13,0 87,0 100,0 31 24 55 56,4 43,6 100,0 48 138 186 25,8 74,2 100,0 0,000
Ki-Kare testi sonucunda p değeri elde edilmiştir.
Araştırmaya katılan okulların okul türlerine göre antrenör durumları Tablo 6’da verilmiştir. Toplam 131 devlet okulunun %13’ünde antrenör var iken %87’sinde antrenör yoktur. Toplam 55 özel okulun %56,4’ünde antrenör var iken %43,6’sında antrenör yoktur. Araştırmaya katılan tüm okulların %25,8’inde antrenör var iken %74,2’sinde antrenör yoktur. Antrenör durumları bakımından devlet okulu ile özel okul arasında fark olduğu
söylenebilir ve bu fark %5 yanılma düzeyinde istatistiksel olarak özel okul lehine anlamlıdır.
Tablo 7. Okul Türlerine Göre Antrenör Sayısı Dağılımı
Okul Türü n Ortalama ±SS p Devlet Okulu (131) Özel Okul (55) 28 75 0,21±0,723 1,36±1,768 0,000
Araştırmaya katılan okulların okul türlerine göre antrenör sayıları Tablo 7’de verilmiştir.. Devlet okulunda çalışan antrenör sayısı 28 iken, özel okulda çalışan antrenör sayısı 75’tir. Devlet okulunda çalışan antrenör sayılarının ortalaması 0,21, standart sapması 0,723’tür. Özel okulda çalışan antrenör sayılarının ortalaması 1,36, standart sapması 1,768’dir. Antrenör sayıları bakımından devlet okulu ile özel okul arasında fark olduğu söylenebilir ve bu fark %5 yanılma düzeyinde istatistiksel olarak özel okul lehine anlamlıdır.
Tablo 8. Okul Türlerine Göre Antrenör Başına Düşen Öğrenci Dağılımı
Okul Türü Öğr.Sayısı Antrenör Sayısı (n) Ortalama
Devlet Okulu (131) 98480 Özel Okul (77) 19159 28 75 3517,143 255,453
Araştırmaya katılan okulların okul türlerine göre antrenör başına düşen öğrenci sayısı Tablo 8’de verilmiştir. Devlet okulunda antrenör başına düşen öğrenci sayısı ortalama 3517,143 iken özel okulda antrenör başına düşen öğrenci sayısı ortalama 255,453 olduğu görülmektedir.
Tablo 6’da okullardaki antrenör bulundurma durumları bakımından devlet okulunda % 13, özel okulda % 56,4 olduğu görülmektedir. Tablo 7 ve 8’e göre özel okulda ortalama 255,453 öğrenciye 1,36 antrenör düştüğü, devlet okulunda ise ortalama 3517,143 öğrenciye 0,21 antrenör düştüğü görülmektedir. Bu durum okul takımı ve okul spor klüpleri yönünden sportif başarıda özel okulların performansını olumlu yönde etkileyeceği söylenebilir. Ayrıca okullarda antrenör bulunması yetenek seçimi, yeteneğin tespiti ve sportif yönden başarılı öğrencilerin yönlendirilmesinde olumlu yönde katkı sağlayacaktır. Tablo 6’ya göre antrenör durumları bakımından devlet okul ile özel okul arasında fark yoktur, hipotezi reddedilmiştir.
Tablo 9. Okul Türlerine Göre Okul Takımı Dağılımı Okul
Takımı
Devlet Okulu (131) Özel Okul (55) Tüm Okullar (186)
n Yüzde n Yüzde n Yüzde p
Var Yok Toplam 114 17 131 87,0 13,0 100,0 51 4 55 92,7 7,3 100,0 165 21 186 88,7 11,3 100,0 0,262
Ki-Kare testi sonucunda p değeri elde edilmiştir.
Araştırmaya katılan okulların okul türlerine göre okul takımı durumları Tablo 9’da verilmiştir. Toplam 131 devlet okulunun %87,0’ında okul takımı var iken %13,0’ında okul takımı yoktur. Toplam 55 özel okulun %92,7’sinde okul takımı var iken %7,3’ünde okul takımı yoktur. Araştırmaya katılan tüm okulların %88,7’sinde okul takımı var iken %11,3’ünde okul takımı yoktur. Okul takımı durumları bakımından devlet okulu ile özel okul arasında fark olmadığı söylenebilir. Tablo 9’a göre okul takımı durumları bakımından devlet okulu ile özel okul arasında fark yoktur, hipotezi kabul edilmiştir.
Tablo 10. Okul Türlerine Göre Okul Takımı Branşları Dağılımı Yarışması Düzenlenen
Branşlar
Devlet Okulu (131) Özel Okul (55) Tüm Okullar (186)
n Yüzde n Yüzde n Yüzde
Futbol Basketbol Voleybol Hentbol Futsal Masa tenisi Yüzme Badminton Judo Güreş Tenis Cross Karete Kick-Box Boks Halter Halk Oyunları 73 77 92 10 29 34 5 8 0 6 2 3 1 2 1 1 0 55,7 58,8 70,2 7,6 22,1 26,0 3,8 6,1 0,0 4,6 1,5 2,3 0,8 1,5 0,8 0,8 0,0 21 45 32 5 16 23 13 5 0 4 7 1 3 0 1 0 1 38,2 81,8 58,2 9,1 29,1 41,8 23,6 9,1 0,0 7,3 12,7 1,8 5,5 0,0 1,8 0,0 1,8 94 122 124 15 45 57 18 13 0 10 9 4 4 2 2 1 1 50,5 65,6 66,7 8,1 24,2 30,6 9,7 7,0 0,0 5,4 4,8 2,2 2,2 1,1 1,1 0,5 0,5 Yarışması Düzenlenmeyen Branşlar Satranç Atletizm Eskrim Tekvando Bocce Oryantiring Okçuluk Yelken Streetball Step Kayak Koşu Cimnastik Dart Bireysel spor Artistik cimnastik Bowling Bilek güreşi 5 12 5 3 2 3 1 0 1 1 1 1 0 1 1 0 0 0 3,8 9,2 3,8 2,3 1,5 2,3 0,8 0,0 0,8 0,8 0,8 0,8 0,0 0,8 0,8 0,0 0,0 0,0 12 2 6 3 0 1 6 1 0 1 0 0 4 0 1 1 1 1 21,8 3,6 10,9 5,5 0,0 1,8 10,9 1,8 0,0 1,8 0,0 0,0 7,3 0,0 1,8 1,8 1,8 1,8 17 14 11 6 2 4 7 1 1 2 1 1 4 1 2 1 1 1 9,1 7,5 5,9 3,2 1,1 2,2 3,8 0,5 0,5 1,1 0,5 0,5 2,2 0,5 1,1 0,5 0,5 0,5
Araştırmaya katılan okulların okul türlerine göre okul takımı branşları dağılımı Tablo 10’da verilmiştir. Devlet okulları okul takımlarının %55,7’si futbol, %58,8’i basketbol, %70,2’si voleybol, %7,6’sı hentbol, %22,1’i futsal, %26,0’ı masa tenisi, %3,8’i yüzme, %6,1’i badminton, %3,8’i satranç, %9,2’si atletizm, %4,6’sı güreş, %3,8’i eskrim, %2,3’ü tekvando, %1,5’i tenis, %1,5’i bocce, %2,3’ü cross, %2,3’ü oryantiring, %0,8’i karete, %1,5’i kick-box, %0,8’i okçuluk, %0,8’i boks, %0,8’i sreetball, %0,8’i step, %0,8’i kayak,
%0,8’i koşu, %0,8’i dart, %0,8’i bireysel spor, %0,8’i halterdir. Özel okullar okul takımlarının %38,2’si futbol, %81,8’i basketbol, %58,2’si voleybol, %9,1’i hentbol, %29,1’i futsal, %41,8’i masa tenisi, %23,6’sı yüzme, %9,1’i badminton, %21,8’i satranç, %3,6’sı atletizm, %7,3’ü güreş, %10,9’u eskrim, %5,5’i tekvando, %12,7’si tenis, %1,8’i cross, %1,8’i oryantiring, %5,5’i karete, %10,9’u okçuluk, %1,8’i yelken, %1,8’i boks, %1,8’i step, %7,3’ücimnastik, %1,8’i halk dansları, %1,8’i bireysel spor, %1,8’i artistik cimnastik, %1,8’i bowling, %1,8’i bilek güreşi olduğu görülmektedir.
Tablo 11. Okul Türlerine Göre Okul Takımı Sayısı Dağılımı
Okul Türü n Ortalama ±SS p Devlet Okulu (131) Özel Okul (55) 381 217 2,90±1,72 3,95±2,29 0,005
Araştırmaya katılan okulların okul türlerine göre okul takımı sayıları Tablo 11’de verilmiştir. Devlet okulunda bulunan okul takımı sayısı 381 iken, özel okulda bulunan okul takımı sayısı 217’dir. Devlet okulunda bulunan okul takımı sayısı ortalaması 2,90, standart sapması 1,72’dir. Özel okulda bulunan okul takımı sayısı ortalaması 3,95, standart sapması 2,29’dur. Okul takımı sayıları bakımından devlet okulu ile özel okul arasında fark olduğu söylenebilir ve bu fark %5 yanılma düzeyinde istatistiksel olarak özel okul lehine anlamlıdır.
Tablo 9,10,11’e göre okul takımı durumları bakımından devlet okulu ile özel okul arasından fark olmamasına karşı, yarışması düzenlenen takım sporları bakımından basketbol, voleybol ve futbola daha çok yer verildiği görülmektedir. Bu durumun bu spor branşlarının popülerliğinden ve medyada daha çok yer verilmesinden kaynaklandığı düşünülebilir.
Tablo 12. Okul Türlerine Göre Okul Spor Kulübü Durumu Okul Spor
Kulübü
Devlet Okulu (131) Özel Okul (55) Tüm Okullar (186)
n Yüzde n Yüzde n Yüzde p
Var Yok Toplam 12 119 131 9,2 90,8 100,0 17 38 55 30,9 69,1 100,0 29 157 186 15,6 84,4 100,0 0,000
Ki-Kare testi sonucunda p değeri elde edilmiştir.
Araştırmaya katılan okulların okul türlerine göre spor kulübü durumları Tablo 12’de verilmiştir. Toplam 131 devlet okulunun %9,2’sinde spor kulübü var iken %90,8’inde spor kulübü yoktur. Toplam 55 özel okulun %30,9’unda spor kulübü var iken %69,1’ünde spor kulübü yoktur. Araştırmaya katılan tüm okulların %15,6’sında spor kulübü var iken %84,4’ünde spor kulübü yoktur. Okul spor kulübü durumları bakımından devlet okulu ile özel okul arasında fark olduğu söylenebilir ve bu fark %5 yanılma düzeyinde istatistiksel olarak özel okul lehine anlamlıdır.
Tablo 13. Tüm Okullardaki Okul Spor Kulübü Branşları Dağılımı Okul Spor
Kulübü
Devlet Okulu (131) Özel Okul (55) Tüm Okullar (186)
n Yüzde n Yüzde n Yüzde
Futbol Basketbol Voleybol Hentbol Futsal Masa tenisi Yüzme Badminton Satranç Atletizm Güreş Tekvando Oryantiring Karete Okçuluk Boks Cimnastik Halk Dansları Dart Bilek güreşi Buz hokeyi Su sporları Akıl oyunları 6 9 8 0 0 5 1 1 1 1 2 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 4,6 6,9 6,1 0,0 0,0 3,8 0,8 0,8 0,8 0,8 1,5 0,8 0,0 0,0 0,8 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,8 6 15 11 2 4 3 5 1 2 0 0 1 1 1 0 1 4 2 1 1 1 1 0 10,9 27,3 20,0 3,6 7,3 5,5 9,1 1,8 3,6 0,0 0,0 1,8 1,8 1,8 0,0 1,8 7,3 3,6 1,8 1,8 1,8 1,8 0,0 12 24 19 2 4 8 6 2 3 1 2 2 1 1 1 1 4 2 1 1 1 1 1 6,5 12,9 10,2 1,1 2,2 4,3 3,2 1,1 1,6 0,5 1,1 1,1 0,5 0,5 0,5 0,5 2,2 1,1 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5
Araştırmaya katılan okulların okul türlerine göre spor kulübü branşları dağılımı Tablo 13’te verilmiştir. Devlet okullarında bulunan spor kulüplerinin %4,6’sı futbol, %6,9’u basketbol, %6,1’i voleybol, %3,8’i masa tenisi, %0,8’i yüzme, %0,8’i’si badminton, %0,8’i satranç, %0,8’i atletizm, %1,5’i güreş, %0,8’i tekvando,%0,8’i okçuluk, %0,8’i akıl oyunlarıdır. Özel okullarda bulunan spor kulüplerinin %10,9’u futbol, %27,3’ü basketbol, %20,0’ı voleybol, %3,6’sı hentbol, %7,3’ü futsal, %5,5’i masa tenisi, %9,1’i yüzme, %1,8’i badminton, %3,6’sı satranç, %1,8’i tekvando, %1,8’i oryantiring, %1,8’i karate, %1,8’i boks, %7,3’ü cimnastik, %3,6’sı halk dansları, %1,8’i dart, %1,8’i bilek güreşi, %1,8’i buz hokeyi, %1,8’i su sporları olduğu görülmektedir.
