Balat altın yumurtlayacak

8

İ'M illiyet

29 Haziran 2001

SEMT VE YAŞAM

GAYRİMENKUL

1200 ev restore ediliyor

Sadettin Tantan'ın Fatih Belediye Başkanlığı sırasında gündeme gelen Balat-Fener Projesi, buradaki evlerin onarımını hedefliyor. Unesco'ya gönderilen, ancak seçimler nedeniyle bir süre askıda kalan proje yeniden başladı. Finansmanın büyük kısmını Unesco'nun karşıladığı bu proje kapsamında 1200 ev restore edilecek. Fatih Belediyesi ve Marmara Güzel Sanatlar Fakültesi Mimarlık Bölümü ile işbirliğiyle gerçekleştirilecek restorasyon çalışmaları sonrasında Balat'ın çehresi büyük değişime uğrayacak.

aksine çevredeki evlerin Rumlar tarafından satın alınmadığının belirlenmesi projeyi, her kesimden insanın desteklemesini sağlamış. Kadri Günaydın, Patrikhaneyi kuşbakışı gören încebal Sokağı göstererek "Oradaki adam ceviz atsa papazın başına gelir, ama o sokakta bile Rumlara yönelik gayrimenkul satışı gözlenmiyor" diyor. Kadri Günaydın, Balat'ta geçen seneye kadar metrekaresi 3 milyondan 10 milyon liraya kadar satılan yerlerin bugün 1 milyar liradan satıldığını söylüyor. Yine geçen yıl 7-8 milyara alınan evler şu sıralarda ortalama 25 milyardan başlıyor.

HANDAN BAYINDIR

B

marinası. Kıyısındaki Balat ise yüzyıllarca birçok dine, ırka, dile evsahipliği yapmış ve yakın zamana kadar unutulmuş bir İstanbul semti.

Vodina ve Ayan Caddesi'ni geometrik bir düzenle kesen dar sokakları, üç katlı cumbalı evleri ve

saymakla bitmeyecek kiliseleri, sinagogları, tarihi eserleriyle aslında muhteşem bir açık hava müzesi. Burada bir eve çivi çakarken bile Anıtlar Kurulu'ndan izin alınması gerekiyor. Buna rağmen tarihi evlerin kimilerinin üzerinin Karadenizli müteahhitlerin pek sevdiği minik mozaiklerle kaplanmış olması bizi dehşete düşürüyor. Neyse ki Unesco Projesiyle 1200 ev aslına uygun şekilde restore edilecek. Bu proje Fener Patrikhanesi’nin bölgeye hakim olacağı gibi bir dedikoduya neden olduysa da, proje içinde hiç dini yapı bulunmaması, tapu kayıtlarının incelenerek sanıldığının

Her yanı tarih dolu

Geçmiş yüzyıllarda musevi semti diye anılan Balat'ta Rum ve Ermeniler de yoğun olarak yerleşmişler. İstanbul'un fethinden sonra Türk nüfusun yerleştirildiği Balat'ta 1940'tan itibaren göç eden gayrimüslimlerin yerini Kastamonu, Rize ve MalatyalIlar almış. Bizans döneminden kalan pek çok yapıyı görmek mümkün. Bizans surları, Tekfur Sarayı, Anemas Zindanı bunlardan bazıları. Ortodoks Rumlarının ayazmaları, kiliseleri ve okulları da dikkat çekiyor. Bunlardan en bilineni Kırmızı Okul diye anılan Fener Rum Erkek Lisesi. Bulgar Ortodokslarından kalan en bilinen yapı ise Aghios Stefanos Kilisesi. Ermeni kiliseleri içinde de Hıreşdagabet Kilisesi dikkat çekiyor. Balat'ta Rum, Ermeni ve Musevilerden kalma üç katlı, 50 metrekarelik cumbalı evler var. İmar izni olmadığı için bu bölgeye yeni bina yapılamıyor.

Öncü mekânlar

Balat'ta daha şimdiden kişisel çabayla yapılan restorasyonlara rastlamak mümkün. Beyhan Gürsoy'un yenileyip Balart adıyla hizmete soktuğu sanatevini, birkaç hafta sonra açılışı yapılacak bir sanatevi daha takip ediyor. Restoratör Meltem Delibaşı'nın alıp restore ettiği Çimen Sokaktaki üç katlı cumbalı ev 'M Art'

olacak. Geçen yıl açılan 19 odalı Daphne Otel de Balat'ın yenilerinden biri. Mimar Defne Keskin'in sahibi

olduğu bu otel, Balat'ın yeni yüzünün habercisi gibi.

Çarşısı bir alem

Vodina ve Ayan Caddesi'nin kesiştiği nokta Balat'ın çarşısını oluşturuyor. Cıvıl cıvıl bir çarşı burası. Tek gayrimüslim esnafı Leon Brudo. Buranın en eski şekercisini ise 1878 yılında Fatma Öztatlı adlı bir müslüman açmış. O dönemde çarşının tek müslüman esnafa ait olan Balat Merkez Şekercisi'ni 1959'dan beri Mustafa Güçlü işletiyor.

fclSİ

Tarihi dokusuyla bir açıkhava

müzesi olan Balat, uzun

uykusundan uyanıyor

Yakın zamanda çok

popüler olacak bu

semt, yatırım

arayışında

olanlar için

bulunmaz bir

fırsat

ilî

_____________

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi