64. [ARNOLD J. TOYNBEE] (Yayına hazırlayan) T he T re a tm e n t o f
A rm e n ia n s in th e O tto m a n E m p ire . Docum ents Presented to Viscount Grey o f Fallodon, Secretary of State for Foreign Affairs. Önsöz: Viscount Bryce. London: Hodder And Stoughton., 1916.
.v7/7 + 684 s. ve metin dışında 1 katlanan büyük boy harita. 24 x 16 cm.
1915 yılının yaz aylarından 1916 yılının Temmuz ayına kadar Osmanlı hükümeti Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki Ermeni nüfusunu cephe gerisine nakleder. Günümüzde “Ermeni Sorunu” olarak adlandırılan bu olaya ait ve Ermeni iddialarının dayandığı en temel kaynak, müzayedeye sunduğumuz ve İngiliz Dış İşleri Bakanı Lord Grcy’e verilmek üzere İngiliz Dış İşleri Bakanlığı İstihbarat Birimleri tarafından hazırlanmış olan bu rapordur. Raporu yayma hazırlayan, ünlü tarihçi Arnold Toynbee'dir. Kitapta Toynbee’nin ismi hiç geçmediği halde, 1922 yılında yazmış olduğu ve bu müzayedede ayrıca satışa sunulan Türk - Yunan ilişkileri hakkındaki kitabının önsözünde bu rapordan bahsetmektedir. Rapor 1916 yılında İngilizlerin savaş halinde olduğu Osmanlı Devleti aleyhine uluslararası platformda bir kampanya oluşturmak amacıyla İngiliz Dış İşleri Bakanlığı tarafından yayınlanmıştır.
Orijinal cildinde...
300.000.-97. [DER ĞUGAS OĞULUKYAN] [Boğaziçi H a rita sı] N eğ u ts G o stan tn u b o lso Ayn E Boğaz İçi İ Nahnumm Vosporon Tıragiyo. Venedig,
1791.
Bakır kalıpla gravür baskısı. 40 x 23 cm. Elle renklendirilmiş.
İstanbul'lu ünlü Ermeni tarih ve coğrafya bilgini ö . İnciciyan'm (1758 - 1833) "Amaranotz Püzantyan" (Bizans’ın Sayfiyeleri) Venedik: u u c s e r^ ^ tt yapılmış olan bir haritadır. Haritayı çizen, İstanbul'lu rahip Ğııgas Oğıılııkyan olup, bakır kalıp üzerine İtalyan bir sanatkar olan Alessandri tarafından hakkedilmiştir. Başlığındaki yazıların Türkçe tercümesi şöyledir: " İstanbul Boğazı. Bugünkü Boğaziçi, geçmişteki Trakya Boğazı". Bugün bazılarının adları unutulmuş olan yerleşim yerleri de dahil olmak üzere, Rumeli ve Anadolu yakasındaki bütün Boğaziçi semtleri, Boğaziçiııde bulunan ayazmalar, dalyan yerleri, derinlikler, biniş yerleri, camiler, kiliseler vs. gibi birçok detayı içeren harita, 1700'lcrdeki Boğaziçi'nin adeta fotoğrafını çekmektedir. Bu harita, Ermenice basılmış bir İstanbul haritası olarak da son derece nadir bir koleksiyon parçasıdır.
Özenle yapılmış çerçevesi içinde....
950.000.-35. LU CY . M. J. GARNETT , T he C h ris tia n
dışında 1 katlanan renkli harita. 24 x 16 cm. Bu eser. Türkiye de kadın ve özellikle azınlık kadınları üzerine yapılmış ilk derli toplu etnografya ve folklor araştırmalardan biridir. Garnctt'in çalışması etnografya biliminin araştırma metodlarını kullanarak, yerinde bilgi toplamak suretiyle yapılmış bir araştırmadır. Eser, Osmanlı devleti sınırları içindeki tüm Hristiyan kadınlarının vaftiz, evlenme, dügiin. el öpme, selamlama, birlikle çalışma, batıl inançlar, yortu yemekleri gibi günlük hayatın her boyutunu kapsayan adet ve geleneklerini ayrıntılı olarak anlatmaktadır. Bir folklor ve etnografya hâzinesi olan bu kitabın bazı bölüm başlıkları şöyle- Ulah kadınları: Toplumsal statüleri ve bâtıl itikatlar. Rum kadınları: aile içindeki törenler, inançlar ve bâtıl itikatlar. Halk şiirleri. Ermeni kadınları: Toplumsal statüleri ve aile içindeki törenler, halk şarkıları vb.
Orijinal cildinde...
450.000.-75. [IGNACE de] M OURADGEA D 'OHSSON T ab leau G é n éral de T 'Î- $>!& L U I L ’E m p ire O th o m a n , Divisé en deux Parties. Dont L 'une Comprend le
Législation Mahométane; l’Autre, l'H istoire de l'Em pire Othoman. Paris: De l ’Imprimerie de Monsieur. 1787.
2 Cilt, [i] + 10 + ¡2] + 320 [8] s. ; 8 + 357 s. Bu eserin iki cildinde toplam J37 adet şekil ve bakır baskı gravür bulunmaktadır. 52 x 34 cm.
Ermeni asıllı Mouradgea d'Ohsson 1740 tarihinde İstanbul’da doğmuştur. Babasının esas isiflflWffllflfBT^Wfffl^lTfflfHWfflfflHTrTosunyan İzmir’de İsveç Konsolosluğunda uzun yıllar tercüman olarak çalışmıştır. Babasının elçilikte tercüman olarak çalışmış olması genç Mouradgea d’Ohssoıı’un aynı mesleğe intisab etmesini kolaylaştırmıştır. Böylece Mouradgea d’Ohsson 1763 yılında İstanbul’daki İsveç Elçiliğinde tercüman olarak göreve başlamış ve 1768 yılında da Baştercümanlığa yükselmiştir.
İslam dünyasının tarih ve medeniyetine büyük ilgi duyan d ’Ohsson bu konuda orijinal malzeme toplamaya başlamış ve tercümanlık dışındaki tüm mesaisini Osnıanlı kaynaklarının ve vak’anüvis tarihlerinin incelenmesine ayırmıştır. Dönemin İsveç Elçisi Uiric de Celsing’in yüreklendirmesi sonucunda Osnıanlı dünyası hakkında genel bir eser yazmaya karar vermiş ve yaklaşık 22 yıl malzeme ve bilgi topladıktan sonra müzayedeye sunduğumuz bu eser ortaya çıkmıştır. 1782 yılında İstanbul’da İsveç Maslahatgüzarlığına atanmıştır. 1784 yılında bu eserini bastırmak amacıyla Türkiye’den ayrılan d’Ohsson, 1792 yılına kadar Fransa ve İsveç’te kalmıştır.
d’Ohsson İstanbul’a geri döndüğünde artık III. Selim dönemi başlamıştır. Bu arada Reisülküttâb Râşid Efendi ile dostluğunu ilerleten d'Ohsson, yapılacak olan Nizam-ı Cedid reformların şeı ’î yönlerine dair Sultana bir rapor hazırlamıştır. Bu arada 1787’dc basılmış olan ve müzayedeye sunduğumuz bu kitabını Sultan III. Selim'e takdim etmiştir. Kitabın özellikle gravürlerini çok beğenen III. Selim, yazarını ödüllendirmek amacıyla 5000 kuruş ihsan vermiştir. Sultan d’Ohsson'un İslâmiyeti dünyaya tanıtmak açısından çok yararlı bir iş yaptığını belirterek yazarın bir gün İslam dinini kabul etmesini dilemiş ve Hatt-ı Hümayûn'a şunları yazmıştır. “Kitâblarııı meclislerinden hazz edüp eğlendim. Musannifini (yazarım) Hakk Tc'âlâ İslâm ile müşerref eyliyc...” Osnıanlı - İsveç ilişkilerindeki yararları dolayısıyla 1796 yılında İstanbul'da İsveç Elçiliği görevine atanmıştır. 1799 yılına kadar bu görevi sürdüren d'Ohsson, daha sonra Fransa’ya yerleşmiş ve kitap yazmağa devanı etmiştir. 1807 yılında ölen d’Ohsson, Osnıanlı Devleti için çalışan Levantenler içinde son derece önemli bir yer işgal etmekledir. Ölümünden sonra geride kalan çalışmaları, 1820 yılında oğlu tarafından eserinin üçüncü kitabı olarak bastırılmıştır.
Müzayedeye sunduğumuz bu kitabın ilk bölümünde d’Ohsson, İbrahim Halebî’nin Kanuni Sultan Süleyman döneminde dört mezhep üzerine tertip etmiş olduğu şer’i hukuk kurallarını ilk defa Fransızcaya tercüme etmiştir. Fransız Elçisi Choiseul - Goufficr in maiyetinde 1776’da İstanbul’a gelen J. B. Hilaire’in çizdiği resimler üzerine Paris’te yapılmış olan gravürler bu kitabın en önemli özelliklerinden biridir. Bu eserde Osnıanlı toplumunun en önemli sosyal kurumlan olan Ethemî, Rufaî, Mevlevi, Sadî, Bektaşî, Halveti, Babaî, Bekrî, Sünbülî, Gülşenî, Celvetî, Uşşakî, Niyazî ve Nureddinî tarikatleriııin Şeyh ve Dervişlerinin kıyafetleri ile bazı tarikatlerin ayinlerini yerinde çizilmiş resimlerden
kalkınarak gösteren gravürler bulunmaktadır. Ayrıca 18. yüzyılın sonunda Kadınların yazlık ve kışlık kıyafetleri, İstanbul’un sokak satıcıları, Kağıthane eğlenceleri ve Çengiler. Köçeklerin son derece ayrıntılı olarak resmedilmiş gravürleri bulunmaktadır. Bütün bunların yanı sıra Ayasofya. Sullanahnıed gibi büyük camilerin. Padişah türbelerinin iç ve dış görünümleri hakkında gravürler de bulunmaktadır.
Döneminin temiz deri cildinde...
15.500.000.-Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
