75 12-15 MART 2019, ANTALYA
Artan azot uygulamaları ve sulama düzeylerinin kinoa
bitkisinin verimi üzerine etkisi
Oğuzhan AYDIN1, Şahin CENKSEVEN1, Ebru DUYMUŞ1*, S.Metin SEZEN2,
Ayfer ALKAN tORUN1
1Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü, Adana 2Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü, Adana
eertargin@cu.edu.tr
ÖZEt
Kinoa, danesinde bütün esansiyel aminoasitleri içermesi, protein içeriğinin ve ka-litesinin tahıllara göre yüksek olması ve azotun (N) protein sentezindeki görevleri nedeniyle sözkonusu bitkinin N’la beslenmesindeki etkisinin araştırılması önemlidir. Ayrıca, kinoanın abiyotik stres faktörlerinden özellikle kuraklık stresine toleransının yüksek olduğu bilinmektedir. Bu noktadan hareketle, kinoa bitkisinde kuraklık stresi-nin, artan azot (N) uygulamaları ve farklı sulama düzeyleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymak hedeflenmiştir. Bu amaçla, sera koşulları altında farklı sulama miktarları (YS
%25, %50, %75, %100 ve %125) ile artan dozlarda (50, 200, 400, 600, 800 mg kg-1) N
uygulamalarının kinoa bitkisinin ve tohumun verimi, tohumda N konsantrasyonu ve su kullanım etkinliği belirlenmiştir. Denemeden elde edilen bulgular değerlendirildiğinde artan N ve sulama düzeyleri ile birlikte tüm bitki ve tohum ağırlığı istatistiksel olarak önemli düzeyde artmıştır. Ancak, tohum bindane ağırlıklarına uygulamaların önemli bir etkisi saptanmamıştır. Tüm sulama düzeylerinde, kontrole göre (N50) en belirgin verim artışı N200 dozunda belirlenmiş olup artan sulama düzeylerine göre sırasıyla %101.8, %154.1, %131.7, %108.8 ve %67.6’lik verim artışları elde edilmiştir. Ayrıca, kontrol ile tüm sulama düzeyleri arasında tohum verimlerinde önemli farklar görülürken, YS%50 - YS%75 ve YS%100 - YS%125 sulama düzeyleri arasındaki farkların önemsiz oldu-ğu görülmüştür. Tüm sulama düzeyleri altında artan N uygulamaları ile tohumdaki N konsantrasyonu artmış ve istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Buna karşılık her bir N uygulaması için, artan sulama düzeyleri ile tohumdaki N konsantrasyonu azalmıştır. Kontrole (N50) göre en yüksek tohum N konsantrasyonu %3.13 şeklinde %75.8’lik ar-tışla YS%75 - N600 uygulamasına ait olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, artan dozda N ve sulama düzeylerinin kuru madde ve tohum verimini, tohum N konsantrasyonunu arttırdığı, en uygun N uygulama dozunun N200, en etkin sulamanın ise YS%50 düzeyi olduğu saptanmıştır. Denemeye konu olan uygulamaların tarla koşullarında da gerçek-leştirilmesi yararlı olacaktır.
