t
1
^
11(J
T? ^
öi
33
Tarihi kilise çürüyor
1877-1893 yılları arasında, Mimar Petraki Meymaridu Efendi tarafından yapılan Pana- yia Evangelistrias Kilisesi harap vaziyette. Dolapdere'de, Hacı İlbey Sokağı'nda bulunan kilise Hz. Meryem'in hamile kalmasının müj- delenmesine ithaf olarak yaptırılmış.
Döküntü tamirhanelerin arasına sıkışmış kal mış olan kilisenin, yoldan geçerken ancak 25 metre yüksekliğindeki iki çan kulesiyle fark ediliyor. Kilisenin bakımı için yaklaşık 300 milyar lira harcanması gerekiyor. Ancak bu paranın bulunması zor görünüyor.
3 MAYIS 1999 PAZARTESİ
Dolapdere’de yer alan en güzel mimari yapılardan biri olan tarihi kilisenin önü döküntü tamirci dükkanları tarafından kapanmış durumda. • F o to ğ ra f: K u tu p D A L G A K IR A N
İstanbul'un kültürel mozaiğini oluşturan son örnekler de birer birer yok oluyor
Panayia Evangelistrias
kilise, tüm yerli ve yabana Ortodoks Hristiyanların ve de hayır demeklerinin katkıları ile 1877-1893 yılında mimar Petraki D. Meymaridu tarafından tamamlanmış ve 1894 yılında 8. Neofitos'un Patrikliği sırasında onarılmıştır." 1893 yılında tamamlanan kilisenin bir yıl sonra yeniden onarım görmesinin nedeni, Haziran 1894'te meydana gelen büyük deprem olabilir. Yortu günü 25 Mart olan kilise, mermer temblosu ve
thoronosunun yanısıra değerli ikonaları ve biri kristal
parçalarından oluşturulmuş gemi şeklinde olan büyük avizeleriyle dikkat çekiyor. Ayrıca Ayios Dimitrios'dan sonra ikinci güzel ve zengin kilise olarak biliniyor.
Cem aat ne diyor?
İstanbul'un tarihi zenginliğini bugüne taşıyan yapı hakkında bölgede hiç kimse konuşmak istemiyor. Ama herkesin ağız birliği etmişçesine söylediği şey, yapının güzelliği ve
terkedilmişliği üstüne. Üstelik kilise cemaatinin ziyaretleri de yılda bir kereye inmiş
durumda. Yılda bir gerçekleşen bu ziyaretlere katılanlann sayısı da günden güne azalıyor. Bir mimara göre bu kilisenin bakımı için harcanacak para yaklaşık 300 milyar lira. Yine aynı mimara göre bu paranın bulunması bir hayal. Bu haliyle bile döneminin bütün
ihtişamım yansıtan yapı için
Panayia Evangelistirias’nın eski adıyla Kilise yeni adıyla Hacı İlbey S o k a ğ i’ndaki girişi.
Dolapdere'de tamirhanelerin arasına sıkışmış, kaderine
terkedilmiş tarihi bir yapı: Panayia Evangelistrias Kilisesi.
Hz. Meryem'in hamile kalmasının müjdelenmesine ithaf
edilen kilise 1877-1893 tarihleri arasında yapılmış.
İ
stanbul'un kültürel mozaiğini oluşturan tarihi eserler, yaşam mücadelesi içinde. Depremlerin,yangınların ve iklimin yıpratıa etkisine bir de ilgisizlik
eklenince, yok olma süreci daha da hızlanıyor. İstanbul'un neredeyse bütün sokakları benzer manzaralarla dolu. Ama yolu Dolapdere'ye sıkça düşünlerdenseniz, bunlardan biri olan Panayia Evangelistrias Kilisesi'ni mutlaka
görmüşsünüzdür. Çevresini
sarmalayan döküntü tamirhanelerin üstünden boynunu uzatarak dev
cüssesini göstermeye çalışan bu tarihi yapı, kaderine terkedilmiş durumda.
Hz. Meryem'in hamile kalmasının müjdelenmesine ithaf edilen bu kilise,
Tatavla'nm Taksim yönündeki eteklerinde, Dolapdere'de eski adıyla "Kilise", bugünkü adıyla H aa İlbey Sokağında. Daha önce mevcut olan ahşap ve küçük bir kilisenin yerine
yapılmış. Demir parmaklıklarla çevrili taş bir avluda bulunan ve birkaç mermer basamakla girilen bina haç planlı ve Bizans tipi küçük bir kubbesi var.
Kilisenin ön cephesine bitişik olarak yükselen iki çan kulesinin yükseklikleri 25 metre. Çan kulelerinin arasında ve ana binanın cephesinde devrin modasma uygun olarak bir de saat bulunuyor. Kilise bu bölgede oturan Rumlar'm yardımıyla 1877-1893 yıllan arasında 16 yıllık bir çabadan sonra yapılmış. Miman, Petraki Meymaridu Efendi. Kilisenin narteksindeki duvarda bulunan mermer kitabede Yunan harfleriyle yazılmış metnin Türkçesi şöyle: "Meryem Ana'nın hamile kalmasının müjdesine ithaf edilen bu kutsal
Bir tek çan kuleleri gözüküyor.
yapılabilecekler ise, şöyle sıralanıyor: "Yapı kısa vadede kurtanlamasa bile etrafında görüntüyü çirkinleştiren unsurlar kaldırılabilir. Tamirhanelere başka bir yer bulunarak kilisenin önü
açılabilir. Yapıyı kentin silüetine katmak, insanların geçerken farketmelerini sağlamak için etrafı ışıklandınlabilir. Pekçok kişi bu yapının farkında bile değil. Ama çok küçük bir yatırımla yapıya, İstanbul'un kültürel kimliği içinde bir yer bulmak tamir etmek kadar zor olmasa gerek."
Sevinç YAVUZ
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
