Behçet Kemal Çağlar

BEHÇET

ÇAĞLAR

Necati M UTLU

KEMAL *

_/

~ T 7 *>/£,•)

ADAM IŞ B İR K İM S E Y D İ. TOPLULUKLARDA, ÖR­

GÜTLERDE, M EYDANLARDA K O N U ŞM A K , O ’N U N

İÇ İN SA N K İ B İR GÖ REV D İ. H İÇ B İR Ç A Ğ R IY I GERİ Ç E V İR M E Z ; B İR İLKOKULDA YA DA Y Ü K S E K O- KULDA KO N U ŞM A YA S E V E S E V E G İD E R D İ. B İR GÜN İP E R SİN D E İSTANBU L’UN B İR UCUNDAN Ö T E K İ UCUNA KOŞUP KO N U ŞM A K D E Ğ İL , B İR K E N T T E N B İR BAŞKA K E N T E GİDİP G E LM E K B İLE O ’NU YORM AZDI.»

IS ' W ? " ‘ •e . ' î*'. i * " i V V', \

••.-i

m

_{. . İm.»}

tanıtm a yayınları arasın­ da çıkan, ünlü şair Behçet K em al üzerine Enver N a­ ci Gökşen’nin bu in cele­ m esi, özellikle Behçet K e­

m al’in sanatı hakkında

bilgi edinm ek isteyenler için iyi bir kaynak olduğu kanısındayız. N itekim , in­ celemeci bunu sunuş ya. zısında da belirtm ektedir:

«Bu kitapta, Behçet Kemal Çağlar’ı bütün yanlarıyla, toplu­ ca tanıtmaya çalıştık. O'nun bi­ rinci ölüm yıldönümü dolayısıy­ la düzenlediğimiz bu kitap, ya­ rım yüzyıla yakın bir süre yaz­ mış ve söylemiş olan Çağlar için elbette yeterli değildir. Çağlar’- m, edebiyat ve edebiyat tarihi­ mizdeki yerini giderek alacağına, kendisi üzerine daha derin ince­ lemelerin yapılacağına kuşku­ muz yok.»

Kitapta, Ord. Prof. Sadi Ir­ m akta bir yazısı, Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın bir şiiri bir önde- yiş yerine geçmektedir. Yazar, Çağlar’ı kimliği ve kişiliği - ede­ bî kişiliği - şiirlerindeki biçim düzeni, Atatürkçülüğü ve dev­ rimciliği, gibi bölümlerle incele­ mektedir. Ayrıca Behçet Kemal’­ in edebî şahsiyeti kadar önemli

olan ve onun kişiliğinin gerçek­

ten büyük bir parçası olan hatip­ liği üzerinde de durulmakta, şöy

le denilmektedir: «Hatipliği ile de kendisini yurduna adamış bir

kimseydi. Topluluklarda, örgü t­

lerde, meydanlarda konuşmak,

O ’nun İçin sanki bir görevdi. Hiç bir çağınyı geri çevirmez; bir

ilkokulda ya da yüksek okulda konuşmaya seve seve giderdi. B ir gün içinde İstanbul’un bir

ucundan öteki ucuna koşup ko­

nuşmak değil, bir kentten bir

başka kente gidip gelmek bile

O ’nu yormazdı.»

K ur’an-ı K erim ’den İlhamlar adlı bölümde, Çağlarta bu alan­ daki çalışmalan da sözkonusu edilmekte, kimi örnekler de ve­ rilmektedir. Fatih Suresi başlık­ lı şiiri, özellikle dilin yalınlığı, arıklığı yönünden bize de çok ilginç geldi:

FA TİH SU R E St Hamil, evrenler sahibi yüce Al­

lah içindir; Allah ki acıyandır, koruyandır,

sevendir; Günü gelince, ancak

Odur hesap soracak...

Tek sana tapan, senden medet umanlarız biz;

Sapıtmışlar yoluna düşmekten

koru bizi. Doğru yoldan ayırma bizi, aman

Rabbimiz!

1

Ord. Prof. Sadi Irmak da amş yazısında Behçet Kemal’in Türk- çemize olan bağlılığı, onu kul­ lanmaktaki ustalığı üzerine şun­ ları söylemektedir: «Behçet, Türkçeyi en iyi duymuş ve yaşa­ mış olanlardan birisidir ve dili­ mizi en çok sevmiş olanların da başında gelen bir insandır. O, halka çok yaklaşan ve halkı tam olarak yansıtan bir dil kullandı. Bu sayede, halkımızın içinde ye­ tişmiş dil dehalarını eserlerinde yaşattı ve diriltti. O kadar ki, rahmetli Behçet, Türk’ü tarif e- derken: Yunus Emre +

Dadal-oğlu + Karacaoğlan + KörDadal-oğlu derdi. Dilde ve şiirde ülküsü o- lanlara yaklaşmıştı. Aslında da Türk’ü ve Türkçe’yi sevmek, bu dört dahiyi sevmek demek değil midir?»

İncelemeci ayrıca Behçet Ke­ mal’in eserinden örnekler alarak kitabım daha da zenginleştirmiş- tir. Behçet Kemal’i seven bütün okurların bu kitabı da sevecek­ lerini umuyoruz.

(1) Behçet Kem al Çağlar/Enver Naci Gökşe, Türk Dil Kuru­ m u Yayınlan.