Doğal Pomza Kullanılarak Üretilen Betonun Yüksek Sıcaklık Altındaki Davranışı

INTERNATIONAL SUSTAINABLE BUILDINGS SYMPOSIUM

DOĞAL POMZA KULLANILARAK ÜRETİLEN BETONUN YÜKSEK SICAKLIK ALTINDAKİ DAVRANIȘI 

BEHAVIOR OF THE CONCRETE PRODUCED BY USING NATURAL PUMICE AT THE ELEVATED TEMPERATURES 

Bahar DEMİREL

, Oğuzhan KELEȘTEMUR

Frat Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Yap Eğitimi Bölümü, Elazğ, Türkiye, bdemirel@firat.edu.tr

Frat Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Yap Eğitimi Bölümü, Elazğ, Türkiye, okelestemur@firat.edu.tr

Özet 

Bu çalșmada, çimento ile ağrlkça %5, %10, %15 ve %20 oranlarnda yer değiștirecek șekilde öğütülmüș doğal pomza ile üretilen sürdürülebilir betonlarn mekanik özellikleri üzerine yüksek scaklğn etkisi incelenmiștir. 28 günlük kürünü tamamlayan numuneler laboratuar tipi frnda, 1 saat süre ile 400, 600 ve 800 _{ºC scaklğa maruz braklmștr. Daha sonra numuneler frn içerisinde} soğutulmuștur. Soğuyan numunelerin ağrlk kayplar, ultrases geçiș hzlar ve basnç dayanm kayplar tespit edilerek, 20±2 ºC laboratuar ortamnda bekleyen kontrol numunelerinin sonuçlar ile kyaslanmștr. Yaplan çalșma sonucunda, scaklğa maruz kalmayan numunelerde pomza katksnn çimento miktarndaki azalmadan dolay basnç dayanmn azaltc etki yaptğ tespit edilmiștir. Ayn zamanda pomza ilavesi, betonlarn birim ağrlklarn da düșürmüștür. Tatbik edilen scaklk arttkça, özellikle 400 ºC’den sonra, öğütülmüș pomza katkl betonlarn basnç dayanmlarnn, kontrol betonundan daha yüksek olduğu gözlenmiștir. Betonda çimento ile yer değiștirecek șekilde doğal pomza kullanm hem ekonomiklik hem de yüksek scaklğa dayanm bakmndan olumlu kazanmlar sağlamștr.

Anahtar  kelimeler: Sürdürülebilir beton, Öğütülmüș pomza, Yüksek scaklk, Hidratasyon ürünleri, Mekanik özellikler.

Abstract 

In this study, the effect of the elevated temperature on the mechanical properties of sustainable concretes obtained by substituting cement with ground natural pumice at proportions of 5%, 10%, 15% and 20% by weight has been investigated. The specimens completed the 28 days curing period were exposed to 400, 600 and 800 °C for 1 hour. After the specimens were cooled in the furnace, ultrasonic pulse velocity (UPV), compressive strength and the weight loss values were determined. These data were compared with the results of the control specimens which were stored at 20 ±2 ºC in the laboratory. At the end of this study, it was observed that adding the mineral admixtures to unheated concrete specimens, both unit weight and compressive strength decreased. The compressive strength of the concrete with pumice is higher than the without pumice (control specimens) especially above 400 ºC. The use of natural pumice in concrete by replacing with cement provides positive gains in terms of both economical and strength to the elevated temperature.

Keywords: Sustainable concrete, Ground pumice, Elevated temperature, Hydration products, Mechanical properties.

1. Giriș 

Beton, yangn srasnda veya frn ve reaktör gibi yaplarda kullanldğnda yüksek scaklğa maruz kalmaktadr. Bu da betonun dayanm, elastisite modülü ve deformasyon gibi mekanik özelliklerinin olumsuz yönde etkilenmesine ve sonuç olarak yapsal bozulmasna neden olur. Yine scaklk artș, beton yapnn durabilitesini etkileyen en önemli fiziksel bozunma sürecidir [1]. Bunlar betonarme bir yapda istenmeyen unsurlardr. Fakat yüksek scaklğn bu zararl etkilerini azaltmak, doğru malzeme seçimi ile mümkün olmaktadr. Beton scaklğa maruz kaldğnda, kimyasal içeriği ve fiziksel yapsnda baz değișiklikler olur. Scaklğn yaklașk 100 �C’yi aștğ durumlarda betonda, Kalsiyum silika hidratlardan bağ suyunun ayrlmas olarak ifade edilen dehidratasyon olay bașlar. Ayrca agregann termal genleșmesi ve Kalsiyum silika hidratlarn dehidratasyonu beton içerisinde içsel gerilmeleri arttrr ve 300

�

C den sonra beton içerisinde çatlaklar olușmaya bașlar. 530 �C den sonra ise betondaki așr kurumann bir sonucu olarak çimento hamurundaki ana bileșen olan Ca(OH)2 bozunmaya bașlar. [2, 4].

Literatürde, farkl beton türleri üzerine yüksek scaklğn etkilerini inceleyen birçok çalșma mevcuttur. Örneğin çelik ve karbon fiber takviyeli betonlarda yüksek scaklğn etkileri [5,6], yüksek dayanml betonlarn yüksek scaklğa tepkisi [7,8], normal ve hafif agrega ile üretilmiș betonlarn yüksek scaklk sonras davranșlarnn kyaslanmas [9,10] gibi çalșmalar yaplmștr. Ayrca, yüksek scaklğa maruz kalmș harçlarda basnç dayanm-renk değișimi ilișkisi [11] bu konuda yaplmș bașka bir çalșmadr.

Genelde konu ile ilgili olarak literatürde bulunan çalșmalarda çimento ikamesi olarak silis duman, uçucu kül, metakaolin ve yüksek frn cürufu gibi mineral katklar kullanlmștr [12-14].

Yapmș olduğumuz bu çalșmann amac, çimento katks olarak Elazğ yöresinden temin edilen doğal pomzay öğütüp beton üretiminde kullanarak, bölgemizde bol miktarda rezervi bulunan bu hammaddenin değerlendirilmesini sağlamaktr. Bu sayede üretimi için hiçbir enerji tüketimi gerektirmeyen pomzann ekolojik dengeye zarar vermeden betonda kullanm ile ekonomiklik ve sürdürülebilirlik anlamnda kazanmlarn da elde edilmesi hedeflenmiștir. Bu amaçla, agrega olarak elde edilen pomza, çimento inceliğinde öğütülerek belli oranlarda çimento ile yer değiștirilmiștir. Elde edilen betonlarn yüksek scaklk sonras içyaplarnda ve mekanik dayanmlarnda meydana gelen değișimler incelenmiștir.

2. Malzeme ve Metot

Yaplan deneysel çalșmada, ÇİMENTAȘ Elazğ çimento fabrikasndan temin edilen CEM I 42,5 portland çimentosu kullanld. Elazğ Meryem dağ eteklerinden elde edilen pomza, çok ince bir șekilde öğütüldükten sonra 0.075 mm elekten elenerek ağrlkça %5, %10, %15 ve %20 oranlarnda çimento ile yer değiștirerek betonda kullanld. Portland çimentosu ve öğütülmüș pomzann kimyasal ve fiziksel özellikleri Çizelge 1’de verilmiștir.

Çizelge 1. Çimento ve pomzann kimyasal ve fiziksel özellikleri.

(Kütlece%) CEM I 42,5 Pomza

SiO2 21.12 49.52 Al2O3 5.62 16.72 Fe2O3 3.24 11.26 CaO 62.94 8.26 MgO 2.73 4.54 SO3 2.30 - Na2O - - K2O - - C - - S - - Kzdrma Kayb 1.78 1.68 Öz.Ağ.(gr/cm3) 3.10 2.8

Agregalarn granülometrisi TS 802’de en büyük tane çap 8 mm için belirtilen A-8 ve C-A-8 standart eğrileri arasnda kalacak șekilde düzenlenmiș ve toplam agrega hacminin % 65’i kum (0-4mm), % 35’i ise çakl (4-8mm) olarak kullanlmștr. Kullanlan iri ve ince agregalarn yoğunluğu 2,5 gr/cm3 tür. Agregaya ait granülometri eğrisi Șekil 1’de gösterilmiștir. Karșmlar hazrlanrken șehir șebeke suyu kullanlmștr.

  2.2. Metot   

Bu çalșma için biri kontrol (K) olmak üzere, çimento yerine ağrlkça % 5, %10, %15 ve %20 pomza içeren toplam 5 beton serisi hazrland. Bu numuneleri 400, 600 ve 800 ºC yüksek scaklklara maruz brakabilmek amacyla, her seriden 5 adet numune olmak üzere toplam 100 adet beton numunesi hazrland. Çizelge 2’ ye göre hazrlanan karșmlar, 100x100x100 mm lik küp kalplara döküldü. 24 saat sonra kalptan çkarlan numuneler 28 günlük kür yașlarn tamamlamalar için kirece doygun su ile dolu kür tankna yerleștirildi. Serilerin dozaj 400 kg/m3 olarak alnd.

119 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 0 0,25 0,5 1 2 4 8 Elek Göz Açklğ,(mm) G eç en , ( % ) Kullanlan agrega A-8 C-8

Șekil 1. Kullanlan Agregann Granülometri Eğrisi Çizelge 2. 1m3 _{beton için yaklașk karșm miktarlar,(kg)}

K P5 P10 P15 P20 Su 200 200 200 200 200 Çimento 400 380 360 340 320 Pomza - 20 40 60 80 Kum (0-4 mm) 1043 1043 1043 1043 1043 Çakl(4-8 mm) 560 560 560 560 560     2.3. Sertleșmiș Beton Deneyleri 

28 günlük kürünü tamamlayan her bir seriden 5 adet numune alnarak srasyla porozite, ultrases geçiș hz ve sorptivite deneylerine tabi tutuldu.

Porozitenin tespiti için (1) numaral denklem kullanld.

100 ) su W dyk (W ) kuru W dyk (W = P (1)

(1) numaral denklemdeki; P= Porozite (%), Wdyk = Numunenin doygun yüzey kuru

ağrlğ, (kg), Wkuru = Numunenin etüvde kurutulduktan sonraki ağrlğ, (kg)Wsu =

Numunenin su altndaki ağrlğ, (kg) ifade etmektedir.

Etüvde kurutulan numunelerin ultrases geçiș hzlarnn tespiti için, sesüstü dalgalarn betonun içerisinden geçme süresini ölçmek üzere tertiplenen pundit cihaz kullanld.

Bu cihaz ile dalga gönderici ve alc bașlklar arasnda kalan, yüzeyleri temiz numunelerden sesüstü dalgalarn ne kadar zamanda geçtiği otomatik olarak belirlendi ve (2) numaral formül ile dalga hz hesapland.

6 10 * t) / (S = V (2)

(2) numaral formülde yer alan; V = Sesüstü dalga hz, (metre/saniye), S = Beton bloğun sesüstü dalga gönderilen yüzeyi ile dalgann alndğ yüzeyi arasndaki mesafe, (metre), t = Sesüstü dalgann gönderilmiș olduğu beton yüzeyinden alndğ yüzeye kadar geçen zaman, (mikrosaniye) dr.

Sorptivite deneyi için kuru numunelerin yan yüzeyleri parafin ile kaplanarak sadece alt yüzeyinden su emmesi sağland. Numunelerin suya yerleștirilme șekilleri Șekil 2’de gösterilmiștir.

Șekil 2. Kapiler su emme deney düzeneği

Beton numunenin tabanndan itibaren suyun yüksekliği deney süresince 5 mm olarak sabit tutulmuștur. Numuneler belirli zamanlarda (0, 5, 10, 20, 30, 60, 180, 360, 1440 dk.) tartlarak kapiler su emme katsaylar (3) numaral denklem kullanlarak hesaplanmștr [15,16]. t k = A Q ₍₃₎

(3) numaral denklemde, Q= numunenin absorbe ettiği su miktar (cm3), A= suya temas eden yüzeyin alan (cm2_{), k= kapiler su emme katsays (cm/s}1/2_{) ve t=}

zaman (s) parametrelerini belirtmektedir.

Tahribatsz deney ișlemleri bittikten sonra her seriden 5 numune alnarak serilerin 28 günlük basnç dayanmlar tespit edildi. Kaydedilen bu basnç dayanm değerleri, yüksek scaklk etkisi incelemeleri için (20 ºC) kontrol scaklğ değerleri olarak alnd.

Daha sonra her seriden her scaklk değeri için 5’er numune alnarak 50 oC lik etüvde sabit ağrlğa gelinceye kadar bekletildikten sonra, srasyla 400, 600 ve 800 ºC scaklklara 1 saat süre ile maruz brakld. Yüksek scaklk deneyi için Frat Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Yap laboratuarnda bulunan snma hz 6°C/dk olan 1200 °C kapasiteli Protherm HLF 150 laboratuar tipi frn kullanlmștr. Frn içerisinde yaklașk 2 oC/dk lk soğuma hz ile oda scaklğna kadar soğutulan numunelerin basnç dayanmlar tespit edilerek 20 ºC scaklkta elde edilen değerlerle kyasland.

3. Bulgular ve Tartșma 

28 günlük kür süresini tamamlayan numuneler üzerinde yaplan deneylerin sonuçlar toplu olarak Çizelge 3’de verilmiștir.

Çizelge 3’ten görüldüğü gibi, beton içerisinde öğütülmüș pomza miktar arttkça, birim ağrlkta düșüș meydana gelmiștir. Pomzann birim ağrlğ çimentonun birim ağrlğndan daha düșük olduğu için bu sonuç beklenen bir sonuçtur. Numunelerin basnç dayanm değișimleri incelendiğinde, öğütülmüș pomza miktar arttkça basnç dayanmnda azalma meydana geldiği görülmektedir. Bu durum, çimento miktarndaki azalmadan kaynaklanmștr. Çünkü yaklașk %50 silis içermesine rağmen pomza 28 günlük kür süresi sonunda çimento kadar hidratasyona giremediği için dayanm artșna yeterince katk sağlayamamștr. Porozite, sorptivite ve sesüstü dalga geçiș hz değerleri de basnç dayanmndaki değișim ile uyum içerisindedir.

Çizelge 3. Deney sonuçlar

  K P5 P10 P15 P20

Birim Ağrlk, (kg/m3₎

2245 2240 2238 2233 2227 Basnç Dayanm, (MPa) _{49.71 46.72 44.50 43.51 37.92} Sorptivite Katsaysx10-3 _(cm/s1/2₎

1.142 1.184 1.195 1.339 1.356 Porozite, (%) _{8.442 8.835 9.362 9.720 9.848} Sesüstü dalga hz, (Km/s) _{4.552 4.396 4.355 4.266 4.139} Değișik yüksek scaklklara maruz braklan numunelerin ağrlklarndaki % kayplar Șekil 3’te gösterilmiștir. Șekil 3 incelendiğinde, artan scaklk ile her seri için ağrlk kaybnn arttğ görülmektedir.

120 0 1 2 3 4 5 6 7 8 20 400 600 800 Scaklk, (oC) A ğ rl k K ay b , ( % ) C P5 P10 P15 P20

Șekil 3. Serilerin scaklk artșna bağl ağrlk kayplar  

Toplam 5 serinin ortalama ağrlk kayplar 400 ºC için %3.48, 600 ºC için %4.78 ve 800 ºC için ise %6.67 olarak bulunmuștur. Görüldüğü gibi en yüksek ağrlk kayb 800 ºC’de meydana gelmiștir. Bingöl ve Gül [3] ile Sancak ve Șimșek [17] yüksek scaklklara maruz braklmș farkl beton numuneleri üzerinde yapmș olduklar çalșmalarda da benzer sonuçlar elde etmișlerdir.

Yüzer ve arkadașlar [18] scaklk artșna bağl olarak meydana gelen ağrlk kaybn șu șekilde açklamșlardr. Çimento hamurundaki jel yapy olușturan C-S-H’larn kat öğeleri adsorbsiyon suyu yardmyla birbirine bağlanr ve 110 ºC’den itibaren dehidrate olur. Klcal boșluklardaki serbest su 100 ºC civarnda, dehidratasyon ile serbest kalan kimyasal bağ suyu ve adsorbsiyon suyu ise 300 ºC’den itibaren buharlașabilir. Buharlașan su, rötreye neden olur. Bu da betonarme yapda beton örtünün çatlamasna ve parça atmasna neden olur. Yine 500 ºC civarnda Ca(OH)2’nin CaO ve H2O’ya dönüșümü, 800 ºC scaklkta

çimento fazndaki seramik reaksiyonlar çimento pastasndaki kat madde miktarnn azalmasna neden olur. Bu da doğal olarak ağrlk kayb ile sonuçlanr.

Tüm serilerin 20, 400, 600 ve 800 ºC scaklklar için basnç dayanmlarnn değișimi Șekil 4’te gösterilmiștir. Șekil 4 incelendiğinde, 400 ºC’de kontrol serisi hariç tüm pomza katkl serilerin basnç dayanmlarnn, 20 ºC’ye göre bir miktar arttğ görülmektedir. Hertz [19] tarafndan gerçekleștirilmiș bir çalșmada, mineral katkl serilerin dayanmlarnda 350 o_{C scaklğa kadar bir dayanm artș}

gözlenmiștir. Yine Aydn ve Baradan pomza agregal ve uçucu kül katkl betonlarn 600ºC’ye kadar bir dayanm kayb sergilemediklerini vurgulamșlardr [13]. Bu durum ksmen artan scaklkla birlikte serbest suyun buharlașmas sonucu birbirine daha yakn hareket eden çimento jel tabakalar arasndaki Van der Waal’s kuvvetlerinin artmas ile çimento pastasnn dayanm kazanmasndan kaynaklanmștr [20]. 0 10 20 30 40 50 60 20 400 600 800 Scaklk,(oC) B as n ç D ay an m , (M P a) K P5 P10 P15 P20

Șekil 4. Scaklk Sonras Kalan Dayanmlar

Șekil 4’ten görüleceği üzere, 20 ºC scaklkta pomza katkl serilerin basnç dayanmlar, çimento miktarndaki azalmann ve pomzann yeterli puzolanik reaksiyona girmemesinin bir sonucu olarak kontrol serisinden düșüktür. Diğer scaklk derecelerinde ise pomza katkl numunelerin (%20 katkllar hariç) dayanmlarnda kontrol serisine kyasla bir artș gözlenmiștir. Ca(OH)2’nin

bozunmas genellikle 350 °C’ nin altnda olușmaz. Beton bu scaklk derecesinden daha yüksek scaklklara maruz kaldğ zaman, kalsiyum hidroksitin kireç ve su buharna dönüșmesi, dayanm kayb açsndan kritik bir durum değildir. Ancak bu durum, soğutulma srasnda kirecin genleșme yapmas ile zararl bir hal almaktadr. Kalsiyum hidroksitin bu zararl etkisi baz mineral katklar kullanlarak bertaraf edilebilir. Șöyleki; mineral katklarda bulunan reaktif silis (SiO2)ile çimentodaki Ca(OH)2 arasnda meydana gelen puzolanik

reaksiyondan dolay sistemde Ca(OH)2 miktar azalr [13]. Dolaysyla, pomza

içeren serilerde yüksek scaklklarda daha az Ca(OH)2 dehidrate olmuș ve bu

numuneler kontrol serisine göre artan scaklktan daha az etkilenmișlerdir. Șekil 4’te, 800 ºC scaklğa maruz kalan serilerde diğer scaklklara oranla basnç dayanmlarnda büyük bir düșüș görülmektedir. Bunun nedeni, bu scaklk derecesinden sonra, kristal suyu kaybnn yol açtğ Ca(OH)2 miktarnn azalmas,

betonun morfolojisinin değișimi ve mikroçatlak olușumudur. Aröz [2] tarafndan yaplan bir çalșmada, beton serilerin kalan dayanmlarndaki düșüș 400 ºC ile 800 ºC arasnda meydana gelmiștir. Yaplan bir bașka çalșmada ise Lin et al[21], 800 ºC’de C-S-H jellerinin bozunmasndan dolay, tüm beton serilerinde ciddi bir tahribat gözlemișlerdir.

Șekil 5’te ultrases geçiș hz değerlerinin scaklk ile değișimi görülmektedir. Scaklğa maruz kalan tüm numunelerin ultrases geçiș hz değerleri basnç dayanmlarn belirlemek için krlmadan önce kaydedildi. Bu değerler 20ºC’deki numunelerden elde edilen değerlerler ile karșlaștrld. Scaklk artș ile numunelerin mikro yaplar bozulmuș ve bunun bir sonucu olarak da ses dalgas geçiș hz değerleri düșmüștür. Özellikle 800ºC’de bu düșüș çok belirgindir. Topçu ve Demir [22] yapmș olduklar çalșmada, 600ºC’yi așan scaklklarda C-S-H jellerinin bozulmasnn bir sonucu olarak beton numuneler içerisindeki hava boșluğu miktarnn arttğn ve sesüstü dalgalarn iletim hznn düștüğünü belirtmișlerdir. 0 1 2 3 4 5 20 400 600 800 Scaklk, (o_C) U ltr ases G eçi ş H z , (K m /s ) C P5 P10 P15 P20  

Șekil 5. Scaklkla Ultrases Geçiș Hz Değișimi

4. Sonuçlar 

Yaplan deneysel çalșmalar sonucunda așağdaki neticeler elde edilmiștir. 1. Betona mineral katk maddesi olarak çimento ile yer değiștirecek

șekilde belirli oranlarda doğal puzolan özelliğine sahip öğütülmüș pomza ilavesinin, dayanm düșürdüğü görülmüștür. Bu düșüșe rağmen, P20 serisinin 20°C’deki basnç dayanm 35 MPa değerinin üzerindedir.

2. Scaklk artșyla birlikte beton numunelerdeki boșluk suyu kayb, kristal suyu kayb ve CSH jellerinin bozunmasnn bir neticesi olarak tüm serilerde ağrlk kayb meydana gelmiștir.

3. 400 oC scaklkta pomza katkl serilerin basnç dayanmlar 20 oC ki serilere göre yüksek çkmștr.

4. Artan scaklğa bağl olarak tüm serilerde dayanm kayb gözlenmiștir. Ancak, tüm yüksek scaklk değerlerinde pomza katkl serilerin basnç dayanmlar kontrol numunelerinden yüksek çkmștr.

121 Bu sonuçlar, çimento inceliğinde öğütülmüș doğal pomzann betonda çimento

katks olarak kullanmnn yüksek scaklğa karș dayanm arttrdğn göstermektedir. Doğal çevre kaynaklarn enerji harcamadan betonda kullanmak suretiyle çimento miktarn azaltmak, hem çimento üretim prosesindeki enerji tüketimini ve karbon salnmn aza indirecek hem de ekonomiye olumlu katk sağlayacaktr.

Teșekkür 

FÜBAP (Frat Üniversitesi Bilimsel Araștrma Projeleri) birimine, 1586 nolu münferit proje kapsamnda bu çalșmaya maddi destek sağladklar için teșekkür ederiz.

Kaynaklar 

[1]. Aydn, S., “Development of a high temperature-resistant mortar by using slag and pumice”, Fire Safety J. l 43: 610-617 (2008) [2]. Aröz, Ö., “Effects of elevated temperatures on properties of

concrete”, Fire Safety J. 42: 516-522 (2007).

[3]. Bingöl, A. F., Gül, R., “Effects of elevated temperatures and cooling regimes on normal strength concrete”, Fire and Mater. 33: 79-88 (2009).

[4]. Zega, C. J., Di Maio, A. A., “Recycled concrete exposed to high temperatures”, Magazine of Concr. Res. 58 (10): 675-682 (2006). [5]. Lau, A., Anson, M., “Effect of high temperatures on high performance

steel fibre reinforced concrete”, Cem. Concr. Res.36: 1698–1707 (2006).

[6]. Demirel, B., Gönen, T., “Yüksek Scaklğn Karbon Lif Takviyeli Hafif Betonda Basnç Dayanm ve Poroziteye Etkisi”, Pamukkale Üniversitesi Müh. Bilimleri Dergisi, 14 (2) 223-228 (2008).

[7]. Chan, S.Y.N., Luo, X., Sun, W., “Effect of high temperature and cooling regimes on the compressive strength and pore properties of high performance concrete”, Const. and Build. Mater. 14: 261–266 (2000).

[8]. Chan, S.Y.N., Luo, X., Sun, W., “Compressive strength and pore structure of high-performance concrete after exposure to high temperature up to 800 ºC”, Cem. Concr. Res. 30: 247–251 (2000). [9]. Sancak, E., Sar, Y.D., Șimsek, O., “Effects of elevated temperature

on compressive strength and weight loss of the light-weight concrete with silica fume and superplasticizer”, Cem. Concr. Comp. 30: 715-721 (2008).

[10]. Bingöl, A. F., Gül, R., “Compressive strength of lightweight aggregate concrete exposed to high temperatures”, Indian J. Eng. and Mater. Sci. 11: 68–72 (2004).

[11]. Yüzer, N., Aköz, F., Öztürk Dokuzer, L., “Compressive strength-color change relation in mortars at high temperature”, Cem. Concr. Res. 34: 1803-1807 (2004).

[12]. Poon, C., Azhal, S., Anson, M., Wong, Y., “Comparison of the strength and durability performance of normal-and high-strength pozzolanic concretes at elevated temperatures”, Cem. Concr. Res. 31: 1291-1300 (2001).

[13]. Aydn, S., Baradan, B., “Effect of pumice and fly ash incorporation on high temperature resistance of cement based mortars”, Cem. Concr. Res. 37 (6): 988–995 (2007).

[14]. Poon, C., Azhal, S., Anson, M., Wong, Y., “Performance of metakaolin concrete at elevated temperatures”, Cem. Concr. Comp. 25: 83-89 (2003).

[15]. Tașdemir, C., “Combined effects of mineral admixtures and curing conditions on the sorptivity coefficient of concrete”, Cem. Concr. Res. 33: 1637-1642 (2003).

[16]. Gönen, T., Yazcoğlu, S., “The influence of compaction pores on sorptivity and carbonation of concrete”, Const. and Build. Mater. 21: 1040-1045 (2007).

[17]. Sancak, E., Șimsek, O., Yüksek Scaklğn Silis Duman ve Süperakșkanlaștrc Katkl Hafif Betona Etkileri, Gazi Üniversitesi Müh.ve Mim.Fakültesi Dergisi, 21 (3): 443–450 (2006).

[18]. Yüzer, N., Aköz, F., Öztürk Dokuzer, L., Kzlkanat, A. B., “Yüksek Scaklk Etkisinde Kalan Betonda Hasar Orannn Renk Ölçümü İle

Araștrlmas”, 5. Ulusal Beton Kongresi, 461-470, İstanbul, 1-3 Ekim 2003.

[19]. Hertz, K.D., “Danish investigations on silica fume concretes at elevated temperatures”, ACI Mater. J. 89 (4): 345– 347 (1992). [20]. Khandakar, M.A.H., “Macro-and Microstructural Investigations on

strength and durability of pumice concrete at high temperature”, Journal of Materials in Civil Engineering, 18 (4): 527-536 (2006). [21]. Lin, W.M., Lin, T.D., Powers-Couche, L.J., “Microstructures of

fire-damaged concrete”, ACI Mater. J. 93 (3): 199–205 (1996).

[22]. Topçu, İ.B., Demir, A., “Uçucu Kül katkl Harçlarda Yüksek Scaklk Etkisi”, 6. Ulusal Beton Kongresi,Yüksek Dayanml Betonlar, 101-110 16-18 Kasm 2005,