Özal'ın yanıtları

i il

Bir genel seçimle

birlikte görev süremi bitirmeyi kabul ediyorum. Gerisini seçmen

■99

l ' Ben cumhurbaşkanlığını sürem dolmadan bırakıyo-

F rum. 7 yıl İçin seçilmedim m İ? Bu benim yasal surem

değil m i? Ben sürenin en az dört yılından feragat edi­

yorum. Daha ne istiyorlar?"

■ 'Anayasa nın değiştirilmesinden yanayım. Meclis in

*üve sayısı 600’e çıksın, seçmen yaşı 18’e İnsin. Cum­

hurbaşkanını halk seçsin. S a v m a n .ş e y deı bunu ka­

bul ettiğine göre Anayasa değlşdrMsm. S^lrn tarmi

belli olunca da uygulansın. Yeni seçimde aday olurum,

olmam, o başka İş"

l 'Erkenseçim, erken olmayan seçim. oayrı_konu^zaten

"b u n u n benim işim olmadığını söyledim. ~ "

- . _ ı _______ _- • •____ ı~. h o n İ m \#O İ

Dunun ueııım ı>mı uımauıyım

Erken seçimi

Meclis kendi içinde görüşsün. O benim yetkimde değil.

ANAP Grubu benim bazı önerilerimi kabul etmişse, her

önerimi mutlaka kabul eder diye düşünm ekyanlıştır"

k

'Aslını sorarsanız, seçimin hemen olmasını muhalefe-

‘ tin de istememesi lazım. İşler gittikçe

kötuleşlyorde-m l y o r i a r

mı?'Madem ona inmiyorlar... Ne kadarvaklt

geçerse, o kadar İyi olur' d lyedüşu^m e^M a^m

^^a-¿alımız sonuç daha İyi olur' diye düşünmeleri lazım"

k-seçlm kanunu'nda hiçbir değişikliğe gerek yok. Arka-

9 daşiarıma hep bunu söylüyorum. Bu Seçim Kanunu ar­

tık olduğu gibi kalmalıdır, çünkü bu koalisyon ihtima­

lini azaltıyor. Kim kazanırsa kazansın, kuvvetli bir hü­

kümet kurulsun"

Û Z A L ’ia

Altan

Ö Y M E N ’in şöyleşlsl başyazı’da

E 2 E 2 B 1

I

- i . I

r L

ÖZAL'IN YANITLARI

“ telefo, te ö z a l’ın ■abul ett, E

r-C

U M H U R B A Ş K A N I Turgut ö z a l telefon etti:

—

“ Bugünküyazınızı oku du m ” dedi. “ Benim 'kı­ vırtm a' ihtimalimden bahsediyorsunuz. Hayır. K ı­ vırtm ıyorum . N esöylediysem o. Anayaşaa’n m .s ö y l

» "

ğim g ib i değiştirilmesinden yanayım. M e c lis ’in ii0e sa. sı 600’e çıksın. Seçmen yaşı 18’e inftn. Cum hu m halk seçsin. ”

Böylece, Ö za l’la aramızda kapsa. söyleşisi” başladı^

K onu malûm. Dem irel, önceki gün b ir demecinde söylediği bu “ şa rt’Tan , ğin i açıklamıştı. “ Bu Anayasa değişikliğin ken seçime gidelim

”

demişti.

Cum hurbaşkanı’na sordum :

(>

— “ Yani şim di erken seçime m i gid iyoru z?’ — “ Erken seçim. Erken olmayan seçim. O ayn konu.. Zaten bunun benim işim olmadığım söyledim. Burada şu­ na dikkat edilsin: Bu şu demek: Ben cumhurbaşkanlığını sürem dolmadan bırakıyorum . 7 y ıl için seçilmedim mi?. Bu benim yasal sürem değil mi?. Seçim, zamanında ya­ pılsa bile, bensüremin en az d ört yılından feragat ediyo­ rum. B elki daha fazlasından. Daha ne istiyorlar?. ”

— “ Bu bir ‘fera ga t’ m i? Yeni cumhurbaşkanı seçimin­ de aday olmayacak m ısınız?”

—

“ Olurum , olm a m .. O başka iş. A m a itirazları bu­ günkü durumuma değil m iydi? Ben, bir genel seçimle bir­ likte görev sürem i bitirm eyi kabul ediyorum. Gerisi seç­ menin bileceği iş .”

.. ..

“BEN DİKTATÖR MUYUM YANİ?”

— “ A m a D e m ire l’in b ir şartı var. Anayasa değişikli­ ğiyle birlikte erken seçim istiyor. ”

_

“ Onu M eclis içinde görüşsün. O benim yetkimde

değil ”

*

„ . ,

— “ Yetkimde değil diyorsunuz ama, A N A P Grubu

-nun

sizin sözünüzden çıktığı

var

m ı? Savaş yetkisini bile, siz isteyince verdiler. Onlardan erken seçim isteseniz, ter­ sine m i karar verirler?”

—

“ B ir kere o yetki savaş yetkisi değil. A sker gönder­ me yetkisi.. Yabancı kuvvetleri bulundurma yetkisi.. Bana verilmiş de değil. Hüküm ete v e rilm iş .."

— “ Yalnız, herkesin kanısı o : Hükümeti^ idare eden sîzsiniz.■ Yetkiyi kullanmak sizin elinizde..

”

— “ Canım, bunlar yanlış şeyler. Yetki öyle tek başı­ na kullanılamaz devlette. Benim cumhurbaşkanlığı göre­ vimin gereği olarak açık yetkilerim var. Onları da hükü­ metle, ilgililerle danışmadan kullanm ıyorum . H üküm e­ tin yetkisinde olan konularda da görüşüm ü söylüyorum. Bildiğim konular var. Yıllarca başbakanlık yapmışım. Tec­ rübelerim var. Onlardan faydalanılmasını sağlamak da

görevim . ,

Sonra ben Başbakan’ken de, özellikle dış konularda Cumhurbaşkanı’yla — E vren ’le— danışmadan, konuşma­ dan karar almazdım. B irçok konuda birlikte karar alm ı­

şızdır.

„

...

Şim di bir ‘Tek adam ’ lafıdır gidiyor. Ben diktatör m ü­ yüm yani? D ik ta tör olsam, hakkımda bu kadar şey söy­ lenir, yazılabilir m i? Neye müdahale ediyorum ki!. Söy­ lenenlere cevap veriyorum o kadar..

Sonra, bu asker gönderme, göndermeme konusu.. Bu yetki şim di hüküm ettedir diye, eğer o y etki kullanılacak olsa, M eclis’e yeniden başvurulmaz demek değil ki.. Belki yeniden başvurulur. ”

“BUNU SÜLEYMAN BEY DE BİLİR..”

— “ Bunu söylemeniz ilginç tabii.. A m a D em irei’in tek­ lifin e gelirsek: ‘Erken seçim ’i Meclis'ted'isteseniz, o ka­ rarı aldıramaz m ısın ız?”

I

Devamı

18. sayfada

Basında yeni ses

‘M EYDAN’

£

Ya'

w lav

çıktı

iyin hayatına bugün baş­

layan, 12 sayfalık 500 lira

fiyatlı gazete, Rahmi Tu­

ran yönetim inde bir ekip

tarafından hazırlanıyor

HABERİ 13. SA YFA D A

P TT’den sürpriz

150 bin

telefon

kapatıldı

kEkim ayı telefon faturası­

n ı ödem eyen, ödediği

halde süresinde ibraz et­

meyen yaklaşık 150 abo­

nenin telefonu kapatıldı

HABERİ 10. SAYFAD A

Hazırlanıyor

Tonım tay

açıklayacak

kGenelkurmay eski Başka-

Fnı emekli orgeneral Ne­

cip Torumtay ın istifası­

nın bir "protokol" soru­

nu gibi gösterilmesinden

üzüldüğü, bu nedenle

"susm a" kararını boza­

rak, ayrılma nedenlerini

açıklayacağı bildirildi

HABERİ 13. SAYFAD A

Birand’ı kabul ediyor

Saddam

‘32. Giin'de

kirak Devlet Başkanı 4 ay

r önce yapılan görüşm e

önerisine olumlu yanıt

verdi. "Özel" program 17

Aralık taki Bush - Tarık

te iz görüşm esinden ön­

ce TRT'den yayınlanacak

HABERİ 13. SAYFADA

M illiye«

BUGÜN

ÖZAL'IN YANITLARI

Baştarafı 1. sayfada

— “ Bakın, A N A P G rubu benim b a tı ön erilerim i ka­ bu l etmişse, her ön erim i mutlaka kabul eder diye düşün­ mek yanlıştır. A N A P b ir siyasi pa rti. Erken seçim de na­ zik bir konu. H er partinin içinde a y ı siyasi hesaplar olur. 1987seçim ini düşünsenize.. S eçim leri erkene almak k o ­ lay m ı o ld u ? N e kadar mesele çıktı. Benim karşı çıkm a­ ma rağmen M eclis yeniden toplantıya çağrıldı. Kararın değiştirilmesi istendi. Yani ‘erken seçim ‘e kim otursa o l­ sun tek başına karar veremez. Bunu Süleyman Bey de bilir. S H P ’liler de b ilir. B ilirler de, şim di bilm ezlikten geliyor­ lar.

Sonra A N A P açısından: Pekâlâ düşünebilirler pa rti­ y i yöneten arkadaşlar, bizim için en iyi seçim zamanı han gisidir diye.. G A P ’ın bitmesini, otoyolların açılmasını bek­ lemeyi tercih edebilirler.

A slın ı sorarsanız, seçimin hemen olm asını m uhalefe­ tin de istememesi lazım. İşler gittik çe kötüleşiyor dem i­ y orla r m ı? M adem ona inanıyorlar.. N e kadar vakit ge­ çerse, o kadar iy i olu r diye düşünm eleri lazım. ‘İşler da­ ha da kötüleşir. A lacağım ız sonuç daha iyi o lu r ’ diye dü­ şünmeleri lazım.

A m a bunlar benim işim değil. Seçim ne zaman olu r­ sa olsun, benim tek lifim ortada. Süleyman Bey de bunu

||

kabul ettiğine göre, Anayasa değiştirilsin. Seçim tarihi belli olunca da uygulansın.”

“SEÇİM KANUNU AYNI KALMALI”

—

‘‘Seçim Kanunu ne olacak? H e r seçimden önce de­ ğiştirmiştiniz. Şim di de b ir değişiklik düşünm üyor m u-

f|

sunuz?”

—

‘‘H ayır bana sorarsanız. H iç b ir değişikliğe gerek yoktur. Arkadaşlarıma hep bunu söylüyorum . Bu Seçim Kanunu artık olduğu g ib i kalmalıdır. Çünkü bu, koalis­ yon ihtim alini azaltıyor. K im kazanırsa kazansın kuvvetli b ir hüküm et kursun. Bakın, Yunanistan 'in bunu sağla-

§|

yan bir seçim kanunu vardı. En fa zla m illetvek ili çıka­ ran partiye p rim verirdi. Onun m illetvek ili sayısını fa zla - laştınrdı. Ortaya güçlü b ir hüküm et çıkardı. Bunu değiş­ tirdiler. Başlarına neler geld i? H ü küm et buhranları ön ­ lenemedi. A rk a arkaya seçim yapıldı. Son u ç alınamadı. Bizde de artık bu tartışma bitm eli. Bu Seçim Kanunu kalmalı. Kazanan pa rti, kim olursa olsun, güçlü b ir hü­ küm et kurabilm eli. ”

—

‘‘Bu, A N A P ’ın şimdiki durumuna göre aleyhine ol-

fg

maz m ı? ”

—‘

'Orası belli değil ama, isterse aleyhinde olsun, Se­ çim Kanunu ’na artık dokunmamak lazım. İk tid a r deği­ şiklikleri de rejim in gereği.. Zaten b ir pa rtin in çok uzun

§g

süre iktidarda kalması m üm kün değil.. Değişiklik olacak ki, herkes bilsin sorum luluğun kendisine de geleceğini.. Mesela şimdi muhalefetteki partiler her şeye itiraz ediyor-

||

lar. İşçi ücreti artışlarında astronom ik rakamları savunu­ yorlar. Yarın iktidara gelirlerse ne yapacaklar?. Bunla­ rın faturası yarın onların önüne çıkar. Uygularlarsa den-

j§:

geyi h iç tutturam azlar.. Yarın iktidara kendilerinin gele­ ceğini unutmasınlar. R ejim in n orm a l işleyişi b u . . "

“ÖNSEÇİMSİZ ADAY DA GEREKLİ

”

—

" Kesin tutumunuz bu yani?. Bu Seçim Kanunu hiç değişmemeli diyorsunuz."

— “ E vet h iç değişmemeli. Yalnız m illetvek ili sayısı g

Anayasa değişikliğiyle 600’e çıkınca, p a rti merkezlerinin

|

aday seçme İmkânım artırmakta fayda var. H e r p a rti m e­ sela 25 ’er m illetvek ili adayını önseçim yapmadan tespit

|

etm eli ki, M e c lis ’e bazı uzmanlar girebilsin, önseçim d e bunu sağlamak her zaman kolay olm u yor. B elk i konten­ ja n sistemi yerine böyle b ir değişiklik getirilebilir. Esas

||

maddeler değişmez. ”

SİNE-I MİLLET VE ARA SEÇİM

—‘

‘Şim di galiba şunları özetleyebilirim : A nayasa ko-

;|

nusunda Süleyman B ey ’le anlaşıyorsunuz. Seçim Kanu- nu'nun değişmesine de, belki itiraz etmeyebilir. Anlaşa­ madığınız nokta ise, seçim erken m i olacak, geç mi?. Siz 'O , M eclis’in iş i’ diyorsunuz. Peki, M eclis — yani A N A P G rubu — erken seçimi kabul etmezse, m uhalefet belli ki,

§

diretecek bu konuda.. “ Sine-i m ille t"fo rm ü lle ri de var. ”

—“

'Sinen m ille t’ olmaz. Yapamazlar. Süleyman Bey onu da bilir. ”

—

“ Eü ue ara seçim onusu var. I I m illetvekilliği boş. Muhalefetten 12 m illetvekili istifa etse, boşalan üye sayı-

:J

sı 23 oluyor. Yüzde 5 yani üye tam sayısının.. O zaman üç ay içinde b ir ara seçim yapm a zarureti doğuyor. "

— “ O da güç b ir şey. B ir kere Anayasa'ya göre, m il-

i

letvekiüerinin istifası Meclis kararıyla kesinleşiyor. O karar M eclis'ten çıkmazsa ne olacak?”

— ‘‘O la b ilir ama büyük b ir mantıksızlık olur. Tepki-

|

tere y o ! açar. Adam istifa etmiş.. A N A P G rubu diyor k i: ‘H ayır sen milletvekilliğinde kalacaksm

.

N için ? A ra se­ çim i önlem ek için.. Mesele çıkar. Polem ik ler o l u r . . "

—

“ H a yır ben mutlaka öyle o lu r dem iyorum . A m a Anayasa ’nın maddesi açık. Ondan gelen güçlükler var.

” |

“SÜLEYMAN BEY DE SÖZÜNE

SADIKSA.."

— “ A yrıca o 12 istifa olmasa bile, 11 boş üyelik için ara seçimin gelecek Kasım ’a kadar mutlaka yapılması ge­ rekiyor. Anayasa öyle. ”

—

“ O konuda ben b ir şey söyleyemem. Erken seçim konusunda da, ara seçim konusunda da.. O M eclis ’in işi­ dir. Ben, işte şunu söylüyorum : Cum hurbaşkanlığı ’nda-k i g örev sürem i b ir genel seçimle birli’nda-kte sona erdirm eyi

I

kabul ediyorum. Sözünü ettiğim Anayasa değişiklikleri yapılsın. M illetvekili sayısı 600'e çıkarılıp, seçmen yaşı 18 'e indirilsin. Cumhurbaşkanı 'nın halk tarafmdan doğrudan

§

doğruya seçilmesi kabul edilsin. B enim de şim diki görev sürem bitsin. G erisi seçmenin takdirine kalsın. ‘H o d ri meydan ’ işte budur. Süleyman Bey de söylediğine sadık­ sa, bu Anayasa değişikliği hemen gerçekleştirilebilir. ”

|

★ ★ ★

Cumhurbaşkanı Turgut ö z a l’la telefon görüşmem iz,

I

daha hayli uzun sürdü. Burada bu güncel konudaki söz-

İ

terini naklettim. G eri kalanından ise, ileride yazacakla­ rım için istifade ettim. Kendisine teşekkürlerim i sunarım. Bugünün bu Anayasa ve seçim tartışması üzerindeki kişisel görüşlerim i de, yeri geldikçe belirtmeye devam ede­ ceğim.

a A N K A ^ i Kıvırtılıyor mu

^ 1 K * * “ ^

Baştarafı 1. sayfad t

Baştarafı 1. sayfad

İlgili gelişmeler üzerine yapılan yorum ve haberleri C

nelkurmay Başkanı Org. Torumtay’ın görevinden

i

rılması izliyor... Bu konuda yapılan değerlendlrmel

kamuoyunda irdelenirken, Özal devreye giriyor... ~

huıbaşkanının halk tarafından seçilmesi, seçmen \

Şinın 18’e indirilmesi ve milletvekili sayısının ‘

* --- — ...w»wwmıı «UJIVIIIIII VV/\

çıkarılması konularını kapsayan Anayasa değişik!

ile birlikte erken genel seçim için siyasal partile

“Hodri meydan” diyor...

Cumhurbaşkanı bu önerilerini sıralarken, muha

fet partilerinin “kıvırtmamaları” gereğini de vurgul

yor...

1991 bütçesinin TBMM’de görüşülmesi sırasında

DYP Genel Başkanı Demirel, Çankaya’nın önerdiği

Anayasa değişikliğini açık ve seçik Meclis’te bulunan

60 DYP’Iİ mille t vekiliyle birlikte benimsediklerini be­

lirtiyor ve 7 Nisan 1991’de de seçimlere gidilmesini

istiyor...

Bu arada, Başbakan Akbulut İse seçimlerin 1992

yılında yapılacağını bildirerek, tartışmanın içine gir­

mek istemiyor... Ana muhalefet partisi Genel Başka­

nı İnönü de, cumhurbaşkanını halkın seçmesi öneri­

sine karşı çıkıyor... Milletvekili sayısının 600 olması,

seçmen yaşının 18’e indirilmesi İlkelerini kabullendi­

ğini bildiriyor...

* * *

EMİREL’in bu karşı atağına Cumhurbaşkanlı­

ğından hemen ertesi günü verilen yanıt İse

tüm beklentileri boşa çıkartıyor...

Özal’ın kendi önerileriyle, DYP Genel Başkanı’nca

köşeye sıkıştırıldığı yorumlarının yapıldığı bir sırada

Cumhurbaşkanı, Demirel’in çıkışının hiçbir anlam ta­

şımadığını belirtlrceslne, ana muhalefet partisinin,

cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini kabul­

lenmemesini gerekçe göstererek, erken genel seçim

gündemini açtığı gibi Kapatmak istiyor ve ekliyor

“Seçim tarihin tespiti TBMM’nin yetkisindedir...”

Siyasal gündemin bir süre daha bu konuyla çal-

kalanacağı ve hiçbir sonuca bağlanamadan biteceği

anlaşılıyor... Sine-i millete dönme kararını görüşmek

üzere İnönü İle Demirel bugün bir araya geliyorlar...

Bu diyalogdan da bir sonuç alınması beklenmi­

yor...

Bundan böyle politik gündemin kimler tarafından

ve hangi koşullarla doldurulacağı İse merak konusu

oluvor...

İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi