Nazım çınarına kavuştu

Çanta yayınlarla tüm Türkiye’de izlenen Nâzım H ikm et 37. ölüm yıldönüm ünde anma töreni m ezarının başında yapıldı. Törende, Anadolu’dan getirilen bir ince çınar, Nâzım H ikm et’in m ezanm n tam başucuna dikildi.

N â zım çın arın a kavuştu

Ve biz, Amerikan patentli bir “ilerici” gazetenin deyim iyle “Moskova’daki kızıllar!” Novo- devicye mezarlığında N âzım ’ın mezarına o çok istediği, uğruna dizeler yazdığı çınarım diktik.

Yasaklı Nâzım için, vatandaş­ lıktan yoksun N âzım için, dün­ ya şairi N âzım için ilk özgür, canlı yayınlarla tüm Türkiye’de izlenen 37. ölüm yıldönümü an­ ma töreni mezarının başmda ya­

pıldı. Türkiye’nin sanatçıları, bi­ lim adamları, işadamları, gaze­ tecileri ve N âzım ’ı seven, onun­ la tanışm a ayrıcalığına erişen Ruslarla Türklerin katıldığı tören­ de m utlulukla hüzün, sevinçle burukluk iç içeydi. Çünkü 37 yıl sonra törenlerle, şiirlerle özgür­ ce anılan dünya şairi hâlâ yurt­ taşlık haklarından yoksundu.

Nâzım Hikmet Vakfı Başkam Aydın Aybay törenin açılışında yaptığı duygusal konuşm ada, “Gönül isterdi kiN âzım ’ıTürki­ ye’ye götürelim. Olmadı, olama­ dı. Biz ona geldik. Yurdundan çı­ nar, toprak getirdik. O bir dün­ ya şairi ama Nâzım önce bir Türk

ozam,bizden,içtanizdenbiri” de­ di.

Çağdaş Sinem a O yuncuları Demeği (Ç ASOD) Başkam Rut- kay Aziz ise göz yaşartan konuş­ masında, “O, çınara hasret, biz ona hasret” diye başladı ve “Biz bu çınarın büyümesini nasıl inat­ la takip edeceksek, 2000 yatanda Nâzım’m vatandaşlık haklarını al­ maşım da aynı inatla ve kararlı­ lıkla takip edeceğiz” diye konuş­ tu. Ve orada N âzım ’m mezarı başmda imza kampanyası baş­ latıldı. Ve 2000 yılının 3 Hazi­ ranında Türkiye saati ile 10.15’te Nâzım çınarına kavuştu. Alkış­ lar ve gözyaşları arasında Ana­

dolu’dan getirilen çınar Nâzım’m tam da başucuna dikildi. Ardın­ dan M üşfikKenter etkileyici se­ siyle ve de N âzım ’a karşı “Ta- ranta Babu” şiirini okudu. Öy­ lesine müthiş, öylesine sıcak ve içten okudu ki boğazlara bir yum­ ru oldu. Hele;

- Yaşamak güzel şey Taranta Babu, yaşamak güzel şey...

dizelerinde sesi yükseldiğinde gözler buğulandı. Eminim; o an­ da Novodevicye m ezarlığında herkes N âzım ’ın kısacık yaşa­ mında çektiği onca çilenin ara­ sında o sevda, o kavga, o sıla şi­ irlerini nasıl yazdığım düşünüyor­ du. Törenin en etkileyici ve kı­

sacık konuşmasını ise Güneş Ka- rabuda yaptı. Latin Am erika'nın ve de dünyanın en ünlü şairlerin­ den Pablo Neruda ile 1971’de Nobel ödülünü kazanmasının he­ m en ardından yaptığı görüşme­ yi anlattı. N eruda aynen şöyle demiş:

“Bize şair diyorlar. Bizi şair­ den sayıyorlar ama esas şair Nâ­ zım H ilanet’tir. Ve siz onun kıy­ metini büemediniz.”

N âzım ’ı anma törenine katı­ lacağım açıklayan ancak son an­ da anlaşılmaz bir şekilde vazge­ çen Kültür Bakam İstemihan Ta- lay adına törene katılan M üste­ şar Yardımcısı Abdullah Dört­ ler, “Size bakanımdan selam getirdim” diye konuşunca izleyiciler tepki gösterdi. Ve şu sözcükler yankılan­ dı: - Bakan korktu.. M üs­ teşar korktu.. Yardımcısına kısm et oldu!

Törenin hem en ardından bir grup sanatçı ve gazete­ ci, önce kısa bir süre önce ölen ve de m ezanNâzım ’m iki adım ötesinde bulunan Gorbaçov’un eşi Raisa’nın mezarım ziyaret ettik. Bi­ rer karanfil bıraktık. Son­ ra dünya edebiyatının dev­ leri Gogol, Çehov ve Maya- kovski’mn mezarım ziyaret ettik. Müthiş etkilendik.

Bu an, burada olmak, Nâ- zım’a dokunmak, çınan ok­ şamak kelimelerle anlatıla­ m ayacak denli m utluluk verici. Novodevicye m e­ zarlığı, dünya sanatçılarının yattığı bu yer o kadar gü­ zel, o kadar yeşil, o kadar güneş dolu ki, açıkçası;

- İnsanın ölesi geliyor!.. N âzın ı’m eşi Vera Tuh akova da M oskova’da çok sayıda aydın ve sanatçının katıldığı törende hazır bulundu. (Fotoğraflar: A A )

¿Y

&

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi