e
\İA J
j
±*
A.
Darülaceze pek dar
bütçe içinde kıvranıyor!
Bir kişinin günlük yiyeceği
85
kuruşa nasıl temin edilir?
{
Y a za n : Cemaleddin Bildik
^ D a rü la c e z e d e hâlen 1050 kişiye bakılıyor ? — 700 bin liralık
bütçeden ancak 300,000 lirası yiyeceğe kalıyor! — Müesse-
senin başhekimi Bekir Z a fir ’in ileri sürdüğü fikirler — Sene
de bir veya iki lirayı veremiyecekler — Cemiyetlerin ve der
neklerin de başvurdukları yegâne müessese...
Evvelki gün yolum, yalnız İs- tanbulun değil, Türkiyenin biri cik hayır müessesesı olan Darûl- âcezeye düştü. Hâlâ iki gün ev vel 55 çocuk için tertip edilen sünnet düğününün neşesi içinde çalkanan darülâcezede bakınız kaç türlü insan var:
1 — ö l e c e ğ i m u h a k- K a k g ö r ü l e n k ö t ü rüm ve ihtiyar bunaklar. 2 — iş yapmaktan âciz kimsesiz te- kaüdler, 3— ücretle ış yapabilir aliller, 4 — Tam mânasiyle ah maklar, 5 — Sultanî tembeller, 6 — Kocası tarafından terke dilmiş olup çocuklariyle bera ber çalışmağa gelen yoksul dul kadınlar, 7 — Anasız ve baba sız kalmış, kendisine bakan da çıkmamış zeki kızlar, 8 — Has ta ve kimsesiz çocuklar, 9 — So kakta duvar diplerine kâğıtlara sarılmış olarak bırakılan gayri meşru meme çocukları...
Darülacezenin başhekimi Be kir Z a fir’den öğrenmek istedim: — Aşağı yukarı kaç kişiye ba kılıyor burada?
— Tamam, diyor, 1050 kişi... — Y a bütçeniz?
— 700.000 lira...
— Müstahdemin maaşatı, ilâç parası, binanın tenvir, teshin ve diğer masrafları da bunun için den mi çıkıyor?
— Ona ne şüphe!... Yiyeceğe 300,000 lira kalıyor kİ bununla 1050 kişiyi bir sene müddetle do yurmak kolay olmuyor.
Zihnimde bir takım rakamlar çarpışıyor: Bin kişi olsa adam başına 300 lira düşer ki günde 85 kuruş falan!...
Sade yağının kilosu 850 yi,
Darülâcezeniu gi riş kapısı zeytin yağınmki 280 kuruşu bul
duğu bu zamanda bir insanı, sabah kahvaltısı, öğle ve ak şam yemeklerde 85 kuruş içinde beslemeğe imkân var mıdır?
Bu müessese için «Darülacze Sultan H a m if devrinin, bin karanlığı içinde tek basma par lıyan bir aydınlığıdır, onu sön dürmemek, hepimizin vazifesi dir.» diyen saym doktor Adnan Adıvar, şüphesiz yerden göğe kadar haklıdır. Fakat o aydınlı ğın böyle dar bir bütçe içinde sönmemesi her şeyden evvel zenginlerimizin yardım ellerini uzatmaları ile mümkün olacak tır.
Darülaczenin baş hekimi Be kir Zafir’e soruyorum:
— Zenginlerimizin alâkası ne merkezde?
Ara sıra yardım edenler bu lunduğunu memnuniyetle söyli- yerek:
«— Bence, diyor, Darülaezeyi memlekete tam faydalı bir mü
essese haline getirmek, bu mü- esseseyi resmî çerçeveler ve ka yıtlar haricine çıkarmakla mum kün olacaktır. Bir taraftan dev let ve belediye yardımını yap sın. Fakat bir ufak tencere, iki küçük şişe, falan yerden ucuza temini mümkün olacak bir yi yeceği alabilmek için encümen kararma baş vurmamalı... ve gene öyle tahmin ediyorum ki resmî kayıtlardan uzak kaldığı gün zenginlerimizin de bu m ii- esseseye karşı yapacakları yar dım artacaktır.»
«Darülacze resmî bütçe ile i- dare olunur» havasının silinme si ile onu hayırsever zenginleri mizin yardımlarına terk etm e de ve bu suretle enoümensiz iş görmesini teminden tayda aman başhekim:
« — Bu müesseseye, diyor, pa ra ve yiyecek teberrüü suretile yardım edenler dışında hizm et leri ile yardımda bulunanlar da
Darülaceze
(Baştarafı 5 inei sahifede) yok değildir. Meselâ, geçen gün burada 55 çocuk için tertip et tiğimiz sünnet düğününe Be şiktaşlı sünnetçi Abdürrahman Akyar geldi ve 55 çocuğun sün netini parasız yapmakla da kal mayıp tedavileri ile de hiç bir ücret talep etmeksizin meşgul olda.»
Bütçe darlığı mevzuu etrafın da konuşurken, başhekim şöyle
bk fikir de ileri sürdü:
<— Parasızlık sıkıntımızı tah fif etmek için buraya alman fa kirlerden hiç değilse sençpe bir lira almak lâzımdır.»
— Peki onlar, bu bir lirayı verebilecek durumda mıdırlar?
«— Vaziyetlerini tetkik etti ğim Darülaczelilerin içinden se nede bir lira gibi ufak bir para- yi veremiyecek durumda tek kişi yoktur, diyebilirim. Ken di si şahsen bu parayı veremiye cek vaziyette olanların yakın aileleri senede bir lirayı pek â- lâ verebilirler.»
— Bu suretle senede kaç lira hasılat yapılabileceğini tahmin ediyorsunuz.
« — Darülaczenin kadrosu 1000 den aşağı düşmez daima 100-200 fazlalığını muhafaza eder. Bunların içinden üç beş jayda çıkanlar olur. Yerlerine 'yenilerinin alındığı da gözönüıı i de tutulursa senede bir liradan
her sene için 1500 - 2000 lira a- rasmda bir gelir temin etmek mümkündür. Hattâ bir lira y e rine senede 2 lira almak da im kân dahilindedir. O '’akit ise bütçeye faydası o nisbette bü
yük olur. Bunun muhtaçları be
davacılık zihniyetinden uzak laştırması gibi pisknlojik rolü nü de nazarı dikkate almalıdır.» Belediyenin Çocuk Esirgeme Kurumunun, dilencilikle müca dele cemiyetinin ve Yardım Se venler dem eğinin her gün muh taç kadın, erkes ve çocuk gön derdiği Darüiaezede karşılaştı ğım enteresan tiplerle bu hayır müessesesinin imalâthanelerin den başka bir gün bahsedece ğim.
Cenuüeddin BİLDİK Taha Toros Arşivi
