• Sonuç bulunamadı

Yüksek binalarda yangın güvenliği stratejileri

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Yüksek binalarda yangın güvenliği stratejileri"

Copied!
8
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

YÜKSEK BİNALARDA YANGIN GÜVENLİĞİ STRATEJİLERİ

Fire safety strategies on high-rise buildings

M. Rifat SAĞLAM1, Sabit OYMAEL2,

Kırklareli Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü (emekli), Kırklareli, Türkiye1 İstanbul Arel Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü İstanbul, Türkiye2

1.mrsaglam@hotmail.com 2.sabitoymael@arel.edu.tr

ÖZET

Gökdelenlerin gelişimini, bilim ve teknoloji alanındaki ilerlemelerden ziyade, toplumsal ve ekonomik gelişmelerin etkilediği ifade edilebilir. Yangın konusu, Dünya’da ve buna paralel olarak Türkiye’de inşa edilen yüksek yapı uygulamalarında birinci öncelikli konulardandır. Bilim ve teknikte meydana gelen gelişmelere paralel olarak yangına dayanıklı malzemeler üretilmekte ve yangına karşı teknolojik önlemler alınabiliyor ise de, bina duvar kesitlerinin incelmesi, bina yüksekliklerinin artması, binaların yangına dayanımı açısından ek tedbirlerin alınmasını gerektirmektedir. İtfaiye araçlarının çok yüksek ve çok büyük hacimli binalara ulaşabilmesinin problem arz etmesi (en yüksek yangın merdiveninin genellikle 24-30 m civarında olduğu dikkate alındığında) 8 kattan fazla binalarda kaçış seçeneği yanında alarm ve otomatik söndürme tesisatı ile yangın merdiveninden başka alternatif kaçış yöntemlerinin devreye alınmasını adeta zorunlu kılmaktadır. Bu önlem bina blokları arasında “kaçış köprüleri" yapmaktır. Böylece, yangın olasılığı nedeniyle kat yüksekliğinin sınırlandırılması, tasarım özgürlüğünün kısıtlanması önlenmiş ve içindeki insanların can güvenlikleri daha da artırılmış olmaktadır.

Anahtar kelimeler: yangın güvenliği, tahliye senaryoları, gökdelenler, tasarım, binalar arası köprü.

ABSTRACT

It can be stated that improvement of skyscrapers is attributed to social and economic developments rather than the advancements in the scientific and technological fields. The fire-safety is considered as one of the subjects with utmost priority in the world- -tracing a parallel line in Turkey- -on the construction of high buil-dings. In spite of the fact that fire resistant materials are produced and technology based steps against fires are taken due to scientific developments, because of decreasing wall widths, increasing heights made it necessary to take additional measures to increase building resistance against fires. The problem exposed by the fire engines in reaching required storeys in high and very large buildings (considering the fact that longest fire ledders are approximately 24 to 30 meters in length) made it compulsory- -in addition to such measures as alarm and automatic extinguishing installations- -taking some other alternative escape methods into consideration for the buildings higher than 8 storeys are to be highly considered. The "escape bridges" among buildings is highly credible methods in this respect. In this way limitation on the numbers of storeys and freedom of design on the grounds of fire probability will be prevented as the life security (survival) of the individuals will be further increased.

Keywords: fire security, evacuation strategies, tall buildings, design, sky bridges.

1. GİRİŞ

Doğal afetler içinde sayılan yangınların, mal ve can kaybı yanında bina ve kent ölçeğinde oldukça büyük zararları söz konusudur. Bu husus, insanların sosyal ve ekonomik yapıları ile psikolojik yapılarında çöküntülere neden olmaktadır. Bu nedenle, özellikle yüksek bina tasarımlarında yangın konusu öncelikli ele alınması gereken bir konudur [1].

Yangın konusu Dünya’da ve buna paralel olarak Türkiye’de inşa edilen yüksek yapı uygulamalarında birinci öncelikli konulardandır. Bilim ve teknikte meydana gelen gelişmeler sonucu bina duvar kesitlerinin incelmesi, bina yüksekliklerinin artması, binaların yangına dayanımı açısından tehlike arz etmektedir.

(2)

Son yıllarda kentlerimizde yüksek yapılaşma trendi başlamıştır. Bu durum, söz konusu yapılarda olası yangın durumunda, insanların öncelikle can emniyetinin sağlanması bakımından önem arz eder. Büyük kentlerde trafik sıkışıklığından ve kentsel yapının fiziki olumsuzluklarından kaynaklanan itfaiyenin zamanında yetişememesi, itfaiye merdivenlerinin bina yüksekliğine ulaşamaması durumunda olayın vahameti ortaya çıkmaktadır. Kat yüksekliğinin yangın olasılığı nedeniyle sınırlandırılması, tasarım özgürlüğünü kısıtlaması da kabul edilemez bir durumdur. Çare alternatif kaçış yöntemlerinin devreye alınması gerekir.

Tüm otomatik yangın söndürme sistemlerinin yapılmamış olması, yapılmış olanlarda söz konusu tesisatın (verimli) çalışamaması olasılığı karşısında, insanların can emniyetinin nasıl sağlanacağı problem olarak durmaktadır.

Amerika Birleşik Devletleri’nde 19. yüzyılın sonlarında, bilhassa Chicago ve New York gibi kentlerde, kent ekonomisinin giderek güçlenmeye başlaması ile büyük gökdelenler inşa edilmiştir. Gittikçe gelişen ve büyüyen şirketlerin yönetim merkezlerini kent içinde bir binada toplama istekleri, aynı veya benzer iş kolunda çalışanların bir arada olmasının getirdiği avantajlar ve geçmişe göre aşırı talep neticesinde kent içindeki arsa değerlerinin artması, gökdelenlerin gelişmesini sağlayan ana faktörlerdir. Bu sebeple, gökdelenlerin gelişim çizgisini, bilim ve teknoloji alanındaki ilerlemelerden ziyade, toplumsal ve ekonomik gelişmeler belirlemiştir [2].

Özellikle, New York’taki İkiz Kulelerin yıkılmasından sonra yangın ve acil durumlarda yüksek yapıların boşaltılması konusunda pek çok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmaların sonucunda, yüksek yapıların, yapım ve kullanım sürecinde daha önce geçerli olan şartname ve uygulamalarda değişikliklerin yapılması önerilmiştir. Önerilenlerin bir kısmı yüksek yapıların yapım ve kullanım safhalarında geçerli olan şartname ve yönetmeliklerde yerlerini almıştır. Bu sebeple, çok katlı yapılara ait şartname ve yönetmeliklerde, 11.9.2001 öncesi ve sonrası önemli farklılıklar mevcuttur [3, 4, 5, 6, 7, 8, 9].

Bu olaydan sonra yüksek yapı tasarımında yapılan değişiklikler ve tedbirler dört ana gurup altında toplanabilir:

 Yapısal güçlendirme: Daha dayanıklı çekirdek, taşıyıcı sistem elemanlarının yangına daha dayanıklı olması.

 Sağlıklı ve yeterli can güvenliği sistemleri: Alarm ve yangın söndürme sistemleri.  Çıkış ve kaçış sistemleri: Kaçış merdivenleri, emniyetli boşaltma bölgeleri.

 İtfaiye için bina içine erişim sistemleri: İtfaiyenin kullanacağı asansörler ve merdivenler. Çok katlı binalarda yangın konusu, özelliklerinin diğer yapılara göre farklı olması sebebiyle, yapıyı ve kullanıcı emniyetini tehlikeye atan acil durumlardan (deprem, su baskılı gibi) en önemlisidir. ABD’de New York İkiz Kuleleri’’ne yapılan saldırıdan sonra yüksek bina tasarımcılarının aldığı en önemli ders, yapı ve bilhassa kullanıcılar için, yangından ziyade acil durum senaryolarının ne kadar fonksiyonel ve etkin olduğudur.

Bu çalışmada, 9.11.2001’den sonra yangın kaçış stratejileri ve bu stratejilerin fonksiyonel elemanları konusunda yapılan değişiklikler üzerinde durulacaktır. Böylece, yüksek yapıların tasarım ve yapım aşamasında çalışanlara, gelişmelerin açıklanması suretiyle katkıda bulunmak istenmektedir.

2. ÖNEMLİ YÜKSEK YAPILARDAKİ YANGINLAR VE ALINAN DERSLER

Yüksek yapıların belirgin özellikleri şunlardır:

 Yangın sırasında erişilmesi gereken kat yüksekliklerinin itfaiyenin merdiven yüksekliklerinden fazla olması,

 Gerekli kaçış zamanının uzunluğu,  Bina dışından su teminindeki güçlük,  Baca tesiri yapması,

(3)

Bazı önemli yüksek yapılardaki yangınlar Tablo 1 ile Resim 1, 2 ve 3’te verilmiştir. Bilhassa, New York Dünya Ticaret Merkezi binalarındaki yangın ve çökmeden sonra A.B.D ve diğer ülkelerdeki birçok kuruluş tarafından inceleme, araştırma ve tatbikatlar gerçekleştirilmiştir. Bu çabaların sonucundaki bulgulara göre, ulusal ve uluslararası şartname ve yönetmeliklerde değişiklikler ve ilaveler yapılmıştır.

Tablo 1. Bazı önemli yüksek binaların yangınları [2]

Bina Adı Tarih

One New York Plaza, 15 Ağustos 1970

MGM Grand, 21 Kasım 1980

First Intersate Bank, 4. Mayıs 1988

One Meridian Plaza 23 Şubat 1991

World Trade Center, patlama ve yangın, 26 Şubat 1993

World Trade Center Binaları 1 ve 2 11 Eylül 2001

World Trade Center Binası 7 11 Eylül 2001

Cook County İdare Binası, 2003

Caracas Tower, 17 Ekim 2004

Windsor Tower, Madrid, İspanya, 12 Şubat 2005

The Beijing Mandarin Oriental Hotel 9 Şubat 2009

Resim 1. New York İkiz Kuleleri-2001 Resim 2. Oriental Hotel, Beijing-2009

Resim 3. Polat Tower-İstanbul/Türkiye (42 kat 52 m)

Amerikan Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü’nün (NIST, 2011) [21] araştırmaları neticesi yangın konusunda önerileri özet olarak şöyledir:

(4)

 128 m’den (420 ft.) yüksek binalarda ilave bir yangın merdiveni konmalıdır.

 Yangın ve diğer acil durumlarda, yangın merdivenlerine ilave olarak asansörlerin de kullanılması tavsiye edilmektedir. Bu sebeple, yolcu asansörleri, yangın durumunda kaçış için gerekli şartname niteliklerini sağlamalıdır.

 Hastane gibi yapılarda merdiven ve asansör çevrelerinin çökmesi insan hayatını önemli ölçüde riske sokacaktır. 128 m’den yüksek tüm binalarda kaçış merdivenleri ve asansör şaftı çevreleri güçlendirilmelidir.

 128 m’den yüksek binalarda, yangın kaçışları için minimum bir asansör konulmalıdır.  Asansör lobileri depolama alanı olarak kullanılmamalıdır.

 128 m’den yüksek yapılarda, taşıyıcı perde ve çerçeve elemanlarının yangın dirençleri bir saat daha artırılmalıdır.

 2001 öncesine göre: 23 – 128 m. yükseklikteki binalarda mukavemet üç misli, 128 m’den yüksek binalarda yedi misli artırılmalıdır.

 Yapının düşey stabilitesinde önemli rol oynayan, sistemin yanal deplasmanlarına direnen döşemeler ve x gergi elemanları da yapının ana taşıyıcı sistem elemanları gibi tasarlanmalıdır.

2. YÜKSEK BİNALARDA YANGIN GÜVENLİĞİNDE ÇÖZÜM YAKLAŞIMI

Yüksek binalarda otomatik yangın söndürme tesisatına ne derece güvenmek gerektiği tartışmalıdır. Bir yangın vukuunda elektriklerin kesilerek asansörlerin çalışmasının mümkün olmaması, yangın merdiveninin ortam koşullarından dolayı karanlık olabilmesi, panikle insanların merdivenlere hücum ederek merdivenlerden her yaşta ve fiziksel güçte kadın ve erkeklerin birbirini ezercesine kaçış kapılarına yönlenmesi söz konusudur. Olayın daha vahimi, itfaiye merdivenlerinin maksimum yüksekliğinden daha yukarıdaki katlarda çıkabilecek bir yangında insanların üst katlara kaçması, üst katlara ulaşacak yangınla daha tehlikeli durumlara düşmesi söz konusudur. Örneğin, 50 katlı bir (H≈ 150 m’dir.) binada (itfaiyenin menzilinin dışında bir yükseklikte (15 kat ve üzerinde) üst tarafta kalan insanların nasıl tahliye edilebileceği en önemli sorundur. Ayrıca 15 inci katın altındakilerin de bir ezilme sorunu olmaksızın alt katlara inmeleri de diğer bir sorun olarak görülmelidir.

Yüksek binalarda yangında tahliye işlemlerinin sağlıklı olabilmesi için yüksek binaların en az iki ayrı blok şeklinde inşa edilmesi ve bloklar arasında geçiş amaçlı güvenlik köprüleri kurulması care olarak düşünülebilir. Bugün Dünya’da yüksek binalara örnek olarak gösterilebilecek pek çok bina vardır. Örneğin, A.B.D. New York’ta Chrysler Building (1929)(319,4m; 1048 ft); Empire State Building (1931) (Anten yüksekliği dahil 448.7m) World Trade Center (Dünya Ticaret Merkezi İkiz Kuleleri (1931) (11 Eylül 2001’de terör saldırısında çökmüştür), (415 ve 417 m yüksekliklerinde); Chicago’da “Sears Tower” binası (günde 25.000 kişinin girip çıktığı, 10,200 kişinin çalıştığı ofis binasıdır (1973) (çatı yüksekliği 442 m). Kuala Lumpur’daki ara köprü ile birbirine bağlı Petronas İkiz Kuleleri (1997) (452 m) (2 ad. Kule 41 ve 42. katlar seviyesinde birbirine köprüyle bağlıdır) (Resim 4), Bahreyn’in başkenti Manama’da 240 m yükseklikteki Dünya Ticaret Merkezi (ikiz kuleler birbirine 3 köprü ile bağlıdır.) (Resim 5) örnek olarak görülebilmektedir. İstanbul’da da yüksek binalara örnek gösterilebilecek binalar vardır. Bunlar İstanbul Safir (261 m); Diamond Of Istanbul (270 m); İş Bankası Kuleleri (2000) (en yükseği 181.2 m, 7 blok) binalarıdır. Ara köprülü olarak inşa edilmiş binalarda ara köprülerin, yangın faktörü dikkate alınarak tasarlandığı hakkında bir yaklaşımda bulunmak zordur. Burada, Resim

8’de çözüme örnek olarak önerilen binalar arası köprü inşa modeline benzer bir uygulama

yangın dışı amaçla da olsa Türkiye’de Hatay’da görülebilmektedir. Karşı binada oturan çocuğuna olan ulaşım mesafesini kısaltmak amaçlı olduğu düşünülen çözümde, balkonlar arasında köprü oluşturulmuştur

3. KAÇIŞ STRATEJİLERİ

Yangın mühendisleri için binanın boşaltılmasında kullanabilecekleri farklı kaçış stratejileri ve metotları bulunmaktadır. Bu stratejilerden biri veya kombinasyonu, yapının özellikleri ve yangının durumuna göre, bina kullanıcılarının maksimum emniyetini sağlayacak şekilde seçilebilir. Yapı tasarımında geniş kullanım alanı olan kaçış stratejilerine ait özet bilgiler aşağıda verilmiştir [5, 10, 11,12, 13, 14, 15].

(5)

3.1. Eş zamanlı kaçış

Binadaki kişilerin tümünün aynı anda boşaltılması esasına dayanmaktadır. Bu strateji az katlı binalarda etkin olarak uygulanabilir. Yüksek binalarda, kaçış merdivenlerinde yığılmalara sebep olacağından bu yöntem uygun değildir.

3.2. Safhalı kaçış (Ardışık Boşaltma)

Bu sistemde sadece yangının bulunduğu bölgedeki katlar ve civarındaki insanlar tahliye edilir. Yüksek binalar için uygun bir kaçış stratejisidir. Yangının diğer katlara yayılması halinde, bu bölgeler için boşaltma işlemi kademeli olarak uygulanabilir.

3.3. Aşamalı kaçış

Bu tahliye sistemi, safhalı kaçış sistemine çok benzer. Burada temel prensip boşaltma bölgesindeki insanları bina dışına çıkarmak yerine, bina içinde yangın bölgesinden uzakta, emniyetli bir alana nakletmektir. Eğer zaman içinde tehlike artıyorsa, son aşamada, insanlar bina dışına tahliye edilir.

3.4. Toplam tahliye

Bu tahliye sisteminde, yangın sırasında bütün binanın boşaltılması söz konusudur. Yüksek binalarda, kaçış sırasında gidilen yatay mesafe düşeye göre çok azdır, dolayısıyla kullanıcıların önemli bir zamanı yangından oldukça korunmuş ve stabilitesi sağlanmış yangın merdiveni içinde geçer. Yapının kat adedi arttıkça, toplam boşaltma zamanı, insan hayatının korunmasında gittikçe önemli bir faktör olmaya başlar. Binayı terk etmeleri uzun sürecek üst katlardaki yapı kullanıcılarının yangın asansörleri aracılığıyla tahliyesi, toplam boşaltma zamanını önemli ölçüde düşürecektir. Böylece, kişilerin, yangının yapıya önemli ölçüde zarar vermeden tahliyesi mümkün olacak ve hayatta kalmaları garanti altına alınacaktır.

3.5. Karma boşaltma stratejileri

Çok yönlü kullanımı olan yüksek binalarda (ofis, konut, otel gibi), her farklı kullanım alanları için değişik tahliye stratejileri vardır. Bu stratejiler, belirli öncelikler çerçevesinde ve acil duruma göre (yangın, deprem, su baskını gibi) binanın ana kaçış stratejilerini oluşturur.

3.6. Asansörler vasıtasıyla tahliye

1970’ lere kadar asansör lobilerinde “yangında asansörleri kullanmayın, merdivenleri kullanın” levhaları bulunuyordu. Bu tarihten sonra yangın şartlarına göre tasarlanmış asansörlerin yapı kullanıcılarının tahliyesinde kullanılması uygulanmaya başlandı. Bu değişim 11.9.2001’den sonra şartnamelerde ve yönetmeliklerde yer aldı [4, 16, 17]. Bu değişimin önemli sebepleri şunlardır:

 Yüksek yapılarda, insanların %15’i engellilik veya yaşlılık nedeniyle kaçış merdivenlerini kullanamayacak durumdadır.

 Normal bir insan, kaçış merdivenlerinden aşağıya her katı 30 sn. ile 1 dakika arasındaki bir sürede inmektedir. Çok katlı binalarda, sadece merdivenlerin kaçış için kullanılması halinde, toplam boşaltma zamanı 1 saatten fazla olabilmektedir. Bu da bazı durumlarda kabul edilebilir bir süre değildir. Yangın asansörlerinin de merdivenlerle birlikte kullanılması halinde, toplam boşaltma süresinde %40 – 50 mertebesinde bir düşüş sağlanabilmesi gerekir. Binanın tamamıyla boşaltılması durumunda: Asansörler, en yukarı kattan başlayarak kullanıcıların tahliye işlemini yapabilir. Alt katlarda olanlar da kaçış merdivenlerini kullanabilir. Ayrıca, bina içinde sadece itfaiye teşkilatına ayrılmış asansörler de bulunmaktadır. Bu asansörler, acil durumlarda, itfaiyenin binanın içindeki düşey hareketini sağlamak ve ekipmanlarını taşımak için kullanılmaktadır. Tayvan’daki Taipei 101 Gökdeleni’nde kullanıma başlanmadan önce 2004’te bir yangın tahliye tatbikatı yapılmıştır. Sadece kaçış merdivenlerinin kullanılması halinde,

(6)

toplam boşaltma süresi 2.5 saat, yukarı katlar için yangın asansörlerinin de kullanılması durumunda, toplam boşaltma süresi 1 saat civarında olmuştur.

3.7. Bağlantı köprüleri (Skybridges)

Az katlı ve geniş alanlara oturan binalara göre yüksek yapıların kat döşeme alanları daha küçüktür. Yangının çıktığı katlarda insanları yatay doğrultuda hareket ettirerek, aynı katta, güvenlikli bir bölgeye götürmek imkansızdır. Bu sebeple, bina kullanıcılarını yangın merdivenleri ve asansörler aracılığıyla düşey doğrultuda naklederek bina dışına tahliye etmek zorunlu görülmektedir. Bu tür tahliye yönetmeliklerine ek olmak üzere, mimari olarak birbirine yakın birden fazla kule varsa ve bu kuleler belirli katlarda birbirlerine bağlantı köprüleri (Skybridges) ile bağlanmışsa, yangın sırasında kullanıcılar bu bağlantı köprüleri vasıtasıyla yangın olmayan kuleye geçirilerek yangından kaçmaları sağlanabilir [5]. Kuala Lumpur’daki Petronas İkiz Kuleleri (Resim 4.ve 5) ve Bahreyn’in başkenti Manama’daki Dünya Ticaret Merkezi binaları (Resim 6) buna tipik iki örnektir. Bu binalarda katlar ara köprülerle birbirlerine bağlanmıştır. Bu uygulama, “Yangın güvenliği açısından binalarda kaçış yolları bırakılmalıdır….” [18] ilkesi ile uyuşmaktadır. Çözüme örnek olarak gösterilen binalar arası köprü inşa modeline benzer amatör bir uygulama Türkiye’de Hatay’da görülmektedir. Karşı binada outran çocuğuna olan ulaşım mesafesini kısaltmak amaçlı olduğu düşünülen çözümde, balkonlar arasında köprü oluşturulmuştur (Resim 7).

Resim 4. Petronas İkiz Kuleleri’nde Bağlantı Köprüsü, Kuala Lumpur

(7)

Resim 6. İki binayı birbirine bağlayan bağlantı

köprüsü’nün içeriden görünüşü (Helsinki/Finlandiya)

Resim 7. Ara köprülerle birbirine bağlanmış

bina blokları (Talinn/Estonya)

Resim 8. İki binanın birbirine bağlantısında amatör

çözüm

4. SONUÇ ve ÖNERİLER

1. İtfaiyenin binalarda yangına müdahale edebilmesi için “çevresel uzunluk yüzdeleri” denilen kavrama riayet edilmelidir [19].

2. Yangında kaçış yolları tasarımına dayanak sağlayan kurallardan olmak üzere, öngörülen binalar arası bağlantı köprü teşkiliyle merdivenlerde ölçülendirme, SAS (merdiven önü acil birikme mekanı) oluşturma gibi yüksek binalarda kaçış yolları tasarımına dayanak sağlayan tüm kurallar uygulanmalıdır [1].

3. Bina yüksekliğine bağlı olarak, binanın üst ve alt 1/3 yüksekliklerinden en az 2 adet komşu binaya bağlantı köprüleri teşkil edilmelidir.

4. İki bina arasında teşkil edilecek köprüler yanmayan malzemelerle kaplanmalı.

5. Yüksek binaların salınımına uyum sağlayabilecek şekilde köprülerin ankrajları detaylandırılmalıdır.

6. Binalar arası bağlantı (kaçış) köprülerinin detayları, binalardan birinin çökmesi durumunda diğer binayı çektirmeyecek/statik durumuna zarar vermeyecek şekilde çözümlenmelidir. 7. Binalar arası bağlantı köprüleri teşkilinde köprülerin düşey aralıklarının tayininde, yangının

(8)

5. KAYNAKLAR

[1] Fire Safety in Tall Buildings; CTBUH Publication, 1992

[2] Sağlam, M. R., Çok Katlı yapılar(Çok katlı yapılar: İstanbul’dan örnekler (Örnek kitap), ICD:

İstanbul 2011.

[3 ] Arup Fire’s presentation regarding tall buildings and the events of 9/11.

[4] Emergency Egress Strategies for Buildings, By Richard W. Bukowski, Presented at the

International Interflam Conference, London, England, Sept. 3-5, 2007

[5] Guidelines for Designing Fire Safety in Very Tall Buildings, Society for Fire Protection

Engineers, March 2012

[6] URL 2. New York City Fire Code; www.nyc.gov/html/

[7] Status of NIST’s Recomendations Following the Federal Building and Fire Investigatin of

the World Trade Center Disaster; NIST – National Instıtute of Standarts and Technology; Aug. 8. 2011

[8] Structural Design for Fire Safety; Andrew H. Buchanan, Wiley Publication, 2001

[9] The Essencial Aspects of Fire Safety Management in High-Rise Buildings, Master Thesis,

Faculty of Civil Engineering, University Technology Malaysia, May 2007

[10] A Bibliography on Evacuation from Building Fires: Education, Behavior, and Simulation

Techniques; E.D. Kuligowski, D.S. Mileti & START Center, Jan. 2007

[11] Evacuating High-Rise Buildings, OSHA Fact Sheet; Occupational Safety and Health

Administration, US Department of Labor, 2003

[12] URL 1. High Rise Building Evacuations: Questions and Answers; Texas Department of

Insurance, Division of Worker’s Compensation,

http://www.tdi.texas.gov/pubs/videoresource/qahighrisebldge.pdf

[13] Review of Building Evacuation Models; E.D. Kulugowski,R.D. Peacock, NIST Technical

Note: 1471, July. 2005

[14] Stairwell Evacuation from Buildings: What We Know We Don’t Know; R.D. Peacock, J.A.

Averill, E.D. Kuligowski, NIST Technical Note 1624, Jan. 2009

[15] Yangınla ilgili mevzuatlar çerçevesinde yüksek ofis binalarında kaçış yollarının analizi ve

bir örnek çalışma; Sedat Gönüllüoğlu, Yüksek lisans tezi, Mimarlık, Gazi Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Oc. 2008, Ankara

[16] Emergency of Evacuation: Elevator Systems Guide Line; E. Cardinale, C. Mattes, C.

Galioto, CTBUH, Chicago, 2004

[17] URL 5. Elevators Do Have a Role in Tall Building Evacuations;

http://www.continuitycentral.com/news03572.htm

[18] TUYAK (Türkiye Yangından Korunma ve İtfaiye Eğitim Vakfı), Yangından korunma

Yönetmelikleri: Kamu Binalarının Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, İstanbul Belediyesi Yangından Korunma Yönetmeliği ve Patlayıcı, Parlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddeler Tüzüğü, İstanbul: Doyuran Matbaası, İstanbul 1996.

[19] TMMOB Mimarlar Odası Sürekli Mesleki Gelişim Merkezi Yayınları 2, Binalarda Yangın

Güvenliği, Çizgi Basım Yayın Ltd. Şti., İstanbul 2006.

[20] URL 4. Bahreyn, Manama’da Dünya Ticaret Merkezi binaları,

http://www.google.com.tr/#hl=tr&cp=13&gs_id=1g&xhr=t&q=bahreyn+d %C3%BCnya+ticaret+merkezi&pf=p&sclient=psy-ab&s

Şekil

Tablo 1. Bazı önemli yüksek binaların yangınları [2]

Referanslar

Benzer Belgeler

Yüksek performanslı yapılarda düşük akımlı bağlantılar kullanımıyla, yağmur suyu toplama üniteleriyle, gri su sistemleriyle, geri dönüştürülmüş su ile atık

Bu sistemde korkuluk olmasına rağmen ilave olarak dıĢ cephede çalıĢacak personel ParaĢüt Tipi Emniyet Kemeri ile Hayat Halatı diye tabir edilen ilave bir Halat

Özellikle güvenlik odaları, değerli mal ve eşya bulunan bölmeler ve bilgi de- polanan server merkezleri için tasarlanan acil söndürme sistemleridir. Standart

Yüksek talep sırasında şebeke beslemesinin yetersiz kalması veya kararsız olması durumunda sistemi beslemek için hidrofor sistemlerinde ara tanklar yerleştirilir. Ayrıca,

İnsanların yangın anında güvenli tahliyeleri konusunda iki yaklaşım vardır. Birincisi kanun metinlerinde ve standardizasyon çalışmalarında geçen tanımsal verilerdir. Bu

Düşük miktarda: Sahip olduğumuz bilgiler ve tecrübelere göre, uygun kullanım ve müdahale şartıyla, ürünün insan sağlığı için hiçbir olumsuz etkisi

P EI30/45/60/90S yangın dayanımlı alçak tavanlar için Promatect levha yalıtımlı duvara veya duvar dışına montaj; tüm PKIS3G ve PKIS3GA damper ölçüleri yalnızca G x

PV-Modülleri ve bileşenlerinin dıştan gelen yangın etkilerine karşı direnç niteliğinin araştırılmasına ilişkin uygulanan test metotları:.. - U L 7 9 0 i l e IEC