Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Dergisi
Cilt: 10 Say : 1 2007
*Cumhuriyet Üniversitesi, Di Hekimli i Fakültesi, Protetik Di Tedavisi Anabilim Dal , S(VAS.
16
PROTEZ TEM ZLEME PREPARATLARININ PROTEZ
KA DE AKR L K REZ NLER N N TRANSVERS D RENC VE
ELAST K YET MODÜLÜ ÜZER NE ETK LER
EFFECTS OF DENTURE CLEANERS ON
TRANSVERSE STRENGTH AND MODULUS OF ELASTICITY
OF DENTURE BASE ACRYLIC RESINS
Nilüfer Tülin POLAT* Mehmet TURGUT* Derya ÖZDEM R* Gürkan Murat GÜREL K*
ÖZET
Amaç: Bu çal mada, farkl temizleme preparatlar n n iki farkl
protez kaide akrilik rezininin transvers direnci ve elastikiyet modülü üzerine etkileri de erlendirilmi tir.
Gereç ve Yöntem: Çal mada iki farkl akrilik rezin ve üç farkl
protez temizleme ajan kullan ld . Her bir akrilikten, biri kontrol grubu olmak üzere, 10’ar adet dikdörtgen örnek içeren 4 grup olu turuldu. Bu örneklere 3 nokta e ilme testi uyguland . Elde edilen veriler kullan larak, örneklerin transvers direnç ve elastikiyet modülü de erleri hesapland . Ayn akrili e ait gruplar n n kendi içinde k yaslanmas nda Anova testi, farkl akriliklerin ayn temizleme ajan kullan lan gruplar n n k yaslanmas nda Tukey testi kullan ld .
Bulgular: ,ki farkl akrilik protez kaide rezininin protez temizleme
preparatlar nda 60 kez bekletilmesi sonucunda transvers direnç ve elastikiyet modülü de erlerinde herhangi bir de i iklik olmad gözlenmi tir. Ancak, Regadont med ve Corega Parts, otopolimerizan akrili in transvers direncini, s cak akrili e k yasla istatistiksel olarak anlaml derecede dü ürmü tür.
Sonuç: Kullan lan preparatlar, her iki akrili in de elastikiyet
modülünü anlaml ekilde de i tirmezken, Regadont med ve Corega Parts preperatlar , otopolimerizan akrili in transvers direncini s cak akrili e göre önemli derecede dü ürmü tür.
Anahtar kelimeler: Protez temizleyicileri, protez kaide rezinleri,
transvers direnç, elastikiyet modülü
SUMMARY
Purpose: In this study, the effects of various soaking products on
transverse strength and modulus of elasticity of two denture base acrylic resins were evaluated.
Material and Methods: In this study, two different acrylic resins and
three different denture cleaners were employed. Four groups, one being control, were formed containing ten rectangular specimens from each resins. Three-point bending test was performed on the specimens. Using the data obtained the transverse strength and modulus of elasticity values of the specimens were calculated. To compare the groups of the same acrylic resin with one another, one way Anova test and to compare the groups of different acrylic resin in which the same denture cleaners Tukey test were used.
Results: The results demonstrated that immersion of two denture
base acrylic resins in soaking products for 60 times resulted in no significant effect on transverse strength and modulus of elasticity values. However Regadont med and Corega Parts, decreased the transverse strength of autopolymerized acrylic more than that of heat cured acrylic in a statistically significant way (p<.05).
Conclusion: While the cleaners used did not change the modulus of
elasticity of both two acrylic resins, Regadont med and Corega Parts notably decreased the transverse strength of autopolimerized acrylic when compared to heat cured acrylic.
Key words: Denture cleaners, denture base resins, transverse
strength, modulus of elasticity
G R *
Hareketli protezlerin doku yüzeylerindeki plak olu umu protez stomatitlerinin ba l ca sebebidir.1,2 Oral hijyenin sa lanmas mukoza inflamasyonunu kontrol alt na alan en önemli faktördür.2,3 Yüzey kontaminantlar n n uzakla t r lmas için kullan lan fiziksel metotlar; a nd r c macunlarla f rçalama, protezlerin temizleyici efervesan
solüsyonlarda bekletilmesi ve ultrasonik temizleme eklinde s ralanabilir.4-7 Hareketli protez kullan c lar n n büyük
ço unlu u f rçalama metodunu kullan r.4-6 Çünkü
protezlerin kendilerine teslimi s ras nda protez bak m ve temizli i konusunda ço unlukla bilgilendirilmezler. Ayr ca bu metot kolay ve ucuzdur.6 F rçalama do ru yap ld
takdirde, biriken plak etkin bir ekilde uzakla t r l r.2,4,5,7
F rça kullan m pla n ç kar lmas nda en etkili ve protez materyaline en az zarar veren yöntem olabilir, fakat büyük
Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Dergisi
Cilt: 10 Say : 1 2007
17 oranda hasta uyumu gerektirir.3 Özellikle el becerisinin
azald ya l ve engelli protez kullan c lar nda etkili plak uzakla t rma i lemi zorla r.4,5,7,8
Zararl veya uygunsuz a nd r c tekniklerin
kullan m protezlerde hasar olu turabilir.7Efervesanlar
genellikle mikroorganizmalara etki eden oksit ajanlar içerirler.4, 5 Ayr ca efervesanlar n köpürmesi
kontaminantlar protez yüzeyinden uzakla t r r.4,5,7
Literatürde, protez temizleme ajanlar n n protez kaide maddelerinin transvers direnci 9-12 ve elastikiyet
modülü10 üzerine etkilerine dair çal malar vard r.
Ancak efervesan temizleyicilerin uzun dönemli kullan m n n kaide akrilik rezinleri üzerine etkileri çok ara t r lmam t r.
Bu çal man n amac , s kl kla kullan lan baz protez temizleme ajanlar n n, uzun dönem kullan mlar n n, iki farkl akrilik rezinin transvers direnç ve elastikiyet modülü de erleri üzerine etkilerini de erlendirmektir.
GEREÇ ve YÖNTEM
Bu çal mada iki protez kaide akrilik rezini
kullan ld . Enjeksiyon sistemi ile haz rlanan örnekler için otopolimerizan kaide rezini (PalaXpress; Heraeus Kulzer, GmbH, Wehrheim, Germany), klasik muflalama ile haz rlanan örnekler için de s ile polimerize olan kaide rezini (Meliodent; Bayer UK Ltd. Newbury, Berkshire, UK) kullan ld . Test örnekleri 65x10x2.5mm ebatlar nda ADA No:12 standard na göre haz rland .13
Örneklerin haz rlanmas ve polimerizasyonu üretici firmalar n talimatlar na göre yap ld .
Her akrilikten, 10’ar örnek içeren 4 grup olmak üzere toplam 8 grup olu turuldu (Tablo I).
Tablo I. Gruplar
Akrilik Rezin Temizleme Preparat2 Grup 1 Palaxpress Kontrol
Grup 2 Palaxpress Regadont med Grup 3 Palaxpress Corega Parts Grup 4 Palaxpress Blend-a-dent Grup 5 Meliodent Kontrol Grup 6 Meliodent Regadont med Grup 7 Meliodent Corega Parts Grup 8 Meliodent Blend-a-dent
Grup 1 kimyasal olarak polimerize edilen, grup 5 ise s ile polimerize edilen akrili in kontrol grubu
olarak tayin edildi. Kontrol gruplar n n test örnekleri, 60 gün boyunca günde 8 saat oda s cakl nda distile suda günün geri kalan 16 saatinde 37 ± 1°C’deki 150ml distile suda bekletildi.
Deney gruplar n n örnekleri (2-4. ve 6-8. gruplar) 60 gün boyunca, günde 8 saat oda s s nda protez temizleme ajan içeren distile su içinde bekletilirken, günün geri kalan 16 saati 37 ± 1°C’deki su banyosunda 150ml distile suda bekletildi. Suda bekletme i lemleri s kontrollü su banyosunda yap ld (Nüve BM302, Türkiye).
Grup 2 ve 6’da Regadont med (Stafford-Miller, Dungarvan Co. Waterford, Ireland), grup 3 ve 7’de Corega Parts (Stafford-Miller, Dungarvan Co. Waterford, Ireland), grup 4 ve 8’de Blend-a-dent (Procter & Gamble Technical Centres Ltd., Egham, UK) ticari preparatlar kullan ld .
60 günün sonunda örneklere 3 nokta k r lma testi uyguland . Cihaz n (H5K-S, Haunsfield Tensometer, Haunsfield Test Equipment Ltd, Redhill, England) h z 5mm/dak olacak ekilde ayarland . Örneklerin kondu u destekler aras mesafe 50mm idi. K r lma kuvveti N cinsinden kaydedildi. Transvers direnç ve elastikiyet modülü de erleri a a daki formüllerle hesapland .14
2
2
3
bh
Fl
TS
=
d
bh
F
l
E
3 34
=
Formüllerde F k r lma öncesi uygulanan
maksimum yük (N), l destekler aras mesafe (50mm), b test örneklerinin geni li i (10mm), h test örneklerinin kal nl (2.5mm), d yük kar s ndaki e ilmedir (mm).
(statistiksel testler SPSS (Version 9.0, SPSS Inc., Chicago, Ill, USA) kullan larak yap ld . 8 grubun transvers direnç ve elastikiyet modülü ortalamalar tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile kar la t r ld . Ayn temizleme preparat n n kullan ld iki farkl akrilik kar la t r l rken Tukey testi kullan ld . Güvenilirlik seviyesi %95 olarak belirlendi.
BULGULAR
Preparatlar n 60 gün boyunca kullan lmas , her iki akrilik grubunda da transvers direnç yönünden istatistiksel olarak anlaml farkl l k olu turmam t r (F1=1.152 p>.05, F2=1.282 p>.05). Ancak ayn protez
Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Dergisi
Cilt: 10 Say : 1 2007
18
temizleyicisi kullan lan gruplar kar la t r ld nda, grup 2 ile 6, grup 3 ile 7 aras nda istatistiksel olarak anlaml fark bulunmu tur (p<.05) (Tablo II) .
Tablo II. Transvers Direnç De erleri
Palaxpress Meliodent Gruplar (Ortalama ± Sh) Gruplar (Ortalama ± Sh)
1 70.47 ± 2.57 5 78.51 ± 4.68 p>0.05 2 65.37 ± 2.00 6 75.20 ± 1.60 p<0.05 3 66.54 ± 2.02 7 77.04 ± 1.71 p<0.05 4 67.96 ± 1.42 8 73.98 ± 2.18 p>0.05 F=1.152, p>0.05 F=1.282, p>0.05 Sh: Standart Hata
60 günlük preparat kullan m nda iki akrilik grubunun elastikiyet modülü de erleri aras ndaki fark
istatistiksel olarak anlaml bulunmam t r. Ayn
temizleme preparat n n kullan ld gruplar n ikili kar la t r lmas nda da istatistiksel olarak anlaml fark bulunmam t r (Tablo III).
Tablo III. Elastikiyet Modülü De erleri
Palaxpress Meliodent Gruplar (Ortalama ± Sh) Gruplar (Ortalama ± Sh)
1 2086.05 ± 59.42 5 2009.21 ± 43.18 p>0.05 2 2103.83 ± 27.70 6 2047.99 ± 50.82 p>0.05 3 2060.26 ± 27.01 7 2098.52 ± 49.96 p>0.05 4 2075.09 ± 47.39 8 2154.47 ± 62.91 p>0.05 F=0.185, p>0.05 F=1.456, p>0.05 Sh: Standart Hata TARTI*MA
Bakteri pla , debris ve yiyecek art klar n n
protezden uzakla t r lmas düzenli etkili temizleme ile ilgilidir. (deal bir protez temizleme sistemi hem dokular, hem de protez materyali için güvenli, ucuz ve kolay sistemler olmal d r.5Temizleme sonras protezde en az fiziksel, mekanik ve kimyasal de i imler olu mas arzu edilir. Çünkü baz protez temizleyicileri, protez materyalinde tahribat olu turur.5,10
Ticari temizleme preparatlar , protez temizli inde s k kullan lmaktad r.5,7,15 Bununla beraber protezin bu
preparatlarda k sa süre bekletilmesi etkili temizli i sa lamamaktad r. Uzun bekletme süresi (örne in gece boyunca) çok daha etkilidir.5
Bu çal mada deney örnekleri protez temizleme preparat içeren oda s s ndaki distile suda 8 saat boyunca bekletildi. Bu i lem, protezi gece boyu preparatta bekletme i lemini temsil etmek içindi. Öte yandan hem kontrol hem deney gruplar , her gün 16
saat 37±1°C de distile suda bekletildi. Buradaki amaç ise protezin hasta a z nda kald dönemi temsil etmekti. Kulak ve arkada lar15 üç farkl temizleme preparat n
kar la t rd klar çal malar nda, temizleme preparatlar n n etkinli inin f rçalama ile benzer sonuçlar verdi ini, ancak kimyasal temizleyiciler kadar etkili olmad n bulmu tur. Bu efervesan protez temizleyicilerinin uygun ekilde f rçalama yapamayan hastalar için, f rçalamaya alternatif olabilece ini göstermektedir.
Örneklerin Blend-a dent temizleme preparat nda bekletilmesi, her iki akrili in de transvers direnç ve elastikiyet modülleri üzerinde anlaml bir de i im olu turmam t r. Regadont med ve Corega Parts, Meliodent grubundaki örneklerin transvers direncinde azalma olu turmazken, Palaxpress grubuna ait örneklerin transvers dirençlerini istatistiksel olarak anlaml ekilde azaltm t r. Haselden ve arkada lar16 da çal malar nda s yla polimerize olan akrili in temizleme preparatlar na otopolimerizan akrilikten biraz daha dirençli oldu unu belirlemi lerdir. Bu bulgu da göz önünde bulunduruldu unda Palaxpres’in transvers direncindeki azalman n otopolimerizan esasl olmas ndan kaynakland dü ünülmü tür.
Asad ve arkada lar10 iki akrilik rezini 7 gün
boyunca, 3 farkl dezenfektanda beklettikleri
çal malar nda, alkol bazl dezenfektan n, çapraz ba lant içermeyen akrili in transvers direncini çapraz ba lant içeren akrili e göre anlaml ekilde azaltt n tespit etmi lerdir. Ancak alkol bazl olmayan dezenfektanlar n 7 gün sonunda her iki akrili in transvers direncine de anlaml etki olu turmad n belirlemi lerdir.
Bu çal mada, üç efervesan temizleme preparat n n uzun dönem kullan m n n, her iki akrilik kaide rezininin elastikiyet modülü üzerinde istatistiksel olarak anlaml de i iklik olu turmad belirlendi. Asad ve arkada lar10 da çal malar nda, kulland klar iki
akrilik rezinin elastikiyet modüllerinin anlaml ekilde etkilenmedi ini belirlemi lerdir. Ancak alkol bazl dezenfektan n, çapraz ba lant içermeyen akrili in elastikiyet modülünü, çapraz ba lant içeren akrili e göre anlaml ekilde azaltt n tespit etmi lerdir.
SONUÇ
Çal mada kullan lan temizleme preparatlar , her iki akrilik rezinin de elastikiyet modüllerini anlaml
ekilde de i tirmemi tir. Regadont med ve Corega Parts, Palaxpress test örneklerinin transvers dirençlerini
Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Dergisi
Cilt: 10 Say : 1 2007
19 Meliodent örneklere göre, belirgin ekilde azaltm t r.
Bu yüzden Regadont med ve Corega Parts’ n uzun dönem kullan m bu akrilikten yap lm protezlerde k r lma riskini art rabilir. Blend-a-dent temizleme preparat , uzun dönemli kullan mlarda böyle bir risk ta mamaktad r.
KAYNAKLAR
1. Ar kan A, Kulak Y. Aetiology of denture stomatitis. J Marmara Univ Dent Fac 1993; 1: 307-14.
2. Budtz-Jorgensen E. Prosthodontics for the Elderly. Diagnosis and Treatment. 1st ed. Quintessence Publishing, Chicago, 1999. 3. Chamberlain BB, Bernier SH, Bloem TJ, Razzoog ME. Denture plaque control and inflammation in the edentulous patient. J Prosthet Dent 1985; 54: 78-81.
4. Dills SS, Olshan MM, Goldner S, Brogdan C. Comparison of the antimicrobial capability of an abrasive paste and chemical-soak denture cleaners. J Prosthet Dent 1984; 69: 467-70.
5. Palenik CJ, Miller CH. In vitro testing of three denture cleaning systems. J Prosthet Dent 1984; 51: 751-4.
6. Polyzois GL. Denture cleansing habits. A survey. Aust Dent J 1983; 28: 171-3.
7. Raab FJ, Taylor CA, Bucher JA, Mann BL. Scanning electron microscopic examination of ultrasonic and effervescent methods of surface contaminant removal from complete dentures. J Prosthet Dent 1991; 65: 255-8.
8. Nakamoto K, Sci MP, Tamamoto M, Hamada T. Evaluation of denture cleansers with and without enzymes against Candida albicans. J Prosthet Dent 1991; 66: 792-5.
9. Arab J, Newton JP, Lloyd CH. The importance of water temperature in denture cleaning procedures. J Dent 1988; 16: 277-81.
10. Asad T, Watkinson AC, Huggett R. The effect of disinfection procedures on flexural properties of denture base acrylic resins. J Prosthet Dent 1992; 68: 191-5.
11. Robinson JG, McCabe JF, Storer R. Denture bases: Effects of various treatments on clarity, strength and structure. J Dent 1987; 15: 159-65.
12. Pavarina AC, Machado AL, Giampaolo ET, Vergani CE. Effects of chemical disinfectants on the transverse strength of denture base acrylic resins. J Oral Rehabil 2003; 30: 1085-9.
13. American National Standard. Denture Base Polymers Specification No. 12. Council on Scientific Affairs American Dental Association. Chicago, USA; 1999.
14. Vallittu PK. Effect of 180-week water storage on the flexural properties of E-glass and silica fiber acrylic resin composite. Int J Prosthodont 2000; 13: 334-9.
15. Kulak Y, Ar kan A, Albak S, Okar I, Kazazo lu E. Scanning electron microscopic examination of different cleaners: Surface contaminant removal from dentures. J Oral Rehabil 1997; 24: 209-15. 16. Haselden CA, Hobkirk JA, Pearson GJ, Davies EH. A comparison between the wear resistance of three types of denture resin to three different dentifrices. J Oral Rehabil 1998; 25: 335-9.
Yaz2Ama Adresi:
Yard. Doç. Dr. Nilüfer Tülin POLAT Cumhuriyet Üniversitesi
Di Hekimli i Fakültesi
Protetik Di Tedavisi Anabilim Dal 58140 Kampüs / S(VAS
Tel: 0 346 2191010 / 2779 Faks: 0 346 2191237
