Tavuk Davranışları
Prof Dr. Erdal Matur İü veteriner Fakültesi Fizyoloji AbD.
Yaklaşık 8 bin yıl önce Güneydoğu Asya’da evcilleştirilmiştir
Tavuk Davranışları
Çin, Tayland, Hindistan ve Burma gibi ülkelerde hala yaşamaktadır.
Red jungle Fowl Grey Jungle Fowl
Hayatta kalma, beslenme, üreme ve yavrularının bakımına yönelik doğal davranışlar sergilerler.
Evcil tavuklarda da benzer davranış kalıpları vardır. Ancak bazıları
Kanatlı davranışlarının önemi
Hayvan refahının göstergesi Hayvan haklarının korunması (davranışsal ihtiyaçlar)
Genetik
Davranışları etkileyen faktörler Klinik teşhis
Yaş Çevre
Hiyerarşi kurmaya yönelik davranışlar
Bazı ırkların daha saldırgan ya da daha uysal olması
Kuluçka Davranışları
Yabani hayatta tavuklar genellikle ilkbaharda kuluçkaya yatarlar.
Kuluçkadaki tavuk gün içinde yumurtaları gagasıyla döndürür
Kuluçka süresi 21 gündür.
Yumurtalara 36ºC’lik bir ısı uygulayarak embriyo gelişimi sağlanır
Hatching pozisyonu
Kuluçkadan çıkma zamanı (senkronizasyonu) Prekoksial olarak yumurtadan çıkarlar
Anne - yavru ilişkisi
Sesli iletişim kurarlar
İlk 3 gün
Anneyi taklit etme
İlk 2 hafta 6-8 hafta
Beslenme Davranışları
Kuluçkadan çıktıktan sonra da vitellus kesesindeki besinleri kullanmaya devam ederler
İlk bir iki gün çok fazla gagalamazlar Gagalayacakları maddeleri görsel olarak
seçerler hemen sonrasında tat alama duyusu devreye girer
Bir maddeyi yedikten sonra yenilebilir olduğunu öğrenmektedirler
Metabolik geri bildirimler yem seçiminde önemlidir
Yabani orman tavuğunun zamanın % 60’ını yem yeme ile geçirir
Sosyal Davranışlar
Tavuklar sürü halinde bulunmayı seven ve karmaşık sosyal davranışları olan hayvanlardır Yaban hayatında lider konumundaki bir horoz ve haremini oluşturan tavuklardan oluşan bir sürü halinde yaşarlar
Büyük guruplarda küçük alt guruplar da oluşmaktadır.
Her sürünün bir egemenlik alanı vardır.
Tavuk sürüsünde hiyerarşik düzende en üstte yer alan dominant hayvanı belirlemek için
sergilenen davranışlara gaglama sırası (“peckin order”) denilmektedir.
Gagalama sırası
Kuluçka sonrası 16 gün Kuluçka sonrası ilk 3 gün
Sadece tavuklardan oluşan sürüde Dişi erkek karışık sürüde
Gruplar yeni oluşturulduğunda Gruba yeni üye girişi
1. Toz Banyosu
External ve internal uyarımlar kontrol eder Ektoparazitlerden korunma ve temizlik
Uygun banyo materyalinin bulunması Birbirlerini stimüle ederler
Kir ve kalıntıların uzaklaştırılması Parazitlerin uzaklaştırılması
Tüylerin yağlanması Üropigal bezler
İnce tüyler
Aerodinamik özelliğin artırılması Yıpranmış tüylerin atılmasını Karşı cinsin ilgisini çekmek
Konfor davranışları
2 Preening
3. Nesting Yuva yapımı
Konfor davranışları
Konfor davranışları
Yer eşeleme
Ayak germe
Kanat çırpma
Gaga temizleme
Tüneme
Tünek yeri
Yerden yüksekliği
Önemi
Kanibalizm
Vitamin mineral eksiklikleri Aşırı kalabalık
Stres kalabalık Işık yoğunluğu
Yarkaların aşırı kilolu olması İstenmeyen davranışlar
Yemlik sulukların yetersiz olması Derideki yaralar
Kanibalizmin önlenmesi
Etkenin ortadan kaldırılması Yemlerin değiştirilmesi
Triptofan eklenmesi
Işık yoğunluğunun azaltılması Çevresel zenginleştirme
