ÂSİM.
Giriftzen Âsim. Tesalya Yeni şehrinde 1851 de doğmuştur. Muhzır başı Ali Efendinin oğludur. Musikiye Yenişehir . mevlevîhanesinde
ney çalmakla başla mıştır. Henüz on dört yaşında iken sesinin güzelliği ile mevlevî şeyhi şair Nazif Efendinin dik kat nazarım ve te veccühünü kazan mış, ondan Mesne vi de okumuştur. İlk ney derslerini meşhur neyzen Yusut Paşanın çırağı Haşan Dededen almıştır. On sekiz yaşında İstanbulda gelince neyzen Salim beyden ders almağa başlamıştır. Sonra asker olmuş, 1876 Rus mu harebesine yüzbaşı ve yaver olarak iştirak etmiştir. Harbe giderken kolaylıkla yanında bulundurabilmek üzere neyin küçüğü olan girift hocası Salim Bey tarafından kendisine hediye edilmiş, Âsim Beyin giriftzenliği bu suretle başlamıştır. Musikimizin nazariyatı na aid bilgisinden başka bilhassa bu sazı çalmakta gösterdiği fevkalâde maharet ve san’at yüzünden şöhreti artmış, musiki tari himizde şerefli bir yer kazanmıştır.
İlk itfaiye teşkilâtında uzun seneler bin başılıkla Üsküdar ciheti itfaiye kumandanlı ğında bulunmuştur. Musikideki kudret ve şöhretinden dolayı zamanının bir çok büyük adamflariîe tanışmıştı, bilâhara âyân â’zası, olan Müşir Fuad Paşa padişah İkinci Abdül- hamid tarafından konağında hapsedildiği sı rada onunla münasebette bulunduğundan do laya Âsim Bey de Amasya’ya sürülmüştür. Yirmi beş sene Amasya’da kalmış, oralarda musiki zevk ve hevesinin uyanmasına sebeb olmuş ve pek çok talebe yetiştirmiştir. Meş ruiyetin i’lânı üzerine 1908 yılında İstanbul’a gelerek tekrar itfaiye kumandanlığına ta’yin olunmuş, bir müddet sonra tekaüd olarak tekrar Amasya’ya gidip yerleşmiştir.
TJ.
^a^-C sT
594___________________________________ ÂSİM Giriftzen Âsim Bey İstanbul’un eski m u siki âlemlerinde neyzen Yusuf Paşa, Hacı Arif Bey, Başmüezzin Rıfat Bey, Zekâi De de, Bol âhenk Nuri Bey, Hünkâr İmamı tan- burî Ali ve Medenî Aziz Efendiler gibi üstad- larla arkadaşlık etmiştir. Rast, uşşak, hüsey nî, hüzzam, saba makamlarından peşrevleri, saz semaileri, diğer makamlardan bir çok şar kıları vardır. 1908 meşrutiyetinden sonra ba’- zı marşlar da tertib etmiştir. Bir kısım eserle rinin notaları basılmıştır.
Giriftzen Asım Beyin İstanbul’daki teeh- hülünden dört çocuğu dünyaya gelmiştir, İbrahim Sabir, Musa Süreyya, Mehmed Ce- vad, Fatma Nihal isimlerinde olan bu çocuk ların hepsi büyüdükleri zaman musikimizde hususî bir mevki’ alacak kabüiyet göstermiş lerdir, hepsinin bestelenmiş, çalınıp okunan eserleri vardır. İçlerinden Musa Süreyya Berlin’de yedi yıl garb musikisi tahsil etmiş ve İstanbul’da konservatuvarı bugünkü şe kil ve programı ile te ’sis etmiştir. Âsim Be yin Amasya’daki teehhülünden altı çocuğu dünyaya gelmiştir, bunların da çoğunda mu siki isti’dad, kabiliyet ve kudreti tecelli et miştir. Ankara musiki muallim mektebi me zunlarından ve musiki muallimlerinden Sa- lâhaddin bunlar arasındadır.
Âsim Bey 1929 kışını İstanbul’da geçirmek üzere buraya geldiği zaman hastalanmış, şu batta ölmüştür. İstanbul’da Merkez Efendi camii yanındaki mezarlığa gölmümüştür. İs tanbul Belediyesi Lâleli apartımanları kar şısındaki sokağa «Giriftzen Asım. Bey sokağı» ismini vermekle yerinde bir kadirşinaslık göstermiştir. Refik Ahmed. Sevengü
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Ta ha T o ro s Arşivi
