NAZIM PAŞA’NIN
ANILARI
ARBA YAYINLARI : 52 Tarih/Anı Dizisi : 17
İstanbul, Nisan 1992
21 Kânunisani 1932-2 Mart 1932 tarihlerinde Cumhuriyet Gazetesi nde tefrika edilmiştir
ARBA Araştırına Basım Yay. Tic. Kıztaşı Cad. No. 39-2
Fatih-İstanbul Tel. 523 23 84-531 34 88
BİR DEVRİN TARİHİ
Ziya ve Mithat Paşalarla Kemal Bey'in Hayatlarına ait Hatıralar
Selanik Vali-i Sabıkı
NAZIM PAŞA'NIN
HATIRALARI
A
sardaNAZIM PAŞA
Mehmed Nazım Paşa 29 Ağustos 1840'da İstanbul'da doğdu. Babası Yağlıkçı Hüseyin Ağa'nın soyundan, Akşehir kaymakamı iken ölen Şakir Efendi'dir. Rüşdiye'yi (ortaokul) bitirdikten sonra 1863'te Deavi Nezareti'nde kâtip olarak çalışmaya başladı. Daha sonra Divan-ı Ahkâm-ı Adliye İcra Cemiyeti zabıt kâtipliği ve başmümeyyiz yardımcılığında bulundu. 1878-80 y ılları arasın d a A dana V ilayeti mektupçuluğu (genel sekreter) yaptı. 188l'den başlayarak Konya, Bitlis, Halep ve Kastamonu vilayetlerinde aynı görevi yürüttü. 1895'de Mersin mutasarrıfı oldu. 1898'de K ayseri m utasarrıflığına atandı. 1903'de D iyarbakır valiliğine getirildi. 1905'de Halep, I908'de Konya, 1909'da Sivas valisi oldu. Bu görevden 1910'da ayrıldıktan sonra 1912'de Selânik valiliğine tayin edildi. Selanik'in Balkan Savaşı sonunda Yunanistan'a bırakılmasıyla bu görevi son buldu. 1913'te emekliye ayrılan Nazım Paşa yaşamının son yıllarını İstanbul'da geçirdi ve 17 Aralık 1926'da oğlu Hikmet Nazım Bey'in (1876-1932) Üsküdar'daki evinde öldü.
Mevlevi tarikatına bağlı olan Nazım Paşa'nın tasavvufî şiirlerini ve düşüncelerini kapsayan M uhataba (1887), Kerbelâ (1911) ve Y ek-âvâz (1917) adlı risaleleri, II. Abdülhamid döneminde eğitim alanında meydana gelen gelişmeleri öven, eğitimin önemi üstünde duran Ahd-i
Şehriyarî (1887) adlı kitabı ile tasavvufa ilişkin Nizamü'l- Has fî Ehli'1-ihtisas (1910), İbn Fânz Tercümesi (1914) ve Esrar-ı Tevhid Tercümesi (1915) adlı tercümeleri vardır. Şiirlerini içine alan yazma M ecmua 1963'te Ankara'da edebiyat tarihçisi Fevziye Abdullah Tansel'in eline geçmiş, Tansel bir yazıyla bu Mecmua'yı tanıtmıştır (“ Bir Mevlevi Nâsir ve Şairi Mehmed Nazım Paşa”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIV (1966), sh. 155-174). Anıları Bir Devrin Tarihi Başlığıyla 1932'de Cumhuriyet gazetesinde tefrika edilmiştir.
