4 Haziran 1963
... '■'■»''imillilf"»
■
|
Bir Y ıldönüm ü
jj
llllllllllllllllllllmımıım
Şair Ahmet Haşini
Yazan: Elif NACİ - - c-
r-Be n e d e b i y a t t a k i H â ş im ’i d e ğil, içim d ek i Hâsi m 'i a n ıy o r u m . T o k s a b i li r i m ki, e d ip le rin e- leş tirm es i g e rek e n «Göl S a a t l e ri» şa ir in in edebî ki şi li ğine dil u z a t m a k h a d d im değil.
30 sene ol muş. G ö z lerim iz n e m li, tep e m iz d e « p ü r h a y a l l e y l e k ler» onu E y ü b 'e g ö m d ü k . 4 H a z ira n 1933.
O gün, b u g ü n onu b e r anışını- da iç im de g itt ik çe a ğ d a la ş a n , y a ş l a n d ı k ç a acılığı a r t a n b i r his c e h e n n e m i n in g a y y a s ın d a b u l u r u m k e n d im i. Ö l ü m ü n ü n a r k a sın d a n ya zı, sevg i ve h a y r a n l ı k g ö s te rile ri y a n ın d a b e n im de şu başlığı ta ş ıy a n b i r y a zım v a r d ı : «Onu ben ö ld ü rd ü m » .
Ç o c u k lu ğ u m d a iş le n m iş b i r ci n a y e t i n p iş m a n lığ ın a b e n z e r bir- şey k a b a r ı r iç im de v e k a f a m ı b i r m â b e d i n d u v a r l a r ı n a ç a r p a ç a r p a p a r ç a l a m a k i s t e r gibi o n u n h a tı r a s ı n a b aş v u r u r u m . N e y a zık ki, b u hi ssin tah l i li n i y a p m a k , onu a n l a t m a ğ a çalışm ak, b e n im cılız k e li m e l e r i n z in cirine bağlı k a le m im i n h a r c ı değil .
H âşim h o c am d ı. O z a m a n y a r a m az ve ş ı m a r ı k b i r m e k t e p çocu ğu olan b e n , o n a sayısız h a k s ı z l ık la r , sayısız h ı r ç ı n l ı k l a r vap- tım dı. O n u n aza bı g ö n lü m d e , se n e le rce b i r t o r t u h a li n d e p ı h t ı laş tı ve o h e r d e f a s ın d a k e k r e m s i b i r m e y v e ısırm ış gibi y ü z ü n ü b u r u ş t u r a r a k g ü een ird i b a n a .
B ugün b ild iğ im k a d a r estetiği, Güzel S a n a t l a r A k a d e m i s i ’n d e o n d a n ö ğ re n d im . B u n a k a r ş ı ş ü k ran b o r c u m u öd eyec eğ im y e rd e, da im a a la y cı ve h a y la z b i r ço cuk o l a r a k ç ık tım k a rş ıs ın a. Be n im h e r m u zip liğ im d e o, B a ta n Ay'ın k e n a r ı n a ya zd ığı s a t ı r l a r d ak i gibi «Bir v u r u l m u ş ilâ h ı a n dırıy o rd u » .
★
H âşi m derd i ki, « B ü y ü k a d a m l a r y a ğ lıb o y a t a b l o l a r a b e n z e r l e r .O n la r a y a k ın d a n değil, u- z a k t a n b ak m a lıd ır» . N e h ir le r i a te ş le y e n , s u l a r ı y a k u t a d ö n d ü r e n , k a r a n f i ll e r i sev g ili lerin d u d a k l a r ı n d a a le v l e y e n H âsim , b i r h a y a l â le m in in u f u k l a r ı n d a l e y l e k le r iy l e u ç a r a k r ü yası nı g ö r d ü ğ ü c e n n e tl e r in h a v u z la r ın d a y ık an d ı. Mis gibi L i rizm ve S e m b o liz m k o k a n b i r şa ird ir.
«Kimsesiz, te h î ve e b ed î y o l la r d a » b e n im k a d a r k e n d is in e y a k ın d o s tla r ın ın ve s e v e n le r i n in ih a n e tin e u ğ r a m ı ş ve k a h ro l m u ş b i r in s a n d ır . B en na sıl ü z ü lm e y e y i m ?
O n u n şiirin d ek i a ğ d alı d ili n den b u g ü n k ü nesil ne a n l a r ? B il m em am a, kendis i «Sıkı b i r d ef ne o r m a n ın ın o r t a s ın a b ı r a k ı l a n ba l dolu f a ğ f u r k a v a n o z gibi m â n â , ş i t ti n y a p r a k l a r ı a r a s ı n d a gizli, h e r göze görülm ez» diyor. H a k i k a t e n «bu k a v a n o z u g ö re m ey e n ve e tr a f ın d a u ç u ş a n a r ı la r ı n g ü m ü ş k a n a t se slerin i» d u y m a y a n l a r , zaten şiird en b i r şey a n la m a z la r . B u sih irli b a ld a n t a t m a y a n l a r için, y a ln ız H â ş im ’in ş iirle ri değil, b ü t ü n s a n a t e s e r leri de dilsiz v e y a k e k e m e d i r . «M elali a n l a m a y a n n e s le âşi nâ değiliz.» ★ A k a d e m id e ve s o n r a k i h a y a t ı m ız d a o n a öyle h a k s ı z l ı k l a r y a p tığ ım ı h a t ı r l ı y o r u m ki, b u r a d a t e k r a r ı n d a n bi le u t a n ç d u y u y o r u m . , A r a d a n u z u n ve d a r g ın s e n e l e r geçti. B ir g ü n ik im izin m ü ş t e r e k d o s t l a r ı b i r b a r ı ş t o p l a n tıs ı t e r t i p l e m e k i s te d ile r . N i h a y e t R e s s a m N u r u l l a h B c r k ’in e- v in d e, b i r m a s a b a ş ı n d a k a r ş ı la ş tı r ı ld ı k . M e c lis te H âşim , ben, Çallı, N a m ık İs m a il, M e s u t C e m il, P e y a m i S a f a ve ev sahibi N u r u l l a h v a r d ı. B ir a r a t a k ı r k e y if o l m u ş t u k gali ba.. . Nasıl o l d u b i lm i y o r u m . H iç y o k t a n o, b e n im b e n z i m in s a n l ı ğ ı n d a n , b e n onuıı y ü z ü n d e k i B a ğ d a t çı b a n ı n d a n b a ş l a y a r a k m u t a d k a v g a la r ım ı z a a v d e t e d iv e r d ik . N e d ense o n u n y ü z ü n d e k i h u çıb an lek e sin e k a rş ı fa zla b i r h a s s a s i y e ti v a r d ı. B u n u bile hile ' d a m a r ı n a b a s m a k ve s o n r a k e n d i sin d e b i r S a t i r p r o f ili o l d u ğ u n u s ö y le y ec ek k a d a r da ile ri git m ek . B ir t ü r l ü a f f e d e m i y o r u m k e n d im i. B iraz s o n r a o r t a l ı k k a r ış tı ve g a r ip b i r h â d is e o ld u o a k ş a m . H â şim , N a m ık ve Çallı d a r g ın ve t e h d i t k â r meclisi ve evi t e r k e t t i l e r . K a l a n l a r , d u r u m u n b i r n e sil f a r k ı n d a n ileri çel diği k a n a a ti n e v a r d ı l a r ve d e r h a l e s k ile r e k a rs ı h a r p a ç m a ğ a k a r a r v e r d il e r . İşte o a n d a n iti b a r e n a r t ı k o m e ş h u r nesil k a v g a la rı h a ş l a m ı ş b u l u n u y o r d u .
H âşim ö lünce, ben k e n d im i b ü t ü n b u h â d is e l e r i n k ış k ı r tı c ı sı s a y a r a k tes ellis iz b i r m a t e m içine g ö m ü ld ü m . B ü t ü n p a t a v a t s ı z lık la r ım ın ezasını d u y m a y a h a ş l a d ı m ve ö l ü s ü n ü n a r k a s ı n d a n s a m im î b i r itir a f h a li n d e «Onu ben ö ld ü r d ü m » d iy e h a y k ır an yazıyı y azdım . H âşi m b ü y ü k s a n a t k â r d ı . «B:<- y ü k s a n a t k â r l a r ı ö l d ü r e c e k si l â h h e n ü z i c a t ed ilm em iş tir» . N e r e d e k a ld ı ç o c u k l u ğ u m u n m a n t a r t a b a n c a s i y l e ö l m e z l p î n s ı r r ı n a u l a ş m ı ş koca H â ş i m ’i y e r e s e r m e k . D e m e k ıs t ır a b ı n ı h â l â d u y a c a k k a d a r o n a in an m ış ve çocuk k a lm ış ım . O n a s e n e le r c e u n u t a m a d ı ğ ı ve m u h t e l i f v e s i le l e r l e t e k r a r l a d ı ğım b i r m u zip liğ im iz d a h a v a r d ır. H âşim o z a m a n a çılan resi m s e r g ile r i için t e n k i d m a k a l e l e r i y a z ı y o r d u . B u n l a r d a n b i r i n d e : «Ressam ön p l â n ı b i r a z d a h a k u v v e t l e n d i r m i ş ve a r k a p lân ı b i r p a r ç a d a h a si lik y a p m ı ş ol sa y d ı e s e r p e k m ü k e m m e l o la c ak tı» gibi kesi n b i r h iik m e y a r inişti. Ona , h a k i k a t e n re s im d e n a n la d ığ ın ı, t e n k i d i n d e is abetli o l d u ğ u n u ve r e s s a m ın t a b l o y u o n u n ist ed iği şe k ild e t a s h ih e t t i ğini s ö y le d ik , s e rg iy e d a v e t e t tik t i . B ir g ü n se rg iy e g e ld iğ in de r e s m in k a r ş ı s ı n a ge çe rek « H ah işte şim di h â r i k ü i â d e ol m uş» d edi. H a l b u k i s a n a t k â r t a b l o s u n a d o k u n m a m ı ş t ı bile.
★
Bağdat’a gittiğim' z am a n . Uâ-
şim ’in ç o c u k l u k g ü n l e r i n i y a ş a dığı Dicle s a h i ll e r in e i n d i m . ' H â ş i m ’in r e n k l e r i n e b o y a n m ı ş Dic l e ’nin b ü y ü l ü a k ş a m ı n d a on u n h a t ı r a l a r i y l e h a ş h a ş a k a ld ı m . H ü z n ü m , y a k l a ş a n g e ce d en e v v e l k a r a r m ış , k i r p i k l e r i m ıs l a n m ıştı. « D u r g u n s u y a b a k t ı m v e d e d im a h ö leb ilse m M a d e m k i y o k a ğ la y a c a k m e v t im e kim sem .» B ü y ü k H â şim , a r k a s ı n d a n , ö- I ü m ü n d e k e n d in i s o r u m l u ve s u ç l u s a y a n b i r E li f N a ci’n in b u k a d a r d ö v ü n e ce ğ in i n e r e d e n b ile c e k ti?
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
