Milli Kütüphane Süreli Yayınlar Bölümü şefi ile bir konuşma

Millî KGiüphane

Süreli Yayınlar

Bölümü Şefi ile

Bir konuşma

Millî Kütüphane Süreli Yayınlar Bölümü şefi Perran Eralp, metodlu şekilde çalışan bir arkadaşımızdır. Çalışmalarında sağladığı düzenli hava hemen göze çarpar. Forum’da ve öncü’de kitap tanıtmaları yapan Eralp, ilerde tam bir bibliyografyacı olarak da kendini gösterecektir. Aşağıda kendisiyle yaptığımız bir konuşmayı okuyacaksınız.

Soru 1: Süreli Yayınlar Bölümünün kuruluşu hakkında kısaca okuyucuları aydınlatır mısınız?

Cevap X: Millî Kütüphane Süreli Yayınlar Bölümü 1948 yılında, kütüp­ hanenin birçok bölümlerinin kurucusu olan başuzman Sami N. özerdim tara­ fından kurulmuş ve bağımsız bir bölüm olarak çalışmağa başlamıştır. Sonradan yabancı memleketlerin en modern kü­ tüphanelerinde süreli yayınlar için uy­ gulanan kurallar incelenmiş, bunlardan yararlanmak suretiyle Millî Kütüphane­ nin ihtiyaçlarını karşılıyacak en uygun usul tesbit edilmiştir. Bölümün görevi kütüphaneye gelen bütün süreli yayın­ ların aksesyon ve katalog işlemlerini yapmak, ciltletip depolara yerleştirmek ve okuyucuların faydasına sunmaktır.

Soru 2: Gazeteciliğimizin 100 yıldö­ nümünü kutladığımız şu günlerde Millî Kütüphanedeki süreli yayın koleksiyonu ne durumdadır? Kaç gazete ve derginiz var?

Cevap 2: Millî Kütüphanedeki sü­ reli yayın koleksiyonları üç grupta top- lıyablliriz:

a — Arap harfli ttirkçe süreli ya­ yınlar: Arap harfli türkçe dergi kolek­

siyonları bakımından Millî Kütüphane Türkiye’nin zengin kütüphanelerinden sayılır. Kütüphane kurulduğundan beri şahıslara ait bir çok zengin kitap kolek­ siyonu kütüphaneye maledilerek noksan­ ların tamamlanmasına çalışılmıştır. F a­ kat gazeteler için ayni şeyi söyliyemi- yeceğiz, çünkü muhafazası güç olan bu koleksiyonları şahıslar eliyle sağlamak mümkün değildir.

b — Yeni harfli türkçe süreli ya­ yınlar : Yeni harflerin kabulünden (1928), Basma Yazı ve Resimleri Der­ leme Kanununun kabulüne kadar (1934) geçen zaman içinde yayımlanmış süreli yayınlar kütüphanede çok noksandır. Kanunî bir zorunluk olmadığı için bun­ lar derlenememiştir. 1934 ten sonra ya­ yımlananlar ise tek tük noksanlar dışın­ da kütüphanede tamam olarak vardır.

c — Yabancı dille olan süreli ya­ yanlar: Bunlar kütüphanenin kurulduğu günden beri satınalma (abone), bağrış veya mübadele yoluyla sağlanan dergi ve gazetelerdir.

Millî Kütüphaneye halen Türkiye’­ de yayımlanıp da Basma Y azı ve Resim­ leri Derleme Kanunu gereğince derle­ nen 1000, abone suretiyle 600, bağış ve

mübadele yoluyla 400 çeşit olmalı üze­ re 2000 çeşit dergi ve gazete devamlı olarak gelmektedir. Süreli yayınların abonesi için harcanan para yılda 50 bin lira kadardır. Abone olunacak süreli ya­ yınlar gerek okuyucuların gerek yayın­ evlerinin tavsiyeleri gözönünde tutula­ rak Süreli Yayınlar Satmalma Komis­ yonunca seçilir. Millî Kütüphane bir ih­ tisas kütüphanesi olmadığı için daha çok her bilim dalının genel konulu sü­ reli yayınları satm alınır.

Soru 3: Arap harfli türkçe süreli yayınları tamamlamakta ne gibi güç­ lüklerle karşılaşıyorsunuz ? Eksikleri kı­ sa bir süre içinde gidermek için hangi yollar düşünülebilir?

Cevap 3: Arap harfli türkçe süreli yayınlardan, yukarda da söylediğimiz gibi, gerek şahıslar gerek yayınevlerin- ce muhafazası güç olduğundan gazete­ lerin sağlanmasında güçlük çekilmekte­ dir.

Süreli Yayınlar Bölümü 1957 de, kütüphaneye o yıla kadar girmiş arap harfli türkçe dergi ve gazeteleri içine alan bir katalog yayınlamış, koleksiyon­ lardaki noksanları tek tek belirten bu kataloğu ellerinde bu çeşit koleksiyon bulunan bütün kütüphanelere gönder­ miştir. Önsözünde de belirtildiği gibi ka­ talogun yayımlanmasında güdülen amaç, okuyuculara yararlı olmak ve başka kü­ tüphanelerin ellerinde bulunan fazlalar­ la Millî Kütüphanedeki fazlaları müba­ dele ederek karşılıklı olarak eksikleri tamamlamaktı. Fakat hiçbir kütüpha­ neden bu konuda cevap alınamamıştır. Bundan da anlaşılıyor kİ kütüphanele­ rimiz personel bakımından yetersiz, bir çoğunda özellikle süreli yayınlar hiç tas­ nif edilmemiş, katalog işlemleri yapıl­ mamıştır.

Noksanların tamamlanması için dü­ şündüğümüz başka bir yol da orijinali

sağlanamıyan koleksiyonları başka kü­ tüphanelerden getirterek mikrofilmini almaktır. Zaten kâğıtları daha fazla yıpranmadan bütün eski gazete ve der­ gilerin mikrofilme alınması gerekmek­ tedir.

Soru 4: Milli Kütüphane siireil ya­ yınlar için yeni bir katalog hazırlıyor mu? Bu çeşit kataloglar İnceleme ya­ pacak kimseler için çok yararlı olmak­ tadır.

Cevap 4: 1957 de yayımlanmış olan «1957 yılma kadar Millî Kütüphaneye girmiş Arap Harfli Türkçe Süreli Y a ­ yınların Kataloğu» adlı eserin, o tarih­ ten sonra gelmiş süreli yayınların da eklenmesiyle yeni bir baskısı yapılacak­ tır, bunun üzerinde çalışılmaktadır. A y ­ rıca bütün kütüphanelerde mevcut arap harfli türkçe süreli yayınları tesbit e- derek bir toplu katalog hazırlamak, ö- zellikle inceleme yapanlar için çok ya ­ rarlı olur inancındayız. Bundan başka, mümkün olan en eski yıldan başlamak üzere, Türkiye’de yayımlanmış ve ya­ yımlanmakta olan bütün süreli yayınları içine alacak bir süreli yayınlar bibliyo­ grafyası hazırlamayı da görevlerimiz arasında sayıyoruz.

Soru 5: Milli Kütüphane Süreli Y a ­ yınlar Okuma Salonu çok küçük olduğu­ na göre dergi ve gazeteleri nasıl bir se­ çimle okuyuculara sunuyorsunuz ?

Cevap 5: Süreli Yayınlar Okuma Sa­ lonu kütüphaneye devamlı olarak gelen 2000 çeşit dergi ve gazeteyi alacak bü­ yüklükte değildir. Bu salona ilmi değeri olan dergilerle, okuyucular tarafından en çok aranan aktüel dergi ve gazeteler konur.

N ot: Millî Kütüphane’nin yayımla­ dığı süreli yayınlaR- hakkında arkadaşı­ mız Sami N. özerdim gelecek sayılarda bilgi verecektir.

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi