Ankara Ümv Vet Fak Derg. 49,17-21,2002
Subklinik mastitisli süt ineklerinde meme içi levamizol
uygulanmasında süt ve kanda adenozin deaminaz, vitamin A, beta
karotin düzeyleri
*
Berrin SALMANOGLUt,
Taner PAMUKÇU
2,Gül YARIM
2i AnkaLi Üniversitesi, Veteriner Fakiiltesi, Biyokimya Anabilim Dalı. Ankara; cKırıkkale Üniversitesi. Veteriner Faktiltesi. Biyokimya Anabilim Dalı. Kırıkkale
Özet: Bu çalışmada. subklinik rmıstitisli ineklere meme içi, immunomodtilatör etkili levamiwl uygulandı ve kan ıle stitte adenazİn deaminaz (ADA) aktiviteleri ile vitamin A ve p-karotin diizeylerine etkisi araştırıldı. Çalışma m;lteryalıni. 4-5 yaşlı. 40 Holstein ırkı ınek oluşturdu. Deneme ve kontrol grubunun belirlenmesi, siitte Kaliforniya mastitis test (California mastitıs test-CMT). somatik hiicre sayımı (somatic ceIl count-SCC) ve biyokimyasal parametre sonuçlarına göre yapıldı. CMT (-) ve SCC < 300.00{)fml olan 20 inek kontrol grubu, CMT (+) ve SCC > 300.(}()()/ml olan 20 inek deneme grubu olarak belirlendi. Ineklerden meme içi %4 20 ml levamilOl uygulamasından önce. kan ve iki ayrı meme lobundan süt örnekleri alındı. Kan ve stit örneklerinin senımları çıkarıldı \C senımlard;i ADA. vitamin A ve p-karotin diizeyleri ölçiildli. Levamizol uygulamasından önce, subklinik mastitisliineklcrin kamnda ADA aktivitesi ve vitamiiı Aile p-karotin diizeyleri sırası ile 9,4 i U/L. O. i6 mg/L ve 0.22 mg/L olarak ölçiildü. Lcvamil.Ol uygulamasıııdan sonra ise sırası ile 10.33 U/Lo ~).17 mg IL, 0.15 mg/L olarak bulundu. Siit senımunda ise ADA aktivitesi ve viiamin Aile
P
-kal'at,n diizeyleri, uygulama öncesinde sırası ile 7.53 U/L, O.2? mg/L veun
mg/Lo uygulama sonrasında' ise sırası ilc 8.29 U/L. 0.28 mgiL ve 1.85 mg/L olarak belirlendi. Subklinik mastitisli ineklerde. levamiwl uygulanmasından sonra kan ve s(itte ADA aktıvıtelerinde. vitamin A ve p-karotin diizeylerinde istatistik olarak bir değişiklik olmadığı gözlendi (p;:::(l.05).Anahtar kelimeler: Adenozin deaminaz, p-karotin, levamizol, subklinik mastitis, vitamin A
Adenosine deaminase,
vitamin A, beta carotene
levels in blood and milk of cows with subclinical
mastitis administered
intramammar}
levamisole
Summal'Y: In thıs study. how iııtramammary administration of levamisolc. whieh has an immunoınodulalOry ellec!. in cows with subcıinic~" ınastitis affectedthe activities of adenosine deaminase (ADA). vitamin A and p-earotene levels \vas examined. The ıncilerials of the study \Vere 40 Holstein breed cows of 4-5 years of age. The determination of the control and tri,,] groups was realised accordıııg to the results of California mastitis test (CMT), somatic ceIl count (SCC) and biochemical parameters in thc milk. Twenty of the eows wiıh CMT (-) and SCC <300.000/ın! formed the control group while the other 20 with CMT (+) and SCC >300.00Olml was used as the trial group. Before intramammary administration of 4%, 20 ml levamisole. blood and milk samples were collected. Theserums wı:re separated from milk and blood samples and the enzyme activities of ADA. vitamin A and p-carotene were ıneasured. Befere the levamisole administration, ADA. vitamin A and p-carotene levels were found as 9.4 i U/I.. O. i 6 mg/dı "nd
o.n
ıng/Lo in the study group. After the administration, the values were measured as 10,33 U/L,o.
i 7 mg/L and 0.15 mg/L. respcctively. In the mıik senıın. ADA, vitaınin A. p-earotene levcls were found as 7.53 U/L, 0.27 ıng/L and 1.87 mglI. and 8.29 U/L. 0.28 ıng/Lo i X'i ıng/Lo respectively hefore and after the administration. it was found that ıhere was no significant change of le\aını'ole adıııinistratıon statistically in ADA activities alıJ vitamin A, p-earotene leve!, in both milk and blond (1"20.(5).Key word,': Adenosınedeaminase. p-carote'ne'. levamisole, subclinical mastitis. vitamin A
Giriş
Maslilis oluşum nedenine göre enfeksiyöz,
trav-ımııik veya toksik. seyrine göre klinik veya subklinik,
sü-resine göre de akut veya kronik olarak
sınıtlandırılmakta-dır (I 2). Subklinik mastitis olgularında genelolarak
meme dokusu ve sütteki değişimler klinik olarak
göz-!cnemez, ancak laboratuvar çalışmaları ile sütteki somatik
hücre sayısının artışı ve süt bileşenlerinin düzeylerindeki
değişimler belidenerek subklinik mastitisin teşhisine
gi-dildiği ve patojenik etkenlerin izolasyonunun yapıldığı
bildirilmektedir (13). Subklinik mastitislerin erken teşhisi
ve tedavisi hastalığın ilerlemesini ve kontaminasyonıınu
önler (10). Genci anlamda mastiıis süt miktarında
azal-maya neden olması ve üretilen süt ve süt ürünlerinde
ka-lite düşükli.igü nedeni ile önemli ekonomik kayıplara yol
açar (7,24).
Mastitiste enfeksiyon etkeninin meme kanalını
en-fekte etmesi ile si.ite geçen lökosit ve epitel hücrelerinden
enzimlerin serbest hale geçmesinin, sütteki enzim
se-viyesini yükselttiği bildirilmektedir (9).
Levamizol insan hekimliği ve veteriner hekimlikte
(incelikle antelınentik olarak kullanılan, basit bir
kim-yasal madde olup, immunolojik olarak aktif yeni sınıf
ilaçların ilk üyesidir (23). Levamizol,
1,2.3,5,6-tetrahyd-ro-6-phenylimida/o(2, i-b)-thia/ol monohydrochloride.
insanlarda \'e hayv~nlarda hem in virro hem de in viv()
immun cevapları güçlendirdiği gösterilmiş bir ilaçtır (I 7).
Ilaç pek çok türde immunomodülatör etkiye sahip olup
sığır. koyun. keçi, donmı ve kanaılılarda yaygın olarak,
aL. köpek ve kedide ise nadir olarak kullanılmaktadır
(:~. 19)
Levaınizoliin immun sistem hücreleri üzerindeki
et-kileri. izole hücreler, deney hayvanları ve gönüllü sağlıklı
ınsanlar üzerinde çalışılmıştır. tıaç, zayıflamış immun
fonksiyonları iyileştirmektedir (6, i6). Levamizol
pe-riferal T -lcnfos"itlerin ve fagositlerin fonksiyonlarını
güç-lendirerek ve prekürsör T-hücrelerinin olgunlaşmasını
sağlayarak, hücre aracılı bağışıklık reaksiyonlarını regüle
~ımektedir (23).' Bergmann (4) ineklerde meme içi
le-\amiml uygulamasının memedeki hağışıklığı uyardığını
ileri sürmüştür. Adeno/in deaminaf. (EC 1.5.4.4) pürin
katabolik yolunun bir enıimi olup. adenozin ve
de-oksiadenozini sırası ile inof.in ve deoksiinozine
çe-virmektedir. Enzim memeli dokularında yaygın olarak
bulunur (I ı). Lenfositler serum ADA aktivitesinin ana
kaynağıdırlar ve artmış ADA aktivitesi lenfosit
ak-tivasyonunu yansıtır (ı 4).
Çalışmanın amacı. subklinik mastitisli ineklere.
meme içi levamizol uygulamasının. süt ve kanda ADA
aktiviıeleri ile vitamin A ve ~-karotin düzeylerine olan
ctkisinin belirlenmesidir.
Materyal
ve Metot
Kırıkkale ilindeki üç özel süt sığırcılığı işletmesinde
bulunan 40 adet 4-5 yaşlı Holstein ırkı inek, çalışmanın
materyalini oluşturmuştur. Kontrol ve deneme grubunun
belirlenmesi Kaliforniya mastiıis lest (CMT) (18) ve
so-ımııik hücre sayısı (somatic eell count SCC) (I)
so-nuçlarına göre yapılmıştır. CMT (-) ve SCC < 100,000/
ml süt olan 20 inek kontrol grubunu. CMT (+) ve SCC >
300,OOO/ml süt olan 20 inek ise deneme grubunu
oluş-tmmuştur.
Ineklenlen levamizo! uygulaması öncesi kan ve iki
meme lobundan ayrı ayrı süt örnekleri alınmıştır. Kanlar
30()(ı rpm' de 10 dakika santrifüj edilmiş ve üstte kalan
herrak serum kullanılmıştır. Kan ve süt serumlarında
ade-nozin deaminaı aktiviteleri ile vitamin A ve ~-karotin
dü-ıeylcri ölçülmüştür. Daha sonra kontrol ve deneme
gru-l)lındaki ineklerin iki meme lobundan birine 0C4'lük 20
ml le\'amizol uygulanmış diğer loba herhangi bir
uy-gulama yapılmamıştır. Uygulama günde bir kez sağım
sonrasında yapılmış olup 6 gün sürdürülmüştür. Altıncı
günün sonunda aynı ineklerden tekrar kan ve sül örnekleri
alınmış ve uygulama öncesi yapılan testkr yapılımştır
Serumda aden üzi n deaminaz aktivitesinin ii1çümü
Senım ADA aktivitesinin ölçümünde Ellis ve
Gold-berg (8) tarafından geliştirilen yöntem kullanıldı. Renkli
indofenol oluşumuna dayanan bu yöntemde adenwinden
ADA tarafından açığa çıkarılan amonyum iyonu
kul-lanılarak, Bertholet reaksiyonu sonucu indafenol komp
!eksi oluşturulur. Renkli kompleks 621 nm' de
kolorimet-rik olarak ölçülür.
Serumda vitamin A ve ~-karotin düzeylerinin iilçümü
Suzuki ve Katoh (2 i) tarafından bildirilen
spekt-rofotometrik yöntemle yapıldı. Testin prensihi vitamin
A ve ~-karotinin sırasıyla .125 ve 451 nm' de maksimum
ışık absorpsiyonuna dayanmaktadır.
İstatistik değerlendirmeler
Analiz sonuçlarının değerlendirilmesi t-tesıi. ve
Wil-COXOl1 yöntemi ile gerçekleştirilmiştir (22).
Bulgular
lneklerden levami/ol uygulaması öncesinde ve
son-rasında alınan kan ve süt örneklerinde ADA aktiviteleri,
vitamin A ve ~-karotinin düzeyleri Tablo 1,2 ve .1'te
ve-rilmiştir. Çalışmada, uygulamadan önce sağlıklı ineklcrde
kandaki ADA aktiviteleri ve vitamin A. ~-karoıinin
dü-zeyleri sırası ile 2.85 U/L. 0.25 mg/L ve ().29 mg/L olarak
hesaplandı. Subklinik mastitisli inekkrde ise hu
de-ğerlerin sırası ile 9,41 U/L. O. 16 mg/L ve 0.22 mg/L
ol-duğu belirlendi. Sağlıklı ve suhklinik maslİlisli inekler
arasındaki fark istatistik olarak ADA ve vitamin A
p:::;O.OOIönemli, ~-karotin için ise önemsiz bulundu.
lIy-gulamadan sonra kontrol grubu ineklerin kanıııda ADA
aktiviteleri ve vitamin A. ~-karotinin düzeyleri sırası ilc
4.12 U/L, 0,26 mg/L ve 0.31 mg/L. deneme grubu
inek-lerde ise sırası ile 10.1.1 U/L. O. i7 mg/I. ve (l,15 nıg/L
olarak belirlendi. Iki grubun ADA aktiviteleri arasındaki
farkın p:::;O.OOI, vitamin A ve ~-karotinin düzeyleri
ara-sındaki farkın önemsiz olduğu tespit edildi. Uygulama
ün-cesinde, kontrol grubunda. sütle ADA aktiviteleri ile
\i-tamin A. ~-karotinin düzeyleri sırası ile 2.41 U/L 0.21
mg/L ve 1,36 mg/L. deneme gruhunda sırası ile 7,5.1 U/i..
0,27 mg/L ve
ı
,87 mg/L olarak hesaplandı. Gruplarara-sındaki farkın, istatistik olarak ADA. vitamin A ve
[3-karatinin için p:::;O.OO
ı
düzeyinde ünemli olduğu anlaşıldı.Uygulama sonrasında. sağlıklı ineklcrin süt senunu ADA
aktiviteleri, viıamin A. ~-karotinin düzeyleri sırası ile
Ankara Üniv Vet Fak Derg, 49, 2002
Tablo J Kontrol ve deneme grubu ineklerde ADA aktiviteleri (U/L). Table I. ADA activities in control and trial group of eows (U/L).
Kontrol Kontrol Deneme Dcneme Önemlilik
(Levam. önce.) (Levam. sonra) (I_evam. önce) (Levam. sonra)
Mın. 0.39 O, iO 4,93 2.')3 a -h:pS:O.O i
Kan Maks. 5.71 6.73 16,25 32.11 c-dp~0.05
değeık;-ı X :t Sx 2.85:t 1.54 4,12:t2,()9 9.41 :t3.37 i O.33:t5.98 a-c:p~O.ı)O i
n 20 (a) 20 (b) 20 (c) 20 (d) h-c1p<;O.OO i
Levaıııizol Min. 0,20 0.40 3.37 4.06 e-Ip~IJ.05
uygulan,lIı Maks. 5.54 4.95 14.65 18.32 g-h:p~O.IJ)
meme lor.u X :t Sx 2A3:t 1.7 i 2,75:t 1.44 7.53:t2.84 8.2'):t3.76 e-gp<;IJ.OO i
A n 20 Le) 20 (f') 20 (g) 20 (h) f-h p<;O.OOi
Levamizol Min. OAO 0.20 4,55 5.64 k-Ip~( ).1))
uyglılanına:Vi:ı11 Maks. 4.26 4.26 14.55 17.62 ııı-n:p~O.OS
ıııeme lobu X :t Sx 2.21:tI,28 2.24:ti ,44 9.07:t3.IS 8.71 :t3.94 k-ın:p~IJ.(II)1
B n 20 (k) 20 (i) 20 (m) 20 (n) l-np~O.OIJ
Önemlılik e-:p~O.05 f-l:p~O,05 g-m:p~O.05 h-n:p~O.O)
Tablo 2. Kontrol ve deneme gruhunun vitamin A düzeylcri (mg/L). 'Lıble 2. Vitamin A levc1s of control and trial grotlp (mg/L).
Kontrol Kontrol Dencme Deneıııe Öncmlılık
(Levam. öncc.) (Levam. sonra) (Levam. önce) (Lcvam. sonra)
Min. 0,20 0.20 O. i O O. ii a-b:p?O.O)
Kan Maks. 0.32 0,33 0.24 0.26 c-d:p~O.O)
(kğerlen X :t Sx O,25:tO,04 O.26:tO,04 O,16:tO.04 O, i 7:t0.04 a-cr~IJ.OOI
n 20 (a) 20 (b) 20 (c) 20 (d) b-d:p~O.I)()
Lev,uııı/ol Min. 0,17 0,19 O.
ıo
0.24 c -f:p~IJ.05uygulamııı Maks. 0.28 0.32 0.31 0.32 g -lı p~O.O)
mcme lobu X :t Sx 0.21 :tO.OJ O,24:tO.04 0.27 :t0.04 O.28:t0.02 e-gp<;O.IJI) i
A n 20 (c) 20 (f) 20 (g) 20 (h) f-Iıp50.()1J1
l.evaıııızol Min. 0.16 0.1 i 0.10 0.18 k-Ip~O.O)
uygulanmayar Maks. (),30 0,31 . 1),31 0.30 m-n:p~O.OS
ı~ıeme lobu X :t Sx O,25:tO,04 O.25:tO,Oo O.2?:tO,04 O.2(ı:t0.04 k-mp~O.OS
B n 20 (k) 20 (i) 20 (m) 20 (n) I-n :pS:IJ.O)
Önemlilik c-k:pS:O,05 f-l:p~O,05 g-m:p~O.05 lı-n: pS:O.05
Tablo 3. Kontrol vc dcncme gnıhuıııın p.karotin düzcylcri (mg/L). Tahlc 3. J3-earotene Ievels of control and trial group (mg/L).
Kontrol Kontrol Dcneme Dcncme Önenılilık
(Lcvanı. önce.) (Levanı. sonra) O_cvam. önce) (Levam. sonr,ı)
\1in. O. i2 0,08 0.08 O.o"! a-bp?O.O)
Kan Maks. 0.89 O,S>7 0.78 0.62 C-lI:P~ O.IJS
de"crlcric X :t Sx O.29:tO,04 0.33:tO,04 O,22:tO.04 O.IS:tO.03 ,ı-cp?IJ.O)
n 20 (a) 20 (h) 20 (c) 20 (d) b-d pS:O.IJS
Lcvamızol Min. 1,09 1'12 i .0 i 1.5
ı
e-IpS:O.IJuygulanan Maks. 1'82 2.21 2.36 2.13 g-Iıp 20.0S
meme lobu X :t Sx 1,36:tO.04 i ,55:t0.07
ı
.87:tO.07ı
.85:t0.04 c-g:pS:O.IJO i.\ n 20 (c) 20 (f) 20 (g) 20 (h) f-Iı pS:O.OI)i
(.cvaıııiwl Min. 1'12 0.70 1.09 1,09 k-l:p~O.05
uygulanmayan Maks. 2,13 2,09 2.10 2.10 m-np~IJ.05
memc lohu X:tSx
ı.74:tO.06
i ,67:tO,()') 1,77:tO.05 1.67:t0.07 k-ın:p~O.O)B n 20 (k) 20 (i) 20 (m) 20 (n) I. np~IJ.05
Öncmlılık c-k: pS:O.OOi f-l:p~O.05 g-m:p~O.05 h-n:pS:0.05
ineklerin bu değerleri sırası ilc 8,29 UIL, 0,28 mglL ve
1,85 mglL olarak tespit edildi. Levamizol uygulaması
sonrasında, sağlıklı ve subklinik mastitisli ineklerde
ya-pılan bu test sonuçlarının ADA, vitamin A ve p-karotinin
düzeyleri için p~O.OOi önemlilik derecesinde farklı
ol-duğu belirlendi.
Tartışma
ve Sonuç
Meme başının vc memenin doğal savunma
mc-kanizmalarını etkileyen ve bütünlüğünü bozan travmatik
etkiler ve patolojik durumlar ile hayvanın bağışıklık
sis-temini zayll1atan, gerilim yaratan çevresel etkiler ile
mas-titislcre karşı eğilim önemli ölçüde artar. Memenin doğal
direncinin kırıldığı durumlarda, bir kısmı meme l10rasını
oluşturan, çoğunluğu ise çevreden gelen
mikroorganiz-malar memeyi kolayca enfekte ederek mastitise yol
açar-lar (1,3). Bu çalışmada, meme içi levamizol uygulaması
öncesinde, sağlıklı ve subklinik mastitisli ineklerin kan
ve süt seniOlları ADA düzeyleri arasında p~O.OOl
dü-zeyinde farklılık olduğu belirlendi. Lenfasitler, serum
ADA aktivitesinin ana kaynağıdır ve artmış ADA
ak-tivitesİ lenfosit aktivasyonunu yansıtır (14). Yapılan bir
çalışmada ADA' nın immun sistemle ilişkili ve hücresel
immunitenin bir göstergesi olduğu bildirilmiştir (2).
Serum ADA aktivitesinin değişimi, otoimmun ve
yan-gısal hastalıkların erken tanısında ve tedavinin
iz-lcnmesinde önemlidir (21). Daha önce subklinik
mas-titiste ADA aktivitesi kriter olarak alınmadığı için benzer
bir çalışma ile karşılaştırılması yapılamadı. Deneme
grubu ineklerde kan ADA aktiviteleri, uygulama
ön-cesinde ve sonrasında sırası ile 9,41 UIL ve 10,33 U/L
olarak ölçüldü (p~O.05). Aynı ineklerde süt serumu ADA
aktiviteleri, uygulama öncesinde 7,53 UIL, sonrasında ise
8,29 UIL bulundu (p~.05). Retinoidler hücresel
fark-lılaşmayı, apoptozisi ve prolifcrasyonu kontroleder.
Nor-mal meme doku epitel hücrelerinin de büyümesinden
so-rumludur. Bu hücreler retinoik asit sentezlcme
kapasi-tesindedirIer (15). Levamizolün meme epiteııerinin
re-tinoik asit sentezinde etkili olmadığı görülmektedir.
Sonuç olarak, subklinik mastitisli ineklerle
sağ-lıklı olanların kan ve süt ADA aktiviteleri arasında
önem-li farklılıklar bulunmasına rağmen, meme içi !evamiwl
uygulamalarının enzim düzeyinde herhangi bir değişime
yol açmadığı belirlendi. Bu sonuca göre, lcvamisol
uy-gulamasına bağlı olarak lenfasit aktivasyonunda lokal
de-ğişimin 6 günli.ik çalışma süresi içinde sağlanamadığı
söylenebilir. Benzer şekilde uygulama sonunda süt ve
kan vitamin A ve p-karotin değerlerinde de istatistik
ola-rak önemli bir fark gözlenmemiştir.
Kaynaklar
1. Alaçam E (1997): Ml'me Haswltk!art 38')-425 In E
Ala-çam (Ed), Sıgır Hastalıkları. Medisan Yayınevi, Ankara.
2. Baganha MF, Pego A, Uma MA, Gasp.ır EV, ümdeino
AR (1990): Serum and pleural adenosine deaminasc. Chest. 97,605-610.
3. Bakken G (1987): Bm'iııl' maslitis and masıiıis umıro!
slraıe,;y. Irish Vet J. 41. 235-24
ı.
4. Bergmann AV (1993): Luıl.'I'vnlrll';!Il!ıeil 1'(111 If-ırwnısn! wıd !evamiso!hydroch!orid wıd rezl'pıW'l'onch!ag 1U/Jl
IILL-ramammarl'll eins(/I1 he im rind gegl'll proloıhl'ca zoplii.
Beri Mlinch Tierarztl Wsehr, 106.253-256.
5. Bogan .TA, Marriner SE, Galbraith EA (19l1.2) P!wr.
macııkilll'ıics or !evamiso!1' iıı she"p. Res Vet Sci. 32, 124-126.
6. Brunncr CJ, Muscoplat CC (ı980): !lIll11uııo/iwdu!((lorr I'.ırecls of !el'wniso!l'. J Am Vet Med Assoc. 176,
1156-1162.
7. Dohoo IR, Meek AH (1982): Som((l/c ce!! COWZlSiıı hOVlI1e
mi/k. Can Vet J. 23. i -iSO.
8. Ellis G, Goldberg DM (1970): Aredueed ııicolillillııidl' adeliiilI.' diııucleoıide-liııkl'd kilıeıie ass((r /iıI' a(/O:'ııosiııl' dl'-amiııase aclivily. J Lab Clin Med. 76.
sm
-517.9. Ergun H, Mert N (1984): SÜIII' m((Sliıis lıedelU\'!e
me\'-daıı(( ge!eıı biyokimmsa! dl'Kiplıe!er s. 49,61 i.Masıltıs Se-mineri, 24 Kasım. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakıilıesı. Ankara.
10. Graaf T, Dwinger R (1995) I::sıiııwıinıı r;f milk
pm-ducıioıı !ıısses dul' lo suhcliııim! m((sıiıis iıı dair\' c((l1!1' iıı Cosla Riw. p. 25-27. In: Proceedings of the third IDF
In-ıcrnational Mastitis Seminar, Book II. 28 May - i hınc.
Tel-Aviv.Israel.
11. Grosjean H, Auxilien S, Constantinesco F, Siman C,
Corda Y, Becker HF, Foiret D. Morin A, .lin YX.
1'0-urnier M, Fourrey .lL (1996): F.IIZT/iwıic WJlI'l'rl'iolı oL adeııosiııe to iııosiııe ((ııd lo NJ-lIleıh\'/iııosine iıı ırmısı"r
RNAs. Bioehemie, 78. 488-50 I.
12. IDF (ı983): !llll'nl((liOlıa! ProKress iıı Masıilis Cıııııro!
Bulleıin of the lntermational Dairy Federation. No. 187.
Belgium.
13.'IDF (1987): Boviııl' Masıiıis: Deliııili(lIl ((iiu Guidl'!iııl's Iıli'
Diagııosis. Bulletin of the International Dairy Federaliun. No. 21 I. Belgium.
14. .lenuth .IP, Mably ER, Snyder FF (1996): Modl'l/iııg ol
puriııe lIt/clemide IIll'labo/ism duriııg mouSl' emhriroııic dl'-velopm/!lıl. Biehem Ccll Biol. 74. 219-225.
15. Miray- Y-Lopez R, Zheng LW, Kuppumhatti VS, Rexer
B, Ying Y, Org ED (200(): Reiilıo! COlZl'l'1'siflll to reıiııoic acid is imp((irl'd iıı hrl'asl CmlCl'r eel/ /iııl.'.l re!({/ive lo ııoma! cel/s J Cell Physiol 1S5 . 302-309.
16. Panigrahy LC, Grumbles LC, Millar D. Naqi SA, Hall
CI' (1978): AlZlihioıic-iııduced iIllI11WlIJSU/I)'l.'.Isiolı ((ııd !I"
vamiso!l'-iııduced ı/llmUlWpOII'lıliOlL. Avıan Dis. 23. 401. 409.
17. Renoux G, Rcnoux M (ı972): UI'illııiso!e iııhihııs ({ııd cures a solid/! m((ligııaııı lumor ((ııd iıs pu!mıııı((r\' me-laslaSI'Siıımicl'. Nature New Biol. 240. 21-;-218.
Ankara Üniv Vet Fak Derg, 49, 2002 21
18. Sehalın OW, Noodander DO (1957): t::Xperiments and
obst'rvClliolıs leadiıı!! to development
ıf
the CalifıımiaMas-ıiıis Test. J Am Vet Med Assoc, 130,199-207.
19 Siwicki AK, Cossarini-Dunier M (I 990): Elfect of
le-vwnisole on ıhe Iymphocyte and macropha!!e activit)' in
carp (C''[Jrilıus carpio). Ann Rech Vet, 21, 95-100.
2(). Stancilwva M, Lukae .l, Istok R, Crİİstalli G, Rovcnsky
J (1998): Serum adellOsilıe deaminase activit)' and İls
iso-enzyme paf/em in p(lIients with sistemic lupus
ery-ıhemawsus. elin Exp Rheıım, 16,583-586.
21. Suzuki A, Katoh K (ı990): A simple and cheap method
101'meosurin!! serunı vilamin A in cattle usilıg only spect-ropholOmeler. Jpıı J Vet Sci. 52, 128]-1283.
22. Sümbüfoğlu K, Sümbüloğlu V (I 995): BiyoislUtistik. 6.
Baskı, Özdemir Yayıncılık, Ankara.
23. Symoens
J,
Rosenthal M, Debrabandcr M, Goldstcin G(I 979): !mmllllOregulation ıvith levamisolt'.
lıııınlılıOpal-hology,2 49-68.
24. Watson DL, MeColI ML, Davies H (1996) Field ıriol ol
a staphylococcal masıiıis vaccine in duirr herds: clınicul.
suhclinical and microhioloMical asse.ımenlS. AlISl Veı J. 74.
447-450.
Geliş tarihi: 22.6.2001/ Kahultarihi .' 21.9.2001
Yazışma adresi:
DOç'.Dr.8errin Salm(//lofIlu
Ankara Üniversitesi. Veteriner Faküllesi
Bi)'okimya Anabilim Dalt 061 LO Dı,çkapı Ankara
