FRANZ H İ L K E R Vergleichende Pädagogik. Eine Einführung in ihre Geschichte, Theorie und Praxis. München: Max Hueber Verlag 1962, 195 s.
Hilker'in "Mukayeseli pedagoji. Tarihi, teorisi ve pratiğine bir giriş" adı altında yayınladığı bu eseri, onun 1920-1933 ve 1945 - 1961 yılları arasında çıkan makalelerindeki işlediği konular üzerine kurulmuştur.
Hilker, eserini yayınlama işindeki amacını, önsözünde şu şekilde dile getirmektedir: "Bu kitap, Alman ve Yabancı ülkeler pedagojileri arasındaki ilişkileri geliştirmek, eğitim alanında uluslararası bir işbirliğini gerçekleştirmek yolunda bir ömür boyunca sarfedilen çabanın bir ürünü dür. ... Bir buçuk asırlık bir gelişime sahip olan Mukayeseli Pedagojiye bir katkıda bulunmak gerekmektedir. Bu yönde gösterilecek çabalar, ulus lararası alandaki tarihi ayırımların ortadan kaldırılarak kültürel, ekono mik, politik ve eğitsel alanlardaki işbirliğine yerini bıraktıkça, daha da zorunlu bir hal almaktadır" (s. 9).
Üç ana bölüm ve dokuz kısımdan meydana gelmiş olan eserin başın da yazar, pedagojinin Almanya'da günümüze kadarki gelişimini ana hat ları ve baş temsilcileriyle gözden geçirdikten sonra, Mukayeseli peda gojinin tarihî gelişimine geçmektedir.
"Marc-Antoine Jullien vasıtasıyla Mukayeseli Pedagojinin kuruluşu'' (s. 17-22) başlığını taşıyan bölümde Julien'in hayatı, faaliyetleri üzerine bilgi verildikten sonra, Mukayeseli Eğitim planının esasları açıklanmak tadır (1).
"Pedagojik seyahatler çağı" (s. 22-39) balığını taşıyan bölümde 17. ve 18. yüzyılda Almanya, Fransa, İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya'da yabancı ülkelere pedagojik seyahatler yapan pedagogların kısasa hayatları, faaliyetleri, raporları ve kendi ülkelerindeki okul reformu faaliyetleri gözden geçirilmektedir.
1. JULLIEN üzerine olan bu bölümün türkçesi için bak:
Franz Hilker: Marc-Antoine Jullien de Paris (Mukayeseli Pedagojinin Kurucusu). -Çev.: Dr. Kemal Aytaç, İçinde: "Eğitim Hareketleri" 13(1967), sayı: 148-149, s. 26-29.
1 9 6 ALEXANDRE VEXLIARD
İkinci bölümde, bunlardan başka, yani Mukayeseli pedagojinin ta rihî gelişiminin ana devrelerinden ayrı olarak da, ikinci bir alt bölüm şek linde coğrafî dağılımı içerisinde Mukayeseli Eğitimle ilgili millî ve ulus lararası nitelikteki ana kurumlar, yayınlar ve kongreler sıralanmak tadır.
3. Bölüm: "Mukayeseli pedagojide teoriler'''' (s. 48-64). Bu bölümde Mukayeseli Pedagojinin konusu ve metodolojisinin ne olması gerekliği hususlarında tanınmış teoricilerin sistemleri takdim edilmiştir. Meselâ M. Arnold, M. E. Sadler, I. L. Kandel, N. Hans, F. Schneider, A. H. Moehlmann.. gibi şahsiyetler.
4. Bölüm: "Metodlar ve sınıflandırmalar" (s. 65-96): Bu bölümde yazar, Mukayeseli pedagojideki metod ve sınıflandırma sorunları üzerine ileri sürülmüş ana görüşleri, tipik temsilcilerini seçerek sistemli bir şekilde incelemektedir:
Metod yönünden:
a. İstatistik metodlar: M.-A. Jullien de Paris'inin metodu. b. Saf mukayese metodu: Mukayeseli pedagojiye bu esasta kazan dırılmak istenen metodlardan iki örnek seçilmiştir: Bunlardan birisi
F. Hilker'in "Mukayese kademeleri", diğeri de G. Z. F. Bere-day'in "Progressif şeması"dır.
Mukayeseli Pedagojiyi diğer disiplinler üzerine kurmak isteyen metodistler olarak şunlar ele alınmıştır:
c. Tarih ve Coğrafya (M. Debesse).
d. Sosyolojik fonksiyonalizm (A. M. Kazamias). e. Problem (saha) araştırması (B. Holmes)
Mukayeseli yönden eğitim tiplerinin sınıflandırılması sorununda yazar, bunu bir yandan H. A. Gracehn "Pedagojik teorilerin bir sınıflan dırılması" ile Jean Liore'un "Halkların psikolojisi ve eğitim sisemleri" şeklinde gözden geçirmektedir.
Bundan başka istatistik yönden sınıflandırma işinde, istatistik verilerin metodolojik esastan işlenmesi ve P. Rosello'nun "Dinamik Mukayeseli Pedagoji" görüşü ele alınmaktadır.
5. Bölüm, "Mukayeseli Pedagojinin problemleri" (s. 97-104) baş lığını taşımakta olup, burda Mukayeseli Medagojinin ana sorunları şu başlıklar altında sistemli olarak bir araya toplanmıştır:
ESER TANITMA 197 a. Mukayeseli Pedagojide problemlerin değerlendirilmesi. b. Mukayeseli Pedagojinin problematiği.
c. Eğitim cereyanları ve eğitimin problematiği.
6. Bölüm "Eğitimin demokratlaştırılması" (s. 105-138) ve
7. Bölüm "Eğitimin planlanması" (s. 139 - 164) başlıklarını taşıyıp, bu sorunların günümüzde uluslararası alandaki aktüel gelişimleri ve problematikleri, genel tarzda tanıtılmaktadır.
Ek mahiyetindeki son bölüm, "Ekler bölümü" (s. 173 - 202), dokü-manter bir mahiyet taşıyıp 25 ülkedeki öğretim kademelerinin temel karakteristiklerinin mukayeeli bir tablosu verilip, yorumu yapıldıktan sonra, şu 11 ülkenin okul kuruluş sistemlerinin tabloları ve açıklamaları na yer verilmiştir (Fransa, Federal Almanya, Avusturya, Belçika, Ame rika Birleşik Devletleri, İtalya, Polonya, İngiltere, İsveç, Türkiye, Sov yet Rusya).
