*Çeflitli Klinik Örneklerden ‹zole Edilerek Tan›mlanan
Anaerob Bakteriler ve E-Test Yöntemi ile
Antibiyotik Duyarl›l›klar›n›n Belirlenmesi
The Identification of Anaerobic Bacteria Isolated from
Various Clinical Materials and Determination of
Their Antibiotic Susceptibilities with E-Test Method
Recep Keflli1, Selahattin Çelebi2
1Konya E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, Mikrobiyoloji Laboratuar›, Konya, 2Atatürk Üniversitesi T›p Fakültesi, T›bbi Mikrobiyoloji AD, Erzurum
*Bu çal›flma X. Türk Klinik Mikrobiyoloji ve ‹nfeksiyon Hastal›klar› Kongresinde (KL‹M‹K) poster olarak sunulmufltur.
ÖZET
Amaç: Bu çal›flma; anaerob enfeksiyon flüphesi olan hastalar›n çeflitli örneklerinden izole edilen anaerob bakterilerin tan›mlanmas›, beta laktamaz enzim üretiminin s›kl›¤› ve anti-anaerobik antibiyotiklerin etkinli¤inin belirlenmesi amac›yla gerçeklefltirildi.
Gereç ve Yöntem: Anaerob ekim için uygun koflullarda laboratuvara ulaflt›r›lan örnekler Schaedler agar, Schaedler buyyonu ve k›ymal› buyyon besiyerlerine ekildi. Uygun inkübasyondan sonra üretilen bakteriler Gram boyama, konvansiyonel yöntemler, API 20 A, API 20 E ve API 20 NE sistemleri ile tan›mland›. Antibiyotik duyarl›l›¤› için E test yöntemi kullan›ld›.
Bulgular: Yüz klinik örnekten izole edilen 40 anaerob bakteriden 19’unun gram pozitif sporsuz bakteri, 11’inin Bacteroides fragilis grubu, beflinin gram pozitif sporlu çomak, ikisinin esmer pigmentli gram negatif çomak, ikisinin Fusobacterium türü ve birini Veillonella parvula oldu¤u belirlendi. Beta laktamaz enzimi oluflturan 10 suflun, alt›s›n›n gram-negatif, dördünün ise gram pozitif çomak oldu¤u saptand›. ‹zole edilen 16 anaerob gram negatif bakteriden 11’i penisilin G’ye, sekizi klindamisine, dördü sefoksitine, üçü piperasilin/tazobaktama, biri metronidazole dirençli bulunurken imipenem karfl› direnç görülmedi. Yirmi dört anaerob gram pozitif bakteriden ise 16’s›, 13’ü, dokuzu, alt›s›, alt›s› ve biri, s›ras› ile penisilin G, klindamisin, metronidazol, sefoksitin, piperasilin/ tazobaktama ve imipeneme karfl› dirençli bulundu. Test edilen bütün anaerob bakterilerde ise en düflük direncin imipeneme (% 2.5) karfl› oldu¤u belirlendi.
Sonuç: Anaerob bakteriler önemli enfeksiyon etkenleri olup imipenem anti-anaerobik etkinli¤i en iyi olan ajand›r. Anahtar Kelimeler: Anaerob bakteriler, beta laktamaz, antibiyotik duyarl›l›k
G‹R‹fi
Anaerob bakteriler insan floras›n›n önemli bir bölümünü oluflturmaktad›r. ‹nsanda flora üyesi olan bu bakteriler uygun koflullar gerçekleflti-¤inde patojen hale dönüflebilmekte ve ciddi en-feksiyonlara neden olmaktad›r. Dolay›s›yla ana-erob enfeksiyonlar ço¤unlukla endojen ve poli-mikrobiyaldir (1-3). Anaerob bakteriler insan-larda ciddi ve a¤›r enfeksiyonlara neden olmak-ta ve patojen etken erken izole edilerek antimik-robik tedavi bafllanmazsa ölüme neden olabil-mektedir (4). Bu çal›flma hastanemizde anaerob bakterilerin çeflitli enfeksiyonlarda görülme s›k-l›¤›n› ve antimikrobiyallere karfl› duyarl›l›k so-nuçlar›n› belirlemek amac› ile gerçeklefltirildi.
GEREÇ VE YÖNTEM
Bu çal›flma, Ocak 2000-Eylül 2000 tarihleri ara-s›nda, Atatürk Üniversitesi T›p Fakültesi Azizi-ye ve YakutiAzizi-ye Araflt›rma Hastanelerinin çeflitli kliniklerinden (genel cerrahi, kad›n hastal›klar›
ve do¤um, gö¤üs cerrahi, beyin cerrahi, ortope-di, kulak burun bo¤az, dahiliye endokrin) ana-erob enfeksiyon düflünülerek laboratuvara gön-derilen örnekler (periton s›v›s›, apse materyali, douglas mayii, yara sürüntüsü, servikal sürün-tü…vs) ile gerçeklefltirildi. Sürüntü örneklerinin özellikle ak›nt›l› cerahatli derin k›s›mlardan al›nmas›na özen gösterildi. Tüm örnekler ana-erob tafl›ma besiyerleri içerisinde (Portagerm vial, Portagerm swab; bio-Merieux) k›sa sürede laboratuvara ulaflt›r›ld›.
Tüm örneklerden aerob ve anaerob ekim ve Gram boyama yap›ld›. Ayn› örnekten yap›lan aerob ve anaerob kültür sonuçlar› karfl›laflt›r›la-rak de¤erlendirildi. Özellikle aerob kültürde üreme olmazken anaerob kültürde üreme olmas› örnekte anaerob bakteri varl›¤›n›n kuvvetli gös-tergesi olarak de¤erlendirildi. Anaerob kültür için Schaedler agar (Difco), Schaedler buyyonu (Difco) ve k›ymal› buyyon kullan›ld›. Schaedler agar besiyerleri günlük olarak taze haz›rland› ve
SUMMARY
Objective: This study was aimed to identify the anaerobic bacteria isolated from various clinical materials of patients with suspected anaerobic infection and also to determine their beta-lactamase production and antibiotic susceptibilities.
Materials and Methods: The specimens transported to the laboratory under anaerobic conditions were inoculated onto Schaedler agar, Schaedler broth and chopped-meat broth and incubated in anaerobic atmosphere. Bacteria grown in these media were identified by gram staining, conventional microbiological methods and API 20 A, API 20E and API 20NE systems. MIC values of the isolated strains were determined by the E test method.
Results: Of the forty anaerobic bacteria isolated from 100 clinical specimens; 19 were gram positive non-spore forming bacteria, 11 were in the Bacteroides fragilis group, five were gram positive spore forming rods, two were black pigmented gram negative rods, two were Fusobacterium species and one was Veillonella parvula. Beta-lactamase production was detected in 10 strains, of which six were gram-negative and four were gram-positive rods. Of the 16 gram negative anaerobic bacteria; 11 were resistant to penicilin G, eight to clindamycin, four to cefoxitin, three to piperacillin/tazobactam and one to metronidazol. No resistance was detected against imipenem among gram negative rods. Of the 24 gram positive anaerobic bacteria resistance to penicillin G, clindamycin, metronidazol, cefoxitin, piperacillin/tazobactam, and imipenem were 16, 13, nine, six, six, and one respectively. In all the tested strains the lowest percentage of resistance was against imipenem (2.5 %).
Conclusion: These results emphasized that anaerobic bacteria should be considered as causative agents in the laboratory diagnosis of infectious diseases and imipenem seemed to be the most effective anti-anaerobic agent. Key Words: Anaerobic bacteria, beta lactamase, antibiotic susceptibility
içine % 5 oran›nda defibrine koyun kan› ilave edildi (5,6). Ekim plaklar› anaerob kavanozlar (Anaero-Jar; Oxoid) içerisinde 37°C’da inkube edildi ve anaerob atmosfer Gas-Pak zarf› (Ana-ero-Gen; Oxoid) ile sa¤land›. Oluflturulan at-mosferin kontrol edilmesi amac›yla rezasurin emdirilmifl ka¤›t stripler (The Anaerobic Indica-tor; Oxoid) kullan›ld›.
Anaerob bakterilerin tan›mlanmas› için API 20 A panelleri (bio-Merieux) ve kolistin (10 µg), kanamisin (1000 µg) ve vankomisin (5 µg) disk-leri (An-Idend Discs-Oxoid) kullan›ld›. API 20 A panellerine ekim ve de¤erlendirme üretici fir-man›n talimatlar›na göre; tan›mlama disklerine duyarl›l›k ise yine üretici firma önerisi do¤rul-tusunda zon çaplar›na göre yap›ld› (Zon çap› ≥10 mm olanlar duyarl› < 10 mm olanlar ise di-rençli). Aerob bakterilerin tan›mlanmas›nda Gram boyama, konvansiyonel yöntemler, API 20 E (bio-Merieux) ve API 20 NE (bio-Meri-eux) panelleri kullan›ld›.
Anaerob bakterilerde beta laktamaz enzim üre-timinin araflt›r›lmas› için uç k›sm›na kromojen bir sefalosporin olan nitrosefin emdirilmifl stik-ler (Beta-Lactamase-Oxoid) kullan›ld›. Pembe renk de¤iflimi pozitif olarak yorumland›.
Tan›mlanan anaerob bakterilerin antibiyotik du-yarl›l›klar›na yeni, kolay, pratik ve güvenilir bir yöntem olan E test ile bak›ld› (7-9). Besiyeri olarak Wilkins Chalgren buyyon ve agar (Oxo-id) ve benzil penisilin, imipenem, klindamisin, metronidazol, piperasilin/tazobaktam ve sefok-sitin stripleri kullan›ld›. Saf olarak üretilmifl 24-48 saatlik genç kültürlerden Wilking-Chalgren buyyonda Mac Farland 1 bulan›kl›¤›nda süs-pansiyon haz›rland› ve steril pamuklu silgiç ile Wilkins-Chalgren agar yüzeyine sürüldü. E test stripleri steril penset yard›m› ile antibiyotik em-dirilmifl arka yüzey agar yüzeyine temas edecek
flekilde yerlefltirildi ve petri kaplar› anaerob po-flet (Anaero-Gen Compact Dry-Oxoid) içerisine konuldu, içerisine bir adet indikatör ve Gas-Pak (Anaero-Gen-Oxoid) konularak pofletin a¤z› klips ile kapat›ld›. Üzerine kapat›lma tarihi ve saati yaz›larak 36°C’de 24-72 saat inkübe edildi. Özellikle klindamisin için inkübasyon süresinin 48 saati geçmesine dikkat edildi. ‹nkübasyon süresinin bitiminde agar yüzeyinde E test strip-lerinin etraf›nda elipsoid flekilde inhibisyon zonlar›n›n oluflumu araflt›r›ld›. ‹nhibisyon zonu-nun E test stripleri ile kesiflti¤i noktadaki de¤eri M‹K de¤eri olarak belirlendi ve de¤erlendirme-de NCCLS de¤erlendirme-de¤erleri dikkate al›nd› (10).
BULGULAR
Toplam 100 örnek incelemeye al›narak aerob ve anaerob kültür yap›ld›. Bunlardan 40 örnekten bir çeflit anaerob bakteri üretildi. Üç örnekte mik-roaerofilik streptokoklar üretildi. Bunlardan ikisi Gemella morbillorum, biri de Streptococcus in-termedius olarak tan›mland›. Anaerob üreme gö-rülen 40 örnekte; 19’u gram negatif, 14’ü gram pozitif olmak üzere toplam 33 aerob bakteri ve bir örnekte de Candida türü mantar ayn› anda izole edildi. Kabul edilen klinik örnekler ve ana-erob üreme oranlar› Tablo 1’de verilmifltir. K›rk anaerob bakterinin 24 adedi gram pozitif (19 sporsuz, befl sporlu), 16 adedi ise gram ne-gatif boyanma özelli¤i gösterdi. ‹zole edilen 19 gram pozitif sporsuz anaerob bakteriden yedi tanesini Bifidobacterium cinsi oluflturdu ve bu bakteriler tür düzeyinde tan›mlanamad›. Yedi Actinomiyces türünün alt›s› Actinomiyces isra-elii ve biri Actinomiyces naeslundii; üç Propi-onibacterium türünden ikisi PropiPropi-onibacterium acnes di¤eri Propionibacterium granulosum olarak tan›mland›. Ayr›ca birer Peptostreptococ-cus productus ve Eubacterium aerofaciens
sufl-Tablo 1. Örneklerin cinsleri ve bu örneklerde anaerob bakteri üreme oranlar›
Örneklerin cinsi (n) Anaerob Üreme (n) Anaerob Üreme (%)
Yara-Cerahat sürüntü (49) 22 45
Abse materyali (15) 9 60
*Kan (9) 2 22
Diyabetik ayak yara sürüntü (6) 3 50
Vaginal ak›nt› (6) 1 17 Torasentez mayii (5) 2 40 Periton mayii (2) - -BOS (2) - -Eklem s›v›s› (2) - -**Di¤er (4) 1 25 Toplam (100) 40 40
*Çal›flmam›za sadece kan kültür sistemi (Bactec 9120, BD) taraf›ndan üreme pozitif olarak gösterilen kan kültür flifleleri al›nm›flt›r. **G‹S fistül materyali, polip materyali, tonsil aspirasyon materyali, Douglas mayii
Tablo 2. Gram-pozitif anaerob bakteriler ve antibiyotik direnci
Bakteri ad› (n) CM FX IP MZ PG PTc
Sporsuz gram pozitif anaerob bakteriler
Bifidobacterium türleri (7) 4 3 - 3 7 3 Actinomyces israelii (6) 4 3 - 2 4 2 Actinomyces naeslundii (1) - - - -Propionibacterium acnes (2) 1 - - 2 - -Propionibacterium granulosum (1) - - - 1 - -Peptostreptococcus productus (1) - - - -Eubacterium aerofaciens (1) - - -
-Sporlu gram pozitif anaerob bakteriler
Clostridium butyricum (4) 3 - - - 4 1
Clostridium ramosum (1) 1 - 1 1 1
-TOPLAM (24) 13 6 1 9 16 6
CM: Klindamisin, FX: Sefoksitin, IP: ‹mipenem, MZ: Metronidazol, PG:Penisilin G, PTc: piperasilin/tazobaktama Tablo 3. Gram-negatif anaerob bakteriler ve antibiyotik dirençi
Bakteri ad› (n) CM FX IP MZ PG PTc Bacteroides ovatus (6) 4 2 - 1 5 3 Bacteroides. thetaiotamicron (3) 3 1 - - 3 -Bacteroides eggerthii (2) - - - -Fusobacterium mortiferum (1) 1 1 - - 1 -Fusobacterium varium (1) - - - -Prevotella melaninogenica (1) - - - - 1 -Porphyromonas asaccharolytica (1) - - - -Veilonella parvula (1) - - - - 1 -TOPLAM (16) 8 4 - 1 11 3
lar› saptand›. Gram pozitif sporlu anaerob bak-terilerin hepsi Clostridium olup, dördü Clostri-dium butyricum, biri ClostriClostri-dium ramosum ola-rak tan›mland›. ‹zole edilen gram pozitif ana-erob bakteriler ve antibiyotik direnç özellikleri Tablo 2’de görülmektedir.
Gram negatif anaerob bakterilerden 11 Bactero-ides fragilis grubu üyesinin, alt›s› BacteroBactero-ides ovatus, üçü Bacteroides thetaiotaomicron ve ikisi Bacteroides eggerthii olarak tan›mland›. Birer Fusobacterium mortiferum ve Fusobacte-rium vaFusobacte-rium suflu izole edildi. Esmer pigmentli gram negatif çomaklardan bir Prevotella mela-ninogenica ve bir Porphyromonas asaccharoly-tica saptand›. Ayr›ca bir Veillonella parvula su-flu izole edildi. ‹zole edilen gram negatif ana-erob bakteriler ve antibiyotik direnç özellikleri Tablo 3’de görülmektedir.
Saptanan tüm anaerob bakterilerdeki beta-lakta-maz enzim oluflumu ise Tablo 4’de verilmifltir. Alt›s› gram negatif, dördü gram pozitif toplam 10 anaerob izolatta beta-laktamaz üretimi sap-tanm›flt›r.
TARTIfiMA
‹nsan patojenleri aras›nda önemli bir yer tutan anaerob bakteriler çok çeflitli ve ciddi enfeksi-yonlara neden olmaktad›rlar. Anaerob bakteriler
endojen flora üzerinde yayg›n da¤›l›m göster-dikleri için oluflturduklar› enfeksiyonlar genel-likle aerob bakteriler ile birliktedir. Yani poli-mikrobiyal karakter göstermektedir (11,12). Ciddi anlamda anaerob kültür yap›lan laboratu-varlarda kabul edilen klinik örneklerin % 25-50’sinden anaerob bakterilerin izole edilmesi beklenir (4,6). Bu çal›flmada 100 klinik örnekte 40 anaerob bakteri izole edildi ki, bu oran bek-lenen de¤erlerle paralellik göstermektedir. Bu çal›flmada anaerob bakteriler API 20 A ile ta-n›mland›. Hill ve arkadafllar› (13) 191 gram-ne-gatif anaerob bakteriyi API 20A ve Rap Ana System ile baflar›yla tan›mlam›fllard›r. Di¤er ba-z› çal›flmalarda da API 20A sisteminin anaerob bakterilerin özellikle de B. fragilis grubu ve Clostridium’lar›n tan›mlanmas›nda yeterli oldu-¤u bulunmufltur (14-16).
Çal›flmam›zda, tan›mlanan anaerob bakterilerle çeflitli aerob bakterilerin birlikte enfeksiyon oluflturduklar› belirlendi. Bu bulgu, anaerob en-feksiyonlar›n bir özelli¤i olan polimikrobiyal karakter özelli¤i ile uyumlu görülmektedir. Ae-rob bakterilerden en s›k olarak E. coli’nin efllik etti¤i görülmüfltür. Benzer olarak Aldiridge ve arkadafllar› (17) polimikobiyal cerrahi enfeksi-yonlarda; Bennion ve arkadafllar› (18) da gang-renöz ve perfore apandisit olgular›nda izole et-tikleri anaerob bakterilere en s›k olarak E. co-li’nin efllik eti¤ini bulmufllard›r. Yukar›daki ça-l›flmalarda bulunan sonuçlar ile bu çal›flmada bulunan sonuçlar birbirlerini destekler mahiyet-tedir.
Çal›flmada izole edilen 40 anaerob bakteriden 11’i (%27.5) B. fragilis grubudur ve en s›k izole edilen bakteri grubunu oluflturmaktad›r. B. fra-gilis grubu cerrahi yara enfeksiyonu, pelvik ve intraabdaminal enfeksiyonlarda en s›k izole edi-len en önemli anaerob bakteri grubudur (17-19). Tablo 4. Beta laktamaz enzimi oluflturan bakterilerin
tür-leri ve say›lar›
Bakteri cinsi (n) Beta laktamaz pozitif tür (n)
Bacteroides fragilis grubu (11) Bacteroides ovatus (2)
Bacteroides thetaiotamicron (2)
Bifidobacterium türleri (7) Bifidobacterium türü (1)
Actinomyces türleri (7) Actinomyces israelii (2)
Clostridium türleri (5) Clostridium butyricum (1)
Propionibacterium türleri (3)
-Fusobacterium türleri (2) Fusobacterium mortiferum (1)
Di¤erleri (5) Prevotella melaninogenica (1)
Anaerob bakterilerde beta laktamaz enziminin varl›¤› ilk kez B. fragilis grubunda bulunmufltur ve bu grupta en yüksek orandad›r (20-22). B. fragilis grubunda, Horn ve arkadafllar› (22) % 80; Mutlu ve arkadafllar›(23) %40.7 oranlar›nda beta laktamaz enziminin varl›¤›na rastlam›fllar-d›r. Bu çal›flmada B. fagilis grubuna ait 11 bak-teriden 4’ünde beta laktamaz pozitifli¤i belir-lendi ki bu oran di¤er çal›flmalarda bulunan de-¤erlerden daha düflüktür. Appelbaum ve arka-dafllar› (21) ise F. mortiferim sufllar›nda %76.9 ve F. varium sufllar›nda ise % 50 oran›nda beta laktamaz pozitif suflun varl›¤›n› belirtmifllerdir. Bu çal›flmada da izole edilen iki Fusobacterium türünden biri olan F. mortiferum’da beta lakta-maz pozitif bulunmufltur.
Antibiyotik duyarl›l›k testleri ile ilgili literatür-ler incelendi¤inde, bu çal›flmada kullan›lan E test ile referans yöntem olan agar dilüsyon ara-s›nda % 80.8–% 99.9 oranlar›nda uyum oldu¤u belirlenmifltir (23-28). Appelbaum ve arkadaflla-r› (25) 209 suflda, anaerob duyarl›l›k testleri ola-rak agar dilüsyon ve E test yöntemini birlikte kullanm›fllar, karfl›laflt›rma yapm›fllar ve E test yöntemi ile piperasilin/tazobaktama karfl› %1, sefoksitine karfl› %12.7 klindamisine karfl› %62 oran›nda dirençli sufla rastlad›klar›n› bildirmifl-lerdir. Namaver ve arkadafllar›(29) Hollanda’da 145 anaerob bakteri ve E test ile yapt›klar› bir çal›flmada; B. fragilis grubunda imipenem, pi-perasilin/tazobaktam, sefoksitin ve metronidizo-le karfl› dirençli sufla rastlamad›klar›n›, klinda-misine karfl› B. thetaiotaomicron sufllar›nda %9 oran›nda direnç oldu¤unu belirlemifllerdir. Amerika Birleflik Devletleri’nde (ABD) yap›lan çeflitli çal›flmalarda B. fragilis grubunda klinda-misin için %33’e varan oranlarda dirence rast-land›¤› bildirilmifltir (30). Gürler ve arkadaflla-r›(31) 86 anaerob gram negatif çoma¤›n E test ile yapt›klar› sefoksitin ve klindamisin
duyarl›-l›k araflt›rmas›nda, B. fragilis grubuna ait olan yedi B. ovatus suflundan beflini sefoksitine; biri-ni klindamisine dirençli; alt› B. thetaiotaomic-ron suflundan ikisini sefoksitine, birini klinda-misine dirençli bulmufllard›r. Kiremitçi ve arka-dafllar› (32) Bacterodies türlerinde % 53 oran›n-da klindmisine karfl› direnç varl›¤›n› bildirmifl-lerdir. Bu çal›flmada B. fragilis grubuna ait 11 bakterinden yedisi klindamisine, üçü sefoksiti-ne, sekizi penisilisefoksiti-ne, üçü piperasilin/tazobakta-ma, ve biri metronidazole dirençli bulunurken sufllar›n tamam› imipeneme duyarl› bulunmufl-tur. Çal›flmam›zda, klindamisin direncinin yu-kar›da belirtilen di¤er çal›flmalarla karfl›laflt›rd›-¤›nda daha yüksek oldu¤unu görülmüfl ve bu durumun çal›flman›n yap›ld›¤› hastanede ampi-rik klindamisinin tedavisini s›k olarak kullan›l-mas› ile iliflkili olabilece¤i düflünülmüfltür Lewis ve arkadafllar› (33) ‹ngiltere’de akut oral enfeksiyonu olan 78 hastadan 188 anaerob bak-teri izole ederek E test ile penisiline karfl› direnç oranlar›n› araflt›rm›fllard›r. Bu çal›flmada izole edilen befl P. melaninogenica suflundan ikisinin, Prevotella türü olarak tan›mlanan 39 sufltan 26’s›n›n penisiline dirençli oldu¤unu, P. asocc-harolyticus olarak tan›mlanan bir suflun penisili-ne duyarl› oldu¤unu, Fusobacterium nucleatum olarak tan›mlanan befl suflun tamam›n›n penisi-line duyarl› oldu¤unu, Fusobacterium türü ola-rak tan›mlanan 11 sufltan bir tanesinin penisiline dirençli oldu¤unu belirlemifllerdir. Namaver ve arkadafllar› (29) P. bivia olarak tan›mlad›klar› 20 suflun ve F. nucleatum olarak tan›mlanan 15 suflun hiçbirisinde piperasilin/tazobaktam, imi-penem, sefoksitin, klindamisin ve metronidezo-le karfl› dirence rastlamad›klar›n› bildirmiflmetronidezo-ler- bildirmifller-dir. Gürler ve arkadafllar› (31) P. melaninogeni-ca olarak tan›mlad›klar› sekiz suflun hiçbirisin-de sefoksitin ve klindamisine dirence rastlama-d›klar›n› bildirmifllerdir.
Bu çal›flmada F. mortiferum olarak tan›mlanan bir sufl klindamisin, sefoksitin ve penisiline di-rençli, imipenem, metronidazol ve piperasi-lin/tazobaktama duyarl›, F. varium olarak ta-n›mlanan bir sufl, klindamisin, sefoksitin, imi-penem, metronidazol, penisilin ve piperasilin / tazobaktama karfl› duyarl›; P. melaninogenica olarak tan›mlanan bir sufl penisiline dirençli di-¤er test edilen antimikrobiyallerin tamam›na duyarl›, ve bir P. assaccharolytica ise test edilen bütün antimikrobiyallere duyarl› bulundu. Bu sonuçlar›n yukar›da belirtilen sonuçlarla uyum-lu oldu¤unu görmekteyiz.
Lewis ve arkadafllar› (33) izole ettikleri 22 Eu-bacterium spp.’nin hiçbirinde penisilin direnci-ne rastlamad›klar›n› bir Bifidobacterium türü-nün penisiline duyarl› oldu¤unu, ayn› çal›flmada üç P. acnes suflundan hiçbirinde penisiline di-rençli sufla rastlamad›klar›n› bildirmifllerdir. Na-maver ve arkadafllar› (29) izole ettikleri alt› P. acnes suflundan üçünün metronidazole dirençli oldu¤unu, piperasilin/tazobaktam, imipenem, sefoksitin ve klindamisine karfl› dirençli sufla rastlamad›klar›n› bildirmifllerdir. Mamal-Torun ve arkadafllar› (34) ‹stanbul’da çeflitli klinik ör-neklerden izole ettikleri 32 P. acnes suflu ve E test ile yapt›klar› çal›flmada metronidazole karfl› %100 oran›nda direnç oldu¤unu, imipenem ve sefoksitine karfl› ise dirence rastlamad›klar›n› belirtmifllerdir. Smith ve arkadafllar› (35) ABD’de 13 P. acnes ve E test ile yapt›klar› çal›flmada 13 suflun tamam›n›n metronidazole dirençli oldu-¤unu; piperasilin/tazobaktam, sefoksitin, imipe-nem ve klindamisine karfl› dirence rastlamad›k-lar›n› bildirmifllerdir. Bu çal›flmada 15 anaerob gram pozitif sporsuz çomakdan 11’i klindamisi-ne, alt›s› sefoksitiklindamisi-ne, befli metronidazole, 13’ü penisiline, befli piperasilin/tazobaktama dirençli bulundu. ‹mipeneme karfl› dirençli sufla rastlan-mad›. ‹ki P. acnes ve bir P. granulosum suflu
metronidazole dirençli, bir P. acnes suflu klinda-misine dirençli bulundu. ‹mipenem, sefoksitin, penisilin, piperasilin/tazobaktama karfl› dirence rastlanmad›. Bu çal›flmada tan›mlanan P. acnes ve P. granulosum’un duyarl›l›k sonuçlar›n›n di-¤er çal›flmalarla uyumlu oldu¤unu görmekteyiz. Namaver ve arkadafllar› (29) izole ettikleri 33 Peptostreptococcus suflunda metronidazole kar-fl› % 3 oran›nda direnç bulduklar›n› piperasi-lin/tazobaktam, imipenem, sefoksitin ve klinda-misine karfl› dirençli sufla rastlamad›klar›n› bil-dirmifllerdir. Lewis ve arkadafllar› (33) izole et-tikleri 33 Peptostreptococcus suflundan sadece bir tanesinin penisiline dirençli oldu¤unu bildir-mifllerdir. Bu çal›flmada izole edilen bir P. pro-ductus suflunun test edilen bütün antimikrobi-yallere duyarl› bulunmufl olmas› yukar›da bul-gular› verilen di¤er çal›flmalar ile uyumlu görül-mektedir.
Sonuç olarak anaerob bakterilerin küçümsen-meyecek oranlarda çeflitli enfeksiyonlarda etken olduklar›, buna karfl›l›k anaerob kültür ve biyotik duyarl›l›k testlerinin yap›lmad›¤›, anti-mikrobiyallerin kontrolsüz kullan›ld›¤› merkez-lerde geliflen direnç paternlerini izlemek ve et-kin olan antimikrobiyalleri belirlemek amac›yla yap›lmas›n›n gerekli oldu¤u ifade edilebilir. Bu çal›flmada test edilen antimikrobiyallere karfl› belirlenen direnç oranlar› dikkate al›nd›¤›nda anaerob bakterilerin yol açt›¤› enfeksiyonlar›n tedavisinde imipenemin en etkili antibiyotik ol-du¤u söylenebilir. Bu çal›flma Türkiye’nin do-¤usunda bulunan Erzurum ilindeki en genifl kapsama sahip t›p merkezi konumunda olan Atatürk Üniversitesi T›p Fakültesinde enfeksi-yon etkenleri olan anaerob bakterilerin izole edilerek tan›mlanmas› ve antianaerobik etkili antibiyotiklere karfl› direnç oranlar›n›n belirlen-mesi aç›s›ndan önemlidir.
‹letiflim / Correspondence Recep Keflli
Konya E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Mikrobiyoloji Laboratuar› Meram, Konya. Tel: 0 332 324 2160
e-mail: recepkesli@yahoo.com
Kaynaklar
1. Finegold SM. Anaerobic infections in humans: an overview. Anaerobe 1995; 1:3-9.
2. K›yan M. Anaerob bakteriler. In: Ustaçelebi fi ed. Te-mel ve Klinik Mikrobiyoloji. Ankara: Günefl Kitabe-vi,1999: 611-22.
3. Keflli R. Anaerob bakterilerin insanlarda neden oldu¤u enfeksiyonlar. Sendrom Derg; 2009; 21:56-60. 4. Töreci K. Anaerob bakteriyolojinin tarihçesi ve önemi.
In: A¤açfidan A, Badur S, Külekçi G eds. XXVIII. Türk Mikrobiyolojisi Kongresi Kitab›; 7-10 May›s 1996; Antalya: Türkiye 1996: Sayfa 93-95.
5. Appendix A. Formulas and preparation of culture me-dia and reagents. In Baron EJ, Finegold SM, eds. Ba-iley & Scott’s Diagnostic Microbiology. 8th ed. St Lo-uis: CV Mosby, 1990: A1-34.
6. Jousimies-Somer HR, Summanen P, Citron DM, Ba-ron EJ, Wexler HM, Finegold SM. Anaerobic Bacteri-ology Manuel Wadsworth-KTL. 6th ed. Korea: Star Publishing Company, 2002.
7. Keflli R. Antianaerobik antibiyotikler ve anaerob bak-terilerin antimikrobik duyarl›l›k testleri. Kocatepe T›p Derg 2002; 7:23-9.
8. Bolmström A. Susceptibility testing of anaerobes with E test. Clin Infect Dis 1993; 16(Suppl 4): S367-70. 9. Liljequist BO, Nord CE. Methods for susceptibility
testing of anaerobic bacteria. Clin Infect Dis 1994; 18(Suppl 4): S293-6.
10. National Committe for Clinical Laboratory Standards (NCCLS). Methods for Antimicrobial Susceptibility Testing of Anaerobic Bacteria. 3rd edition, M 11-A3. Villanova: NCCLS, 1993.
11. Gürler N. Anaerob enfeksiyonlar ve laboratuvar tan›s›. In: Ulusoy S, Leblebicio¤lu H eds. Anaerob Bakteri ‹nfeksiyonlar›. Ankara: Bilimsel T›p, 2005: 9-34. 12. Winn WC, Koneman EW, Allen SD, et al. The
Anaero-bic Bacteria. In: Konemans’ Color Atlas and Textbook of Diagnostic Microbiology. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2006: 877-944.
13. Hill GB, Ayers OM, Everett BQ. Suscebtibilities of anaerobic gram-negative bacilli thirteen antimicrobials and β lactamase inhibitor combinations. J Antimicrob Chemother 1991; 28:855-67.
14. Bergan T, Vandal M, Salveson A. Evaluation of Mini-tec and API as rapid diagnostic methods for anaerobic bacteria. Scand J Gastroenterol 1984; 19(Suppl 1):S103-11.
15. Murray PR, Weber CJ, Niles AJ. Comperative evalu-ation of three identificevalu-ation systems for anaerobes. J Clin Microbiol 1985; 22:52-55.
16. Summanen P, Jousimies-Somer H. Comperative evalu-aiton of Rap ID ANA and API 20 A for identification of anaerobic bacteria. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 1988; 7:771-5.
17. Aldridge KE. Anaerobes in polymicrobial surgical in-fections: incidence, pathogenicitiy, and antimicrobial resistance. Eur J Surg 1994; 573 (Suppl 1):S31-7. 18. Bennion RS, Thompson JE, Baron EJ, Finegold SM.
Gangrenous and perforated appendicitis with peritoni-tis: treatment and bacteriology. Clinicial Therapeutics 1990; 12:31-44.
19. Horn R, Lavallee J, Robson HG. Susceptibilities of members of the Bacteroides fragilis group to 11 anti-microbial agents. Antimicob Agents Chemother 1992; 36:2051-3.
20. Finegold SM. Anaerobic bacteria: general concepts. In: Mandell GL, Benett JE, Dolin R, eds. Principles and Practice of Infection Diseases. New York: Churc-hill Livingstone, 1995:2156-73.
21. Appelbaum PC, Spangler SK, Jacobs MR. β Lactama-se production and susceptibilities to amoxicillin, amo-xicill›n-clavulanate, ticarcillin, t›crarcillin-clavulanate, cefoxitin, imipenem, and metronidazole of 320 non-Bacteroides fragilis non-Bacteroides isolates and 129 Fu-sobacteria from 28 US centers. Antimicrob Agents Chemother 1990; 34:1546-50.
22. Horn R. Lavallee J, Robson HG. Susceptibilities of membres of the Bacteroides fragilis group to 11 anti-microbial agents. Antimicrob Agents Chemother 1992; 36; 2051-3.
23. Mutlu E, Yücesoy M. Anaerob bakterilerde β-lakta-maz aktivitesinin ve antibiyotik duyarl›l›¤›n›n agar di-lüsyon ve E test yöntemleri ile belirlenmesi. ‹nfek Derg 2003;17:275-80.
24. Liljequist BO, Nord CE. Methods for susceptibility testing of anaerobic bacteria. Clin Infect Dis 1994; 18(Suppl 4): S293-6.
25. Citron DM, Ostovari MI, Karlsson A, Goldstein EJ. Evaluation of the E test for susceptibility testing of anaerobic bacteria. J Clin Microbiol 1991: 29: 2197-203.
26. Appelbaum PC, Spangler SK, Cohen M, Jacobs MR. Comparison of the E test and conventional agar diluti-on methods for susceptibility testing of gram-negative anaerobic rods. Diag Micobiol Infect Dis 1994; 18: 25-30.
28- Wust J, Hardegger U. Comparison of the E test and a reference agar dilution method for susceptibility tes-ting of anaerobic bacteria. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 1992; 11:1170-3.
29- Rosenblatt JE, Gustafson DR. Evaluation of the E test for susceptibility testing of anaerobic bacteria. Diag Microbiol Infect Dis 1995; 22:279.
30- Namaver F, Severin WPJ, Stobberingh E, Smeets T, MacLaren DM. The sensitivity of clinical isolates of anaerobic species to piperacillin/tazobactam and other antimicrobial agents. J Antimicrob Chemother 1994; 34:415-9.
31- Wexler HM, Finegold SM. Antimicrobial resistance to Bacteroides. J Antimicrob Chemother 1987; 19:143-6. 32- Gürler N, Zandi H, Töreci K. Anaerob gram negatif
çomaklar›n duyarl›l›klar›n›n belirlenmesinde agar di-lüsyon, E test ve buyyonda disk elüsyon yöntemlerinin karfl›laflt›r›lmas›. Ankem Derg 1997; 1:487-92.
33- Kiremitçi A, Türkan AA, Akgün Y, Durmaz G, Kafli-fo¤lu N. Klinik örneklerden anaerob bakterilerin so-yutlanmas› ve antibiyotik duyarl›l›klar›n›n belirlenme-si. Ankem Derg 2008; 22:132-44.
34- Lewis MAO, Parkhurst CL, Douglas CW, et al. Preve-lence of penicillin resistant bacteria in acute suppurati-ve oral Infection. J Antimicrob Chemother 1995; 35:785-91.
35- Mamal Torun M, Bahar H. Propionibacterium acnes kökenlerine karfl› çeflitli antimikrobiklerin in-vitro et-kinli¤i. Ankem Derg 1998; 12:140.
36- Smith MA, Alperstein P, France K, Vellozzi EM, Isen-berg HM. Susceptibility testing of Propionibacterium acnes comparing agar dilution with E test. J Clin Mic-robiol 1996; 34:1024-6.
