• Sonuç bulunamadı

17 yıl aradan sonra gelen Yücedivan'lı intikam

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "17 yıl aradan sonra gelen Yücedivan'lı intikam"

Copied!
1
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

V

PAZAR, 2 7 Aralık 1 9 9 8

U

u.

Hurrıye

j

7 7

17 yıl sonra gelen

Yücedi van'll intikam

M,

ıhmud Muhtar

Paşa asker bir aileden

geliyordu. Sicili

başarılarla ve zaferlerle

doluydu. Bir ara

politikaya girdi, birkaç

ay Denizcilik Bakanlığı

yaptı ve siyasi rakipleri

Paşa'dan hınçlarını tam

17 yıl sonra aldılar.

Meclis kararıyla

Yücedi van'a yollandı, 20

bin altın ödemeye

mahkum edildi ve bütün

malına-mülküne el

kondu... İşte, pek

bilinmeyen bir

Yücedi van öyküsü...

Mahmud Muhtar

Paşa, eşi Prenses Nimetuİlah'la

MECLİS Genel Kurulu önümüzdeki günlerde önemli bir karar verecek. Komisyonun ’Kurtköy havaalanının ihalesinde kusurlu bulunduğu’ gerekçesiyle Başbakan Mesut Yılmaz'ı Yücedivan’a sevk kararını oylayacak ve Mesut Bey'in Yücedivan'da yargılanıp

yargılanmayacağı belli olacak.

Mesut Yılmaz'ın Yücedivan'a gitme ihtimali bana eski bir politikacının bundan 69 sene önce aynı yere yollanıp yargılanmasını hatırlattı: O zamanların gündemini hayli meşgul eden bir davayı, Bahriye Nazın Mahmud Muhtar Paşa'nın Yücedivan'da yargılanıp mahkum edilmesini düşündüm...

Mahmud Muhtar Paşa asker bir aileden geliyordu. 1866'da İstanbul'da doğdu. Galatasaray Lisesi'ni bitirdi, Harbokulu'na girdi, sonra Almanya'ya gidip oradan mezun oldu. 1897'deki Türk-Yunan Harbi'ne, sonra Balkan Savaşına katıldı. 31 Mart

ayaklanmasını bastıran Hareket Ordusu'nun kumanda heyetinde o da vardı. Babası imparatorluğun son dönemlerinin meşhur kumandanı Ahmed Muhtar Paşa'ydı. Paşa kısa bir müddet için sadrazamlık da yapmış ve oğlu Mahmud Muhtar'ı Bahriye yani Denizcilik Bakanı olarak kendi kabinesine alınca hükümete "baba- oğul kabinesi" adı takılmıştı. Mısır hanedanından Prenses Nimetuİlah'la evliydi. Bir ara Aydın'a vali oldu, derken büyükelçi olarak Berlin'e gönderildi. Cumhuriyetin ilânından sonra devlet görevinden aynldı ve Fenerbahçe'deki köşküne çekildi.

Mahmud Muhtar Paşa'nın başı seneler sonra işte sadece birkaç ay süren bu Denizcilik Bakanlığı

sırasındaki bir icraatı yüzünden derde girecek ve Yücedivan’da mahkum edilecek olan Paşa küsecek, Türkiye'den ayrılıp Mısır'a yerleşecekti...

Hadise 1912 senesinden kalmaydı. O zamanki adı "Seyrüsefain İdaresi" olan Denizyolları, "Tim es Iron Works" isimli bir İngiliz şirketine gemi sipariş etmiş ve ilk taksit olarak 20 bin altın ödemişti. Para

gönderilmişti ama şirketten teminat alınması gerektiğini hatırlayan olmamıştı. Derken "Times Iron Works" bir güzel iflâs etti ve yollanan avans da uçtu gitti...

Aradan tam 15 sene geçti ve 1927'ye gelindi. Türkiye'de artık Cumhuriyet

ilân edilmiş, yeni bir devir başlamıştı ve Londra'ya yollanan 20 bin altın konusu, Osmanlı zamanının

hesaplarını inceleyen komisyonlardan birinin dikkatini çekti. Komisyon Denizyolları'ndaki hesap açığını bir türlü kapatamayınca "Zararın sorumlusu zamanın Bahriye Nazırı Mahmud Muhtar Paşa'dır" deyip topu mahkemeye attı. Önce İstanbul Asliye Mahkemesi'nin 3. Hukuk Dairesi ve hemen arkasından da Yargıtay "Zarardan Paşa'nın sorumlu olmadığı" kararma vardı ama Denizyolları kasasından çıkan 20 bin altını geri almaya azmetmişti ve konu bu defa Ankara’ya, Millet Meclisi'ne taşındı. Başkanlığım Muğla

Milletvekili Yunus Nadi'nin yaptığı Anayasa ve Adalet Komisyonları da Paşa'yı suçlu bularak Yücedivan'a sevkediverdi...

O zamanlarda Anayasa Mahkemesi henüz kurulmamıştı. Yücedivan Yargıtay'la Danıştay üyelerinden meydana gelir, "Divân-ı A lî" adım alır ve siyasilerin yargılanması bu mahkemede yapılırdı.

Mahmud Muhtar Paşa'nın davasına da "Divân-ı Alî"de bakıldı. Mahkeme 1929'un 29 Haziranında Eskişehir'de toplandı, yargılama dört ay devam etti ve karar 3 Kasım'da açıklandı: "Tim es Iron Works" şirketiyle beraber batan 20 bin altın teminat mektubu alınmada

gönderildiği için suç işlenmişti. Sorumluluk zamanm Bahriye Nazın olan Mahmud Muhtar Paşa'ya aitti ve Paşa sözkonusu 20 bin altının

tamamım devlete ödemeye mahkum edildi...

Karardan hemen sonra, Paşa'nm Türkiye'deki bütün mallanna haciz kondu. 20 bin altın, dört yıl boyunca bu mallardan getirdiği kiralardan tahsü edildi. Paşa ise küstü, karısı Prenses Nimetuİlah'la beraber Mısır'a gidip Kahire’ye yerleşti ve Türkiye’ye bir daha dönmedi. Hayata 1935'te İskenderiye'den Napoli'ye giden bir yolcu gemisinin birinci mevki kamarasında geçirdiği kalp krizi neticesinde veda edecekti...

Referanslar

Benzer Belgeler

NASA’n›n morötesi dalgaboylar›na duyarl› Gökada Evrim Kaflifi (GALEX) uydusu, Araba Tekeri’nin de, görünür çap›n›n iki kat›na kadar uzanan daha genifl bir

Oyunun içeriği, 2 Nisan 1948’de Kırklareli ormanlarında gizli güçlerin komplosuyla katledilen Sabahattin Ali’nin arkasından yaşamı üzerine basında çıkan

(Düstur-ül Ve­ sim...) in Bayezit kütüphanesinde bu­ lunan nüshasında metin dışı bir say - fada başka bir yazı ile yazılmış olan satırlarla bu malûmatın

Vaktile, benim de kalem yar­ dımımla milliyetçi “Turan,, gazete­ sini çıkarmış olan Zekeriya Beyin Türk ordusunu, Türk milliyetper­ verlerini ve Türk

Ali Aybar, Avusturya Kültür Ataşesi Prof, mazından sonra Üsküdar Mezarlığı'nda toprağa verildi.. Kassper, Avni Arbaş gibi kültür ve sanat yaşamımızda

Cemaati tarafından “Papa Eftim” olarak sıfatlandırılan Türk Ortodoks Patriği liırgut Erenerol’un cenaze töreni Galata Pahaiya Merkez Türk Ortodoks

FOSAMAX tablets - 福善美 錠 [ 發表藥師 ] :朱仲安 藥師 [ 發布日期 ] :2003/9/15. FOSAMAX(alendronate sodium)為