N ihat Behram’ın ilk romanı “G urbet”
Olanca gerçekliğiyle
Gurbet / Nihat
Behram / Can
Yayınları / 424 sayfa.
GÜLTEKİN EMRE
Bir gazete haberi şöyle: “Alman
ya’da taşın toprağın altın olduğu, çok sayıda yabancının iyi para kazandı ğı yıllar geride kalmasına rağmen, sı nırlan çeşitli yollardan aşarak Al manya’ya kaçak girmeye çalışanların sayısında bir azalma yok. Bavyera sı nır polisi tarafından gazetemize ya pılan açıklamada 1987 yılında sınır lardan kaçak olarak girerken 1032 yabancının yakalandığı belirtildi. Bunlardan 489’u Türk...”
1986’da da 259 Türk kaçak olarak Almanya’ya girerken yakalanmış.
Gazetenin verdiği haber şöyle sü rüyor: “Öte yandan, dağlan, orman
ları aşarak Almanya’ya girmek iste yenlerin çok zor duruma düştüğü, nehirlerden yüzerek geçmeye çalışır ken boğulma ve karlı dağlardan ge çerken donma tehlikesi geçiren bazı kaçakların son anda kurtarıldığı be lirtiliyor.” (Milliyet, Avrupa baskısı,
30.1.88).
Gurbetin ve gurbetçiliğin tarihi bi linmiyor. Karın doyurma olunca işin özü, insanlığın kendi tarihi kadar es ki olmalı göçlerin ve gurbetin de ta rihi. Eskiden âşıkların bağrı aşk ate şiyle yanıp tutuştu mu, sazlarının tel lerine vura vura dolaşır, aşk acısını anlatırlardı. 60’tan sonraysa, Türki ye ekonomisinin yaşadığı bunalım in sanlarımızı dillerini, âdetlerini bilme dikleri ülkelerde yaşamak, çalışmak zorunda bıraktı. Ekmek parası ka zanmak için çıkılan gurbete yerleşil meye başlandı. Türkiye’ye dönenle rin feryatları ve Türkiye’nin
yaşadı-Î
jı ekonomik sıkıntılar, Avrupa ülke- erinde yaşayan Türkleri korkutuyor. Sahte evlilikler, sınırları kaçak geç meye çalışmalar hep geleceği güven ce altına alma ve insanca yaşamak için.Yurtdışına gidiş ve oradaki acılı günler pek çok romana, öyküye, şii re, filme, müziğe ve tiyatroya konu oldu. Yine de gurbet yazılmayla bi tecek gibi değil
Uzun bir süredir yurtdışında yaşa yan şair Nihat Behram, 87’nin son günlerinde yayımlanan ilk romanı
Gurbet’te yabaneli ele alıyor. Yurtdı-
şmdaki yaşam, pek çok öykü ve ro manda, tipik ve ilginç yanlarıyla iş lendi. İnsanlarımızın ekmek parası kazanma sırasında yaşadıkları, kimi zaman gülünç, kimi zaman açılıydı ve Türk okuru şaşırtacak şeylerdi. Fazlaca abartılarak verildi pek çek şey. Nihat Behram, sıradan insanla rın şaşkınlıklarını abartmıyor. Türk okurlar için Batı’yı betimlemiyor. Ba- tı’ya ilişkin bilgiler aktarmıyor. Yurt- dışında yaşanan gerçekleri ele alıyor.
Gazete haberlerinin ardında yatan in sanların içdünyalarını, sorunlarını, duygu ve düşüncelerini romanlaştı rıyor. İnsanlarımızın toplumlar ara sında sıkışıp kalmalarını, yalın bir dille, çarpıcı betimliyor.
G urbet’te Nihat Behram, vizesiz, kaçak yollardan Fransa’ya girmeye çalışan bir Türk ailesinin acıklı so nunu, sinemasal bir teknikle ele
aiı-YAYIN RAPORU
Uzun bir süredir
yurtdışında yaşayan
şair Nihat Behram, ilk
romanı “Gurbet”te
yabaneli ele alıyor.
Behram ’ın romanı,
A T kapılarını
aralamaya çalıştığımız
şu günlerde konuyu
geniş boyutlarıyla
tartışmaya,
araştırmaya sunuyor.
yor. Her olay, her duygusal dalgalan ma, doğa sinemadaymış gibi bir iz lenim veriyor okura. Bir yanda çeki len yabancılık; bir yanda eş dost ya nında sığıntı gibi yaşama; bir yandan da umutla beklenen yasal işçilik hak ları, kaçak işler; horlanmalar, sömü- rülmeler...
Romanın kahramanı Sabri, Tür kiye’den İsviçre’ye gelir. İş bulup
ca-*) t
gurbet
lışamaz. Akrabaların yanında sıkın tılı günler geçirir. Sonra, kaçak yol lardan Fransa’ya girer. İlericilerin gösterdikleri dayanışma sayesinde ayakta kalmayı başarır. Bir dikiş atöl yesinde çalışır ve iki yıllık çalışma izni alır. Karısını ve çocuklarını getirmek için harekete geçer. İtalya üzerinden Fransa’ya sokmak için ailesini, Mi lano’ya gider. Fransa sınırında ya kalanırlar. Karısının pasaportuna
“Fransa’ya giremez” damgası vuru
lur. Kaldıkları otelde tanıdıkları iki Türk onlara bir tren tünelini salık ve rir. Fransa’ya ayak basmak üzereler ken, ailenin en küçüğü Ali’nin dışın da hepsi, tren altında kalıp ölürler.
Nihat Behram’m romanı Gurbet, Avrupa Topluluğu kapılarını arala maya çalıştığımız şu günlerde, konu yu geniş boyutlarıyla tartışmaya, araştırmaya sunuyor.
Gurbet, yurtdışında yaşanan bu nalımları, özlemleri, gelişen yaban cı düşmanlığını, kültürler arasında sı kışıp kalmayı, tüm gerçekliğiyle göz ler önüne seriyor.
I ■ >
■
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
