•T T -ffa n g ş
O n ay YILMAZ___________________
G
BD Amerikan Biyografi Enstitüsü ve İngiltere Cambridge Uluslararası Biyografi Merkezi tarafından 1963’ten bu yana, her yıl dün yanın başka bir yerinde düzenlenen
Uluslararası Sanat ve İletişim Kon gresinin 25’incisi bu yıl ABD’nin Louisiana eyaletinin New Orleans şehrinde düzenlendi.
Kongreye Türkiye adına katılan ta rihçi Prof. Dr. Pars Tuğlacı, dünya caz diyarı olarak bilinen New Orleans’ta- ki toplantıda, “caz kralı” unvanını ta şımış olan ve Türkiye ve Fransa’ya cazı getiren İstanbullu Gregor Kelek- yan’dan söz etti. Tuğlacı, onun ünlü caz otoritesi Louis Armstrong’la olan ilişkilerini ve 1971 yılında İstanbul’da ölümünden az önce kendisine anlat mış olduğu ilginç anılarını anlattı.
Prof. Tuğlacı konuşmasında,
Fransa’da ve Türkiye’de caz müziği nin öncüsü olan Kelekyan’ın her yö nünü delegelere anlatırken, onun Os manlI Türkiyesi’nin başlıca günlük gazetelerinden Sabah’m başyazarı Diıan Kelekyan Efendi’nin oğlu ol duğunu belirtti. Kelekyan’ın Arms- trong’un en yakın arkadaşı olduğunu belirtip, bu iki yakın arkadaşın birim lerinden asla ayrılmayı düşünmedik lerinden, aynı yıl birlikte bu dünya dan göçüp gittiklerinden söz eden Tuğlacı, sözünü barış konusunda yaz dığı şiirini okuyarak bitirdi.
Toplantıdan dönen ve 2001 ylın- daki toplantının büyük olasılıkla İs tanbul Çırağan Sarayı’nda yapılaca ğını anlatan Prof. Dr. Pars Tuğlacı, Gregor Kelekyan’ın kişiliği hakkında şu bilgileri verdi:
“Geçen yüzyıl sonlarında İstan bul’da doğan, I. Dünya Savaşı sıra sında Fransa’ya giden Kelekyan’m müzik hayatı 1918’de orada
başla-N ew Orleans'ta
düzenlenen Uluslararası
Sanat ve İletişim
Kongresi'ne katılan Prof.
Dr. Pars Tuğlacı,
Türkiye'ye ve Fransa'ya
cazı getiren İstanbullu
Gregor K dekyan'ı
(solda) anlattı.
mıştı. Paris müzikhollerinde dans et miş ve orkestralar yönetmişti. Fransız sirki, Touquet Korusu Gazinosu, Mo ulin Rouge, Olympia’nın müzik ve dans direktörlüğünü yapmıştı. Kurdu ğu caz topluluğu ile Paris, Nice, Can nes, Lizbon, Zürih, Monaco, Roma, Milano, İskenderiye, San Sebastian, Rio de Janerio, Montevideo, Buenos Aires, New Orleans şehirlerinde ba şarılı konserler vererek ’caz kralı’ ola rak ün yapmıştı. Fransa’ya cazı ilk so kan sanatçı, Fransız halkınca büyük rağbet görmüştü. İsveç, Danimarka kralları ile Ağa Han, Galles Prensi ve Windsor Dükü ile tanışmıştı. 1937 yı lında İstanbul’a gelen Kelekyan, Tür kiye’de ilk büyük caz orkestrasını Gregor Jazz Topluluğu adıyla kur muş, Avrupa’dan getirdiği zengin bir repertuvarla İstanbul’da ve Türki ye’nin başkenti Ankara’da özgün şovları ile cazı sevdirmişti. 1971 yı lında vefat etti.”
* ‘Ih 9%
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
