Başlık: DAGLIÇ KOÇ VE KOYUNI.•ARININ İÇORGAN VERİMLERı tJZERıNDE ARAŞTIRMALARYazar(lar):KARASOY, Mehmet H.;TEZCAN, İrfanCilt: 6 Sayı: 3.4 DOI: 10.1501/Vetfak_0000001827 Yayın Tarihi: 1959 PDF

DAGLIÇ KOÇ VE KOYUNI .•ARININ İÇORGAN VERİMLERı tJZERıNDE ARAŞTIRMALAR

Doç. Dr. Med. Vet. Mehmet KARASOY

ÖNSÖZ

Dr. Med. Vet. ırfan TEZCAN

Bundan evvelki çalışmamızda (.) medeni bir ailenin, günlük ka-anClnın 60. 65 ini hayvanlardan .elde edilen. gıdalara verdiğini ve urdumuzda . kasaplık hayvanlann et verimleri üzerınde çalışmalar apılmadığını bildirerek, bu konuda faideli olabilmek gayesiyle araş-ınna yapmağı- uygun bulmuştuk.

Karaciğer, böbrek, dalak,kalp, beyin, barsak ve işkembe gıöi !oün. ük diyetlerde ve gıda sanayiinde rol oynıyan içorganlann verimleri ..zerinde yapI,lan bu araştınnanın da bir boşluğu dolduracağı ümidin.

eyiz.

MATERYAL VE METOD

Ziraat Vekaleti Veteriner İşleri Umum Müdür1ü~, Çifteler Hara--sında kesilen 18 koç ( da~lıç) ve 67 koyun (d~lıç) materyalolarak

ullanılmıştır.

Hayvanlara kesilece~i gün gıda veril-memiş,. baskül üzerinde bulunan darası malum kafes içerisinde tartılmıştır. AciC'xER AC'xffiLIC'x1 Tartılarak elde edilmiştir.

AKCİC'xER AC'xffiLIC'x1 II II » KALP AC'xIRLIC'x1 II II II ALAK AC'xffiLIC'x1

.

.

II » » BÖBREK AC'xffiLIC'xI II » » RAHİM AC'xffiLIC'xI .' » » » TESTİS AC'xffiLIC'x1 » » » DiL AC'xffiLIC'x1 » »

»

BEYiN AC'xffiLIC'xI II

»

»

OMENTUM AC'xIRLIC'x1 II

»

»

DAGLIÇLARIN IÇORGAN VERİMLERİ

İŞKEMBENİN MUHTEVİsİ İLE BERABER AGIRLIGI TEMİz İŞ.KEMBE »

»

Muhtevilerinden mıştır.

»

temizlenerek tartıl

•

BARSAGIN MUHTEVİsİ İLE BERABER AGIRLIGI İNCE BARSAK UZUNLUÖU KALIN BARSAK UZUNLUGU KÖR BARSAK UZUNLUGU: İNCEBARSAK HACMİ KALIN » » KÖR .» » ABOMASUS HACMİ BAŞ DERİsİ

'Tartılarak elde edilmiştir.

Kalın ve kör barsaktan aynlarak tartıl mıştır.

İnce ve kör barsaktan aynlarak tartıl mıştır.

Kalın ve ince barsaktan aynlarak tar tılmıştır.

Kalın ve kör barsaklardan aynlarak içi ne su doldunilmak suretiyle

ölçülmüş-tür.

İnce ve kör barsaklardan a~nlarak içine su. doldurulmak suretiyle ölçül-müştür.

Kalın ve ince barsaklardan ayrılarak içine su doldurulmak suretiyle ölçÜı-müstür.

Ayr~larak içine su' doldurulmak sure-tiyle ölçülmüştür.

Baş yüzülerek derisi taırtı1mıştır. ÖZET

Eskişehir, Çifteler Harasında 18 da~lıç koç, 67 d~lıç koyunun içorgan verimleri üzerinde çalışılmış, aşa~da bildirilen neticeler alın-mıştır.

K O.ç

".,

Canlı a~rlık Karaci~er aı\1rlı~

Karaci~er aiprlı~ yüzdesi i Akci~er a~rlı~ » lJ yüzdesi Kalp a~ırlı~ı » » yüzdesi Dalak a~rlı~ı 292 Azami 53.000 0.950 2.31 1.075. 2.31 0.350 0.82 0.325 Ortalama 42.683 0.740 1.74 0.789 1.84 0.268 0.62 0.217 Asgari 34.500 0.625 1.48 0.600 1.55 0.150 0.43 0.110

KARASOY - TEZCAN » » yüzdesi öbrek ağırlığı » » yüzdesi estis ağırlıe;ı » » yüzdesi ii ae;ırlığı » » y~zdesi Beyin ağırlığı » » yüzdesi Omentum ağırlığı » » yüzdesi

İşkembenin muhtevisi ile bera~er ağırlığı

İşkembenin muhtevisi ile beraber f .•

ağırlık yüzdesi

Temiz işkembenin ağırlığı

Barsae;ın muhtevisi ile beraber ağırlığı Barsağın muhtevisi ile beraber

ağırlık yüzdesi İnce barsak uzunlue;u Kalın barsak uzunlue;u Kör barsak uzunlue;u .

KOYUN

0.66 ' 0.50 0.28 0.275 0.211 0.100 0.65 0.49 0.26 0.900 0.483 0.275 2.14 1.13 0.65 0.375 0.275 0.17!5 0.81 0.64 0.32 0.250 0.189 0.100 0.59 0.44 0.21 1.200 0.311 0.50. 2.85 0.69 0.13 10.850 8.679 6.700 25.83 20.46 16.73 1.975 1.232 0.790 4.650 ~.801 1.200 12.04 7.01 3.33 31.30M. 28.50 M. 25.40 M. 9.60 » 7.59 » 5.80 » 0.55 )} 0.35 )} 0.15 » 'Canlı agırlık Karacie;er ag-ırlığı » » yüzdesi Akcie;er ağırlığı » » yüzdesi Kalp ae;ırlığı » » yüzdesi Dalak ae;ırlığı » » yüzdesi Böbrek ağırlığı » » yüzdesi Rahim ağırlığı » » . yüzdesi Dil ağırlığı ». » yüzdesi Beyin ağırlığı Azami 47.400 1.500 4.16 1.500 3.94 0.300 1.89 0.325 0.97 0.275 0.91 1.325 3.06 0.375 1.08 0.600 Ortalama 36.159 0.700 1.94 0.685 1.91 0.243 0.65 0.197 0.55 0.190 0.53 0.400 1.05 0.235 0.65 0.194 Asgari 25.000 0.475" 1.11 0.225 0.60 0.125 0.30 0.100 0.25 0.75 0.21 0.75 0.20 0.100 0.37 0.75

DAGUCLARIN tÇORGAN VERİMLERİ

» » yüzdesi

Omentum agırlıgı

» » yüzdesi

İşkembenin muhtevisi ile beraber agırlıgı

~şkeriıbeni nmuhtevisi ile beraber agırlık yüzdesi

Temiz işkeınbe agırlıgı

Barsagın muhtevisi ile beraber agırlıgı

Barsagın muhtevisi ile beraber agırlık yüzdesi

İnce barsak uzunlu~ Kalın barsak uzunlu~ Kör barsak uzunlu~ İnce barsak hacmi Kalın barsak hacmi Kör barsak hacmi Abomasus hacmi Baş derisi agırlıgı

2.02 0.54 0.20 '. _{1.400 0.382} 0.50 3.24 1.03 0.12 11.200 6.185 3.350 29.68 22.81 12.40 1.800 1.081 0.690 5.000 2.805 1.300 12.50 7.72 "4.-53 33.00M. 27.27 M. 22.60 M. 8.80 » 6.97 » 5.35 » 0.60 » 0.33 » 0.15 » 6.400Lit. 5.504Lit. 4.000Lt. 3.900 » 2.790 » 2.200» 3.700 » 2.412 » 1.800» 2.300 » 1.865 » 1.100 » 0.550 kg. 0.374 kg. 0.250 kg. KOYUN

Çokiyi ıyi Orta Zayıf

Canlı agırlık 38.508 37.346 36.180 31.415 Karaci~er abrırlıgı _{0.649 0.706 0.731 0.n7} (.- » )} yüzdesi 1.69 1.84 2.05 2.26 Akci~er agırlıgı _{Q.675 0.703 0.708 0.644} )} )} yüzdesi _{1.76 1.88 1.96} 2.07 Kalp agırlıgı _{0.247 0.241 0.259 0.215.} » » yüzdesi 0.64 0.63 0.66 0.69 Dalak agırlı~ı 0.194 0.209 0.184 0.205 » )} yüzdesi _{0.51 0.56 0.50} 0.65 Böbrek agırlıgı 0.194 0.198 0.180 0.187 » )} yüzdesi _{0.50 0.54 0.49} 0.59 Rahim agırlıgı 0.547 0.475 0.304 0.250 » » yüzdesi 1.35 1.27 0.78 0.79 Dil agırlıgı _{0.243 0.261 0.223 0.2]2} » » yüzdesi 0.64 0.70 0.62 0.67 Beyin agırlıgı _{0.211 0.188 0.179 0.200'} » » yüzdesi 0.55 '0.50 0.49 0:64 Omentum agırlıgı 0.563 0.300 0.349 0.283 294

KARASOY - TJ:ZCAN

» » yüzdesi

şkennbenmnnnuhtevisi ile beraber a~rlı~

şkennbenmnnnuhtevisi ile beraber a~rlık yüzdesi

enniz işkennbe a~rlı~ Barsa~n nnuhtevisi ile

beraber a~rlı~

Barsa~n nnuhtevisi ile beraber a~ırlık yüzdesi

İnce barsak uzunlu~ (nnetre)

Kalın » » » Kör » » » 1.44 7.909 20.47 1.084 2.652 6.85 26.96 6.78 0.28 0.79 8.653 23.11 1.180 3.026 8.04 26.90 6.81 0.37 0.95 8.827 24.40 1.077 3.005 8.25 27.34 7.16 0.34 0.87 7.346 23.22 0.963 2.438. 7.72 28.06 7.16 0.33

GENEL

ORTALAMA

(Koç ve Koyun) Canlı ağırlık Karaci~er a~rlı~ » » yüzdesi Akci~er ağırlı~ » » yüzdesi Kalp a~ırlı~ı »

<.~»

yüzdesi Dalak a~rlı~ » » yüzdesi Böbrek a~rlı~ » » yüzdesi Rahina a~rlı~ » » yüzdesi Testis a~rlı~ » » yüzdesi Dil a~rlı~ » » yüzdesi. Beyin a~rlı~ » » yüzdesi Onnentur.na~rlı~ » » yüzdesi İşkennbenmnnnuhtevisi ile beraber a~rlı~

»

37.541 0.709 1.90 0.707 1.89 0.248 0.65 0.211 0.54 0.194 0.53 0.400 1.05 0.483 1.13 0.244 0.65 0.193 0.52 0.365 0.96 6.713

DAGLIÇLARIN İÇORGAN VERİMLERİ

İşkembenin muhtevisi ile beraber' . ag-Irlık yüzdesi

T~~iz işkembe ag-Irlıg-I Barsag-In muhtevisi ile

beraber ag-Irlı~

Barsag-In muhtevisi ile beraber" i .' • .

ag-Irlık yüzdesi tJ?ce barsak uzunlu~ Kalın barsak uZunlu~ Kör barsak uzunlU~

İnce barsak hacmi (yalnız koyunda)

Kalın ..» » » »

. Kör » »

»

»

,. Abomasus hacmi (yalmz koyunda) Baş derisi (yalnız koyunda)

SUMMARY . i 22.31 1.113 2.804 7.57 27.53

Mo

7.11 » 0.34 » 5.504 Lit. 2.760

»

2.412 » 1.865 J 0.374 Kg.

This study was made on the weight of the internal organs of 18 "Cia~lıçrams and 67 da~lıç ewes in Çifteler Harası, Eskişehir. The

results were obtained are as follow:

RAMS

Maximuııi Average Live weight

Liver weight

Percentage of the liver weight Lungs weight

'Percentage of the lungs weight Heart weight

Percentage of the heart weight Spleen weight

Percentage of the spleen weight Kidneys weight

Percentage of the kidney weight Testes weight

Percentage of the testes weight Tongue weight

Percentage of the tongue weight Brain weight ,

Percentage of the brain weight .Omentum weight 296 . 53.000 0.950 2.31 1.705 2.31 . 0.350 0.82 0.325 0.66 0.275 0.65 0.900 2.14 0.375 0.81 0.250 0.59 1.200 42.683 ~0.740 1.74 0.789 1.84 0.268 0.62 0.217 0.50 0.211 0.49 0.483 1.13 0.275 0.64 0.189 0.44 . 0.311 Minimum 34.500 0.625 1.48 0.600 1.55 0.150 0.43 0.110 0.28 0.100 0.26 0.275 0.65 0.175 0.32 0.100 0.21 0.50

KARASOY - TEZCAN

ercentage of the omentum weight 2.85 0.69 0.13

umen weight (with its contain) 10.850 8.679 6.700

ercentage of the rumen weight

(with lts contain) 25.83 20.46 16.73

umen weight (emptied) 1.975 1.232 0.790

ntestine weight (with its contain) 4.650 2.801 1.200

ercentage of the intestine weight

(with its contain) 12.04 7.01 3.33

mal intestine length 31.30 M. 28.50M. 25.40 M:.

arge intestine length 9.60 » 7.59 II 5.80 »

aecum length 0.55 II 0.35 II 0.15 »

E W E S

Maximum Average Minimum,

ive weight 47.400 36.159 25.000

'Yerweight 1.500 0.700 0.475

ercentage of the liver weight 4.16 1.94 1.11

ungs weight 1.500 0.685 0.225

ercentage of the lungs weight 3.94 1.91 0.60

eart weight 0.300 0.243 0.125.

ercentage of the heart weight 1.89 0.65. 0.30

pleen weight 0.325 0.197 0.100'

ercentage of the spleen weight 0.97 0.55 . 0.25

.dneys weight 0.275 0.190 0.75

ercentage of the kidney weight 0.91 0.53 0.21

terus weight 1.325 0.400 0.75

ercentage of the uterus weight 3.06 1.05 0.20

ongue weight 0.375 .0.235 0.100'

ercentage of the tangue weight 1.08 0.65 0.37

rain weight 0.600 0.194 0.75

ercentage of the brain weight 2.02 0.54 0.20

Omentum weight .1.400 0.382 0.50

ercentage of the omentum weight 3.24 1.03 0.12

umen weight (with its contain) 11.200 6.185 3.350

ercentage of the rumen weight

(with its contain) 29.68 22.81 12.40

Rumen weight (emptied) 1.800 1.081 0.690

İntestine weight. (with its contain) 5.000 2.805 1.300

Percentage of the intestine weight

DAGLIÇLARIN 1ÇORGAN VERİMLERİ

SmaIl intestine length 33.00M. 27.27M. 22.60

Large intestine length 8.80

»

6.97

»

5.35

»

Caeeum length 0.60 » 0.33

»

0.15 »

.SmaIl intestine volume 6.400 L. 5.504 L. 4.000

Large intestine volume 3.900 » 2.790 » 2.200

.Caeeum volume . 3.700

»

2.412 » 1.800

Abomasus volume 2.300

»

1.865

»

1.100

Skin of the head weight 0.550 Kg. 0.371 Kg. 0.250k

E W E S

Excellent Good Fair Weak

Live weight 38.508 37.346 36.180 31.415

Liver weight 0.649 0.706 0.731 0.717

Pereentage of the liver weight 1.69 1.84 2.05 2.26

Lungs weight 0.675 0.703 0.708 0.644

Percentage of the lungs weight 1.76 1.88 1.96 2.07

Heart weight 0.247/ 0.241 0.259 0.215

Percentage of the hearth

weight 0.64 0.63 0.66 0.69

Spleen weight 0.194 0.209 0.184 0.205

Pereentage of the spleen

weight 0.51 0.56 0.50 0.65

Uterus weight 0.547 0.475 0.301 0.250

Pereentage of the utenıs

weight 1.35 1.27 0.78 0.79

Tongue weight 0.243 0.261 0.223 0.212

Pereentage of the tongue weight: 0.64 0.70 0.62 0.67

Brain weight 0.211 0.188 0.179 0.200

Pereentage of the brain weight: . 0.55 0.50 0.49 0,64

Omentum weight 0.563 0.300 0.349 0.283

Pereentage of the omentem

weight 1.44 0.79 0.95 0.87

Rumen weight (with its

eontain} 7.909 8.653 8.827 7.346

Pereentage of the rumen

weight {with its contam) 20.47 23.11 24.40 23.22

Rumen weight (emptied) 1.084 1.180 1.077 0.963

İntestine weight (with

its eontain) 2.652 3.026 3.005 2.438

KARASQ.Y - TEZCAN

Percentage of the intestin

weight with its contain) 6.85. 8.04 8.25 7.72

SmaIl intestine length _{26.96M. 26.90M. 27.34M. 28.06M.} Large intestine len'gth 6.78

»

6.81

»

7.16

»

7.16

»

Caecum length _0.28

_»

_0.37

_»

_{, 0.34}

_»

_{0.33 »}

JOINT AVERAGES OF THE RAMS AND EWES

Live weight Liver weight

Percentage of the liver weight Lungs weight

Percentage of the lungs weight Heart weight

Percentage of the heart weight Spleen weight

Percentage of the spleen weight Kidneys weight

Percentage of the kidneys weight Uterus weight

Percentage of the uterus weight Testes weight

Percentage of the testes weight Tongue weight

Percentage of the tongue weight Brain weight

Percentage of the brain weight Omentum weight

Percentage of the omentum weight Rumen weight (with its contain) Percentage of the nımen weight

(with its contain) Rumen weight (emptied)

;ıntestine weight (with its contain)

37.541 0.709 1.90 0.707 1.89 0.248 0.65 0.211 0.54 0.194 0.53 0.400 1.05 0.483 1.13 0.244 0.65 0.193 0.52 0.365. 0.96 6.713 22.31 1.113 2.804

t 3ÖO

DAGLIÇLARIN 1ÇORGAN VERİMLERj

Percenta,ge of the intestine weight (with its contain)

Small intestine length Large intestine length Caecum length

Small intestine volume (only in ewes) Lerge intestine volume

(only in ewes)

Ca.ecum volume (only in ewes) Abornasus volume (only in ewes) Skifı of the head weight

(only in ewes) 7.57 27.53 M. 7.11

»

0.34

»

5.504 L. 2.760 » 2.412 » 1.865 » 0.374 K8.