BAYRAM GAZETESİ
Yılların değiştiremediği
kur reklâmdır...
Bski gazetelerde
ilgi çekici pek çok
ilana rastlanıyor
Perihan ÇAKIROĞLU
T
elevizyonun da ülkemi ze gelmesiyle birlikte reklamcılık başlı başına bir meslek halini aldı. Bazı rek lamlar ve ilanlar herkesi öyle sine etkiledi ki, kimi sözler günlerce dillerden düşmez o l du.Ünlü yasadır: Hiçbir şey yoktan varolmaz. Böylesine gelişmiş olan reklamın ve rek lamcılığın da bir kökeni ve ta rihi olması gerekli.
Yazı d evriminden önceye ait gazeteler tarandığında bu gün çok ilginç ilanlarla karşı laşılıyor. örneğin 1903 tarih li bir dergide "Reduzu" kor selerinin ilanında şöyle deni yor:
"Korse bedene zararlıdır derler. Bu söz ilk söylendi ğinde çok doğruydu. Çünkü
o zaman henüz Reduzu korse leri yapılmamıştı. Şimdi yine doğrudur, ancak bizim korse lerimizin dışında kalanlar
işte eskilerden bir ilan: "Yüzünüzün letafetini terbiye edecek, an cak C İC İM suyudur. Bir kere kullanmak letafetin derecesini gösterir. Fiyatı 5 kuruştur..."
için."
Gene o yılların dergilerin de, 'Ayyuri' sabunlarıyla ilgili ilginç bir ilân yeralıyor:
"Bir gün üç köylü kızı saç larını yıkamak için göl kenarı na gitmişlerdi. Yanlarında bir kaç türlü sabun vardı. Şakala şırken bütün sabunları göle düşürdüler. Hepsi battı, kay boldu. Yainız Ayvuri sabunu muzafferane su üzerinde yüzü yordu."
"Cicim suyu' ilanı da mak yaj olayının yüzyıllar geçse de hiç eskimeyeceğini belirtiyor: "Yüzünüzün letafetini ter biye edecek, ancak Cicim Su- yu'dur. OsmanlI mamulatı- dır.Bir kere kullanmak, leta fetinin derecesini gösterir. Fi yatı 5 kuruştur."
Faiz yarışı bugünkü gibi ol masa da, o zamanlar da var:
" ... Bankası, Mahmud Paşa da, Tarakçılar da, Abud Efendi lianı'ndadır. İstenildi ğinde alınmak şartıyla tasar ruf sandığı cüzdanlarıyla 25 , kuruştan 3 yüz liraya kadar akçe kabul eder ve senelik yüzde 6 faiz verir. 6 ay vade lilere yüzde 7."
Zeynel Kozanoğlu, eski ilanlar konusunu bir dergide araştırmış, 60-70 yıl önce ya yınlanan bazı gazeteleri ta rayarak ilginç ilan ve reklam lardan örnekler vermiş. İşte onlardan bazıları:
"Satılık inek,
Galata'da Kemeraltı Cad- desi'nde eski Parmakkapı'da 8 numaralı ahırda gerek gebe ve gerek buzağılı meşhur ve ala cinsinden olmak üzere inek ler, önümüzdeki Pazar gür.ii saat 03.00'den 09.00 a kadar mezatla satılacağından talip olanların sözünü ettiğimiz yere başvurmaları..."(1899 yılındaki İkdam gazetesinden)
"Dersaadet Tramvay şir- | ketinden gelen ilandır.
Şirket çürüğe çıkardığı hayvanları, satışa çıkarmıştır.
Sözü edilen hayvanlar,gele- . cek Şubat'ın ilk günlerinde şirketin Şişli, Beşiktaş, Aksa ray depolarında satılmaya başlanacak ve bedelleri derhal ödenecektir.Bir veya birden çok hayvan almak isteyen kimseler, sözü edilen günlerde belirtilen depolara müracaat etmelidirler.” (1899 yılında yayınlanan bir gazeteden)
Hanımlara mahsus bir gazetenin 1899 yılında yayın lanan yeni nüshasında faydalı makalelerle birlikte moda re simleri de verildiği ilan edili yor. A jrica şu müjde verili yor:
"Gazete bestenigar fas lından İstedin de Gönlümü Verdim Sana., şarkısının no tasını da havidir. Bu nefis ga zete cümleye tavsiye olunur."
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Ta h a T o ro s Arşivi
