BÜYÜK REŞİT
ii
# 4 , i /
)J
;
PeyamiSAPA
S adeleştirelim .
T an zim at n e d ir? B atılı ol m ağa doğru ilk resm î d av raıu simiz.
T an zim at K im dir? M ustafa Reşit F aşa.
O devirde hiç kim se, Büyük R eşit k ad ar, inkılâbın ne şuu runa, ne k ü ltü rü n e, ne ira d e sine, ııe de siy asi d ira y e ti ıe sah ip ti. P ad işah ı ve S a d ra z a m ların ı o g ü ttü . F ik ir, ham le ve te rtip onundur. T anzim atııı büyüklerini o b ü y ü ttü , o y e tiş tirdi ve y ü k seltti.
Ne d eğ ild i? Büyük diplom at. En uzun vadeli sa b ır ve te m kin sahibi dehalı politikacı. Ge niş bir k ü ltü rü n ve anlayışın adam ı. H a ttâ şa ir ve büyük üslûpçu. Y erine göre sıcak balm um u gibi yum uşak ve so. ğuk çelik gibi se rt. K ıvrak ve azim li. C öm ert ve civanm ert.
E ksik mi y a p tı? T am y a p
m ak kim in had d i? Öyle olsa ta r ih d u ru r. Çünkii ta m a m la m ak b ir adam ın değil, onun işid ir. M u sta fa R eşit P aça b a ş
ladı. Sonraki ta rih in içinde yaşadık ve gözlerim izle gördük ki, evvelâ em ekliyen, so n ra d ü şüp k alk an ve y ü rü y en h a re ket, n ih ay et koştu ve koşuyor. Büyük R eşit, b a tılı olm ayı varolm anın ş a r tı gibi anlam ış ve b ir o rta ç a ğ a r tığ ı deHdet n i zam ının b aşın d ak ilere an latm ış ilk iııkılâpçım ızdır.
Ü sk ü d ar H alkevi B aşkanı A v u k at R eşat K ay n ar, onu tam ölçüsünde ilk değerlendi ren b ir büyük eser h a z ırla m a k ta d ır. O nun tö ren in i ve h â tı rasın ın e tra fın d a k i h a re k e ti de R eşat y a ra ttı. H â fız a la ıım ız ı d ü rttü ve d ikkatim izi ona çek ti. Y oksa u n utulm uş gibiydi.
R eşat K a y n a r’a sın ırsız şü k ran .