¿ilesim
Cihat Burak’ın dünyası
____ Ahmet KÖKSAL
C
İHAT Burak’ın Bebek Kile galerisinde açılan sergisinde önceki dö nemlerden örnekler arasında yeni çalışmalarını da içeren otuza ya- ...-1 kın yağlıboyası bir araya getirildi. Öteden beri derin bir halk esprisiy le Doğu ve Batı kültürünü birleştiren bir altyapı üzerinde Burak, bir yandan ger çekçi ve bilgece bir tutumla yaşadığımız olaylara incelikli bir yergi ve gülmece öğeleriyle değinirken, öte yandan naif ve fantastik öğeleri gerçeküstü kurgu larla birleştirdiği düzenlemelerinde kendine özgü bir dünyanın espri ve motif zenginliğini ortaya çıkarır. Sanatçı bir konuşmasında resminin bu özelliğini şöyle açıklamıştı: “Biz devamlı olarak değişiklikler geçiren bir toplum olduğumuzdan çağdaş resmimizde yergi ve mizah öğeleri topluma pek çok şey anla tacak kadar önemli bir yer tutar.”(1)
Hiçbir zaman belirli bir akıma ya da sanat grubuna bağlanmayan Cihat Bu
rak, kimi resimlerinde halk sanatına duyduğu yakınlık, kendi kaynaklarımızdan
esinlemelerle ulusal kimlikten yana birtutum gösterir. Başka bir konuşmasın da bu görüşünü şöyle belirtiyor:
“Türk toplumunun kendi kişiliğinden saptırılma gayretleri, kültür emper yalizmine kurban edilme çalışmaları, bunlar beni Avrupa resminden uzaklaştı rıyor, zaten Pleasso'nun en sevdiğim tarafı elli bu kadar yıl Fransa’da yaşadığı halde Ispanyolluğundan bir damla uzaklaşmamasıdır. Ben de resmimiz için çı kar yolu kendi kaynaklarımızı daha iyi tanımakta buluyorum. Karınca kaderin ce buna çalışıyorum da elimden geldiği kadar.”(2)
Başlangıcından günümüze sanat anlayışında önemli bir değişiklik görül meyen Burak’ın yeni sergisi de zengin bir çeşitlilik ve görsel bir bütünlük gös termekte. Önceki dönemlerden örnekler arasında koyu tonlar, kalınca boya dokularıyla bir “Parisli Zenci” figürü, glayöllerden bir natürmort, bir dönemin ilgi çeken müzik topluluğu “Beyaz Kelebekler”i konu alan çok figürlü düzen leme ile değişik motiflerin yoğun biçimde kurgulandığı fantastik ve gerçeküs- tücü nitelikte “Rüya” adlı düzenleme sanatçının repertuvar zenginliğini kanıtlıyor. 1S79 yapımlı Kütahya işi çini nakışlı birvazo içinde çiçeklerden sti lize edilmiş başka bir natürmort ise minyatür ve nakış geleneğinden esinlen mesini örnekliyor.
Natürmort ve kedi portrelerinin, kedili düzenlemelerin geniş yer tuttuğu yeni çal ışmaları arasında “Baîıkpazarr’nda Dilek Lokantası" (Kediye Konser), “Kre-
pen Pasajı” gibi günce! yaşam sahnelerini işleyen figürlü düzenlemeler, Ana-
doluhisarı’ndan bir görünüm ve mimarı Nikoğos Balyan Kalfa’ya adadığı
“Küçüksu Kasrr’ndan bir içgörünümde halk sanatına gösterdiği yakınlığın iz
lerini buluyoruz. Sedef kakmalı eski bir kutu üzerindeki “Osmaniı Kedi”, “Cen
net Anaların Ayağının Altındadır”, “Antika Bir Kedi mi, Antikacı Bir Kedi mİ?”
adlı değişik nesneler, mekânlar içinde ölçülü ve dengeli bir renk ve istif düze niyle biçimlenen resimlerinde kedilere duyduğu yakınlık ve sevecenlik vurgu lanmış. Son yıllarda sık sık işlediği vazo, çiçek ve kedi resimlerinde, sanatının geleneklerle bağlantısı yanında, renklerle biçimlerin (biçim olmayabilir de) gözü rahatsız etmeyecek oluşumlarla birleştiren “plastik bütünlük” gözetiliyor.
Cihat Burak’ın bir halk tasvircisine yakınlık, naif bir özgürlükle ortaya çı
kan anlatımcı yaklaşımından ve geçmişten günümüze bir kültür birikiminin iz lerini kendine özgü bir tasarım ve kurgu düzeniyle birleştiren resimlerinde yaşam coşkusunu yitirmemiş bir ustalık izleniyor.
(1) SANAT (Aylık dergi, Temmuz 1974) (2) Yeni BOYUT (Haziran 1982)
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
