Zaman Gecikmeli Ol�iimler AltInda H
00-Siizge� Tabanh Hedef izleme
Hoo-Filter Based Target Tracking Under Time Delayed Measurements
Ezgi Ate§
Elektrik -Elektronik Miihendisligi B6li.imii
Bilkent Universitesi, Ankara
ates@ee.bilkent.edu.tr
OZETC;E
Bu makalede siirekli zamanda (,:alt§an bir siire(,: l(:ln za
man gecikmeli gozlemler altmda
H 00kestirimi incelenmi§ ve
yeni bir siizge(,: yap lSI onerilmi§tir. Ornek olarak bir hedef
izleme sorunu ele almml§ ve geleneksel H2-optimal siizgeci
ile onerilen Hoo-optimal siizgecinden elde edilen sonu(,:lar
kar§da§tmlml§tlr.
ABSTRACT
In this paper a new filter structure is proposed for the H 00 es
timation under delayed measurements for continuous time pro cesses. As an example, target tracking problem is considered and results obtained from the classical H2-optimal and the pro posed Hoo-optimal filters are compared.
1.
GiRi�
Zaman gecikmeli sistemler ic;in Hoo-siizgec; tasarlama sorunu son 10 Yll ic;erisinde [1, 2, 3, 4, 5] gibi c;ah§malarda ele ahnml§ ve Lyapunov tabanh yontemler kullamlarak birtaklm dogrusal matris e§itsizliklerinin c;oziimlerinden alt-optimal sonuc;lara vanlml§tlr. Degi§ik varsaYlmlar altmda ve/veya degi§ik sistem ler ic;in bu yontemin uzantlsl [6, 7] c;ah§malannda yer almak tadlr. Konu iizerinde elde edilen daha eski sonuc;lar ve geni§ kaynakc;a ic;in bakmlz [8, 9]. Siirekli zamanda tiirevsel den klemler ile modellenen sistemlerde zaman gecikmesi oldugu durumda sistem sonsuz boyutlu olmaktadlr. Bu tiir sistemler ic;in kestirim veya denetim yontemleri tasarlamak aym i§leri kesik zamanda gecikme ic;eren (sonlu boyutlu) sistemler ic;in yapmaya nazaran daha zordur. Bu c;ah§mada siizgec; tasanml bir model uyarlama sorununa donii§tiiriilmii§ ve siizgec;leme ile kontrol arasmdaki benze§imden faydalamlml§tJr. Aym yakla§lm [10] c;ah§masmda da yer alml§ ve yiiksek dereceli bir model ic;in siizgec; tasarlanml§tJr. Burada ikinci derece bir model (sabit hlZ
+ klsa siireli sabit ivme) ele ahnml§ ve dii§iik dereceli sistem
ler ic;in siizgec; tasanmmm hesaplama aynntJlanna ve
siizge(,:in
kararlt ger(,:eklemesi
iizerine yogunla§llml§tJr. Bu konuya genel yakla§lmm anlatJldlgl [1O]'de verilen omegin bir benzeri bu rada ele ahnml§ ve [11]'de yapllan gozlemler kullamlarak Hoo-siizgec; yaplsmdaki alt-bloklann [10] c;ah§masmdaki1erden daha dii§iik dereceli transfer fonksi yonlar ile gerc;eklenebilecegi gosterilmi§tir.978-1-4673-0056-8112/$26.00 ©2012 IEEE
Hitay Ozbay
Elektrik -Elektronik Miihendisligi B6li.imii
Bilkent Universitesi, Ankara
hitay@bilkent.edu.tr
Degi§ik sinyal i§leme sorunlanm model uyarlama soru nuna donii§tiirmek slk goriilen bir yakla§lmdlr, omekler ic;in [12, 13, 14]'e ve bunlann kaynakc;a listesine bakmlz. Siirekli zamanda c;ah§an zaman gecikmeli sistemler ic;in daha once elde edilen Hoo-model uyarlama tekniklerini (bakmlz [15]) kul lanan [10] hedef takibi ic;in bir H 00 -siizgec; elde etmi§tir. Bu
c;ah§mada [11]'de verilen Hoo-denetleyici yontemi kullamlml§ ve [1O]'de onerilen siizgec;te sadele§tirme yapllml§tJr.
Makalenin ikinci bOliimiinde, ele alman sistem tammlanml§tJr. Siizgec; tasarlama problemi bu b61iimde bir model uyarlama sorununa donii§tiiriilmii§tiir. Dc;iincii b61iimde, bu tiir gecikmeli sistemler ic;in tasarlanan H oo-denetleyicisi kullamlarak yeni bir siizgec; yaplsl elde edilmi§ ve siizgecin kararh bir §ekilde gerc;eklenmesi ic;in alt yapllan incelenmi§tir. Dordiincii bOliimde, bu yakla§lm hedef izleme sorununa uygulanml§ ve H2 ve Hoo siizgec;lerinin degi§ik durumlar altmda performanslan kar§J!a§tmlml§tlr.
2.
HEDEF iZLEME: SORUN TANIMI
Bu c;ah§mada hedef izleme sorununa onerilen yontemi en sade bic;imde sunmak ic;in bir boyutlu hareket ele almacaktJr. Aynca, hedef izleme sorunu herhangi bir dogrusal sistemin durum ke stirimine omek te§kil etmektedir. DolaYlslyla, burada incelenen yontem [10] makalesinde anlatIldlgl gibi daha genel durum ke stirimi sorunlanna da uygulanabilir.
Bir boyutta hareket eden bir aracm (hedef) durum denklem leri konum,
xp(t),
ve hlZ,xv(t),
ic;in a§agldaki gibidir:(1) (2) burada M aracm kiitlesi ve
Fx (t)
de uygulanan kuvveti gosterir. Denklem (2)'de hedefin manevrasma yol ac;an�Fx(t)
terimi bir siirec; giiriiltiisii (yani hedefi takip eden ic;in bilinmeyen bir bozucu etki),wp(t),
olarak dii§iiniilebilir. Hedefin konumunun gecikme ve 6lc;iim giiriiltiisii etkileri altmda durum denklemleriXl
=Xp, X2
=Xv
tammlyla yeniden §oyle yazllabilir:XI(t)
X2 (t)
y(t)
X2(t)
wp(t)
XI(t - ho)
+wo(t)
(3) (4) (5) Burada
y(t)
alman 6lc;iimleri,wo(t)
6lc;iim giiriiltiisiinii,ho
ise C;lktldaki gecikmeyi gosterir. Bu sistemin, zamamnhI
saniyeilerisindeki konumu tahmin edilmek istendiginde takip edilmek istenen degi§ken
z(t)
§oyle tammlanabilir:(6) Sistemin i1eriye yonelik konum tahmini i,<in, 51,<iim
y(t)
ne densel bir siizge,<Q( s)
'ten ge,<irilebilir; bu durumda z( t)
i,<inyapJlan kestirim
2(t),
Laplace donii§iimii kullamldlgmda,2(s) = Q(s)Y(s)
(7)olarak gosterilebilir.
Hedefin hareketini saglayan siire,< giiriiltiisii i1e 51,<iim giiriiltiisii aym seviyelerde olmayacagl i,<in bir 51,<eklendirme katsaYIsI,
p,
tammlayarak sisteme dl§andan giren sinyalleri §oyle yazabiliriz:w(t) :=
[WP(t)]
wo(t) =:
[ WI
pW2(t)
(
t)
]
. Kestirim hatasle(t) = z(t) � 2(t)
(8)olarak tammlandlgmda, Hoo optimal siizge,< tasanml a§agldaki mali yet fonksiyonunu en kii,<iik yapar:
(9) Hata, (5) - (8) denklemleri altmda frekans alanmda
olarak gosterilebilir. Ol,<iim gecikmesi ve kestirim siiresinin toplamml
h := ho
+
h
I
olarak tammlamrsak (10) denklemie-h18 E(s) =
(I � Q(s)e-h8)X1(s) � Q(s)Wo(s)
(11) olarak yazllabilir. Sistemin frekans alamnda konumu,Xl (s),
(3) ve (4) e§itliklerinden(12) olarak bulunur. Tipik olarak siire,< giiriiltiisii,
wp(t),
takip edilen hedefe klsa siireli manevralar yaptIran bir klsa siireli vurumlardan olu§an bir sinyal olarak modellenebilir. Boylece hedef izleme sorunu bir Hoo model uyarlama sorununa donii§tiiriilmii§tiir:supE
w7'o IIwI12
HQ(s)
II
[HQ(s) �pQ(s)llloo'
(13) (14) Burada,wp(t)
girdisindene(t �
hI)
,<lktIsma olan transfer fonksi yonu, H Q( s
), hata sistemi
olarak adlandmlabilir.3. Hoo
OPTiMAL SUZGE<; TASARIMI
3.1. Siizgel; Parametrelerinin Hesapianmasl
Denkem (14)' iin sag tarafmdaki normu en kii,<iik yapan kararh bir
Q(s)
buiunmasl a§aglda tammlanan Hoo-karma duyarhhk azaltIml problemine denktir:(15)
En kii,<iik maliyet degeri 10 a§agldaki Hoo-optimal siizge,< tarafindan saglamr, [15],
I
=
10 ve diger terimler a§agldaki gibi hesaplamr:Optimal siizge,<te yer alan
L( s)
teriminin hesabl i,<in a§agldaki i§lemler yaplhr, bakmlz [11]. OnceL( s)
'in yaplsl belirlenir:L(s)=±l�cps.
1 +
cps
(17)Daha sonra kompleks diizlemde I'ya bagh §u noktalar tammlamr:
Simdi
Q( s)
'in §u aradegerleme ko§ullanm saglamasl gerek mektedir:-h8
Is
2
I
O=l +e
ps
2
bL(s)
, i=1,2 .
(19)+
a-ys
+
-y
8={3,
Denklem (19) i,<inde
(31 =
}y
ve(3
2
=
-7t
degerleri yerine konuldugunda(20) e§itlikleri elde edilir.
Yukandaki denklemleri sade bir bi,<imde yazabilmek i,<in
x:=
ph h:=
hl-/P
r
-y :=
-x-+-y
-::::
1 =-=x=2=-+
-y'r2 =x=Y""1
= -
===
x
= 2
e-jh..jX
q-y :=
----�===----r==
�===x-� -jy'2x�
tammlanm yapahm. Bu durumda (20) bize §u ko§ulu verir:
Bu e§itligin iki tarafl arasmdaki mutlak fark
(21 ) (22)
(23)
(24) olarak tammlamrsa, en kii,<iik maliyet, 10,
f±
fonksiyonunu+
veya - i§aretle slflr yapan en kii,<iik
x
E(0 ,1)
degerinden bu lunur. Yani,x
E(
0,1)
arahgmdaf+(x)
=
0 vef-(x)
=
0 ,<oziimleri ara§tmhr, en kii,<iik ,<oziimx
bize optimum I=
pix
bu en kiiC;iik x bulunuyorsa siizgec;i tammlayan L( s) fonksiy onunun (17)'deki gosteriminde de aym i§aret kullamhr.
SaYlsal degerler olarak
h
= 1 ve p =0.25
almdlgmda J±fonksiyonunu en kiiC;iik yapan x degerinin hesaplanmasl �ekill ile gosterilmi§tir. Goriildiigii iizere bu ornekte
+
i§areti ic;in f'islfir yapan en kiiC;iik x =
0.2882
bulunmu§tur. DolaYlslyla"(0 =
0.2882v'0.25
=0.
1441 elde edilir. Buradan da L(s)'itammlayan ¢ degeri (20) ile hesaplamr ve C;lkan L( s) §u olur:
10' 10'
....
10' 10·' 10" 10" 10" 0.2 0.4 0.6 X 0.8 1.0�ekill:
h
= 1 ve p =0.25
ic;in f±(x) degerleri.(25)
3.2. Sonlo Diirtii Yamth ve Dii!?iik Dereceli Sistemler Kol lamlarak Tasarlanan Siizgec;in Kararh Gerc;eklenmesi Optimal siizgec; Q( s) 'in (16) ile gosterimi 4 adet kutup
slflr sadele§tirmesi ic;ermektedir
(f31, ... , f34
noktalannda).DolaYlslyla siizgecin kararh bir bic;imde gerc;eklenmesi onemli bir sorundur. Bunun ic;in ilk olarak §u gosterimden yola C;lkacaglz:
(
,,(S2 (PS2 +
a'"(s+
)
1-$) L�l(S) +e�hS
)
�1
Q(s) -
-1-"(2s4
(26) ve
¢
:= ¢/yIP, :5
:=v'P
s tammlanm yapacaglz.Bu durumda Q(s) §u §ekilde yeniden yazllabilir, [16]:
Yukandaki gosterimin en onemli noktasl Q siizgecinin bir inci derece kararll sistemler ile (1
+ _:(:5)
2 ) teriminin geri s - x
beslemesi olarak gerc;eklenebilecegini gostermesidir. Burada
B(:5)
:54
- x2(yI2"i);
+ ¢b'"( ):53 + b'"(:52 + ¢x2:5 +
x2(1+ ¢yI2"i);)
:54
- x2 x(l -¢:5)e�iis
+
(28)olarak tammlanml§tlr. �imdi
A�
r�
10
�]
II�
r�]
0
1 (29)0 0
x20 0
C
=[
x2(1+ ¢yI2"i);)
¢x2b'"(
( yI2"i);
+ ¢b'"()]
(30) olarak tammlarsak, §U e§itligin saglandlgl anla§lhr:_CeAii
=[
x-¢x
0 0].
(31) Boylece (28) denklemindeki gosterim_ B(:5)
=C(sI _A)�l B_Ce�ii(SI�A)(sI _A)�l B
(32) S4 - x2§eklinde de yazllabilir; yani (32) ile gosterilen terim bir FIR siizgec;tir:
L�l
{
_ B(:5)
}
=h
(t
) ={
CeAt B
S4 - x20
O-<;t-<;h
diger durumlarda (33) 3.3. H 2 Optimal Siizgec;Yukanda tartl§llan hedef takibi ic;in maliyet fonsiyonunu §imdi §U §ekilde degi§tirelim: HQ (s) aym (14)'deki gibi,
-pQ(s)
] 11
2 .Bir seri ic;sel-dl§sal c;arpanlara aylrma yontemiyle (baklmz [IS]) bu sorun a§agldaki bir blok problemine donii§tiiriiliir:
. f
II
1 pS2 + v'2Ps + 1
�hs
QII
Q��oc S2(pS2 - v'2P s
+
1 ) - S2e
2
Bu problemin c;oziimii de
L
2[0
,
h]
uzayma izdii§iimlerile bulunur (bu hesaplamalann aynnttlan yer darhgmdan verilmemi§tir). Burada i1ginc; olan nokta, C;lkan H2-optimal siizgec; ikinci derece bir fonksiyondur:
Q2(S) = 1
+
(h +
v'2P)s .(pS2
+
v'2Ps+
1)4.
BENZETiM SONU£;LARI
(34)
Bir onceki boliimde ele alman parametre degerleri,
h
= 1ve p =
0.25
ic;in Hoo ve H2 optimal siizgec;ler yukandakigibi hesaplanml§ ve klsa siireli manevra yaptlran bir siirec; giiriiltiisii uygulanml§tlr. Aynca Olc;iim giiriiltiisii olarak ise dii§iik giic;te bir beyaz giiriiltii verilmi§tir. �ekil 2 bu deney ic;in benzetim sonuc;lanm gostermektedir. Sonuc; olarak Hoo optimal siizgec; H2 optimal siizgece nazaran daha kiiC;iik takip hatasl vermektedir.
Yukanda verilen degerler ic;in tasarlanan Hoo ve H2 op timal siizgec;lerden elde edilen hata sistemine, yani (14) i1e tammlanan HQ(s)'e, ait genlik grafigi �ekil 3'te gosterilmi§tir. Bu §ekilden de goriilecegi gibi dii§iik frekanstaki hata sistemi kazancl H2 siizgec;te Hoo optimal siizgec;tekine nazaran 1.75 kat daha fazladlr ama 2.5 radlsn'den daha yiiksek frekanslar daki bozucu etkiye kar§lhk gelen hata H 00 optimal siizgec;te
daha fazla olmaktadlr. DolaYlslyla, dii§iik frekans ic;erigi olan bir bozucu etki,
wp(t),
ic;in Hoo siizgec; sec;ilmelidir; bozucu etki yiiksek frekansli ic;erikli bir sinyal ise H 2 siizgec; tercih edilmelidir.0.3 ,---,--...,--.---,--�r=========;] 0.25· -0.05 · -0.1 . -0.15 o .. -.� 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Zaman(sn)
Sekil 2:
h
= 1 ve p = 0.25 i\;in hedef izleme hata sinyali.Hata Sistemi Genligi: 1(1-e-ih"'OUw))/w21
- --H2 suzgec
1 0-3 L---'---'--'.---'-'c..cL._'----'-'--'-'-'-'."---_--'--'----'�_-'---'<L..J
1 0-2 10-1 10° 10 1
Frekans (rad/sn)
Sekil 3:
h
= 1 ve p = 0.25 ic;in hata sistemi genligi,IHQ(jw)l.
5.
SONU<;
Bu c;ah§mada siirekli zamanda modellenen manevra dinamik leri olan hedefler ele almml§, zaman gecikmeli gozlemler altmda hedef izleme ic;in daha once [lOrde onerilen Hoo siizgec; tasanmmda sadele§tirme yapllabilecegi gosterilmi§tir. Burada elde edilen siizgec;, problem verilerinden
anali
tik olarak tiiretilen
saYIl (skaler) bir denklemin, (24), c;oziimiinii gerektirmektedir. Elde edilen siizgecin kararh bir §ekilde gerc;eklenmesi birinci dereceli bir alt-sistem ve bir FIR siizgecinin belirli §ekilde geri besleme ile baglanmasma dayan maktadlr. Ote yandan, [10] makalesindeki siizgec;, parametreleri ancak niimerik yontemlerle hesaplanabilen ikinci derece alt bloklardan ve burada elde edilenden daha karma§lk bir FIR siizgecinden olu§maktadlr.Hedef izleme sorununa uyarlama ile elde edilen sonuc;lar gostermektedir ki onerilen
H
00 -siizgec; dii§iik frekans ic;eriklisiirec; giiriiltiisiinii etkin bir bic;imde bastJrmaktadlr. Ote yandan yUksek frekans ic;erikli 6lc;iim giiriiltiisiinii bastJrmak aC;lsmdan
H 2
siizgec; daha etkin olmaktadlr.6.
KAYNAK<;A
[1] E. Fridman, U. Shaked; "A new
H
00 filter design for lineartime delay systems,"
IEEE Trans. on Signal Processing,
vol. 49 (2001), pp. 2839-2843.
[2] E. Fridman, U. Shaked, L. Xie; "Robust
Hoo
Filtering of Linear Systems With Time-Varying Delay,"IEEE Trans.
on Automatic Control,
vol. 48 (2003), pp. 159-165. [3] L. Mirkin, "On the extraction of dead-time controllersand estimators from delay-free parameterizations"
IEEE
Trans. on Automatic Control
Vol. 48, 2003, pp. 543-553. [4] G. Tadmor, L. Mirkin; "Control and Estimation With Pre view - Part I: Matrix ARE Solutions in Continuous Time,"IEEE Trans. on Automatic Control,
vol. 50 (2005), pp. 19-28.[5] S. Xu, J. Lam, T. Chen, Y. Zou; "A Delay-Dependent Approach to Robust
Hoo
Filtering for Uncertain Dis tributed Delay Systems,"IEEE Trans. on Signal Process
ing,
vol. 53 (2005), pp. 3764-3772.[6] Z. Wang, F. Yang, D.W.C. Ho, X. Liu; "Robust
Hoo
Filtering for Stochastic Time-Delay Systems With Miss ing Measurements,"IEEE Trans. on Signal Processing,
vol. 54 (2006), pp. 2579-2587.
[7] X-M. Zhang, Q-L. Han; "Robust
Hoo
filtering for a class of uncertain linear systems with time-varying delay,"Au
tomatica,
vol. 44 (2008), pp. 157-166.[8] M. Mahmoud;
Robust Control and Filtering for Time
Delay Systems,
New York: Marcel Deccer, 2000. [9] K. M. Nagpal and R. Ravi;"Hoo
Control and EstimationProblems with Delayed Measurements: State Space Solu tions"
SIAM J. ControlOptim.
Vol. 35, 1997, pp. 1217-1243.[10] S. Ezercan, H. Ozbay,
"Hoo
Filter Design for Vehi cle Tracking Under Delayed and Noisy Measurements,"Proc.
2007IEEE Intelligent Vehicles Symposium,
Istan bul, Turkey, June 13-15, 2007, pp. 1290-1295.[11] H. Ozbay; "Computation of
Hoo
Controllers for Infi nite Dimensional Plants Using Numerical Linear Alge bra,"Numerical Linear Algebra with Applications,
2012, 001: 1O.1002/nla.1809.[12] A. T. Erdogan, B. Hassibi, T. Kailath; "On Linear
Hoo
Equalization of Communication Channels,"IEEE Trans.
on Signal Processing,
vol. 48 (2000), pp. 3227-3231. [13] A. T. Erdogan, B. Hassibi, T. Kailath; "MIMO DecisionFeedback Equalization from an
H
00 Perspective,"IEEE
Trans. on Signal Processing,
vol. 52 (2004), pp. 734-745. [14] B. Hassibi, A. H. Sayed, T. Kailath;Indefinite-Quadratic
Estimation and Control: A Unified Approach to
H2
and
Hoo
Theories,
Philadelphia, PA: SIAM, 1999.[15] C. Foias, H. Ozbay, A. Tannenbaum;
Robust Control of In
finite Dimensional Systems: Frequency Domain Methods,
LNCIS No. 209, Springer-Verlag, London, 1996. [16] S. Giimii§soy; "Coprime-inner/outer factorization of SISO
time-delay systems and FIR structure of their optimal H infinity controllers,"