Koç anılarda

İLK O YAPTI

■ İlk yabancı temsilcilikler ■ İlk anonim şirketi ■ İlk otomobil satış şirketi ■ İlk yabancı ortaklık ve

sanayide ilk yatırım ■ İlk otomobil lastiği ■ İlk kablo fabrikası ■ İlk elektrik motoru ■ İlk Türk otomobili ■ İlk konserve ■ İlk şirket planlama bölümü ■ İlk dış ticaret şirketi ■ Halka açık ilk şirket ■ İlk özel müze ■ İlk holding

r-Vehbi Koç, eşi Sadberk Hanım'ın vefatından sonra, A zaryan Yalısı'm eşinin adına müze yaptı. Türkiye'de özel müzeciliğin de öncüsü oldu.

KOC ANILARDA

_{Ailesi, çalışanları ve yakınları 100. doğumgününde Vehbi Koç'u anlattı. Beş}

yıl önce ölen ünlü işadamının adına Koç Üniversitesi'nde bir kürsü açılıyor

EKONOMİ SERVİSİ

K

oç Grubu'nun kurucusu Vehbi Koç, topluluğun 75. kuruluş yılını kutlama faaliyetleri çerçevesinde bugün Koç Üniversitesi'nde düzenlenecek törenle anılacak. Ünlü işadamının sanayici ve eğitimci kimliğinin anlatılacağı törende, "Vehbi Koç Kürsüsü"nün de açılışı gerçekleştirilecek.

Beş yıl önce vefat eden Koç'u, anılarda yaşatmak için internet sitesinde "Anılar

Galerisi" açan Koç ailesi, çalışanları ve yakınları topluluğun aylık yayımlanan "Bizden Haberler” dergisinde de Vehbi Koç'u anlattı.

Topluluğun 75. kuruluş yılının kutlama faaliyetleri çerçevesinde düzenlenen etkinliklerin yanı sıra, internet sitesinde ise Koç'un tüm yaşamı tarihlerle dile getiriliyor:

İlk sermayesi 120 lira

Vehbi Koç, 1901 yılında Ankara'da Çoraklık Semti'ndeki yazlık evde, "üzüme alaca

düştüğü" günlerde doğdu. Koç, bugün yaşasaydı tam 100 yaşında olacaktı. Soyu, 250 yıllık t Ankaralı ailelere dayanıyordu. Babası Koçzade

Hacı Mustafa Efendi, annesi Kütükçüzade Fatma Hanım'ın ilk çocuğuydu. Küçük yaşlardan itibaren okumaktan çok ticaret yapmayı kafasına koyan Koç, 15 yaşında okuldan ayrıldı, esnaflığa başladı. Oturdukları evin altındaki dükkân, bakkal haline getirildi ve üzerine "Koçzade Hacı Mustafa Rahmi" tabelası kondu. Sermayeleri 120 liraydı. Zaman geçip piyasada iş yapanları gördükçe ustalaştı.

Teyzesinin kızıyla evlendi

1925'in sonlarında 24 yaşına gelmişti. Anne ve babası onu evlendirmeye karar verdi. Gelin adayı da, teyzesinin kızıydı. Sadberk HanımTa evlendi. Koçzade Hacı Mustafa Rahmi Efendi,

1917'de kurdukları Koçzade Hacı Mustafa Rahmi firmasını 1926 yılında ona devretti. Böylece Koçzade Ahmet Vehbi firması kuruldu. 1937'de İstanbul'da ilk şubesini açtı. 1938'de Koç Ticaret Anonim Şirketi'ni kurdu.

1930'da oğlu Rahmi Koç, 1938'de kızı Sevgi Koç (Gönül) ve 194İ'de de kızı Suna Koç (Kıraç) doğdu. Artık dört çocuk babası bir ticaret adamıydı. Bu arada İkinci Dünya Savaşı devam ediyordu. 1945'te savaş sonrası ticarette öncelik kazanmak için New York'ta Ram Commercial Corporation şirketini kurdu. Ama bu şirket istediği sonucu vermedi. Bu arada lastik firması U.S. Rubber (Uniroyal) firmasının temsilciliğini aldı.

10

$ '%

1966'd a T o fa ş fabrikalarının temelini attı.

+

Vehbi Koç kültür-sanatla da iç içe oldu. Türkân Şoray'a Berdel filmi dolayısıyla ödül vermişti.

CHP'den siyasete

T

ürkiye'ye döndükten sonra Cumhurbaşkanı İsmet

İnönü'nün ısrarıyla Cumhuriyet Halk Partisi'nin yeni kurulan Parti

Divam'na (Kırklar Meclisi) girdi. 1947'de sermayesiyle ilk sanayi teşebbüsüne girişti. 1954'te de Arçelik'i kurdu ve buzdolabı üretmeye başladı. Daha sonra, Bozkurt Mensucat, Demirdöküm, Türkay, Aygaz, Gazal, Türk Elektrik Endüstrisi, Siemens ile kablo fabrikaları kuruldu ve FIAT lisansıyla traktör üretimine geçildi.

e

ZİNDAN

SEVGİ GÖNÜL:

Duasız yatmazdı

V

ehbi Koç'un kızı Sevgi Gönül babasının yatmadan önce dua okuduğunu söylüyor. Koç'un "Allahım hakkımda ve hakkımızda hayırlısını ver, kötü gözlerden muhafaza eyle" diye başlayan duası, "Bütün işlerimde doğru karar vermeyi nasip eyle" diye bitiyor. Koç'un çocuklarına duası ise şöyle: "Sevgi'mi mesut et, bahtiyar et. Rahmi'yi hayre halef eyle. Suna'yı mesut et, bahtiyar et. Semahatim'e şifa ver."

SUNA KIRAÇ:

Vefatı beni şok etti

K

oç'un kızı Suna Kıraç, "Babamızı kaybetmekle gençliğimizi de kaybetmiştik" diyor. Kıraç, dergide babasını şöyle anlatıyor:

"Bizler kendisiyle birlikte yaşlanmıştık. Ben artık onun bizlerden ayrılmayacağına inanmıştım. O nedenle vefatı bende şok etkisi yarattı."

SEMAHAT ERSEL:

Not tutmaya meraklıydı

K

oç'un ilk kızı Semahat Arsel de, babasını şöyle anlatıyor: "Vehbi Koç, not tutmaya çok meraklıydı, işle ilgili gündemler, tutanaklar başta olmak üzere takdirlerini, eleştirilerini, ilgili kişilere daima yazıyla yapar ve yazılı cevap beklerdi."

YILMAZ BÜYÜKERŞEN:

Gösterişten kaçınırdı

E

skişehir Anadolu Üniversitesi eski Rektörü Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen bir gün Vehbi Koç'a, "Siz hacca gitmiştiniz, içki içmek günah değil mi?" diye sorduğunu ve ondan şu yanıtı aldığını anlatıyor: "Ben kendimi bildiğimden beri namazımı kılarım, orucumu tutarım. Hac farizasını da yerine getirdim. Hayır işlerini de yapmaya devam ediyorum. Ama bunların gösterişinden kaçarım. Bunlar, benimle Allah arasındadır. Ben Ramazan dışında akşamları bir kadeh viski içerim, ifrattan kaçarım. Daima ölçülü yaşamaya dikkat ettim."

ı

Í

İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Ta h a To ros Arşivi