HÜSEYİN KEMAL GÜRMEN
Hüseyin Kemal alâyişten hoşlanmaz, daha
ziyade sakin bir hayatı tercih eder, her tür
lü tezahürden kaçar, fakat sırası gelince
sanatına herkesi hayran eder. Otuz yıllık
devamlı bir emeğin taçlanması demek olan
bu jübile dolayısiyle kendisini hararetle
tebrik eder ve daha uzun yıllar sahnemize
sıhhat ve saadetle hizmet etmesini bütün
kalbimizle temenni ederiz.
_
_
_
_
_
YAZAN: _
_
_
_
_
M. FERİDUN BELLİSAR
D
E Ğ E R L İ s a n a tk â r H ü seyin K e m al Güı-men, sah n e h ay atın ın otuzuncu yılın ı id rak etm iş bulu nuyor. B u m ü n aseb etle 2 tem m uz cu m a rtesi a k şa m ı A cık H a v a T i y a tro su n d a b ir jü b ile te rtip edil m iştir. B u jü b ile bizim gibi z a m a n ın “tiy a tro perveranı,, için m e su t b ir hâdise teşk il etm ek ted ir. Çünkü H ü seyin K e m a l fik rim ce iki cih an h arb i a ra s ın d a y etişen en bü yük sah n e sa n a tk â rım ız d ır.K em al tiy a tro d a ken d isin i m u ayyen b ir ja n ı a ta h sis etm iş değil dir. E v v elce b ir çok v esilelerle be lirttiğ im iz gibi o d ram d a olduğu k ad ar kom edide de m u v a ffa k ol m ak ta d ır. B u n u g e re k Ş e h ir T iy a t rosunda, g erek se bu tiy atro n u n d ışında tem sillerd e isb a t e tm iştir. Asıl sa n a tı ve m a h a re ti de b u ra dadır. B ir gün b an a:
— B ir s a n a tk â r için büyük ve ya kü çü k rol olm adığı gibi kom edi a rtis ti, d ram a rtis ti diye iki türlü s a n a tk â r da yok tu r. B ir a k tö r her k a lıb a g irebilm elid ir.
D em işti. K em a l ay n i zam anda pek titiz b ir sah n e vazııdır. B il h assa son sen elerd e Ş e h ir T iy a tro su nd a tem sil edilen R u y B la s ve sa ire gibi b ir çok m ühim eserleri o sah n eye koym uştu r.
1317 doğum lu ve b ah riy e z ab it lerind en S a lih B ey in oğludur. R ü ş tüyeyi b itird ik te n so n ra A lm an li sesinde okum uş, d ah a so n ra T ic a re t m ek teb in d e iken 1918 de sah ne h a y a tın a a tılm ış tır . İlk d efa ola rak “V azife,, isim li b ir piyeste rol alm ıştır. B ü ilk rolünde k ab iliy eti görüldüğü için D arü lbed ayl k ad ro su n a alın m ıştı. F a k a t m ü tarek e sen elerin d e D arü lb ed ay iin ta h s i s a tı keslim ip olduğu için bu tiy a t
ronun s a n a tk â r la r ı üç g ru b a ay rılm ıştı. K em a l o zam an m erhum Ş a d in in , te şk il e ttiğ i g ru p la A n a dolu tu rn esin e çık m ış ik i sene m ütem ad iyen, büyük b ir kısm ı A n k ara'd a olm ak üzere Anadolu- da verilen te m sille re ig tirâk et m işti. S o n rad an îsta n b u ld a k i tem sil gru buna, iştir â k etm iş ve m illi za feri m ü teak ip a rk a d a şla rı ile b irlik te te k r a r Ş e h ir T iy atro su n u ku rm u ştu r. O zam an tem sillere O- deon T iy a tro su n d a b a şla n m ıştı. K em al o ta rih te n bugüne k a d a r d evam lı s u re tte yü zlerce rol oyna m ış, otuz sen e d urm adan sah n eye h izm et etm iştir. B ilh a s s a “A yak T a k ım ı A ra s ın d a ,,, "D ö rd ü ncü H enry,, ve "C y ran o de B e rg e ra c,, piyeslerind eki ro lleri onu sa n a tı nın en yü ksek n o k ta s ın a ç ık a r m ıştır.
K e m a l tiy a tro sa n a tın ı bütün v eçh eleri ve te fe r r ü a tı ile te tk ik
e tm e k te n bü yük b h eev k duyar. H ü seyin K e m a l Gturmen
ı İk in c i dünya h a rb in in b a şla n g ıcın a k ad ar A lm an ya'd a çık a n belli b a ş lı tiy a tro m e cm u aların ı, B e rlin Vi-, y an a sah n elerin d e tem sil edileni yeni p iyesleri m u n tazam an getir-1 tir, okurdu. Son sen elerd e ne ya pıyor bilm iyorum . F a k a t g eniş kü^ tü p h an esin in r a fla r ı tiy a tro ta r ih leri, k lâ sik eserler, ta n ın m ış Av* ru pa re jisö rle rin in ve m u h a rrirle rin in m u h telif tiy a tro m evzuları h a k k ın d a k i k ita p la rı ile doludur. B izzat ken d isi a lm an ca'd an on k a d ar piyes tercü m e ve ad ap te et m iştir.
E v in d e m u k av v a d ekorlu t a h ta dan k ü çü k b ir tiy a tro v a rd ır Bu tiy atro n u n perdesi d aim a a ç ık ¡dip- ru r. K em al oy n ıy acağ ı p iyeslere göre bu tiy a tro n u n sa h n esin i ta n zim ed erek tem sil esn asın d a teıâıi» han b u lu n m ası lâzım gelen m uh-, te lif n o k ta la rı bu sah ne üzerinde te sb it eder.
K ış ın evde rob d öşam brı ile ro lünü ezb erlerk en b ir yand an da k a r ş ıs ın d a k ile r e k p n u şm ak ta j r m ahzu r görm ez. B ir elind e rol lef te ri olduğu halde m is a firi ile Ko n u şa ra k b ir yand an da rolünü ez berlem esi ş a ş ıla c a k b ir şeyd ir. F a k a t ne d en e b ilir? H e r y iğ itin bir y o ğ u rt yeyişi v ard ır. J
H ü seyin K em al alâ y işte n h o ş lanm az, d a h a ziyade sa k in b ir ha-i y atı te rcih ed er. H e r tü rlü tez a hürden k a ç a r, f a k a t sıra sı g elin ' e s a n a tın a h erkesi h ay ran eder. O- tuz y ıllık devam lı b ir e m e ğ in .'a ç lan m ası dem ek o la n bu jübiir- do- lay ısiy lc ken d isin i h a r a re tle teb rik eder ve d ah a uzun y ılla r sah nem ize sıh h a t ve saad etle hizm et etm esin i b ü tü n k alb im izle tem e'"-' »1 ederi«.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
