NASIL CIZDIM ?
//
’ İnce Memed" Yıldız Çıbıroğlu 'mın
Yaşar Kemal' in ünlü romanı
çizgileriyle 7 Kasım7 dan itibaren,
gazeteniz HÜRRİYET7te...
B u dev romanın, tablo gibi resimlerini
yaratan, renk ve çizgi ustası
Yıldız Çıbıroğlu7 nu tanımak ister misiniz?
H I
"İNCE M EMEDİ RESİMLEMEK
Böyje diyor, Y ıld ız Ç ıbıroğlu. Yaşar Kem al’in bu dev romanının, birbirinden güzel,y A YATIM IM “ ,r“ 'nnden canlı resim ler çizm ek için çok elverişli olduğunu söyleyerek, alçakgönüllülüğü
_ . . . . . ^ „ J « ' T . de elden bırakm ıyor. “ İllüstrasyon” adı verilen bu tür resim leri çizm eye daha fazla zaman
DÖNÜM NOKTASIDIR
ayırabilm ek için öğretmenlikten aynlan Ç ıbıroğlu, kısa sürede bir “ Resim ustası” olup çıkm ış...M?
%
YILDIZ ÇIBIROĞLU YAŞAR KEMAL
7
İN KÖYÜ HEMİTE' DE
ünü, yurdumuz sınırlarını aşan dev romancı Yaşar Kem al ( solda),Adana’nın
Osm aniye ilçesin e bağlı Hem ite K öyü’nde (üstte solda) doğm uştur. Yazacın “ İnce Memed” romanında öyküsünü anlattığı insanlar da bu yörenin kişileridir. İşte, Y ıld ız Ç ıbıroğlu, “ İnce Memed” ! resimlemeden önce bu köye g itti (üstte sağda). A ynı yerde ve aynı koşu llar altında yaşayanlan inceleyip, çizdiği resim lerde gerçekleri yansıttı...
Röportaj: Necmi ONUR
Fotoğraflar: Erol DERNEK
H
ANIMELİ” biraz zayıf, biraz ince ve çok zarif. Ustalığını sorarsanız, saygıya la yık. Sahibini tanıtırım hepinize. Yıldız Çıbır- oğlu.“ Ailede resimle uğraşan çoktu, özellikle annem, güzel resim yapardı... Belki de onun etkisi ile resim, bende tutku old u ...”
Böyle başladı öyküsünü anlatmaya. “ İnce Memed” in yayınında rastlayacağınız çok güzel renkli resimlerin çizeri bayan Yıldız Çıbıroğlu.
m e s l e ğ e h e r ş e y f e d a
Bayan Çıbıroğlu mesleğini o kadar çok se viyor ki:
“Onun için öğretmenlikten bile ayrıldım”
dedi ve devam etti:
“O yıllarda Sinematek’de çizgi filmlerini seyrediyordum hafta sonları...Bu gide, gide bende tutku oldu.. Öğretmenlikten aynlıp D o ğan Kardeş’c girdim, iki yıl sürdü oradaki çalışmam. Resimli romanların kapaklarını çizi yordum. Çocuk masallarına resimler yapıyor dum. Sonra, Sİncvizyon’a girdim.”
Bu çabalar boşa gitmemiş... 1982 Akşehir Nasrettin Hoca Şenliği'ııdeki yarışmada, “ Bi rincilik” ödülü alan sanatçının adı, bayan Yıl dız Çıbıroğlu'dur...
“ Her şey resim için” diyen bayan Çıbıroğlu 11 yıllık eşinin yardımlarına karşı da çok saygı lı.
“Kocamın bana yardımcı olması, başarımm sim d ir...” dedi. Ve, bir sevgi güzelliğini bu cümle ile belgeledi.
“ EN BÜYÜK AMACIM”
Büyük kalem ustası Yaşar Kemal'in son otuz yılın en beğenilen romanı olarak “ del Duca” ödülünü kazanan “İnce Memed” isimli romanı gazeteniz HÜRRlYET'te yayınlanacağı zaman, o romanın içinde renk renk resimlere rastlayacaksınız...
Bayan Çıbıroğlu'dur o renk ustalığının ya pıcısı. Ama ona sorarsanız daha büyük bir amacı var şu sıralarda. Dedi ki:
“Çocuklar için Türkiye’de bir çizgi filmi yapmadan ölürsem, gözlerim açık gidecek...”
Bunu öyle içtenlikle ve öyle inanarak söylü yordu ki,- Allah geçinden versin- gözleri kapalı olacak ölüm geldiği zaman.
“Bu renk uyumu nereden geliyor?”
Bayan Çıbıroğlu soruyu şöyle cevapladı:
“Babam, memurdu. Ö sebeple Anadolu’yu çok dolaştık. Her gittiğim yerde, folklorumu zun motif ve renk zenginliğini adeta belleğime kazıdım. Fotoğraflar çektim. Onları resimle rimde kullanmaya başladım. Belki de sözünü ettiğiniz uyum ve renk zenginliği oradan geli yor...”
“Resime ne zaman başladınız?”
“Kendimi bildim bileli... Okulda bile, öğ - renci iken, resim işlerini bana verirlerdi...”
“Kendinize özgü bir çalışma sisteminiz var mı?”
“Bilmiyorum... Sadece gözlem yapmaktan yanayım, insanları durmadan inceler, ve hafı zama yerleştiririm. Sonra eve gelip onları çize rim. Kâğıt üzerinde canlanırlar.. Müsvedde yapmam..”
“Renkleri nasıl aklınızda tutuyorsunuz?” “Bazen fotoğraflarla.. Mesela İnce Memed’ in resimlerini çizebilmek için Kadirli'ye gittik.. Toros yaylalarına çıktık... Eşimle birlikte.. Fo toğraflar çektik... Onlardan çok yararlandım.. Aslına Yaşar Kemal Bey öylesine canlı yazmış ki romanı, insan okurken bile resim Yapabili yor...”
BAYAN ÇIBIROĞLU TOROS YAYLALARINDA...
Bayan Çıbıroğlu. başta söyledi zaten çalış malarının “gözlem”e dayandığım... Biraz da gücünü oradan alıyor olmalı...
Kadirli'ye gitmiş önce... Yaşar Kemal'in. Kemal Sadık ismi ile arzuhalcilik yaptığı kenti gezmiş... Sonra yazann doğduğu Hemite Kö yüne konuk olmuş... “ince Memed” in yaratı cısı olan yazarın çocukluk döneminde dolaştığı yerleri gözlemiş.. Kişilerle konuşmuş bulabildi- ğince...
Oradan Toros yaylalarına çıkmış Bayan Çı - bıroğlu...
Çam kokulu, toprağın bile yeşile dönüştüğü yaylalara...
İnce Memed'in yani hayal kahramanın ya şadığı, daha doğrusu yazar tarafından yaşatıl- dığı yerleri gezmiş adım, adım ... Renkleri gör müş. havayı teneffüs etmiş, doğanın esrarlı gü zelliğini izlemiş günün 24 saatinde ve oradaki, o koşullarda yaşayan insanlarla konuşup, izle yebildiği kadar karakter yapılarını saptamış... Ondan sonra da hepsini yer yer belleğine, yer yer fotoğraf makinesinin içindeki filme aktarıp İstanbul'a gelince oturmuş masasının başına...
Ondan sonrası mı?
Ondan sonrasını, o gezinin Bayan Çıbıroğ- tu'ııa ne kazandırdığını, “ ince Memed” roma nını okurken seyredeceğiniz renk renk tablo gibi resimlerdeki çizgilerde bulacaksınız..
ÇAĞDAŞ ANLAYIŞ...
Eşi Hüseyin Çıbıroğlu okuyor ara sıra İnce Memed'i ve resimlenecek bölümleri karısına lıatırlatıveriyor. Fikir birliği olunca da. başlıyor Bayan Çlbıroğlu'nun fırçası ak kâğıtlar üzeri ne renk dökmeye...
“Oğlunuzda resim merakı var mı?” . 11 ya şında çocukları. Bayan Çıbıroğlu:
“Resim yapıyor, ama ilgisiz” dedi. Belki de bu ustalık. Yıldız Çıbıroğlu ile noktalanacak.
Altı yaşında iken bir Anadolu halısının renkleri karşısında kendinden geçtiğini hatırlı yor. bayan çıbıroğlu.
“İşte o gün bugündür, resimle uğraşıyorum. Zaman geçtikçe bu motiflerin çağdaş anlayışa hiç de aykırı düşmediğini gördüm ...”
DÖNÜM NOKTASI
Bayan Çıbıroğlu, konuşmasının burasında durdu ve kelimelerin üzerine basa basa:
“Bir hususu açıklayayım” dedi, “İnce Me med romanını resimlemek, meslek hayatımda dönüm noktasıdır . Çünkü bu roman, çok güzel resimler vermeme yardım ediyor.”
“ Size ressam diyebilir miyiz?”
“ Hayuuır” dedi Bayan Çıbıroğlu, ‘Hayır. Ben ne ressam, ne karikatürcüyüm.”
“ Sizin branşınızdakilere ne denir?” “ lilüstratör.. Yani, Illüstration
Bayan Çıbıroğlu, yabancı fırça ustaların dan Pelyakof, Boch ve Van Gogh'u çok beğe niyor. Yerli isimleri ise şöyle sıraladı:
“Avni Lifü, Cihat Burak, Oya Katoğlu ve Mehmet Sönm ez...”
Sehpanın önüne yaydı “ İnce Memed” ro manında kullanılacak resimleri.. Renk. renk...
“Yaklaşık 500, 600 resim olacak böyle” de di. Resimlere, çocuklarına bakar gibi bakıyor du. Mutluydu.. Fırçayı aldı masanın üzerin den. “ Hanımeli” ile tuttu onu.. Boyaya batardı. Sonra çizdi, çizdi, çizdi... Renk renk insanlar, evler, ağaçlar düştü ak kâğıdın üzerine.
“Hanımeli” biraz zayıf, biraz ince, çok zarif ve bir hayli “usta” idi.
Sizin adınıza sıktık a “ hanımeli” ni...
İşte, çam kokulu, toprağın b ile ye şile dönüştüğü Toroslar’da, Y ıld ız Ç lb ıro ğ lu ’nun objektifiyle A nadolu kadını. Yufka açmak, günlük uğraşlar arasında...
Tipleri, karakter yapılarıyla, yine Y ıld ız Ç ıbıro ğ lu ’na m odellik eden Çukurovalı iki güzel kız...
Toros yaylalarında tüpgazın, havagazının sözü bile edilm iyor. H alkın başlıca gıdasın ı oluşturan “ S a c ekm eği” odun ateşinin yandığı fınna sürülüyor.
Y ıld ız Ç ıbıroğlu, Hem ite K öyü’nde çektiği bu genç kız ve erkeğin fotoğrafından,
İnce Mem ed ile se vg ilisin in resim lerini çizerken yararlandı.
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
