Kayseri cezaevi günlüğü

(1)

CELAL BAY AR

KAYSERİ CEZAEVİ

♦ ♦

w

♦ ♦

(2)

77 b l& J b t f

(3)

CELAL BAYAR

KAYSERİ CEZAEVİ GÜNLÜĞÜ

HAZIRLAYAN: Y ü cel A. D em irel

(4)

Tarih - 5 ISBN 9 7 5 -3 6 3 -9 5 2 -X Kayseri Cezaevi Günlüğü / Celal Bayar

Hazırlayan: Yücel A. Demirel 1. baskı: İstanbul, Ocak 1999 Kapak ve Sayfa Tasarımı

Nahide Dikel Baskı: Altan Matbaacılık Ltd. Şti.

Tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının yazılı izni olmaksızın

hiçbir yolla çoğaltılamaz.

Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A.Ş. Yapı Kredi Plaza E Blok Manolya Sokak 1. Levent 8 0 6 2 0 İstanbul

Tel.: (O 21 2 ) 2 8 0 65 5 5 (pbx) Faks: (O 212) 2 7 9 59 64 http ://w ww.y kykultur. com.tr

(5)

CELAL BAYAR’IN KAYSERİ CEZAEVİ GÜNLERİ

Celal Bayar 15 Mayıs 1 8 8 3 'te Bursa’nın Gemlik ilçesine bağlı Umurbey kö yünde doğdu. Babası Bulgaristan'dan Türkiye’ye göç edip müderrislik ve müftülük yapmış olan Abdullah Fehmi Efendi idi. Bursa’da İpek Meslek Okulu ve Collège Français de l’Assomption’da öğrenim gördü. Gemlik Reji İdaresi, Ziraat Bankası ve Deutsche Orient Bank'ın Bursa şubesinde memur olarak çalıştı. 1907’de İttihat ve Terakki’ye girerek siyasete atıldı. İkinci Meşrutiyet’in ilanından sonra (1908) İtti hat ve Terakki’nin Bursa kâtib-i mesulü oldu. Bir yıl sonra da aynı görevle İzmir'e gönderildi. Partinin görüşlerini yaymak üzere H alka Doğru adlı bir dergi çıkarttı ve bu dergide “Turgut Alp” takma adıyla yazılar yazdı.

Mütareke döneminde İzmir Müdafaa-i Hukuk-ı Osmaniye Cemiyeti’ne katıldı. İzmir’in işgalinden önce Ege Bölgesini önce efe, sonra da köy hocası kılığında, Galip Hoca takma adıyla köy köy dolaştı ve işgale karşı ulusal güçleri biraraya getirmeye çalıştı. Balıkesir Kongresi kararıyla Akhisar cephesinde alay komutanlı ğına getirildi.

25 Aralık 1 9 1 9 ’da yapılan seçimler sonucunda Saruhan milletvekiliğine seçil di ve bu sıfatla son Osmanlı Meclis-i Mebusam’na katıldı ve burada Misak-ı Mil- li’nin hazırlanmasında öncülük etti. 16 Mart 1 9 2 0 ’de İstanbul'un işgal edilmesi üzerine gizlice Bursa’ya geçti ve buradan Ankara’ya geçmeyi planlıyordu. Ama, tam bu sıralarda isyancı Anzavur kuvvetleri Bursa’ya doğru harekete geçince, Mustafa Kemal Paşa Celal Bayar’dan bir süre Bursa’da kalarak buradaki Kuva-yı Milliye örgütüyle işbirliği yapmasını istedi. Bu görevi nedeniyle, Ankara’da 23 Ni san 1 9 2 0 ’de toplanan TBMM'nin açılış toplantısında hazır bulunamadı. 8 Mayıs

1 9 2 0 ’de Ankara’ya geçerek TBMM’ye katılan Celal Bayar, bir süre İktisat Vekilli ği ve Hariciye Vekaleti Vekilliği görevlerinde bulundu. 1922 sonbaharında Lozan Barış Konferansı’na giden heyete danışman olarak katıldı.

5

Taha Toros Arşivi