Cumhuriyet Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Dergisi Cilt 2, Sayı 2, 1999
KONSÜLTASYON HASTALARINDA GÖZLENEN
ÇÜRÜK DİŞ İNSİDANSININ
ARAŞTIRILMASI
Dr. Rüştü GEDİK*ÖZET
Bu çalışmamızda Tıp Fakültesi Hastanesi'nin değişik bö-lümlerinde yatmakta olan ve konsültasyon amacı ile gönderilen hastalar incelendi. Çeşitli nedenlerle (foka! enfeksiyon, çürük diş, ağrı v.s.) gönderilen 200 konsültasyon hastasında gözledi-ğimiz çürük diş insidansını araştırmayı amaçladık.
Anahtar Kelimeler: Hasta konsültasyonu, çürük diş
SUMMARY
In this study we examined the patients which they are sent from other clinics of hospital for many reasons (focal en-fection, caries tooth, tooth aches etc.) for consuitation. A total of 200 patients were examined for a purpose of researehing cari-es insidance at such patients.
Key Words: Consultation-Caries tooth. GİRİŞ
Oral kavitede belirgin semptomlar veren bir çok hastalık bilinmektedir. Bu semptomların en önemlilerinden biri de diş çürükleridir. Bu tip hasta-larda gözlenen çürüme olayı birçok nedenlere bağ-lanmaktadır.1,2,5,6,8
Antropolojik araştırmalar, diş çürüğünün, M.Ö. 30.000 yıllarından beri var olduğunu kesin bir şekilde bildirmektedir. Fakat bunun perhistorik dö-nemde ve ortaçağ başlangıcına kadar sınırlı oldu-ğu bildirilmiştir. Genellikle başlangıçta yalnız eriş-kinlerde görülen çürüğe, zamanla her yaşta özel-likle çocuklarda rastlanmaya başladığı 1970 yılın-da Vannier tarafınyılın-dan açıklanmıştır. Aynı gözlem-ler, Brabandt ve Schinitzer tarafından yapılmıştır. Sosyal açıdan çürük ilerlemelere bağlı, yanlış beslenme uygulamasının bir sonucu olarak görü-lür.4,,7
Deneysel patolojide, rejim değişmesinin hem ağız florası değişikliğine, hem de tükrüğün asidite-sinin artmasına yol açtığı, bunun da çürüğün mey-dana gelmesinde önemli bir etken olduğu bildiril-miştir. Ayrıca bazı konjenital hastalıklarda ve send-romlarda yaygın çürükler gözlenmektedir.1,3,9,10
MATERYAL VE METOD
Tıp Fakültesi Hastanesi'nden konsültasyon amacı ile değişik bölümlerden gönderilen toplam 200 yatan hasta araştırmaya alındı. Hastalar gel-dikleri bölümlere, etkilenen bölgeye, yaş ve cinsi-yetlerine göre sınıflara ayrılarak incelendi.
BULGULAR
Bir çok sistemik hastalık, ağızda belirtiler ve- * C.Ü. Dişhek. Fak. Oral Diognoz ve Radyoloji Bilim Dalı
rir. Bu belirtilerin en önemli özelliklerinden biri de diş çürükleridir. Tıp Fakültesinde değişik bölümler-de yatmakta olan hastalarda gözlediğimiz çürük dişlerin ve bu çürüklerin servislere göre dağılımı Tablo 1'de gösterilmektedir.
Bölüm Çürük Diş Sayısı % Kalp - Damar 732 67.7 Dahiliye 173 15.9 Psikiyatri 54 4.9 Göz 22 2.2 Ortopedi 40 3.7 Üroloji 34 3.1
Cerrahi. (Çocuk ve Genel) 27 2.5
Toplam: 1082 100
Tablo 1: Çürük diş sayısının servislere göre dağı-lımını gösteren tablo.
Buna göre çürük diş sayısının servislere gö-re dağılımı incelendiğinde; servisler arası farklılık istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. (p<0.05). Burada çürük dişlerin servislere göre dağılımında en çok 732 (% 67.7) ile Kalp-Damar bölümü, en az 22 (% 2.2) ile Göz bölümü yer almaktadır.
Çürük sayısının etkilenen dişlere göre dağı-mı ise Tablo 2'de gösterilmektedir.
C.Ü. DİŞHEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ DERGİSİ 1999 CİLT: 2. SAYI: 2
Etkilenen Diş Çürük Diş Sayısı %
Molar 420 53.6
Premolar 206 26.2
Anterior 158 20.2
Toplam: 784 100.0
Tablo 2: Çürük diş sayısının etkilenen dişlere gö-re dağılımını göstegö-ren tablo.
X2= 148.51 p<0.05. önemli
Buna göre çürükten etkilenen dişler karşılaş-tırıldığında; farklılık istatistiksel olarak önemli bu-lunmuştur. (p<0.05). Burada çürükten en çok etki-lenen 420 (% 53.6) diş sayısı ile molar dişlerdir. En az etkilenen dişler ise 158 (% 20.2) diş sayısı ile anterior dişler olmuştur.
Bu hastalarda çürük diş sayısının segment-lere göre dağılımı ise Tablo 3'de gösterilmektedir.
Segment Molar (%) Premolar Premolar Anterior (%) Toplam
Sol Üst 109 25 9 50 50 55 34.8 214
Sağ Üst 105 25.0 49 49 44 27.8 198
Sol Alt 104 24.8 60 60 30 18.9 194
Sağ Alt 102 24.3 47 47 29 18.4 178
Toplam: 420 100.0 206 206 158 100 784
Tablo 3: Çürüğün etkili olduğu segmentlere göre dağılımını gösteren tablo.
X2= 7.75. p> 0.05. önemsiz
Bu tabloda çürüğün etkili olduğu segmentle-re gösegmentle-re dağılımı incelendiğinde farklılık istatistiksel olarak önemsiz bulunmuştur (p>0.05).
Çürük diş sayısının yaşa göre dağılımı ise (Tablo 4) de gösterilmektedir.
YAŞ ÇÜRÜK DİŞ SAYISI %
10-40 130 65
40-60 70 35
Toplam: 200 100.0
Tablo 4: Çürük diş sayısının yaşa göre dağılımını gösteren tablo.
Bu tabloya göre, 10-40 yaş arasında çürük diş sayısı 130 (%" 65) görülürken, 40-60 yaş arası hastalarda çürük diş sayısı 70 (% 35) düşmektedir.
Bu hastalarda çürük diş sayısının cinsiyete göre dağılımı ise (Tablo 5) de gösterilmektedir.
CİNSİYET ÇÜRÜK DİŞ SAYISI %
KADIN 521 51.3
ERKEK 495 48.7
TOPLAM: 1016 100.0
Tablo 5: Çürük diş sayısının cinsiyete göre dağılı-mını gösteren tablo.
Çürük dış cinsiyete göre dağılımı, kadınlarda 521 (% 51.3), erkeklerde 495 (% 48.7) olarak tes-bit edildi.
TARTIŞMA
Çeşitli nedenlerle değişik bölümlerde yatan hastalarda gözlenen, çürük diş oluşumu pek çok nedene bağlanabilir.1,4,10 Örneğin radyasyon te-davisi gören hastalarda, radyasyonun tükrük bezi-ne olan etkisinden dolayı ve yibezi-ne bazı sendromlar-da örneğin sjöğren sendromunsendromlar-da, tükrük bezinin etkilenmesi sonucunda dişlerde yaygın çürükler gözlenir. 1,5,6 Ayrıca bazı konjenital kalp hastalık-larında, örneğin fallot tetralojisinde yaygın diş çü-rükleri gözlenir.1,2,5,11 Nitekim yaptığımız çalışmada Kalp Damar bölümü hastaları 732 çürük diş sayısı ile (%67.7) 1. sırayı almaktadır. Bunu dahiliye bölümü 173 çürük diş sayısı ile (% 15.9) takip et-miştir. Bu iki bölüm aynı zamanda en çok konsül-tasyon isteyen bölümlerdir. Yukarda sıraladığımız bu iki bölümü en son olarak Genet Cerrahi 27 (%2.5) ve Göz 224(% 2.2) çürük diş sayısı ile takip etmektedir. Çürük diş sayısının servislere göre da-ğılımı istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. (p< 0.05), Tablo 1.
Çürükten etkilenen dişler karşılaştırıldığında farklılık istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p< 0.05). Çürükten en çok molar dişler 420 (% 53.6), en az anterior dişler 158 (%20.2) etkilenmektedir. Premolar dişlerde 206 (% 26.2) oranında etkilen-mektedir (Tablo 2).
Bu hastalarda çürüğün en etkin olduğu bölge olarak 109 çürük sayısı ile (% 25.9) sol üst molar bölgedir. Bunu sağ üst 105 (%25.0), sol alt 104 (% 24.8) ve sağ alt 102 (24.3) çürük diş sayısı takip etmektedir. Çürüğün etkili olduğu segmentlere gö-re dağılımı istatistiksel olarak önemsiz bulunmuş-tur (p> 0.05), Tablo 3.
Çürük dişi olan bireyler yaşa göre incelendi-ğinde 200 bireyin 130'u (%65)'i 10-40 yaş arasın-da, 70'i (%35)' i 40-60 yaş arasında idi (Tablo 4).
Görülen çürük diş sayısının cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde toplam 1016 çürük dişin 521'i (%51.3) kadınlara, 495'i (% 48. 7) erkeklere aitti (Tablo 5).
C.Ü. DİŞHEKlMLİĞİ FAKÜLTESİ DERGİSİ 1999 CİLT: 2, SAYI: 2
SONUÇ
Değişik nedenlerle Tıp Fakültesi Hastanesi
Bölümlerinde yatmakta olan hastalarda gözlediği-miz çürük insidansının genellikle bazı hastalıklara
özgü bir olay olduğu söylenebilir. Nitekim Kalp -Damar hastalan birinci sırayı almakla bu görüşü desteklemektedir. Dolayısıyle bu hastalarda iyi ağız hijyeni ve profilaksi uygulanması önem ka-zanmaktadır.
KAYNAKLAR
1. Behrman, R. E.; Vaughan, V. C: Nelson Textbookç{ Pediatrics (XII). W. B. Saunders Co.. PhiJadelphia, 1983
2. Berger, E. N.: Attidues and Prevented Dental Health Behavior in Children with Congenital Cardiac Disease. Ausf. Dent. J., 23: 87-90, 1978
3. Gardner, A. F.: Oral Manifestation of Systemic Disea- ses. Pathology in Dentistry, Charles C. T. Publisher, Springfi- eld, lllions, U.S.A., 1968
4. Gülhan, A.: Pedodonti. I.Ü. Dişhek. Fak. Yay. No 60, Doyuran Mat; S. 179, 1987
5. Kaner, A.; Losch, P. K.; Green, H.: Oral Manifestation of Congenital Heart Disease. J. Ped. 29 (3): 269-274. 1945
6. Langlais, MR.P; Bricker, S.L; Cottane J.A; Baker, B.R: Oral Diagnosis, Oral Medicine ant Treatment Planing W.B. saunders Co., Philadelphia, 1984
7. Mitchell, D. F.; Standish, 3. M.; Fast, T. B.: Oral Di agnosis and Oral Medicine. Lea and Febiger, Philadelphia, 1971
8. Sucully, C; Cawson, R.A.: Congenital Heart Disease. Medical Problem in Densitry (22.ed), Wright, Bristol, 1987
9. Solobody, B. L., Wassermen, E.: Heart Disease, Sur- vey of Clinical Pediatrics. Mc Graw-Hill Book Co., New York, Toronto, 1963
10. Sorenson, H. W.: The Pedodontic Patient with Heart Disease. Dent Clin. of N. America, 17(1): 173-178, 1973
11. VVaterhouse, J. P., Mason, D- K.: Oral manifestation of Systemic Disease. W, B. Sounders Co. Philadelphia, Lon- don,1980
