Clinical Characteristics of Patients with Tendon Injuries

(1)

G

Giir

riifl

fl

El günlük yaflam aktivitelerini yapabilmemize yard›mc› olan en önemli organ›m›zd›r, üst ekstremitenin en aktif, ayn› zamanda korunmas› en az ve en s›k yaralanan bölümüdür.

Acil servise yaralanma nedeni ile baflvuran hastalar›n yaklafl›k %20’sinde el yaralanmas› tespit edilmektedir. Endüstriyel gelifl-meyle beraber ifl kazalar› sonucu geliflen el yaralanmalar›n›n

oranlar› giderek artmakta ve yaralanmalar ço¤unlukla çal›flan genç erkeklerde, 12-29 yafl grubunda ve dominant elde görülmek-tedir (1). El yaralanmalar› hayati tehlikeye neden olmamalar›na ra¤men fonksiyonel kay›plara ve günlük yaflam aktivitelerinde özürlülük geliflmesine sebep olmaktad›r (2). El yaralanmalar›n›n ço¤u ifl yerlerinde, kirli ortamlarda, ifl makineleri ve kesici aletler-le geliflti¤inden yaralar infekte ve kirlidir (3). Bu yüzden el yara-lanmalar›n›n de¤erlendirilmesi ve tedavisi çok önemlidir.

Dikkat-94

Ö

Özzeett

A

Ammaaçç:: Tendon yaralanmal› hastalar›n demografik, etiyolojik ve klinik öze-liklerinin belirlenmesi amaçlanm›flt›r.

G

Geerreeçç vvee yyöönntteemm:: Ankara Numune Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitas-yon Klini¤i El RehabilitasRehabilitas-yonu Ünitesine tendon onar›m› sonras›nda bafl-vuran 154 hastan›n dosya kay›tlar› retrospektif olarak incelendi. Hastala-r›n yafl, cinsiyet gibi demografik özelliklerinin yan› s›ra meslek, yaralanan el, dominant el, yaralanma flekli, yaralanma zonu, etkilenen parmak say›-s› ve efllik eden yaralanmalar› belirlendi.

B

Buullgguullaarr:: Hastalar›n %57’si fleksör, %43’ü ekstansör tendon onar›m› sonras›nda rehabilitasyon program›na al›nm›flt›. Tendon yaralanmalar› %91 oran›nda erkeklerde ve en s›k 3. dekatta meydana gelmiflti. Yaralan-malar›n %85’i ifl kazas› sonucunda ve %54’ü dominant elde geliflmiflti. Hastalar›n %19’unda efllik eden yaralanma mevcuttu ve bunlar›n %59’u sinir yaralanmas› idi. Ekstansör tendon yaralanmalar› en s›k Zon V’de, fleksör tendon yaralanmalar› ise en s›k Zon II ve V’de meydana gelmiflti. S

Soonnuuçç:: Tendon yaralanmalar› en çok genç erkek iflçilerde geliflti¤inden önemli oranda özürlülük ve ifl gücü kay›plar›na neden olmaktad›r. ‹fl ka-zalar›n›n önlenmesi ve ifl e¤itimi hastalar›n fonksiyonel kapasitelerinin artmas› ve ekonomik kay›plar›n en aza indirilmesi için gereklidir. Türk Fiz T›p Rehab Derg 2005;51(3):94-97

A

Annaahhttaarr KKeelliimmeelleerr:: Tendon yaralanmas›, el

S

Suummmmaarryy

O

Obbjjeeccttiivvee:: The aim of this study was to determine the demographic, eti-ologic and clinical properties of patients with tendon injuries. M

Maatteerriiaallss aanndd MMeetthhooddss:: The registered data of the 154 patients who had attended to Hand Unit of the Physical Medicine and Rehabilitation Clinic of Ankara Numune Hospital after tendon repairs were analyzed retros-pectively. The patients were evaluated according to their demographical properties like age, sex, and occupation, injured hand, dominant hand, the cause of injury, zone of the injury, number of affected fingers, and accompanying injuries.

R

Reessuullttss:: Fifty-seven percent of the patients were followed after extensor and, 43% were followed after flexor tendon repairs. Ninety- one percent of the tendon injuries were occurred in males and most frequently in the third decade. Eighty-five percent of the injuries were occupational and, dominant hand was involved in 54% of the patients. Nineteen percent of the patients had accompanying injuries and, 59% of them had nerve le-sions. Zone V was the most affected site in the extensor and Zone II and V were the most affected sites in the flexor tendon injuries.

C

Coonncclluussiioonn:: Tendon injuries commonly occur in male employees, results in disability and reduced work force. It is essential to prevent occupati-onal injuries and to educate the employees in order to improve functi-onal capacity and to reduce economic loss. Turk J Phys Med Rehab 2005;51(3):94-97

K

Keeyy WWoorrddss:: Tendon injury, hand

Orijinal Makale / Original Article

Dilek KESK‹N*, Ümit SEÇK‹N*, Hatice BODUR*, Asuman SEV‹L**, Bülent ERDO⁄AN**, Mihriban AKYÜZ*

Ankara Numune E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi *2. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Klini¤i, **1. Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Klini¤i, Ankara

Y

Yaazz››flflmmaa aaddrreessii:: Dr. Dilek Keskin-K›br›s Sokak 25/3, 06690 Afla¤› Ayranc›-Ankara Tel: 0312-3103030 Faks: 0312-4335413 e-posta: drdilekkeskin@yahoo.com KKaabbuull TTaarriihhii:: Ocak 2005 N

Noott:: 22nndd WWoorrlldd CCoonnggrreessss ooff tthhee IInntteerrnnaattiioonnaall SSoocciieettyy ooff PPhhyyssiiccaall aanndd RReehhaabbiilliittaattiioonn MMeeddiicciinnee--IISSPPRRMM PPrraagguuee,, 22000033’’ttee ppoosstteerr oollaarraakk ssuunnuullmmuuflflttuurr..

Tendon Yaralanmal› Hastalar›m›z›n Klinik Özellikleri

Clinical Characteristics of Patients with Tendon Injuries

(2)

siz bir giriflim veya uygun olmayan rehabilitasyon programlar› hastalarda duyu, hareket ve beceri yönünden kal›c› hasar gelifl-mesine neden olabilir.

Bu retrospektif çal›flmada klini¤imizde tendon yaralanmas› sonras› rehabilitasyon program›na al›nan hastalar›n demografik, etiyolojik ve klinik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanm›flt›r.

G

Ge

er

re

eç

ç v

ve

e Y

Yö

ön

ntte

em

m

Ankara Numune Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kli-ni¤i El Rehabilitasyonu Ünitesine tendon onar›m› sonras›nda bafl-vuran travmatik el yaralanmal› 154 hastan›n dosya kay›tlar› ret-rospektif olarak de¤erlendirildi. Travmatik el yaralanmas› kapsa-m›nda izole tendon yaralanmalar›, tendon yaralanmas›na efllik eden sinir ve damar yaralanmas› olan hastalar çal›flmaya dahil edildi. Basit splint ve ev egzersiz program› ile takip edilen hasta-lar, el ve ön kol fraktür ve dislokasyonlar›, yan›k sekelleri, ezici ya-ralanmalar ve parmak implantasyonlar› çal›flma kapsam›na al›n-mad›.

Hastalar›n demografik özellikleri (yafl, cinsiyet), meslek, yara-lanma sebebi, yaralanan el, dominant el, kesilen tendon say›s›, et-kilenen parmak say›s›, efllik eden yaralanmalar, yaralanma zonla-r› kaydedildi. Fleksör tendon yaralanmalazonla-r› Verdan S›n›flamas›, ekstansör tendonlar›n yaralanma zonlar› ise Uluslararas› El Cer-rahi Federasyonu taraf›ndan kabul edilmifl olan kriterlere göre s›-n›fland›r›ld› (4,5).

Veriler Windows alt›nda SPSS 10.O istatistik program›na kay-dedildi. Yüzde veya say›sal ortalamalar› hesapland›.

B

Bu

ullg

gu

ulla

ar

r

Çal›flmaya al›nan 154 travmatik el yaralanmal› hastan›n 140’› (%90,9) erkek, 14’ü (%9,09) kad›nd›. Hastalar›n 87’si (%56,49) fleksör tendon, 67’si (%43,5) ise ekstansör tendon onar›m› son-ras›nda takip edildi. Travmatik el yaralanmal› hastalar›n cinse ve tendon kesilerine göre da¤›l›m› Tablo 1’de gösterilmifltir. Hastala-r›n yafl ortalamas› 30,57±11,66 y›l idi. Fleksör ve ekstansör ten-don yaralanmal› hastalar›n yafl ortalamalar› ve cinslere göre da-¤›l›m› Tablo 2’de gösterilmifltir.

Tendon yaralanmalar› en s›k 3. dekatta 60 hastada (%39) gö-rüldü. Ekstansör tendon yaralanmas›na en s›k 4. dekatta 25 has-tada (%37), fleksör tendon yaralanmas›na ise en çok 3. dekatta 41

hastada (%47) rastland›. Hastalar›n dekatlara göre da¤›l›m› Tab-lo 3’de gösterilmifltir.

El yaralanmal› hastalar› mesleklere göre inceledi¤imizde 129’u (%85) sanayide çal›flan iflçilerdi. Tendon yaralanmal› hasta-lar›m›z›n mesleklere göre da¤›l›m› Tablo 4’de gösterilmifltir.

Tendon travmalar›n›n nedenleri Tablo 5’de görülmektedir. Tendon yaralanma nedenleri s›ras›yla 67 hastada (%44) cam ke-sisi, 43 hastada (%28) b›çak kesisi ve 34 hastada (%21) ifl maki-neleri idi. Cam kesisi ile takip edilen hastalar›n 54’ü cam sanayisi ile ilgili iflte çal›flmaktayd›, b›çak kesisi tan›s›yla takip edilen has-talar›n 32’si berber, marangoz ve kasap idi. Hashas-talar›n 132’si (%86) ifl, 17’si (%11) ev, 3’ü (%2) trafik kazas›, 2’si (%1) ateflli silah yaralanmas› sonucunda yaralanm›flt›.

Tendon yaralanmalar›n›n zonlara ve etkilenen parmaklara gö-re da¤›l›m› Tablo 6 ve 7‘de görülmektedir. Fleksör tendon onar›m› en fazla Zon II’de 40 hastada (%46) ve V’de 28 hastada (%32) 2-5. parmaklarda yap›lm›flt›. Ekstansör tendon onar›m› ise en fazla Zon V’de 23 hastada (%34) yap›lm›flt›.

Tendon yaralanmalar›na efllik eden yaralanmalar Tablo 8’de gösterilmifltir. Ekstansör tendon yaralanmal› hastalar›n 9’unda (%13), fleksör tendon yaralanmal› hastalar›n ise 20’sinde (%23) kombine yaralanma mevcuttu.

Türk Fiz T›p Rehab Derg 2005;51(3):94-97 Turk J Phys Med Rehab 2005;51(3):94-97

Keskin ve ark. Tendon Yaralanmalar›nda Klinik Özellikler

95

E Errkkeekk ((nn %%)) KKaadd››nn ((nn %%)) TTooppllaamm Ekstansör tendon 61 6 67 yaralanmas› (%91,4) (%8,95) %43,5) Fleksör tendon 79 8 87 yaralanmas› (%90,8) (%9,19) (%56,49) Toplam 140 14 154 (%90,9) (%9,09) T

Taabblloo 11:: TTeennddoonn yyaarraallaannmmaall›› hhaassttaallaarr››nn ddaa¤¤››ll››mm››

Y

Yaaflfl oorrttaallaammaass›› FFlleekkssöörr tteennddoonn EEkkssttaannssöörr tteennddoonn y yaarraallaannmmaass›› yyaarraallaannmmaass›› Kad›n (y›l) _30,87±21,01 _37,66±16,31 Erkek (y›l) _29,37±11,07 _31,25±10,34 Toplam _29,51±12,13 _31,88±11 T

Taabblloo 22:: TTeennddoonn yyaarraallaannmmaall›› hhaassttaallaarr››nn yyaaflfl oorrttaallaammaallaarr››

E

Ekkssttaannssöörr tteennddoonn yyaarraallaannmmaass›› nn ((%%)) FFlleekkssöörr tteennddoonn yyaarraallaannmmaass›› nn ((%%)) TTooppllaamm nn ((%%))

2. dekat 8 (%12) 12 (%13,8) 20 (%12,98) 3. dekat 19 (%28,5) 41 (%47,1) 60 (%38,96) 4. dekat 25 (%37) 16 (%18,5) 41 (%16,62) 5. dekat 8 (%12) 11 (%12,6) 19 (%12,32) 6. dekat 5 (%7,5) 3 (%3,4) 8 (%5,19) 7. dekat 2 (%3) 4 (%4,6) 6 (%3,89)

TTaabblloo 33:: TTeennddoonn yyaarraallaannmmaall›› hhaassttaallaarr››nn ddeekkaattllaarraa ggöörree ddaa¤¤››ll››mm››

E

‹flçi 56 (%83,5) 73 (%83,9) 129 (%83,75)

Ev han›m› 5 (%7,5) 6 (%6,9) 11 (%7,14)

Ö¤renci 5 (%7,5) 6 (%6,9) 11(%7,14)

Hastane personeli 1 (%1,5) 2 (%2,3) 3 (%1,94)

TTaabblloo 44:: HHaassttaallaarr››nn mmeesslleekklleerree ggöörree ddaa¤¤››ll››mm››

(3)

Tendon yaralanmal› hastalar›n 83 (%54)’ünde dominant elde yaralanma görüldü. Ekstansör tendon kesisi olan 67 hastan›n 36 (%55)’s›nda dominant el, fleksör tendon yaralanmal› 87 hastan›n ise 47’sinde (%53) dominant el yaralanmas› mevcuttu.

T

Ta

ar

rtt››fl

flm

ma

a

Günlük yaflant›m›zda el en çok yaralanan organ›m›zd›r. Maki-nelerin günlük hayat›m›za girmesi ve sanayileflmeyle beraber el yaralanmalar›n›n oran› her geçen gün artmaktad›r. Akut travma-tik el yaralanmalar› en çok ifl yerlerinde, %76 oran›nda erkek, %23 oran›nda kad›n iflçilerde geliflmektedir (6). Ülkemizde yap›-lan çal›flmalarda Dinçer ve ark. (7) erkek/kad›n hasta oran›n› 5/1, Ergüner ve ark. (8) erkek popülasyon oran›n› %70, Altan ve ark. (9) ise %84,8 olarak bildirmifllerdir. Bizim çal›flmam›zda ise erkek hasta oran› %91 idi, erkek popülasyon oran›n›n yüksek olmas›n›n

sebebi ifl kazas› nedeniyle hastanemize baflvuran hasta say›s›n›n fazla olmas›ndan ve kad›n popülasyonda çal›flma oran›n›n düflük olmas›ndan kaynaklan›yor olabilir.

Acil servislere ifl kazas› nedeniyle en s›k 20-44 yafl grubu has-talar baflvurmaktad›r (10). Nieminen ve ark. (2) erkek hashas-talarda en s›k 4. dekatta kad›n hastalarda ise en s›k 5. dekatta el yaralan-mas› görüldü¤ünü, baflvuranlar›n %14’ünün 15 yafl›n alt›nda, %8‘inin ise 65 yafl üzerinde oldu¤unu bildirmifllerdir. Sorock ve ark. (6) ise el yaralanmalar›n›n %75’inin 44 yafl›n alt›nda görül-dü¤ünü bildirmifllerdir. Travmatik el yaralanmalar›n›n Altan ve ark.’n›n (9) serisinde en s›k 2. ve 3. dekatta, Ergüner ve ark.’n›n (8) serisinde ise en s›k 3. dekatta görüldü¤ü bildirilmifltir. Bizim çal›flmam›zda da travmatik el yaralanmalar›n›n literatüre benzer flekilde en s›k 3. dekatta meydana geldi¤i görüldü. Fleksör tendon yaralanmalar› en s›k 3. dekatta, ekstansör tendon yaralanmalar› ise en s›k 4. dekatta geliflmiflti.

El yaralanmalar›n›n mesleklere göre da¤›l›m›n› ve nedenlerini inceledi¤imizde ifl yerindeki yaralanmalar›n % 20’si ezici yaralan-ma, %10’u fraktür ve amputasyon, %36’s› ise elin makineyle te-mas› veya küçük metal parçalarla kesilmesi sonucu oluflmaktad›r (11). Danimarka’da retrospektif olarak yap›lan bir çal›flmada çal›-flan iflçilerde %5 oran›nda el yaralanmas› geliflti¤i, bu oran›n sa-nayi ve inflaat sektöründe çal›flan genç erkek iflçilerde daha fazla oldu¤u bildirilmifltir (12). Sorock ve ark. (6) ise el yaralanmalar›-n›n en çok küçük firmalara ait ve el eme¤inin yo¤un oldu¤u fab-rikalarda geliflti¤ini bildirmifllerdir. Alsound ve ark. (13) ifl kazalar› sonucu geliflen el yaralanmalar›n› inceledikleri çal›flmalar›nda %28‘inin makine, %14’ünün inflaat, %7,5’inin araç sürücülerinde görüldü¤ünü bildirmifllerdir. Avustralya’da ifl kazalar› nedeniyle geliflen el ve bilek yaralanmalar›n›n en çok delici ve kesici alet ya-ralanmas› sonucu meydana geldi¤i, meslek grubu olarak en çok kasap, makine operatörleri, marangozlar ve kesici alet kullanan iflçilerin yaraland›¤› bildirilmifltir (14). Çal›flmam›zda literatürle uyumlu olarak tendon yaralanmalar› cam sanayisinde çal›flan ifl-çilerde, marangoz, kasap gibi el eme¤inin yo¤un oldu¤u ifl kolla-r›nda geliflmiflti. Ergüner ve ark.’n›n (8) serilerinde ise tendon ya-ralanmalar›n›n %37’sinin iflçilerde görüldü¤ü, ifl ve ev kazalar›n›n birbirine yak›n yaklafl›k %30 oran›nda görüldü¤ü bildirilmifltir. Altan ve ark.’n›n (9) serilerinde ifl yaralanmalar›n›n %45 oran›n-da geliflti¤i, bunun ifl yerlerinde alet ve makinelerinin bak›m, ye-nileme ve ifl güvenli¤i aç›s›ndan istenen standartta olmamas› ve ifl deneyimine sahip olmayan genç iflçilerin küçük ve orta ölçekli ifl yerlerinde yüksek oranda çal›fl›yor olmas›ndan kaynakland›¤› belirtilmifltir. Çal›flmam›zda yaralanmalar›n %86’s› ifl, %11,3’ü ev

Türk Fiz T›p Rehab Derg 2005;51(3):94-97 Turk J Phys Med Rehab 2005;51(3):94-97 Keskin ve ark.

Tendon Yaralanmalar›nda Klinik Özellikler

96

E

Ettiiyyoolloojjii EEkkssttaannssöörr tteennddoonn yyaarraallaannmmaass›› nn ((%%)) FlleFekkssöörr tteennddoonn yyaarraallaannmmaass›› nn ((%%)) TTooppllaamm nn ((%%))

Cam kesisi 30 (%45,5) 37 (%42,5) 67 (%44,2) B›çak kesisi 21 (%31,8) 22 (%25,4) 43 (%27,9) ‹fl makineleri 14 (%19,7) 20 (%23) 34 (%20,8) Düflme - 5 (%5,7) 5 (%3,9) Silah yaralanmas› - 2 (%2,3) 2 (%1,3) Trafik kazas› 2 (%3) 1 (%1,1) 3 (%1,9)

TTaabblloo 55:: TTeennddoonn yyaarraallaannmmaallaarr››nn››nn nneeddeennlleerrii

E

Arter yaralanmas› 2 (%3) 5 (%3,2) 7 (%4,54)

Sinir yaralanmas› 3 (%4,5) 14 (%9) 17 (%11,03)

Metakarp fraktürü 4 (%6,1) 1 (%0,6) 5 (%3,24)

TTaabblloo 88:: TTeennddoonn yyaarraallaannmmaass››nnaa eeflfllliikk eeddeenn yyaarraallaannmmaallaarr 11.. ppaarrmmaakk nn ((%%)) 22--55.. ppaarrmmaakkllaarr nn ((%%)) Zon 1 - 2 (%2,3) Zon 2 2 (%2,3) 38 (%43,6) Zon 3 - 9 (%10,3) Zon 4 8 (%9,2) Zon 5 28 (%32,2) Toplam 2 (%2,3) 85 (%97,7)

TTaabblloo 66:: FFlleekkssöörr tteennddoonn yyaarraallaannmmaallaarr››nn››nn zzoonnllaarraa vvee eettkkiilleenneenn ppaarrmmaakkllaarraa ggöörree ddaa¤¤››ll››mm›› p paarrmmaakk nn ((%%)) 22--55.. ppaarrmmaakkllaarr nn ((%%)) Zon 1 1 (%1,5) 4 (%5,9) Zon 2 1 (%1,5) 2 (%2,9) Zon 3 1 (%1,5) 4 (%5,9) Zon 4 1 (%1,5) 11 (%16,4) Zon 5 7 (%10,4) 16 (%23,8) Zon 6 - 7 (%10,4) Zon 7 5 (%7,46) 12 (%17,9) Toplam 16 (%23,8) 51 (%76,1)

TTaabblloo 77:: EEkkssttaannssöörr tteennddoonn yyaarraallaannmmaall›› hhaassttaallaarr››nn zzoonnllaarraa vvee eettkkiilleenneenn ppaarrmmaakkllaarraa ggöörree ddaa¤¤››ll››mm››

(4)

kazalar› sonucunda geliflmiflti. ‹fl kazalar›n›n oran›n›n yüksek, ev kazalar›n›n oran›n›n literatüre göre daha düflük olmas› merkezi-mize ifl kazas› nedeniyle baflvurular›n yüksek olmas›ndan kaynak-lanabilir.

Literatürde fleksör tendon yaralanmalar›n›n en s›k Zon II-V’de izlendi¤i bildirilmifltir (8,15). Çal›flmam›zda da literatürle benzer sonuçlar elde edilmifl, fleksör tendon yaralanmalar› en s›k Zon II, ve V’de saptanm›flt›r. Ekstansör tendon yaralanmalar›n›n ise en fazla Zon III ve V’de görüldü¤ü bildirilmektedir (8,16-19). Çal›flma-m›zda da ekstansör tendon yaralanmas› en fazla Zon V’de görül-müfltür.

‹ngiltere’de ezici yaralanma nedeniyle opere edilen 136 iflçi-den 64’ünde izole tendon yaralanmas›, 72 iflçide efllik eiflçi-den sinir yaralanmas› tespit edilmifltir (20). Ergüner ve ark.’n›n (8) serile-rinde de tendon yaralanmal› hastalar›n %41’inde sinir yaralanma-s› oldu¤u belirtilmifltir. Çal›flmam›zda ise 29 hastada (%19) ten-don hasar›na efllik eden yaralanma mevcuttu, bunlar›n %59’u si-nir yaralanmas› idi. Çal›flmam›zda efllik eden yaralanma oran›n›n düflük olmas›n›n nedeni ifl makinelerinin kullan›m›n›n fazla olma-d›¤› orta ve küçük ölçekli ifl yerlerinde çal›flan iflçilerin merkezimi-ze baflvurmalar› olabilir.

Dominant el yaralanmas› %53-60 oran›nda görülmektedir (6-9). Hill ve ark. (21) dominant elin daha fazla yaralanma riski ta-fl›d›¤›n›, ancak literatürde bu konuda yap›lm›fl yeterli çal›flma bu-lunmad›¤›n› belirtmifllerdir. Çal›flmam›zda da tendon yaralanma-lar› literatürle uyumlu olarak %54 dominant elde tespit edildi.

Sonuç olarak, tendon yaralanmalar› en çok genç ve çal›flan ifl-çilerde geliflti¤inden ifl kazalar›n›n önlenmesi ifl gücü ve ekono-mik kay›plar›n en aza indirilebilmesi için gereklidir.

K

Ka

ay

yn

na

ak

klla

ar

r

1. Jarvik JG, Dalinka MK, Kneeland B. Hand injuries in adults. Semin Roentgenol 1991;26:282-99.

2. Nieminen S, Nurmi M, Isberg U. Hand injuries in Finland. Scand J Plast Reconstr Surg 1981;15:57-60.

3. Clark DP, Scott RN, Anderson IWR. Hand problems in an accident and emergency department. J Hand Surg 1985;10B:297-9.

4. Pettengill KM, Strien G. Postoperative management of flexor tendon

injuries. In: Hunter JM, editor. Rehabilitation of the hand surgery and upper extremity. Philadelphia: CV Mosby; 2002. p. 431-56.

5. Evans RB. Clinical management of extensor tendon injuries. In: Hun-ter JM, editor. Rehabilitation of the hand surgery and upper extre-mity. Philadelphia: CV Mosby; 2002. p. 542-79.

6. Sorock GS, Lombardi DA, Hauser RB, Eisen EA. Acute traumatic oc-cupational hand injuries: Type, location, and, severity. J Occup Envi-ron Med 2002;44:345-51.

7. Dinçer F, Çetin A, Çeliker R, Çetin M. Causes and consequences of hand injuries requiring hand rehabilitation. Eur J Phys Med Rehabil 1998;8:113-5.

8. Ergüner H, ‹nan›r M, Dursun N, Dursun E. Travmatik el yaralanmal› hastalar›m›z›n klinik özellikleri. Romatol T›p Rehab 2002;13:243-51. 9. Altan L, Bingöl Ü, Selçuk A, Özkan N. El yaralanmal› hastalar›n

sosyo-demografik özellikleri ve yaralanman›n karakteristik özelliklerinin re-habilitasyon sonuçlar›na etkisi. Romatol T›p Rehab 2002;13:236-42. 10. Jackson LL. Non fatal occupational injuries and illnesses treated in

hospital emergency department in the United States. Inj Prev 2001;7(suppl):121-6.

11. Oleske DM, Hahn JJ. Work related injuries of the hand: Data from the occupational injury/illness surveillance system. J Community Health 1992;17:205-19.

12. Skov O. The incidence of hospital treated occupational hand injuries. J Hand Surg (Br) 1994;19:118-9.

13. Absound EM, Harrop SN. Hand injuries at work. J Hand Surg (Br) 1984;9:211-5.

14. Skov O, Jeune B, Lauritsen JM, Barfred T. Time off work after occu-pational hand injuries. J Hand Surg (Br) 1999;24:187-9.

15. Kitsis CK, Wade PJF, Krikler SJ. Controlled active motion following primary flexor tendon repair: A prospective study over 9 years. J Hand Surg 1998;23B:344-9.

16. Brug E, Langer M, Probst A. Flexor and extensor tendon injuries of the hand. Orthopade 2000;29:216-27.

17. Clavero JA, Alomar X, Monill JM, Esplugas M. MR imaging of ligament and tendon injuries of the fingers. Radiographics 2002;22:237-56. 18. Regnard PJ, Troilloud P, Obadia JF. Extensor tendon injuries

presen-tation of a series of ninety-nine cases. Ann Chir Main 1985;4:55-61. 19. Crosby CA, Wehbe MA. Early protected motion after extensor

ten-don repair. J Hand Surg 1999;24A:1061-70.

20. Patel J, Couli R, Harris PA, Percival NJ. Hand lacerations. An audit of clinical examination. J Hand Surg (Br) 1998;23:482-4.

21. Hill C, Riaz M, Mizam A, Brennen MD. A regional audit of hand and wrist injuries. A study of 4873 injuries. J Hand Surg 1998;23B(2):196-200. Türk Fiz T›p Rehab Derg 2005;51(3):94-97

Turk J Phys Med Rehab 2005;51(3):94-97

Keskin ve ark. Tendon Yaralanmalar›nda Klinik Özellikler