• Sonuç bulunamadı

Çoban ve sürü

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Çoban ve sürü"

Copied!
1
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

I

çT

V V . • • • •

Çoban ve suru

Y a z a n : H A L İD E E P İ B

— Vâ - Nû’ya — Ziya Gökalp’ın yirmi be­ şinci yıldönümü münasebe­ tiyle yapılan merasimde bu­ lunmama hastalık mâni ol­ du. Mamafih bu «anmak» ve ihtiram vazifesine bütün kalbimle iştirâk ettim. Ken­ disini tanıdığım ilk günler­ den, tâ Ankaradan bir kağ­ nı içinde Diyarbakırda fikrî faliyetine devam için ayrıl­ dığı güne kadar hâtıraları hafızamda canlandı. Haya­ tında etrafına nur saçan bir insandı, nur içinde yatsın!

Bundan sonra da bu son merasim münasebetiyle ya­ zılan ve elime geçen şeyieri okudum. Bilhassa Vâ - Nû’- nun yazısı üstünde durdum, çünkü onun neslini, istikbal gençliğine yolu aydınlata­ cak fenerciler ve meşaleci- ler telâkki ederim. Bizlerin çoktan göçmüş olacağımız o güne rehber olacak fikirle­ rin bazıları üzerinde durup gençlerle açık konuşmağı bundan dolayı mânevi bir vazife biliyorum.

Vâ - Nû’nun büyük şair ve mütefekkirin «Sürülerin hani, Çoban nerede?» sözle­ ri üzerinde durmasında ma­ nevî sahada bir çoban, bir başkan, hulâsa mutlak bir şef hasreti seziliyordu. Ger­ çi, bu hasret, başka başka devirlerde, başka başka i- simler altında hiçbir zaman içimizden eksik olmuş değil­ dir. Genç meslektaş ve oğ­ lumuz Vâ - Nû’nun bu has­ reti ifadesinde hiç şüphesiz büyük ve faydalı bir insa­ nın hâtırasına karşı duy­ duğu hayranlık da vardı. Hakşinaslığını ve vefasım tabiî takdir ettim. Fakat...

Geçmişte ve gelecekte, si­ yasî, İçtimaî, hattâ ahlâkî sahalarda liderlerin lüzu­ munu kabul etmiyen tek in­ san yoktur, bununla bera­ ber, Şarkın ve Yakın Şarkın, geçirmiş olduğu uzun ve ba- zan acı tecrübelerden sonra, lider veya rehbere «çoban», cemaat veya millete «sürü» demesi, sırf sembolik bir mânada dahi olsa, bir tehli­ ke işareti olduğuna inanı­ yorum. Tabiî bu nevi zihni­ yet bilhassa maddî sahada daha fazla tehlikelidir. (* ) Mânevi sahaya gelince Ger­ çi, zamanımızın insaniyeti yutan su katılmamış mater­ yalizm cereyanından genç­ liği halâs edecek bir değil, birçok rehbere, ve sarih bir

hayat felsefesine ihtiyacı

vardır: ve bu sadece bizde değil, Garp ulemasının ve fikir adamlarının mütema­ diyen üstünde durdukları bir mevzudur. Bundan dola­ yıdır ki, bir vakitler keçisi ve kıyafetiyle alay edilen a- ziz Mahatma Gandhi için Amerika Senatosu muazzam bir âbide yapmağa karar vermiştir. İnanıyorum ki, Gandhi’nin insaniyete karşı beslediği muhabbeti ve ha­ yatını bütün ıstırap içinde olanlara, vakfetmesi daima hürmetle ve heyecanla

anı-( * ) Tanınmış bir vatan­

daşım« mütareke esnasında

Malta’ya götürülmeden evvel,

Sultan Vahidettin ile görüş­ müş ve henüz başlıyan mil­

li mücadelenin lüzumundan

bahsetmişti. Sultan sözünü ke­ serek, «.... Bey . Bey, ben ço­ ban millet de benim sürümdür»,

demişti. Maalesef kontrolsus

kudret baştakini çoban ve hal­ kı sürü telâkki etmek temayü­ lünü daima uyandırmıştır.

lacaktır. Fakat, acaba, da­ ha dün, siyasî çobanlığın, yani diktatörlüğün dünyayı

nereye sürüklediğini gör­

dükten sonra, mânevi saha­ da da bir nevi mutlakıyet ifade eden diktatörlük veya

peygamberlik hasreti bir

tehlike ifade etmez mi? A- caba bu hasret yeni baştan bir takım tarikatlar ve şeyh­ ler yaratmaz mı? Ve bu şeyhlerin mübarekleri oldu­ ğu kadar «Nur Baba» örnek­ leri de bulunmaz mı?

Şurasını itiraf etmek ge­

rektir ki, eski günlerde

Şarkta ve Garpta tarikatlar mânevi, hattâ maddî saha­

da insaniyetin oluşunda

mühim roi oynamışlardır. İlim, ahlâk, İçtimaî nizam, insan münasebetleri, hattâ sanat ve şiir vesaire bakı­ mından Ortaçağda ve biraz sonrada birçok kıymetler getirmişlerdir. Fakat aynı zamanda, zarar tarafları da vardır. En mühimmi, fertte

«nemelâzımcılık» uyandır­

ması, ferdin mesuliyetini

şeyh efendinin omuzlarına yükletmesi olmuştur. Tari­ katlara mensup bir hayli kıymetli fertler kendileri i- çin Cennette yer temin et­ mekle meşgul olurken, ya­ şadıkları cemiyeti belki bü­ yük İçtimaî faydalar temin edebilecek hizmetlerinden ve huzurlarından mahrum et­

mişlerdir. Diğer taraftan

şeyhler arasında pek müba­ rek şahsiyetler olduğu gibi, fertlerin vicdanının mutlak hâkimi olmak sıfatiyle bir nice kan dökülmesine, kötü­

lüğe ve ahlâksızlığa yol

açan Haşan Sabbah’-lar

da zuhur etmiştir. De­

mek ki insanlar bir ferdi, sadece maddî sahada rehber olarak değil, hattâ mânevî sahada vicdanlara hükme­ decek lâyuhti bir şef diye kabul eder, hareketlerini hiç düşünmeden bir otomat gibi onun emrine göre ayar ederlerse, bu zihniyetin in­ saniyeti nerelere kadar gö­ türeceği belli olmaz.

Her münevver insan ve u- mumiyetle milletler atom devri denilen henüz neticesi­ ni tahmin edemediğimiz ye­ ni bir çağa girerken maddî ve bilhassa mânevî sahada, kanaatlerimizi dikkatli bir muhasebeden geçirmek mec­ buriyetinde bulunuyoruz. İş­ te bundan dolayı, Durkheim felsefesine göre ayarlanan, birçok faydası olduğu kadar tehlike tarafları da olan merhum Gökalp Ziyanm iki vecîzesini kısaca, fakat dik­ katle ve samimiyetle göz­ den geçirerek bir karar ver­ mek dakikası gelmiş oldu­ ğuna inanıyorum.

I

I I

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi

Referanslar

Benzer Belgeler

1011 metreye ulaşıldığında beklenmedik bir şekilde rezervuara girilmesi ile yüksek gaz içeren jeotermal akışkanın kuyu içerisine girmesi ile blow out

• Gönüllü Temel Eğitim Programı, (Toplumsal cinsiyet eşitliği, sporcu koruma, gençlerle çalışma ve dijital ortamda eğitim verme eğitimleri).. • Kızlar Sahada

 Hizmet alım modellerinde de hastane personeli ve hizmet firması personeli arasında sıkıntı yaşanmaması için personelin görev ve yetki tanımlamaları tam olarak

2013 yılında Cengiz ve Koloğlu Holding’in elektrik dağıtımı alanında hizmet veren bir diğer grup şirketi Çamlıbel Elektrik Dağıtım A.Ş’de (ÇEDAŞ) Kayıp ve

Sınıflarda: Metehah Acu Nevşehir 1.si Türkiye 8.si, Çağan İçöz Nevşehir 2.si Türkiye 10.su, İbrahim Furkan Sarıtaş Nevşehir 3.sü Türkiye 13.sü, Semih Uğur

Görüşme verilerinden elde edilen bulgular; COVID-19 pandemisi ve korunma yolları konusunda alınan eğitim ve yeterliliğinin belirlenmesi, çalışılan ortam ve

Makara üzerine sarılı borular ve kuyudibi motorları sayesinde bu aletle ilk püskürmenin gerçekleştiği metrenin üstüne (≈750 m) kadar ilerlenmeli ve bu metrenin

Sempatik deri yanıkiarı (SDY) ise polinö- ropatilerde, erektil disfonksiyonda, santral dejeneratif hastalıklarda, multipl stlerozde, sempatik refleks distrofide,