TARİHİ GÜNLERE DAİR
Gönül ve mantık donanma bayramının hiç bir
şahsa ve hiç bir vasıtaya bağlanmayan
serbest bîr günde tesit olunmasını istiyor
B
ir k a ç yıldır Preveze zaferinin yıldönüm ü ççfcftnde tertiple nen B a r b a r o s iktifa!i bu sene 7 E ylül 194 8 de ^ D o n a n m a B a y r a m ı» adile o r ta y a çıkıverd i ve d o n a n m a n ın i ş t i n k i l e de buisim
g e r çekle
¿tirildi.Ben de ötedenberi bunu is
tiyordum. Hattâ iki yıl ev
velki bir Barbaros ihtifalin-
linden sonra, 9 Ekim 1946
tarihli biı* akşam gazetemiz
de:
«Barbaros
ihtifalinin
tadsız tarafları» başîığile
bir makale de yazmıştım.
B u m a k a le d e B a r b a r o s ihtifalinin M im a r S in an ihtifali gibi z o ra k i bir şey olduğunu» bir kaç sen e so n ra bu n u n d a S in a n ihtifali gibi k a b a k tadı vereceğini yazdıktan so n r a S ı nanın ölüm gü n ü ele alınmış o ld u ğu halde Barbaro3un ölüm gü nü değil P r ev eze za feri ihtifali gü nü diye seçilm iş olduğunu, bunun ise tadsız ve m ah z urlu o ld u ğ u n u işa r e t ed erek tarih teki ş a h ısla r a ve v a k a l a r a b a ğ la n m a d a n , (g e ç m iş te T ü r k denizciliği) v e y ah u d « T a r ih î Deniz K a h r a m a n la r ı m ız g ü n ü » gibi isim ler altında b a y r a m la r yapılm asını teklif etmiştim. Şim di bu k o n u y a t e k r a r avdet lüzum unu hissettim.
★
G erçi bu sen e bir b a k ım d a n t e k lifim k abul edilmiş oldu; yâni B a r b a r o s ihtifali adı k ı s a c a : D o n a n m a B a y r a m ı şekline kaibediJmîş oldu. F a k a t m a a le s e f b a y r a m ın işleniş ve kullanış şeklinde rnâna ve merhum itibarile hiçbir değişiklik o lm a m ış tır. Bilâkis d o n a n m an ın resmen b a y r a m a iştira k etmiş olm ası evvel ce işaret etmiş o lduğ um mahzurları ve s a k a t lık la r ı sertleştirmiş re şid detlendirmiştir.
Yapılm ış olan B a y r a m ın şekli ş u d u r : Bir gün evvelden bütün h a r p gemilerimiz gelip m e rk e z Beşiktaş sahilleri olm a k üzere B o ğ a z a dizil diler. B a y r a m gecesi hepsi a m p u l lerle pırıl pırıl süslendiler. G e c e A - miral gem isinde ziyafetler, e ğ le n c e ler tertiplendi. H a k ik a te n U sk ıidar- la B eşik t a ş ar ası o gece eşine te*
srtdiif edilmedik bir ı*ık c ü n b ü şü i- le k a r şı la ştıt O gü n ga zeteler P r e veze zaferine da ir yazdan yazdılar, radj-oda p lâ k la r a çekilerek Ankara-, ya gö tü r ü lm ü ş P reveze zaferinin b ü y ü k lü ğ ü n e d a ir n u tu k la r sö y len
di, h attâ ra d y o d a P r ev eze zaferi h ak k ın d a tertiplenm iş bir piyes b i le oynandı. Dillerde, k a lem lerd e hep Preveze, m ü tem ad iy en Pzeveze- den bah sedildi; b a ş k a bir ş e y yok.. ■ Şu halde bunun neresi D o n a n m a B a yr a m ı o ld u ? Bir tek P reveze z a ferini tarihten çe k ip de onun üze rinde böyle d on a n m an ın yâni h ü küm etin iştiraki] e b a y r a m y a p m a k caiz olur mu b ilm em ? Tarih im izde z a fe r gö rm em iş bir millet değiliz ki bir tek P revezeye s a r ılıp kalalım da gençliği ve nesli bununla tehyiç etm ek istiyelim.. D a h a o tarihte yâni A v r u p a n ın •'kırmızı s a k a l m â n asına gelen B a r b a r o s dedikleri, K a n u n î Sü le y m a m n da H a yred ü in adı verm iş olduğu Hızır R eis P r e v e ze için B o ğ az d an çıktığı gü nlerde seksenlik H a dım S ü ley m an P a ş a da A r a b is ta n sahillerinde Hirid ve Çin denizlerinde T ü r k b a y r a ğ ı m d a l g a lan d ırm a k için Süvcyışten Kuılder.i- ze giriy ordu. T ü r k denizciliği en ginlerden u z an ıp yeleri bir ahin zincir gibidir. Hızır Reisimiz bu zincirin ku vvetli bir tek* bak lasıdır. Bizler bu bir tek b a k la y ı çık arıp ele a lm a k la değil, fa k a t onu o zin cirde takılı çalışırken m ü t a lâ a et mesini bilirsek ; onun fo n k siy o n u n u değerinin yüceliğin i lâyıkile a n la y a biliriz.
D iğ e r ta ra fta n da şu n ok tayı n e den unutm alıdır ki 1538 yılı E y lü lünde Prevezede yendiğimiz devlet lerin müttefik kuvvetleri 1571 yılı E k im ay ınd a da, Inebahtı’da bizi yenm işlerd ir. Gerçi bu yenişle yani o felâketim izle h asım ku vvetler s ü
rekli bir zafer elde edem em :şler la ka t ne olursa o k u n , v a k a hakikî ve tarihî bir v a k adır. Biz Eylül ayında P reveze b ay ra m ı y a p a r s a k , bir ay geçm eden onlar da İnebahrı Lepan- to bayram ı* » y a p m a ğ a k a l ı n ı r l a r s a
hangimizin hoşuna gider cu ra n ın ?
Gerçi Venedik kiliselerini ziyaret edeı ek Lepanto vak asını yaşatm akta <^an ha tır a la râ rastlarız. Bunlar 1571 <ie yapılm ış birer t a rihî s a m ,t eserleri oldukla
rı için yüreğimiz sızlasa da
hüınv t duy a ı ak ¿.ey ¿ etle iz.
F a k a t bu gü n yeniden o hâtırayı
can la nd ırm ak için bir ç ö p dikseler yüreğim ize b a t a c a ğ ı t a b u değil m i dir? M eşh ur A t a sö z ü d ü r: iğneyi kendine, çuvaldızı b a ş k a s ı n a !.
K ü ltü rel o b u ak ve hiç kimseyi iğnelem eden kendi millî g u r u r u m u zu diriltmek, millî benliğ:.m:z/i inavj. m ak için bîr deniz ve d o n a n m a b a y ra m ın a ihtiyacım ız ve hakkım ız v a r dır. F a k a t bunu dediğim gibi k ü l türel bir zihniyete istinad ettirm ek lâzımdır.
Antarlyadaki S e lçu k tersanesi mezbele halinde yayarken, ilk Os- manlı A m ir a li K a r a m ü r s e l Eeyin tersanesi meçhul, mezarı yürehîe ı acısı ik-n, B izu m hlaı m K alo lim - n o s dedikleri aday» fesheden K a r a Ali Beyin adın a O sm a n Gazinin (A li Bey A d a s ı ) diye isimlendirmiş old u ğ u ad ayı bu gü n ağızlarımızı y a y a r a k buralı diye a n a rk en , ( I ) s a hilde ra stg eîe yapılm ış âdi sallarla A k d en iz Boğazını ge çe re k A v r u p a fü tuh atına besm ele ç e k m iş olan S ü leym an P a ş a ve ark a d a şla rın ın m e za rla rım tan ım a zk en S a r u c a P a ş a nın k u rd u ğ u Gelibolu tersanesin in şah siyet ve hüviyeti meçhulümüz- ken ( 2 ) ; ve nihayet o vahitki d e niz stratejisinin h arik u la d e birer â- bidesi olan A n idemi ve Rumelihi- saıların ı kısmen yıkıp birer m e z b e le halinde terketmiş bulunurken, y ap a c a ğ ım ız deniz b a y r a m la r ın d a kültürel bir vasıf bulunabilir mi?
G ö n ü l ve m antık ister ki D o n a n m a b a y r a m ı hiçbir ş a h s a b a ğ la n m a dan ve İliç bir tarihî v a k a y a h a p sedilmeden seçilmiş b ir serbest g ü ne rastlasın ve o gün T ü r k deniz ciliğine hizmet etm iş bütü n kzthra. m a nla r anılsın, tarihî 1 ürk t e r s a nelerinde mevziî t ö ren ler yapılsın ve do n a n m am ız hu tersaneleri z iy a ret ederek top atışlarile selâm lasın deniz k a h ra m a n la r ın ın m ezarları zi yaret edilsin, m enkıbeleri yer yer y a p ı la c a k törenlerde anılsın; / ¿ ir k milleti, K a r a M ürseîden tutunuz da E lh a m ra S a ray ın ın son h ü k ü m d a r ı nın istim dadına mderek Isp a n y a sahillerini ya k a n K e m a l Reisten H a lice k a r a d a n d o n a n m ay ı a şıran Fatihe, d a h a so n ra yakın z a m an la ra k a d a r denizlerde binbjr h arikalar, k a h ra m a n lık la r y a r a t a n bütün yiğ it lerim ize v a r ın c a y a k a d a r T ü r k d e nizcileri anılsın. işte kültürel d o n a n m a b ay ra m ı böyle olur. T ü r k milleti b u n a m uh taçdır. E ğ e r böyle y ap ılırsa Preveze olsun, Hızır Reis olsun; milletin k ü ltü r vicd an ın d a d a h a iyi can la n m ış ve anlaşılm ış olur. A lâ k a lılar ın 1949 yılındaki d o n a n m a b ay ra m ın ı böyle bir h ava içinde tertiplemiş olm a larım rica ediyoruz.
( 1 ) O n u n cu a sırd a A r a p dili b ask ısı ile E m îr A li şeklin e kon m uş ( A li F u a d B aşgiih ı k u la k la rı çın la sın ) so n ra Iıalk d ilin d e İm ralı ş e k linde rnâna sizi Aşm ıştır.
( 2 ) £ 3 6 y ılın d a bu tersan e y i zi y a re t v e tetkik e d e re k şah siy etin i Millî E ğitim B a k a n lığ ın a b îr ra p o r la arzetm iştim .
! DE“N T O S İL Laboraülvarı ®
^ Bayramınızı samimî dileklerile kutlar. Sağlık ve saadetinizi diler. £
İstanbul Sular İdaresinden
Elektrikle işler zarp ve taksim yapan son model 3 adet lıesap ma
kinesi görülüp tecrübe edilip beğenilmek şaıtiyle satın alınacaktır.
İsteklilerin 18.10.948 Pazartesi günü saat 12 ye kadar tekliflerini
muamelat dairesi şefliğine vermeleri.
15409
Öğrenci alınacak
|Sütnerbank Genel Müdürlüğünden^\
1 — B u yıl Bankamız hesabına yalnız Teknik Üniversitede okut
turulmak üzere 15 öğrenci alınacaktır.
2 — Bu öğrenciler Teknik Üniversitesi Makine, Elektrik ve İn
şaat Fakültelerinin üst sınıflarından başlamak üzere ikinci sınıfa
kadar olan öğrenciler arasından seçilecektir.
3 — Müracaat yeri İstanbul Baheekapı Sümeıhan’da Öğrenci
Müfettişliğimizdir.
4 — Diğer Fakülteler, Sanat Enstitüleri ve Ecnebi Memleketler
için yukarıda 2 nci madde hjuieinde kalan tahsil kollarına öğrenci
almmıyacağından müracaat olunmaması rica olunur.
Y
azan
,<tp fia f ( W ¡ n
1
» $
I
bîr kal alan lüks vergisinin ihdası piyasada lüks sayılan maddelere karşı bir hücum yaratmıştır
.ikselmeye başka sebep olarak ta zengin tabakanın lüks maddelere karşı fazla alâkasıdır. Bundan istifadeye
.derdir. Hükümetin bir çok işlerde olduğu gibi lüks vergisinin ihdası hususunda da ortalığı bir an evvel ayı
ı s ı , ¿0 Hraya küçük bir şişe parfüm, 3 5 liraya kıravat, 16 liraya andak boyası şimdiye kadar yabancı kaldığın
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
