~ B a b a m ın Mâbfeyn M ü te rc im lik d a ir e s i a r k a d a ş la r ın d a n o la n S a ıd B ey, y a n a k la r ın ın g a y e tle k ırm ız ı o lu s u n d a n d o la y ı (K ır m ızı S a id Bey) d iy e a n ılır d ı, ve ta r a f ı n d a n te r c ü m e e d ilm iş b ir e se r y a h u t d a te r c ü m e h a k k ın da in tiş a r e tm iş h e r h a n g i b ir ya sisi b u lu n m a m a k la b e r a b e r , m ü te rc im s ıfa tiy le h e m e n h e m e n ¡a d a sı, y ân i K e m a l P a ş a Z ad e S a ! id B ey k a d a r m e ş h u rd u . B u şöh : re tin i de y ü k s e k m e k te p le r in bi | rin d e u z u n m ü d d e t te r c ü m e ho- | çalığ ı e tm e s in e , a y n ı z a m a n d a b a b a m g ib i, M a b e y n m ü te rc im i ! o lu ş u n a b o rç lu b u lu n s a g e re k ti. V e, y in e b a b a m ve m ü te rc im lik d a ir e s in in d iğ e r k a lb u r ü s tü m ü te rc im le ri g ib i, h a riç te de b ir vazifesi v a rd ı: S ıh h iy e M eclisi â zası ve b a ş k â tib i îd i. F a k a t, b il m iy o ru m n e d e n d ir , h e m esk i v ü itelâ ve v e z ir le r d e n b jr H a k k ı P a ş a n ın d a oğ lu b u lu n m a s ın a ra ğ m e n , o k a lb u r ü s tü m ü te rc im ler g ib i (bâlâ) r ü tb e s i a la m a m ış . S u lta n H a m id id a r e s in in so n za m a n la r ın d a K o rg e n e ra lliğ e m u ad il o lm a k la b e r a b e r a r tık p ek m ü p te z e île se n U lâ e v v e lliğ in d e kalm ıştı,- P e k n a z ik »e p e k n e ş eli b î? züi o la r a k ç o c u k lu ğ u m d a n h a tırla d ığ ım , v e fa tı ta r ih in i de b ile m e d iğ im bu S a id B ey, i t tih a t v e T e ra k k i d ü ş ü p m u h a le fe te m e n s u p v e y a m e y y a l k im s e le r iş b a sın a g e ld ik le r i z a m a n . P a ş a n ın s a d r a z a m lığ ı s ıra s ın d a , z a n n e d e rim k i K ıb rıs lı K âzım h a ric iy e m e m u r iy e tle r in d e b u lu n m a m ış o lm a s ın a ra ğ m e n — z a h ir m ü te rc im lik ş ö h r e tin d en ve m u h te lit b ir h ü v iy e ti o- la n sıh h iy e id a r e s in d e fre n ltle r- le te m a s ın ın ç o k lu ğ u n d a n d o la y ı— h a ric iy e m ü s te ş a r lığ ın a g e tirilm iş ti. U zu n sü rm e y e n m ü s te ş a rlığ ın a a it h â tı r a l a r ın ı y a z m a y ıs ı siy a sî ta r ih im iz için p e k b ü y ü k b ir k a y ıp m ıd ır b il m em a m m a.
S a id B eye g e lin c e , İ t li h a d ve T e r a k k i ik tid a r ı e lin e a ld ık ta n s o n r a M a h m u d Ş e v k e t P a sa k a b inesi m ü d d e lin c e m ü s te ş a r k a laca k , t a k a t eski H a re k e t O r d u su K u m a n d a n ın ın ö ld ü r ü le re k H a ric iy e N a z ırlığ ın ı m u h a fa z a il m e k k a y d iy ie S a id H a lim Pa- - a n in S a d ra z a m o lu ş u n d a n a.2 so n ra y in e sıh h iy e id a r e s in d e k i v azifesin e ia d e e d ile c e k ti. M ah- nıud Ş e v k e t P a ş a n ın s a d a r e ti sırasın d a V a şin g to n a h ü y ü k el- ',1 y o lla n m a s ın a ra m a k k a 'ıp W ttâ b u k e y fiy e t g a z e te le re g e ç e k le ş m iş b ir ş e k ild e in tik a l
ed e n b a b a m S ır r ı B ey m e r h u m da e sk i s a r a y a r k a d a ş ın ı n m ü s te ş a rlığ ın ı ve h e le m ü s te ş a rlığ ı s ıra s ın d a «— B u m e v k ii b e n m u v a k k a t o la c a k tır d ü ş ü n c e s iy le k a b u l e ttim . H e rh a ld e P a r is veya B e rlin o la m a s a b ile R om a b ü y ü k e lç iliğ ile k a p a ğ ı A v ru - p a y a a tm a k istiy o ru m !» d e y iş le rin i k ıs k a n m ış tı d e m e k k i, sıh h i y e y e m e lû l ve m a h z u n d ö n ü ş ü ne h iç e s e f le n m e m iş , h a tt â , itii h a d c ıl a r i n a v d e tle r in d e n ;o n ra B a b ıâ lid e lu iu n a m ıy a c a ğ ı je lli idi!» d iy e b ir h ü k ü m d e de s u lu n m u ş lu . B u h ü k ü m d e b u lu n m a ğ a k e n d iş in i s e v k e d e n k e y fiy e t ise S a id H a lim P a ç a s a d a r e tin in ilk b a y ra m ın d a Y e n ik ö y d e k i y a lı sın a S aid B ey le b ir lik te g id ip o n u n v a s ıta s iy le m ü ş a r ü n ile y h e ta k d im e d ilin c e P a ş a n ın p e k na z ik â n e b ir lis a n la k e n d is in e h i ta p ve iltif a t e ttiğ i s ır a d a : «— B u ra y a g e lm e k için b a şk a la r ın in d e lâ le tin e m u h ta ç d e ğ il siniz!» d e m iş o lm ası, y â n i S a id B ey e k a rş ı b u » b a ş k a la rın ın » sö z ü n d e b ir a z te z y if k â r b ir s d a v e m â n a b u iu n m a s ıy d j,
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
