Tevfik
„ u r *
Fikret
Ç>sfi
_ _ _ u g ü n F i k r e t ’in ö lü m y ıl- *J B j d ö n ü m ü . D o s tla rı o n u n a - I D J s ı l a n a c a k la r d iy e içim t it - riy o r. L ised e o k u d u ğ u m u z s ır a la r d a e zb e rle d iğ im R ıza T ev - f i k ’inD e d ile r k i ıssız k a la n tü rb e n d e V a h şi g ü lle r açm ış,
g ö rm ey e geld im O b a ğ -ı c e n n e tin h â k in e b en de H a s re tle y ü z ü m ü s ü rm e y e . g eld im . d ö rtlü ğ ü n ü şim d i içim b u r k u la r a k h a tırlıy o ru m . D e lik a n lılık çağ ım ızın u m u rsa m a z lığ ı için d e şöyle e z b e rle y ip geçtiğ im iz bu m ıs ra la rın a rd ın d a k i k a tı g e rçe ği b u g ü n elle tu ta r c a s ın a y a k ın d a n d u y u y o ru m . D em ek F ik r e t d a h a m ez arın ı r e n k le n d ire n g ü l le r y o z la şm ad a n önce u n u tu lu r o lm u ş tu . B ir z a m a n la r ra h m e tli F lo rin a lı N âzım h e r y ılın 19 a- ğ u sto su n d a E y ü b ’e g id er, b ü y ü k a d am ın m ezarı b a şın d a , k a rş ıs ı n a aldığı 8-10 k işiy e, o n u ö vücü b i r n u tu k ç e k e rd i. E rte si g ü n k ü g a z e te le rd e çok kez b ir a la y k o n u s u o la ra k d ile g e tirile n b u tö r e n h a b e r le r in i biz g e n çler, d u d a k la rım ız d a h a f it b ir g ü lü m se m e ile o k u r g e çe rd ik . O ysa F ik r e t b ü tü n u m u d u n u gençliğe b a ğ la m ış , tü m v a rlığ ı ile g en çli ğe in a n a n b ir şa ird i :
F e rd a s e n in ; senin b u te c e d d ü t, b u in k ılâ p H e r şey senin değil m i k i zaten ,
sen ey şebap? d iz ile ri ile b a şlay a n v e :
E y fe cr-i h a n d ez ad -ı h a y a t, iş te h e rk e sin E rizarı se n d e ; sen k i h a y a tın ü m id isin , A ln ın d a b ir s ita re -i nev, yok b ir a fita p , Â fak a doğ, ö n ü n d e şu m azi-i p ü r m ih en sö n sü n m ü eb b e d en d iy e s ü rü p giden b ü y ü k y a p ıtın d a gençliğe k a rşı b esled iğ i bu u m u t ve in an c ın ı ne y alın b ir sesle d ile g e tirm iş ti.
B u n u n la b e ra b e r, F ik re t, ç e v re s in d e n ilgi d ile n e n , a lk ış la b es le n m e y e h e v esli, «beşerî z aa f lar» a tu tu lm u ş s a irle rd e n d e ğ il di. O, h e r şey d en önce k a y a gi b i sa rsılm a z b ir k a r a k te r ve y ı k ılm a z b ir in an ç a d am ı idi.
H a k b elle d iğ in yola
v a ln ız g ideceksin dizisi ile gençliğe v e rd iğ i öğüt a y n ı z a m a n d a o n u n ü s tü n k a r a k te r in i b e lirte n b ir d ü şü n ve d u y g u çizg isid ir.
F ik re t, sözü y a ş a n tıs ın a u y m a y a n h a v a d a k a lm ış ş a irle rd e n d e ğ ild i. G en çliğ in n asıl olm asın ı is tiy o r idi ise k en d isi de öyle y a ş ıy o rd u . H a k k a ta p ıy o rd u , v a ta n ın ı s e v iy o rd u , ö zg ü r d ü şü n cey e in a n ıy o r d u ; ırk , din. m ezh ep a y rılığ ı g ö zetm ek sizin in san lığ ın m u tlu lu ğ u u ğ ru n a ç ab a h a rc a m ay ı en ş e re fli b ir u ğ ra şı b ili-* y o rd u . Z u lm e, istib d a d a , sö m ü rü c ü lü ğ e k a rşı d iren m ey i k a çı n ılm a z b ir g örev sa y ıy o rd u . S a l ta n a tm ış . m e ş ru tiy e tm iş , d e m o k ra s i im iş, çeşitli y ö n e tim le ri dış k a lıp la r ın a g ö re d eğ il, g erçek n ite lik le rin e g ö re d e ğ e rle n d ir m ey e önem v e riy o rd u . A b d ü lh a- m it z a m a n ın d a gizli o la ra k eld en ele d o laş an ş iirle rin in M e şru ti y e t ilâ n ın d a n h em en b irk a ç yıl so n ra gene el a ltın d a n o k u n u r h a le g elm esi. F ik re tin gökyüzü k a d a r tem iz, gökyüzü k a d a r öz g ü r k işiliğ in in açık b e lg e sid ir. İs tib d a d ı v e rm e k için t908’den ö n c eleri d em ed iğ in i k om avan
NAHİF NÂDI
Tevfik
Fikret
[B a ş m a k a le d e n d e v a m ] b ü y ü k a d am , İ t ti h a t v e T e ra k k i d e v rin in ç a p u lc u la r ın a : Y iy in e fe n d ile r y iy in ,b u h a n -ı iş tih a ş irin T ik s in in c e, tık s ırın c a , p a tla y ın c a y a k a d a r y iy in ! d iy e h a y k ır a r a k a y n ı d ire n m e g ü cü ile k a rşı d u rm a y a k a r a r l ı o ld u ğ u n u g ö ste rm işti. T ü rk ç e m iz in g e çird iğ i b u g ü n k ü g elişim çizgisi için d e F ik r e t, ş a ir o la ra k b e lk i ep ey c e esk im iş, a r k a d a k a lm ış tır. A m a s ır f d ü şü n ce a ç ısın d a n b a k ıld ığ ı z am an o, k e n d i k u şa ğ ın ın çok ile risin d e , h a ttâ b u g ü n k ü k u ş a k la r a ışık tu ta n b ir b ü y ü k ö n d e rd ir.
iç in d e b u lu n d u ğ u m u z 1967 y ı lı, a y n ı z a m a n d a T e v fik F i k r e t ’ in 100 ü n c ü d o ğ u m y ılın a T asla m a k ta d ır . B u v e sile ile F i k r e t ’i s e v e n le r ta r a f ın d a n t ö r e n le r d ü zen len e c eğ in i ö ğ re n d im , s e v in dim .
B ence F i k r e t ’in e s e rin e y a p ıla c ak en b ü y ü k h iz m e t, b u b ü y ü k a d a m ı g en çliğ e d a h a iy i t a n ı t m a k tır . E d e b iy a t d e rs le rin d e F i k r e t ’e lây ık o ld u ğ u y e r v e r il m eli, e s e rle ri y e n i b a ş ta n - ge r e k ir s e s a d e le ş tirile re k - y a y ım - Ia n m a lı, y a ş a n tıs ı gen iş h a lk y ı ğ ın la rın a a n la tılm a lıd ır.
D e v rim le rin b a ş a rılm a s ın d a F ik r e t, A ta tü r k ’ü n b a şlıc a ilh a m k a y n a k la r ın d a n b iri, b elk i de b i rin c isi o lm u ş tu r.
V e biz b u g ü n F ik r e t’te n h â lâ çok ş e y le r ö ğ re n e c e k d u r u m d a y ız. Z ek â sı ile , m e d e n î c e s a re ti ile, b ü k ü lm e z k a r a k te r i ile onu d a im a y a n ım ız d a b u lu n d u r m a lı
y a
.
.
NADİR
n a d iKişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
