ÎÜNEŞ SAYFA 6
aanat • ıvuııur • insan
11 ŞUBAT ÇARŞAMBA 1987
Saraybum u’ndaki Sepetçiler K asn’nın onanmı 16 yıldır bitirilemiyor
___________________ O Y A A Y M A N
S
arayburnu’nda gelip geçerkengördüğümüz 17. yüzyıldan kal ma bir köşk var. Uzun bir sü reden beri ilgilenilmeyen ve
kendi yazgısına bırakılan, Boğaziçi’ne gör kemli duruşu ile hükmeden bu yapı Sepet
çiler Kasrı diye anılıyor.
İstanbul’da bir çok yalı ve konak ona- rılırken nedendir bilinmez kentin en önemli bölgesi Sarayburnu’nda bulunan Sepetçi
ler Kasrı onarımı bitirilip halka sunulama-
dı.
Sepetçiler Kasrı’nın ilk önce 19. yüzyıl
da revak bölümü yıkılmış, ondan sonra bir süre askeri yapı olarak kullanılmış, uzun yıllar bakımsız boş kalmış ve harap olmuş.
Bu durum, 1970 yılında Eski Eserler ve
Anıtlar Müdürlüğü tarafından çalışmala
rına başlanmasına dek sürmüş. Fakat ne dense bu onarım çalışması da yarıda kal mış. Sadece dış cephe ve çatı kurtarılmış ve ödenek yetersizliğinden dolayı 1978 yı lına dek onarımına ara verilmiş.
Onarım çalışmaları 1970 yılında başlan dığı gibi bitirilseydi, bugün Sepetçiler Kasrı turistik lokanta olacaktı. Onarım projesi ne göre kasrın alt katı turistik dükkânlar, orta kat idare yeri, mutfak ve tuvaletler, üst kat ise lokanta salonları olacaktı.
Sepetçiler Kasrı’nın öyküsü burada bit
miyor... 1978 yılında Denizcilik Bankası ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında bir protokol yapılması kararlaştırılıyor. Fakat protokol birkaç yıl sürüyor ve bir sonuca ulaşmıyor. 1978 - 79 yılında 3 milyon lira ile bir dış cephe onarımı daha yapılıyor. Se
petçiler Kasrı’nın bir tek 1980’de onarımı-
na ara verilmiş. 1978 yılından itibaren di ğer beş yıl da sağlanan 36 milyon lira ile bugünkü durumuna getiriliyor. Fakat kas rın bugünkü durumu da ödenek yetersiz liğinden terkedilmiş bir köşk durumunda.
Yap-işlet devret
Sepetçiler Kasrı’nın her seferinde bitiril
mesi için işlemler yapılmış, fakat ödenek yetersizliği nedeniyle yarım kalmış. Bu ara da 1979 yılında Eski Eserler ve Anıtlar Mü
dürlüğü Bakanlığa bir proje çalışması da
ha sunuyor. Bu projeye göre Sepetçiler
Kasrı İstanbul İli Kültür ve Sanat merkezi
I
Saraybumu’ndaki Sepetçiler Kasrı 16 yılda yapılan dış cephe ve çatı onanmla- rından sonra şimdiki haline geldi (üstte). Sepetçiler Kasn'nm onanmma bugü ne kadar 36 müyon lira harcandı. Fakat iç onarımı ve anahtar tesliminin yapıla bilmesi için 500 milyon lira gerekiyor (yanda)...
SEPETÇİLER Kasrı onanmına 1970 yılında başlandı. Onanm için bütçe ye
terli olsaydı Saraybumu bugün turistik bir lokantaya kavuşacaktı
Ç E L İ K GÜLERSOY “Kültür Bakanlığının bütçesi Bakırköy Bele
d iy esin in b ü tçesin d en daha az olursa, olacağı budur. Türkiye’nin
n erey e ne vereceğini bilmesi g e re k .”
olarak değerlendirilecekti. Fakat bu pro jeye Yüksek Kurul tarafından kabul edil dikten sonra kasr, Kültür ve Turizm Ba kanlığı döner sermayesine devredildi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eser ler ve Anıtlar Müdürlüğü’nden bir yetkili konuyla ilgili olarak şunları söylüyor:
“ Biz 1986 yılı birim fiyatlarını dikkate alarak Sepetçiler Kasrı’nı 500 milyon lira ya onarabiliriz. Fakat 1987 yılında bu ra kam 750 milyona çıkacaktır. Sanırım Kül tür ve Turizm Bakanlığı Sepetçiler Kasrı’- nın “yap-işlet-devret” modeli ile onarmayı ve hizmete açılmasını düşünüyor. Ülkemiz de bu tür yapılara gelene dek daha önemli ve onarılması gereken yapılar var. Sepet
çiler Kasrı, önemsizdir demiyorum, ama olanaklar o kadar elvermiştir ve bütçe ye tersiz kalmıştır. Ayrıca bence 50 tane ya rım iş yapılacağına az ve öz iş yapılması da ha uygundur.’’
Onanmı da tarihi...
Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Genel Müdürü Çelik Gülersoy Sepetçiler Kasrı’nın kendisinin olduğu kadar onarı- mının da tarihi olduğunu söylüyor ve ek liyor: “ Kültür Bakanlığı’nın bütçesi Bakır
köy Belediyesi’nin bütçesinden daha az olursa olacağı budur. Türkiye’nin nereye ne vereceğini bilmesi gerek. Topkapı Sa
rayı’nın günümüze kalmış tek yazlık köş kü iç onarımı da bir yirmi yılı bulursa, bu kez dışının onarımı gerekecek ve ona da herhalde bu şartlarda bir on yıl daha sü rer.”
İstanbul üzerine yazdığı ilginç yazdan ile de tanınan yazar, çevirmen ve yayıncı Mu rat Belge ise şöyle diyor.
“ Sepetçiler Kasrı sanırım başlanamadı ğı için bitecek. Üzerine titrediğimiz yapı lar böyle olursa, Anadolu’dakiler bir fa cia o zaman. Bu tür yapıların akıbetini gö rünce bir kısmını kurtarmanın yolu yap- işlet-devret yöntemi olabilir. Bu arada memleketteki bütçenin de ciddi bir şekil de dengelenmesi gerek.”
Sayın Gülersoy’un belirttiği gibi “ Top- kapı Sarayı’nın günümüze kalmış tek yaz lık köşkü Sepetçiler Kasrı’nın iç onarımı bir yirmi yılı bulursa, dışının onarımı da bu şartlarda bir on yıl sürecek mi?
Sarayburnu’ndaki Sepetçiler Kasrı gerek tarihsel kimliği, gerekse mimari estetiği ile bunca yıl sürüncemede bırakılması, turizm açısından yararlamlmaması kültür çevre lerinin en çok yönelttiği sorulardan biri. r
